«Στην πυκνή ομίχλη της Νότιας Ουαλίας, ο Μάικλ Σταρκβέντερ χάνει τον έλεγχο του αυτοκινήτου του και πέφτει σ’ ένα χαντάκι στη μέση του πουθενά. Αναζητώντας βοήθεια ανακαλύπτει μία απομονωμένη έπαυλη.
Στην ξεκλείδωτη μπαλκονόπορτα του σπιτιού ένας άνδρας βρίσκεται νεκρός. Λίγο πιο πέρα στέκεται μία όμορφη γυναίκα κρατώντας ένα περίστροφο η οποία παραδέχεται πως δολοφόνησε το σύζυγό της. Ο Μάικλ αποφασίζει να τη βοηθήσει κατασκευάζοντας από κοινού ένα ακλόνητο άλλοθι.
Μήπως όμως δεν είναι αυτή τελικά η δολοφόνος; Και αν όχι, γιατί καλύπτει τα ίχνη του ενόχου σε ένα σπίτι γεμάτο υπόπτους;».
Για άλλη μία φορά η αξεπέραστη Αγκάθα Κρίστι, μάς προκαλεί να διαλευκάνουμε έναν από τους περίφημους «φόνους» της. Ο «Απρόσκλητος Επισκέπτης» εισβάλει στη ζωή μας και έχουμε στη διάθεσή μας περίπου 90 λεπτά για να εξιχνιάσουμε ένα έγκλημα που οριακά θα μας κάνει να υποπτευθούμε ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό.
«Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο, πολύ σοφά μελετημένο, όπως όλα της τα έργα άλλωστε. Η Αγκάθα Κρίστι παίζει μαζί μας ένα παιχνίδι γάτας και ποντικιού και κάθε 20 λεπτά μας οδηγεί σε έναν πιθανό ένοχο κάνοντάς μας να λέμε ότι αυτός είναι σίγουρα ενώ συνεχώς έρχονται νέες ανατροπές για να δούμε τελικά αυτό που σίγουρα δεν περιμέναμε», εξηγεί ο Γιώργος Φρατζεσκάκης που υπογράφει σκηνοθετικά τον «Απρόσκλητο Επισκέπτη».
Για τον σκηνοθέτη, που όπως λέει έχει αδυναμία στα αστυνομικά έργα, η πρόκληση σε κάθε απόπειρα να μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι ένα βιβλίο του είδους είναι να δώσει στον θεατή όλα τα στοιχεία της υπόθεσης χωρίς όμως να αποκαλύψει τον ένοχο:
«Νομίζω ότι είναι ακόμα πιο δύσκολο από το να σκηνοθετείς μία άλλη παράσταση γιατί πρέπει να καθοδηγήσεις τους ηθοποιούς με τέτοιο τρόπο ώστε το κοινό να εισπράξει από την πρώτη πράξη μέχρι το τέλος όλα τα στοιχεία για να λύσει το μυστήριο, αν φυσικά τα καταφέρει. Επίσης ο σκηνοθέτης πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός για να μην προδοθεί ο ένοχος. Μέχρι στιγμής πάντως οι θεατές φαίνεται να μην βρίσκουν τον δολοφόνο γιατί πέρα από τις ανατροπές όλοι οι ύποπτοι είχαν κίνητρο να σκοτώσουν αυτόν τον άνδρα. Προσωπικά έχω αδυναμία στο αστυνομικό έργο. Μου αρέσει γιατί είναι ένα δύσκολο είδος θεάτρου και υπάρχει ένα κοινό που το αγαπά πολύ, ειδικά οι νέοι».
Η απάντηση στο τι είναι αυτό που μας γοητεύει να λύνουμε μυστήρια είναι απλή για τον κ. Φρατζεσκάκη που χαρακτηρίζει τα αστυνομικά έργα ως «κόλλημα μυαλού». «Όπως έχουμε ανάγκη το γέλιο και το ανέβασμα της ψυχής μας μέσα από μία παράσταση έτσι υπάρχει και η ανάγκη να μπούμε σε ένα κλίμα που συμβαίνει κάτι μυστήριο όπως ένας φόνος και να μείνουμε προσηλωμένοι σε αυτό για ένα δίωρο περίπου, να ξεχαστούμε. Πρέπει να παρατηρείς τα πάντα και να μην σου ξεφύγει η παραμικρή λεπτομέρεια για να βρεις, αν τελικά μπορέσεις, τον ένοχο. Είναι ένας πολύ ιδιαίτερος τρόπος ψυχαγωγίας», αναφέρει.
Η «βασίλισσα του εγκλήματος» θα γινόταν η καλύτερη ντετέκτιβ ή η «καλύτερη» δολοφόνος;
«Βασίλισσα του μυστηρίου», «του εγκλήματος» και «μετρ του αστυνομικού θρίλερ» είναι μόνο μερικοί χαρακτηρισμοί που αποδίδονται στη «μητέρα» του Ηρακλή Πουαρό και της Μις Μαρπλ, δύο εκ των κορυφαίων λογοτεχνικών ντετέκτιβ παγκοσμίως.
Η δαιμόνια Αγκάθα Κρίστι έχει μετατρέψει σε σκηνή εγκλήματος σχεδόν κάθε μεταφορικό μέσο της εποχής της, προσέδωσε μία νουάρ ατμόσφαιρα στις εγκαταλελειμμένες επαύλεις και δημιούργησε στο μυαλό μας μία παράδοξη σύνδεση που μας κάνει να ακούμε για φόνο και να ψάχνουμε… τον μπάτλερ. Οι σελίδες της περιέχουν τα καλύτερα μελετημένα εγκλήματα αφήνοντας το κοινό να αναρωτιέται αν θα μπορούσε να γίνει η καλύτερη ντετέκτιβ ή η «καλύτερη» δολοφόνος. Ένα στοιχείο που την καθιστά αξεπέραστη του είδους της είναι πως κάνει τον αναγνώστη να «πεθαίνει» να βρει τον ένοχο:
«Το έργο που ανεβάζουμε γράφτηκε το 1958. Φανταστείτε ότι τότε ήταν πολύ λίγα τα αστυνομικά μυθιστορήματα που είχαν γραφτεί. Η Αγκάθα Κρίστι ήταν πρωτοπόρος. Την τελευταία 20ετία το είδος αυτό κατέχει έναν πολύ μεγάλο ρόλο και στις εκδόσεις και στο θέατρο. Αυτή η γυναίκα έγραφε έργα που ακόμα και σήμερα, όντας υποψιασμένοι και μυημένοι στο είδος, δεν μπορούμε να βρούμε τον ένοχό της. Προσωπικά έχω διαβάσει πολλά αστυνομικά και κάθε φορά που πιάνω ένα βιβλίο της λέω κάθε τόσο πως βρήκα τον δολοφόνο για να μου δείξει στην επόμενη σελίδα πως έκανα λάθος. Πώς να μην είναι αξεπέραστη; Είναι αλήθεια πως θα γινόταν ίσως η καλύτερη ντετέκτιβ. Και σκεφτείτε πως όλα αυτά τα έκανε ακόμα και την ώρα που μαγείρευε. Έχτιζε την πλοκή συνεχώς και δεν περιοριζόταν στους τοίχους του γραφείου της», επισημαίνει ο σκηνοθέτης.
Τέλος, σε όσους χαρακτηρίζουν ξεπερασμένη την Αγκάθα Κρίστι, ο κ. Φρατζεσκάκης απαντά με την ίδια την παράσταση και όπως λέει τους προσκαλεί και τους προκαλεί να μπουν στη θέση του ντετέκτιβ και να λύσουν το αίνιγμα που τους βάζει. Παράλληλα ο ίδιος αναδεικνύει και το πόσο καλοδουλεμένοι είναι οι χαρακτήρες της που μόνο ντεμοντέ δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν.
«Είναι πολύ εύκολο να χαρακτηρίσεις κάποιον ξεπερασμένο ή παρωχημένο ή ντεμοντέ. Προσωπικά προκαλώ όποιον έχει σκεφτεί πως είναι ξεπερασμένη η Αγκάθα Κρίστι να δει την παράσταση και να διαπιστώσει αν είναι ή όχι. Το ότι επικρατεί μία ατμόσφαιρα άλλης εποχής και μεταφερόμαστε χρονικά και τοπικά κάπου αλλού είναι κάτι λογικό και μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε έργο. Το θέμα είναι να υπάρχουν γεροί χαρακτήρες. Όποιος εμβαθύνει στην Αγκάθα Κρίστι και ξεπεράσει το πέπλο του μυστηρίου διαπιστώνει πως κανένας ρόλος της δεν ‘χάσκει’. Μελετώντας τους ρόλους της βλέπουμε πως είναι πολύ καλά δομημένοι», καταλήγει.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
«Απρόσκλητος Επισκέπτης»
Παραστάσεις κάθε Παρασκευή Σάββατο και Κυριακή έως και τις 17 Απριλίου
Θέατρο Αμαλία
Αμαλίας 71, Θεσσαλονίκη
τηλ: 2310 842509- 2310821483
Προπώληση εισιτηρίων στο ταμείο του θεάτρου και στο viva.gr
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.04.2022