Ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων MOMus ιδρύθηκε το 2018 μέσα από τη συνένωση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης-και του Μουσείου Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο μουσειακό οργανισμό για την τέχνη στη χώρα ο οποίος κατάφερε μέσα σε όλες τις αντιξοότητες που προκάλεσε η πανδημία να κρατήσει πολύ ψηλά το επίπεδο των εκθέσεων, των δράσεων, των ημερίδων και των εκδόσεων και το σημαντικότερο: έδωσε βήμα και φιλοξένησε όλους όσοι συνέχιζαν σθεναρά να φιλοτεχνούν και να υποστηρίζουν ότι η αισθητική καλλιέργεια και οι νέες εικαστικές ιδέες είναι απαραίτητα εφόδια για να μπορέσει ο άνθρωπος να διατηρήσει την αισιόδοξη στάση του στη ζωή και να αναπτύξει μηχανισμούς προσωπικής και καλλιτεχνικής ενδυνάμωσης.
Από τον ιδρυτικό του νόμο όμως μέχρι πριν λίγες μέρες, λόγω γραφειοκρατικών θεμάτων, δεν είχε ολοκληρωθεί η πλήρωση της γενικής διεύθυνσης. Από το 2028 τη θέση αναπλήρωνε η νυν διευθύντρια του MOMus – Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογές Κωστάκη Μαρία Τσαντσάνογλου.
Μετά την ολοκλήρωση της διεθνούς πρόσκλησης ενδιαφέροντος για τη συγκεκριμένη θέση και την απόφαση της Επιτροπής Αξιολόγησης της διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως αυτή προβλέπεται από τον ιδρυτικό νόμο του οργανισμού, καταλληλότερη για τη θέση κρίθηκε η ιστορικός τέχνης Φανή Τσατσάια, που μέχρι πρότινος πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως διευθύντρια του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας.
Η υλοποίηση του καλλιτεχνικού προγραμματισμού των διευθύνσεων του φορέα
Πρόκειται για ένα πολύ γνωστό πρόσωπο στον μουσειακό χώρο της Θεσσαλονίκης, που διαθέτει μεγάλη εμπειρία γύρω από ζητήματα μάνατζμεντ τέτοιων οργανισμών. Η ίδια στην πρώτη της έντυπη συνέντευξη λέει στη «ΜτΚ» για το MOMus: «Πρόκειται για μια συνθήκη που αναγνωρίζει την τέχνη ως φορέα κοινωνικής ανάπτυξης, ως αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ζωής, με τον οργανισμό να έχει τα εφόδια να εξελιχθεί σε παγκόσμιο τοπόσημο τέχνης και πολιτισμού. Μέσα από την καταγραφή της ταυτότητας του οργανισμού, τον εσωτερικό κανονισμό και ενός επιχειρηματικού σχεδίου που θα δώσει τις σχετικές κατευθυντήριες, θα έχουμε διαθέσιμα όλα τα απαραίτητα δεδομένα, ώστε το MOMus να περάσει στην επόμενη φάση».
Η υλοποίηση του καλλιτεχνικού προγραμματισμού των διευθύνσεων που απαρτίζουν τον φορέα είναι βασική προτεραιότητα για εκείνη. «Τα κοινά χαρακτηριστικά των διευθύνσεων και τα στοιχεία που διακρίνουν το MOMus από τους λοιπούς φορείς της χώρας, αλλά και διεθνώς, και αν η ολιστική αντίληψη που θεωρούμε ότι προάγουν οι δράσεις που προτείνονται όχι μόνο εκθεσιακά αλλά και εκδοτικά, θα μας κάνουν να διαπιστώσουμε πώς έχουν αντίκτυπο στην κοινωνία στην οποία απευθυνόμαστε. Βασική μας μέριμνα το σκεπτικό μας να είναι σαφές και να γίνεται αντιληπτό από τους επισκέπτες. Προσφέρουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα για την αισθητική απόλαυσή τους, αλλά και θεμελιώνουμε βάσεις που επιτρέπουν την κατάκτηση νέας γνώσης όχι μόνο για γνωστά και τετριμμένα θέματα αλλά και για κοινωνικά ζητήματα, θέματα ιστορίας και θεωρίας της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, με τρόπο που κατανοεί όχι μόνο το εξειδικευμένο κοινό, αλλά και το ευρύτερο, ο μέσος θεατής, ακροατής και επισκέπτης», τονίζει η γενική διευθύντρια. Οι αριθμοί που εξάγονται από τα δεδομένα της παραγωγικότητας και της επισκεψιμότητας των όσων παρουσιάζει το MOMus, θα δώσουν το υλικό εκείνο που οι άνθρωποί του χρειάζονται για να διαπιστωθεί ποια είναι η πραγματική θέση του οργανισμού μέσα στην κοινωνία. «Θα μας δείξουν ποιος είναι ο αντίκτυπος των όσων προβάλλουμε και πώς αυτό το πολύ ζωντανό και δημιουργικό παρόν που παρουσιάζουν οι εκθέσεις μας, θα αναδείξουν τα σύγχρονα αριστουργήματα. Δύσκολος και απαιτητικός ο ρόλος μας. Από τη μια η διατήρηση της εικαστικής παραγωγής του 20ου αιώνα και από την άλλη η διασφάλιση της καλλιτεχνικής δημιουργίας του 21ου. Για να είμαστε σίγουροι όμως ότι όλα θα έχουν την πορεία που έχουμε προσχεδιάσει, θα πρέπει να τηρούμε τις διαδικασίες που από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι και την υλοποίησή της θα μας δίνουν δεδομένα τα οποία στη συνέχεια θα αξιολογούνται, ώστε να προβαίνουμε στις τυχόν απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις», επισημαίνει εστιάζοντας παράλληλα σε τρεις κύριους άξονες: 1. Σαφές οργανωτικό/διαχειριστικό σχήμα 2. Καθορισμός στόχων πωλήσεων και επισκέψεων 3. Διευρυμένη πολιτιστική - κοινωνική πολιτική.
Ο ρόλος που το MOMus έχει όλα τα εχέγγυα να προασπίσει
Αναμφισβήτητα, από τα πιο δυνατά σημεία του MOMus είναι οι σπάνιες και μοναδικές συλλογές του, το εξειδικευμένο προσωπικό του και τα ξεχωριστά αρχιτεκτονικά κτήρια που στεγάζουν τους επί μέρους φορείς, τα οποία σε όλες τις περιπτώσεις αποτελούν τοπόσημα. «Το μοναδικό αρχειακό και φωτογραφικό υλικό των μουσείων μας είναι φάροι ανάπτυξης παιδείας, ατομικής και συλλογική ανέλιξης, ελεύθερης δημιουργίας, πρόσβασης και προσβασιμότητας, ανεκτικότητας και συμπερίληψης. Αυτός είναι ένας πολύ ουσιαστικός, εκπαιδευτικός, δημιουργικός, υπεύθυνος και κοινωνικός ρόλος, τον οποίο το MOMus έχει όλα τα εχέγγυα να προασπίσει. Οι σπάνιες και μοναδικές συλλογές των μουσείων μαζί με το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό είναι η περιουσία του. Όταν υπάρχει ισορροπία και οι συλλογές αναδεικνύονται, οι ανθρώπινοι πόροι έχουν βρει τη θέση τους στο σύστημα και τα οικονομικά είναι τακτοποιημένα, μπορούμε να μιλάμε για συνεχή και απρόσκοπτη βιώσιμη ανάπτυξη. Φροντίδα προσωπικού και εξασφάλιση κινήτρων λοιπόν για να έχουμε ευημερία και σταθερότητα. Αναθεωρούμε, επανασχεδιάζουμε και παρέχουμε την κατάλληλη ανατροφοδότηση με σκοπό τη συνεχή βελτίωση», επισημαίνει η Φανή Τσατσάια.
Μιλάει με πάθος για τη δουλειά της, έχει σχέδια, στόχους, όνειρα, όραμα. «Συνεργασίες με μεγάλους φορείς της χώρας και διεθνώς θα μας δώσουν νέους ρόλους, νέα κοινά και δυναμικές. Η διαχείριση του πολιτιστικού αγαθού μέσα από άρτιες και ποιοτικές υπηρεσίες, αλλά και οικονομικά αποδοτικές και ψηφιακά προσβάσιμες, είναι βασικό κεφάλαιο του οράματος του οργανισμού. Και επειδή πάντα θα επιστρέφουμε στη μελετημένη διαχείριση των οικονομικών, οργανισμός χωρίς σαφείς διαδικασίες και προκαθορισμένους στόχους και προσδοκίες, δεν μπορεί να αποδώσει και να προσβλέψει σε ένα μέλλον με διάρκεια και ευμάρεια. Και σε αυτή την περίπτωση θα μιλήσουμε και πάλι για σχεδιασμό, υλοποίηση, αποτίμηση και διορθωτικές κινήσεις που την επόμενη φορά θα μας δώσουν καλύτερα αποτελέσματα. Στόχος μας η διατήρηση, η οργάνωση και η αξιοποίηση του πολιτιστικού προϊόντος αλλά και η ευημερία όλων των μελών και των φορέων του οργανισμού. Ας ανταποκριθούμε με τη μέγιστη επιτυχία στον ρόλο μας, ώστε να γίνουμε πρότυπο μουσειακής πολιτικής όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς», καταλήγει η Φανή Τσατσάια.
Της ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία!
Δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία της Κυριακής 29 Οκτωβρίου