Μια θρυλική αγάπη, η ακλόνητη πίστη σε ένα ιδανικό, καθαρότητα αλλά και ποιητικότητα. Ίσως αυτά να είναι τα στοιχεία που έχουν κάνει την «Γκόλφω» του Σπυρίδωνος Περεσιάδη μια σταθερή αξία στην ελληνική δραματουργία.
Το βαθιά ανθρώπινο κείμενο με τη μεγάλη διαδρομή και ιστορία πίσω του ήταν και μια από τις επιλογές του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος γι αυτό το καλοκαίρι και αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη θερινή παραγωγή του οργανισμού.
Τι είναι όμως αυτό που κάνει την «Γκόλφω» να αντέχει τόσες δεκαετίες, αλλά και να μιλάει στο σήμερα; «Συνιστά ανεξάντλητη δεξαμενή μεγάλων, ακατέργαστων συναισθημάτων. Το τρίπτυχο αγάπη-προδοσία-συγχώρεση που συγκροτεί την πορεία του μύθου με το τραγικό φινάλε των δύο νέων είναι ένας δραματικός καμβάς που μπορεί μπροστά του να σταθεί ο θεατής του σήμερα και να βρεθεί αντιστικτικά αντιμέτωπος με μια αθώα θέαση της ζωής, η οποία τοποθετείται σε μια χαμένη πλέον φυσική ομορφιά. Έχουμε ξεχάσει την αγροτική ταυτότητα της πατρίδας μας και το ότι το φυσικό τοπίο είναι μέρος του χαρακτήρα των ανθρώπων της. Αυτή η υπόμνηση της ομορφιάς, της αθωότητας που έχει χαθεί ή ξεχαστεί, συνυφασμένη με το μεγαλείο της δικής μας Ιουλιέτας, της Γκόλφως ,ίσως έχει ακόμα κάτι να πει στην πολλές φορές ανώφελα περίπλοκη κατάσταση του σήμερα», τονίζει ο Χρήστος Παπαδημητρίου που βρίσκεται στο τιμόνι της παραγωγής και ως «πολυόργανο» σκηνοθετεί, υπογράφει τη δραματουργική επεξερασία, παίζει, αλλά και γράφει τους στίχους των τραγουδιών της παράστασης.
Ένα ανέβασμα που ακουμπά στο σήμερα
Για εκείνον το έργο φέρει ένα ιδιαίτερο συν-κινησιακό φορτίο. «Παρά το φαινομενικά απλοϊκό story line, το στοιχείο αυτό υπήρξε πολύ ερεθιστικό προς μια σκηνική αποτύπωσή του με έντονους συναισθηματικούς κραδασμούς, που να εμπλέκουν τον θεατή άμεσα με αυτό που συμβαίνει επί σκηνής, στο εδώ και τώρα της παράστασης», επισημαίνει.
Προσθέτει πως ο έμμετρος λόγος του κειμένου είναι συνεχώς μια πρόκληση ως προς το πώς θα ακουστεί για να περάσει απευθείας από το αυτί στην καρδιά των θεατών. «Η προσαρμογή του έγινε με το σκεπτικό το ‘σήμερα’ να είναι το εδώ και τώρα, η παροντική στιγμή του χρόνου της παράστασης. Προχώρησα , λοιπόν, σε επέμβαση πάνω στο κείμενο για μια πιο οικονομημένη αφήγηση, που να εξυπηρετεί τον ολιγομελή θίασο σε πολλαπλή διανομή ρόλων. Επίσης, επέλεξα τη χρήση της μουσικής ως μέρος της δραματουργίας του έργου και, μαζί με τους ηθοποιούς, δώσαμε σαφώς έμφαση στην εννόηση του ιδιαίτερου λόγου του κειμένου. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη χρήση πολυμορφικών παταριών και άλλων επιλογών ως προς την όψη της παράστασης πιστεύω πως οδηγούν σε ένα ανέβασμα που ακουμπά στο σήμερα», υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης για τον τρόπο που δούλεψε.
«Μακάρι να υπάρχουν ακόμα τέτοιοι ήρωες»
Έτσι, πέντε ηθοποιοί ερμηνεύουν όλους τους ρόλους, σε μια παράσταση με ζωντανή μουσική, όπου τις πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις υπογράφει ο Άλκης Κανίδης από το συγκρότημα «Εκμέκ» σε στίχους του Παπαδημητρίου. «Υπήρχε το σκεπτικό για μια συμπαγή δραματουργία και η στιχουργία των τραγουδιών του κειμένου ήταν κάτι που μου έμοιαζε σαν στολίδι που θα μπορούσε και να λείπει. Επέλεξα όμως να χρησιμοποιήσω τα τραγούδια ως δραματουργικά εργαλεία που εξυπηρετούν οργανικά την ανάπτυξη του μύθου, οπότε και έγραψα εκ νέου δικούς μου στίχους-θέλω να πιστεύω-στο ύφος του έργου. Επί παραδείγματι, το τραγούδι της στάμνας λειτουργεί παραστασιακά σαν αρμός μεταξύ της πρώτης και δεύτερης πράξης ή το τραγούδι του γάμου αντικαθιστά μια ολόκληρη πολυπρόσωπη σκηνή στην τέταρτη πράξη», σημειώνει.
Θεωρεί την Γκόλφω έναν μεγαλειώδη, ρομαντικό χαρακτήρα που πολύ θα ήθελε να συναντήσει στο σήμερα. «Μακάρι να υπάρχουν ακόμα τέτοιοι ήρωες. Η Γκόλφω χαρακτηρίζεται από μια ισχυρή πίστη στο δικό της αξιακό σύστημα. Θέλω να πιστεύω ότι δε θα σταματήσουν να υπάρχουν άνθρωποι που παραμένουν πεισματικά καθάριοι απέναντι στις αμοράλ, εγωκεντρικές επιταγές της εποχής. Είναι παρήγορο και ελπιδοφόρο να υπάρχουν άνθρωποι που έννοιες όπως αγάπη ,συγχώρεση, ανιδιοτέλεια δεν τις βλέπουν ως σχήμα λόγου, μπανάλ εκφράσεις ,αλλά ως εφαρμοσμένο τρόπο στην πρακτική της ζωής», υπογραμμίζει.
Το έργο κάνει πρεμιέρα μέσα στις περίεργες και απρόβλεπτες ίσως συνθήκες της εποχής σημαίνοντας την επανεκκίνηση του ΚΘΒΕ μετά την καραντίνα, που ήταν για εκείνον μια «υπαρξιακή, μπεκετική κατάσταση αναμονής», όπως τη χαρακτηρίζει. Έκανε όμως τον κύκλο της και ελπίζει να μην επανακάμψει στις ζωές μας. «Μέσα στις μέρες του εγκλεισμού υπήρχε , μεταξύ άλλων, και η αγωνία για τη δουλειά: θα γίνει, δε θα γίνει..και πως θα γίνει!! Όταν δόθηκε το πράσινο φως ,το σύννεφο της ματαίωσης -κυριολεκτικά και μεταφορικά-μέρα τη μέρα άρχισε να διαλύεται. Νιώθω ευγνωμοσύνη, καθώς το εγχείρημα προχώρησε ,παρά τις αντιξοότητες και οδεύουμε πια στην τελική ευθεία της πρεμιέρας. Σε λίγες μέρες μια πολύμηνη, κοπιαστική προ-παρασκευαστική διαδικασία φτάνει στο τέλος της και έρχεται η στιγμή να επικοινωνήσουμε με τον κόσμο αυτό που έχουμε ετοιμάσει.. ‘Κόπιασε κόσμε, σίμωσε, κόπιασε δε θα χάσεις, στο έργο μας το εκλεκτό γλυκά να ξαποστάσεις’...», καταλήγει απευθύνοντας κάλεσμα προς όλους ο Χρήστος Παπαδημητρίου.
Πρεμιέρα: 17 Ιουλίου στις 9.15μμ στη Μονή Λαζαριστών
Παίζουν (αλφαβητικά): Δάφνη Λαμπρόγιαννη, Δημήτρης Μορφακίδης , Χρήστος Παπαδημητρίου, Χρύσα Τουμανίδου, Θάνος Φερετζέλης.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 12.07.2020.