Υπερβολικές, αυθαίρετες και καταχρηστικές χρεώσεις και ένα ιδιωτικό μονοπώλιο που προστατεύεται από το κράτος και εξασφαλίζει στην ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ σταθερό κέρδος. Έτσι περιγράφουν την κατάσταση που βιώνουν οι επιχειρηματίες που είναι εγκατεστημένοι σε βιομηχανικές περιοχές, που είναι στην αρμοδιότητα της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ. «Είμαστε ιδιοκτήτες κι όμως πληρώνουμε ‘ενοίκιο’ για τις επιχειρήσεις μας» λένε στη «ΜτΚ».
Οι βιομηχανικές περιοχές της χώρας ανήκαν στην Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης (ΕΤΒΑ) και όταν η τελευταία εξαγοράστηκε από την Τράπεζα Πειραιώς, δημιουργήθηκε η εταιρεία ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε. (65% όμιλος Πειραιώς και 35% ελληνικό δημόσιο), στην οποία πέρασε και η διαχείριση των περιοχών αυτών. Με το άνοιγμα της αγοράς δημιουργήθηκαν και άλλοι οργανωμένοι υποδοχείς δραστηριοτήτων από φορείς της αυτοδιοίκησης ή ιδιώτες.
Σε κάθε βιομηχανική περιοχή της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ υπάρχει ένας διαχειριστής, στον οποίο οι επιχειρήσεις πληρώνουν για τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού, για την κατανάλωση νερού και τη χρήση του αποχετευτικού δικτύου. Παράλληλα, για κάποιες από αυτές τις υπηρεσίες σε ορισμένες βιομηχανικές περιοχές οι επιχειρήσεις χρεώνονται διπλά, καταβάλλοντας ανταποδοτικά τέλη και στο δήμο, στον οποίο ανήκουν. Αυτός όμως δεν είναι ο μοναδικός παραλογισμός.
«Συνδικάτο παράνομου πλουτισμού»
Οι επιχειρηματίες υποστηρίζουν ότι πληρώνουν για πράσινο ακόμα κι αν δεν υπάρχει πράσινο, και για φύλαξη ακόμη κι αν δεν υπάρχει φύλαξη. Ακόμη και για να πάνε κατασκήνωση τα παιδιά των εργαζομένων της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ προβλέπονται χρεώσεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των παράλογων χρεώσεων που καλούνται να πληρώσουν είναι και το ακόλουθο, όπως καταγγέλλουν: ενόψει της επίσκεψης του διευθύνοντος συμβούλου της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ στη ΒΙΠΕ Πάτρας έγιναν εργασίες καθαρισμού της περιοχής με κόστος 15.000 ευρώ για ένα συνεργείο πέντε ατόμων, που εργάστηκε δύο μέρες, δηλαδή 1.500 ευρώ μεροκάματο κατ’ άτομο! Αλλά όλα αυτά είναι η κορυφή του παγόβουνου.
«Το πιο εξωφρενικό από όλα είναι ότι αφού πληρώσουμε για όλες τις κοινόχρηστες υπηρεσίες, για τις οποίες η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ μας χρεώνει υπέρογκα, αφού πληρώσουμε για τις δαπάνες προσωπικού, η διαχειρίστρια εταιρεία μάς χρεώνει και με επιπλέον 20% επί αυτού του λογαριασμού ως αμοιβή διαχειριστή και με άλλο ένα 10% για το αποθεματικό. Αυτό και μόνο μας κάνει κατά 30% ακριβότερους σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας, που βρίσκονται εκτός ΒΙΠΕ και η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ εξασφαλίζει εγγυημένη κερδοφορία για τον εαυτό της» τονίζει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Επιχειρήσεων Βιομηχανικών Περιοχών (ΠΑ.Σ.Ε.ΒΙ.ΠΕ.) Πέτρος Μαντάς».
Ο Σύνδεσμος έχει μέλη 19 επιχειρηματικούς συνδέσμους που εκπροσωπούν πάνω από 1.000 επιχειρήσεις, καθώς και μεμονωμένες επιχειρήσεις. «Ιδιαίτερα η Βόρεια Ελλάδα έχει μεγάλο πρόβλημα, γιατί τα 2/3 των βιομηχανικών περιοχών είναι χωροθετημένα πάνω από τη Θεσσαλία» αναφέρει ο κ. Μαντάς.
«Πρόκειται για συνδικάτο παράνομου πλουτισμού» λέει χωρίς περιστροφές για την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ο Αθανάσιος Παπαπαναγιώτου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας επίπλων «Δρομέας», που είναι εγκατεστημένη στη ΒΙΠΕ Σερρών. Χαρακτηρίζει «σκανδαλώδες» το ποσοστό 20% που επιβάλλεται επί των κοινοχρήστων και σχεδιάζει να προσφύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. «Στα χρόνια της κρίσης έκλεισαν εταιρείες και για να μη λιγοστέψουν τα έσοδά της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, έκαναν υπερχρεώσεις στους υπόλοιπους, που μπορούσαν να χρεώσουν» προσθέτει.
Εγκλωβισμένοι
Οι επιχειρηματίες που εγκαταστάθηκαν σε βιομηχανικές περιοχές αισθάνονται εγκλωβισμένοι, γιατί θεωρούν αφενός ότι αγόρασαν πανάκριβη γη (για παράδειγμα στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής το στρέμμα πωλείται προς 20.000 ευρώ, όταν εκτός ΒΙΠΕ οι τιμές είναι στα 1.000 ευρώ/στρέμμα) και αφετέρου ότι είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν ένα ιδιωτικό μονοπώλιο, χωρίς να μπορούν να ελέγξουν πώς καθορίζονται οι χρεώσεις, αν η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ κάνει διαγωνισμό, για να πάρει προσφορές για μια υπηρεσία ή αν αναθέτει απευθείας σε εργολάβους χωρίς να εξετάσει αν υπήρχε συμφερότερη λύση κτλ.
«Δεν έχουμε καν το δικαίωμα να επιλέξουμε κάποιον άλλον πάροχο ανταποδοτικών υπηρεσιών, που μας συμφέρει περισσότερο. Είμαστε ιδιοκτήτες γης, επενδύσαμε τεράστια κεφάλαια για τις μονάδες μας και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να τις μεταφέρουμε εκτός ΒΙΠΕ. Έτσι είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε για διαχειριστή των κοινοχρήστων της ‘πολυκατοικίας’ μας την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ και να δεχόμαστε τις χρεώσεις της για τις οποίες δεν υπάρχει καμία διαφάνεια» λένε.
Υπερδιπλάσιο κόστος
«Πολλές από τις επιχειρήσεις εντός των περιοχών αυτών έχουν επωμιστεί καταχρηστικές δαπάνες, που σε κάποιες περιπτώσεις απειλούν τη βιωσιμότητά τους, ενώ σε κάθε περίπτωση επιβαρύνουν άνισα, άδικα και λεόντεια την ανταγωνιστικότητά τους» αναφέρει ο πρόεδρος του ΠΑΣΕΒΙΠΕ.
Μεγάλο πρόβλημα έχουν οι επιχειρήσεις που είναι υδροβόρες, όπως τα βυρσοδεψεία, οι χαρτοποιίες, οι ποτοποιίες, οι επιχειρήσεις που παράγουν σκυρόδεμα κτλ., γιατί οι χρεώσεις στο νερό και την αποχέτευση είναι πολύ υψηλές -οι διαφορές με τις επιχειρήσεις που βρίσκονται εκτός ΒΙΠΕ είναι της τάξης του 30%.
«Αν είχα δικό μου βιολογικό καθαρισμό, το κόστος κατασκευής θα ήταν 300.000 ευρώ και το ετήσιο κόστος λειτουργίας 30.000 - 50.000 ευρώ. Η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, που έχει αποσβέσει το κόστος κατασκευής από τη δεκαετία του ’90, με χρεώνει με τριπλάσιο λειτουργικό κόστος, 140.000 - 160.000 ευρώ ετησίως» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο επιχειρηματίας Πάρης Γραβουνιώτης της «Χαρτοποιίας Κομοτηνής».
«Στην αυτοδιαχειριζόμενη βιομηχανική περιοχή Κιλκίς η χρέωση είναι 0,50 ευρώ/κ.μ. για την ύδρευση και άλλο τόσο για το βιολογικό καθαρισμό, ενώ στο πάρκο υδροβόρων μονάδων η χρέωση είναι από 10 - 18 ευρώ/κ.μ.» αναφέρει ο β’ αντιπρόεδρος του ΠΑΣΕΒΙΠΕ Σάββας Τουαντζόγλου, που διατηρεί βυρσοδεψείο στη Σίνδο.
Αμφισβητούμενες χρεώσεις
Από το 2013, οπότε και άλλαξε ο κανονισμός λειτουργίας των ΒΙΠΕ, επιβλήθηκαν υπέρογκες χρεώσεις για τα κοινόχρηστα -μεταξύ των οποίων και το 20% στους λογαριασμούς κοινοχρήστων. Εν μέσω κρίσης, οι περισσότεροι επιχειρηματίες ήταν πολύ απασχολημένοι με το να σώσουν τις επιχειρήσεις τους και όσοι αντιλήφθηκαν τις αλλαγές που επέφερε ο νέος κανονισμός έστειλαν μεν παρατηρήσεις για την υπό διαβούλευση νομοθετική ρύθμιση, οι οποίες όμως δεν ελήφθησαν υπόψη. Οι περισσότεροι κατάλαβαν τι είχε συμβεί κατόπιν εορτής όταν πήραν τους πρώτους λογαριασμούς. Τότε κάποιοι άρχισαν να ζητούν από την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ εξηγήσεις για το πώς προκύπτουν οι διάφορές χρεώσεις, χωρίς όμως να λάβουν απαντήσεις, όπως καταγγέλλουν.
Σε πολλές περιπτώσεις οι επιχειρηματίες σταμάτησαν να πληρώνουν ό,τι οι ίδιοι θεωρούσαν υπερβολικό ή ό,τι δεν προβλεπόταν από τον κανονισμό, με αποτέλεσμα οι οφειλές να συσσωρεύονται και τα αμφισβητούμενα ποσά να είναι στην κρίση της δικαιοσύνης. Οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν κατά μέσο όρο οφειλές της τάξης των 50.000 ευρώ, αλλά υπάρχουν και επιχειρήσεις, όπως τα βυρσοδεψεία, που ξεπερνούν το 1 - 1,5 εκατ. ευρώ.
«Εδώ και δεκαετίες πληρώναμε κανονικά. Δεν αποφασίσαμε εν μία νυκτί να γίνουμε μπαταχτσήδες» λένε οι επιχειρηματίες, που ζητούν κατ’ επανάληψη διαφάνεια στο πώς γίνονται οι χρεώσεις.
«Δεν ακολουθείται ο κανονισμός λειτουργίας και η χρέωση γίνεται αυθαίρετα» υποστηρίζει ο κ. Παπαπαναγιώτου. Στην εταιρεία του χρέωσαν έξοδα πρασίνου 2.677 ευρώ για τα έτη από το 2005 - 2014 «χωρίς να έχουμε πράσινο στη ΒΙΠΕ Σερρών. Το 2014 διαμαρτυρηθήκαμε και έκτοτε δεν μας χρεώνουν, αλλά τα ποσά που χρέωσαν για τα προηγούμενα έτη τα ζητούν».
Στην περίπτωση της «Δρομέας» υπάρχουν κι άλλες χρεώσεις, που αυξομειώνονται: το ποσό που αναλογεί στην εταιρεία για αμοιβές προσωπικού της διαχειρίστριας ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ από 4.600 το 2005 εκτινάσσεται στις 9.000 ευρώ το 2008, τα επόμενα χρόνια, κατόπιν διαμαρτυριών μειώνεται, φτάνει τα 936 ευρώ το 2011, για να αυξηθεί στα 4.300 ευρώ το 2012, να μειωθεί στα 2.200 ευρώ το 2013 κ.ο.κ., φτάνοντας τελικά στα 889 ευρώ. Αντίστοιχα «για τη φύλαξη, που δεν είχαμε ποτέ», οι χρεώσεις είχαν σκαμπανεβάσματα από 1.786 ευρώ στα 6,823 ευρώ, κι από τα 4.746 ευρώ στα… 5,96 ευρώ μέχρι το μηδενισμό, αφού είχαν προηγηθεί έντονες διαμαρτυρίες. «Κάποια στιγμή άρχισα να ζητώ αποδείξεις, αλλά απαξιούσαν να δώσουν εξηγήσεις. Σταμάτησα να πληρώνω χρεώσεις για τις οποίες δεν υπήρχαν δικαιολογητικά. Από 2005 η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ εισέπραξε 203.000 ευρώ από την εταιρεία μας και έχει απαίτηση για άλλες158.000 ευρώ. Βάσει δικών μας υπολογισμών, αν αφαιρέσουμε αυτά που κακώς μας χρέωσαν, πρέπει να μας επιστραφούν 35.000 ευρώ» υποστηρίζει ο κ. Παπαναγιώτου. Η εταιρεία του βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη με την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ.
Τι απαντά η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ
Θέσαμε τις παραπάνω αιτιάσεις των επιχειρήσεων υπόψη της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ και λάβαμε τις ακόλουθες απαντήσεις:
«Η πολιτεία θεσπίζει ακόμα και σήμερα τους κανονισμούς λειτουργίας της κάθε ΒΙΠΕ. Έτσι, εκτός των άλλων, λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής (π.χ. κόστος νερού) και βεβαίως δεν υπάρχει μονοπώλιο ή ενιαίες σε εθνική κλίμακα τιμές. Για τις δε νέες επενδύσεις δεν υπάρχει υποχρέωση εγκατάστασης σε Οργανωμένους Υποδοχείς Δραστηριοτήτων της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ.
Η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ διενεργεί διαγωνισμούς για την ανάθεση έργων σε εργολάβους, με βάση τον κανονισμό προμηθειών. που διέπει τη λειτουργία της εταιρείας. Όλα τα τιμολόγια που αφορούν τα κοινόχρηστα είναι διαθέσιμα στις εγκατεστημένες επιχειρήσεις στο σάιτ της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ. Χρεώνονται μονάχα εργασίες που αφορούν την εκάστοτε ΒΙΠΕ.
Το 20% είναι αμοιβή διαχειριστή επί των κοινόχρηστων δαπανών, μη συμπεριλαμβανομένης της υδροδότησης. Κατά την ισχύουσα νομοθεσία, η αμοιβή αυτή προβλέπεται από τους κανονισμούς λειτουργίας (υπουργικές αποφάσεις) και έχει εφαρμογή ανεξαρτήτως του διαχειριστή. Το αποθεματικό επίσης προβλέπεται από τον κανονισμό, για να μπορεί να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της καλής λειτουργίας της ΒΙΠΕ, ακόμα και σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης αδυναμίας είσπραξης κοινοχρήστων (επισφάλειες) από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε περιπτώσεις μεγάλης οικονομικής εκκρεμότητας, η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ενημερώνει εξωδίκως για την επικείμενη διακοπή της υδροδότησης τουλάχιστον έναν μήνα πριν και οι επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη. Σε όλες τις περιπτώσεις τα δικαστήρια έχουν ζητήσει από τις επιχειρήσεις την εξόφληση μέρους τουλάχιστον της οφειλής, πριν από την οριστική εκδίκαση της διαφοράς.
Όπου η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ παρέχει νερό από δικές της γεωτρήσεις, είναι κατά κανόνα φθηνότερη από τους φορείς που παρέχουν νερό στην περιοχή (ΔΕΥΑ). Για παράδειγμα, στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ χρεώνει 0,33-0,37 ευρώ/κυβικό μέτρο νερού, έναντι 0,37-1,00 ευρώ που χρεώνει ο ένας τοπικός δήμος και 1,5 ευρώ (για κατανάλωση >1.000 κυβ. μέτρα) ο άλλος. Στη ΒΙΠΕ Σερρών, η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ χρεώνει 0,36-0,54 ευρώ /κυβ. μέτρο, έναντι 0,44-0,89 ευρώ, που χρεώνει ο κοντινός δήμος.
Τα βυρσοδεψεία στη ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης υδροδοτούνται από την ΕΥΑΘ και κατά συνέπεια, παρά την πολύ μεγάλη οικονομική εκκρεμότητα που έχουν απέναντί μας, δεν τίθεται θέμα διακοπής της υδροδότησής τους από την εταιρεία μας.
Η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ αναγνωρίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει για την ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Δραστηριοτήτων στην Ελλάδα και συνεργάζεται με τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις, με συλλογικούς φορείς (ΣΕΒ, ΣΒΕ, ΣΕΒΠΔΕ κτλ.) και με την πολιτεία, στην κατεύθυνση της συνεχούς βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στο μέτρο που της αναλογεί. Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε ήδη ζητήσει από τον ΠΑΣΕΒΙΠΕ σε συνάντηση που έγινε στα γραφεία μας στις 6/11/2018 να μας καταθέσει συγκεκριμένα τις προτάσεις του και έκτοτε αναμένουμε τη συνέχιση του διαλόγου από την πλευρά τους».
ΒΙΠΕ ΣΙΝΔΟΥ: Λουκέτο στα βυρσοδεψεία;
Το 2004 τα 12 βυρσοδεψεία που λειτουργούσαν στα παλιά σφαγεία μεταφέρθηκαν υποχρεωτικά στο Πάρκο Υδροβόρων Μονάδων της ΒΙΠΕ Σίνδου. Τα απόβλητά τους περνούν πρώτα από τη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (προβιολογικός) και στη συνέχεια διοχετεύονται στο βιολογικό καθαρισμό της ΕΥΑΘ.
«Όταν ο προβιολογικός ήταν αυτοδιαχειριζόμενος από τις επιχειρήσεις, την περίοδο 2006 - 2008, το κόστος ήταν 1 ευρώ/κ.μ. Πλέον χρεωνόμαστε κατά μέσο όρο με 12 ευρώ/κ.μ. για τον προβιολογικό, ενώ επίσης πληρώνουμε άλλο 1 ευρώ/κ.μ. στην ΕΥΑΘ για τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης. Δεν μπορούμε να πληρώνουμε τόσο υπέρογκα ποσά» λέει ο Σάββας Τουαντζόγλου, ιδιοκτήτης βυρσοδεψείου στη ΒΙΠΕ Σίνδου. Στην επιχείρησή του το κόστος βιολογικού από 60.000 ευρώ έφτασε τα 380.000 ευρώ, ενώ η συνολική οφειλή αγγίζει το 1,2 εκατ. ευρώ. Άλλα βυρσοδεψεία έφτασαν να χρωστούν 1 - 1,5 εκατ. ευρώ.
Όπως λέει ο ίδιος, η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ άρχισε να εκδίδει διαταγές πληρωμής και να προειδοποιεί με διακοπή υδροδότησης επιχειρήσεις που δεν εξοφλούσαν το σύνολο της οφειλής, επειδή αμφισβητούσαν τα ποσά των χρεώσεων. «Προϋπόθεση για να μας δώσει η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ άδεια διάθεσης υγρών αποβλήτων είναι να κάνουμε διακανονισμό. Τέλη Ιανουαρίου μας ήρθαν αποφάσεις παύσης λειτουργίας από τη διεύθυνση βιομηχανίας από την περιφέρεια και στις 15 Φεβρουαρίου περιμένουν τις προτάσεις μας. Μας κλείνουν!».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Φεβρουαρίου 2019