Με το... δεξί μπήκε στον Οκτώβριο η Θεσσαλονίκη, καθώς τις πρώτες μέρες του μήνα της γιορτής της κατέγραφε κάτω από δέκα κρούσματα, δημιουργώντας μια επίπλαστη-όπως γρήγορα αποδείχτηκε- εικόνα σε πολλούς ότι ο ιός έχει αρχίσει να εξαλείφεται.
Μέσα σε τρεις εβδομάδες, το κλίμα αντιστράφηκε και η περιφερειακή ενότητα κατέγραφε σταθερά τριψήφιους αριθμούς, ενώ δεν άργησε να «χτυπηθεί» στα ίσα με την πολύ μεγαλύτερή της Αττική, κάνοντας το lockdown επιβεβλημένο.
Από τις 6 το πρωί της Παρασκευής η Θεσσαλονίκη μπήκε και επίσημα στο «κόκκινο» και τέθηκαν σε εφαρμογή τα νέα περιοριστικά μέτρα, τα οποία κανείς δεν ξέρει πότε θα ανακληθούν. Ωστόσο, οι Θεσσαλονικείς απέκτησαν νέα καθημερινότητα, με χρήση μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρος, με κλειστά τα καταστήματα εστίασης και τα γυμναστήρια, με απαγόρευση κάθε είδους συνάθροισης αλλά και κυκλοφορίας από τις 00:30 έως τις 5 το πρωί.
Γιατί το lockdown ήρθε μετά την 28η Οκτωβρίου;
Πώς και γιατί όμως η Θεσσαλονίκη από παράδειγμα προς μίμηση έφτασε να βρίσκεται πλέον στο χείλος του γκρεμού με 1.955 επιβεβαιωμένα ενεργά κρούσματα και 4.399 στενές επαφές τους σε καραντίνα (έως και την Πέμπτη 29/10); Πολλά ερωτήματα υπάρχουν ακόμα και για τους λόγους που δεν «σφραγίστηκε» πριν από το εορταστικό τριήμερο. Μπορεί να ακυρώθηκε η στρατιωτική παρέλαση και πλήθος εκδηλώσεων, όμως καθώς το τριήμερο συνδυάστηκε με το Σαββατοκύριακο, για πολλούς Θεσσαλονικείς μετατράπηκε σε πενθήμερο ιδανικό για εξορμήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, φαίνεται πως δεν είχαν προβλέψει το συγκεκριμένο γεγονός στην Αθήνα και τελευταία στιγμή αιρετός της Θεσσαλονίκης το υπενθύμισε σε υψηλόβαθμους της Πολιτικής Προστασίας. Έπειτα, ακλούθησε η θερμή παράκλησή του Νίκου Χαρδαλιά προς τους Θεσσαλονικείς για αποφυγή μετακινήσεων σε άλλους νομούς.
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές φωνές και γιατί δεν ακυρώθηκε το σύνολο των τριήμερων εκδηλώσεων ώστε να αποφευχθούν και οι εικόνες με τις ουρές και τον συνωστισμό στον Άγιο Δημήτριο. Κι αυτό παρότι, όπως λένε οι πληροφορίες της «ΜτΚ», τοπικές αρχές πίεζαν για αναβολή όλων των εκδηλώσεων, ακόμα και της επίσημης Δοξολογίας, αλλά υψηλοί αξιωματούχοι στην Αθήνα επέμεναν πως έστω και με ασφυκτικά μέτρα θα πρέπει να γίνουν οι εορτασμοί.
Τις τελευταίες δέκα ημέρες όλοι μιλούσαν για κόκκινο συναγερμό στη Θεσσαλονίκη και ένα επερχόμενο lockdown. Στους τοπικούς φορείς όμως υπήρχε μια ελπίδα πως έστω και την τελευταία στιγμή ο κόσμος θα συμμορφωθεί στα νέα μέτρα, η επιδημιολογική εικόνα θα αλλάξει και θα αποτραπεί το lockdown. Ωστόσο, τελικά επικράτησε το κακό σενάριο και την επομένη της εθνικής επετείου η Θεσσαλονίκη πέρασε στο επίπεδο 4 του υγειονομικού χάρτη.
Το lockdown άργησε...
Βλέποντας τα στοιχεία που δημοσιεύει καθημερινά ο ΕΟΔΥ, η επιβολή του τοπικού lockdown, δείχνει να άργησε τουλάχιστον πέντε ημέρες. Συγκεκριμένα, στις 20 Οκτωβρίου η Θεσσαλονίκη είχε για πρώτη φορά τριψήφιο αριθμό νέων μολύνσεων (125), στις 22/10 είχαν ήδη φθάσει τις 188, στις 24/10 έσπασε το φράγμα των 200 κρουσμάτων, ενώ την επομένη της γιορτής του Αγίου Δημητρίου τα κρούσματα εκτοξεύθηκαν στα 291.
«Καθημερινά αναλύουμε όλα τα δεδομένα και οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι με βάση αυτά, γι’ αυτό βλέποντας τις τελευταίες ημέρες την αύξηση των κρουσμάτων αποφασίσαμε να πάει η Θεσσαλονίκη στο κόκκινο» αρκέστηκε να απαντήσει ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Παναγιώτης Αρκουμανέας, όταν ρωτήθηκε την Πέμπτη μετά την συνάντησή του με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης αν θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα πριν το εορταστικό τριήμερο.
Γιατί άργησαν τα rapid tests;
Όταν ανακοινώθηκε το βράδυ της Τετάρτης πως κλιμάκια του ΕΟΔΥ έρχονται στην πόλη για μαζικούς ελέγχους, τότε επιβεβαιώθηκε ότι η Θεσσαλονίκη αλλάζει επίπεδο. Τα ερωτήματα όμως είναι πολλά και για την διενέργεια των μαζικών τεστ γρήγορης ανίχνευσης από τα κλιμάκια του ΕΟΔΥ και έχουν να κάνουν με το πώς και πότε κρίνονται αναγκαίες οι τυχαίες δειγματοληψίες.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που αναρωτιούνται -ακόμα και υγειονομικοί- γιατί δεν έφτασαν στη Θεσσαλονίκη νωρίτερα τα κλιμάκια του ΕΟΔΥ, ώστε με τους ελέγχους να εντοπιστούν περισσότερα ενεργά κρούσματα και να περιοριστεί η διασπορά. Την Πέμπτη, όταν στήθηκαν τα κλιμάκια στη νέα παραλία, ίσως να ήταν ήδη αργά, καθώς την ώρα που ο Παναγιώτης Αρκουμανέας συντόνιζε την διαδικασία, ενημερωνόταν ότι η Θεσσαλονίκη περάνει στο επίπεδο 4 του υγειονομικού χάρτη.
«Δεν υπήρχαν τεστ και για αυτό δεν ήρθαν νωρίτερα τα κλιμάκια» αναφέρει υψηλά ιστάμενος διοικητικός παράγοντας του υπουργείου Υγείας στη «ΜτΚ» προσπαθώντας να εξηγήσει γιατί δεν έγιναν νωρίτερα μαζικά τεστ στη Θεσσαλονίκη, την ώρα που στην Αθήνα από την πρώτη στιγμή γίνονται έλεγχοι από τον ΕΟΔΥ σε διάφορες περιοχές. «Ίσως να περίμεναν περισσότερα τεστ, για να στείλουν και σε άλλες περιοχές κλιμάκια. Μέχρι πρότινος, έστελναν όπου παρουσιαζόταν έκτακτη ανάγκη» συμπληρώνει.
«Ζητούσαμε εδώ και καιρό να έρθουν για γρήγορα τεστ στο προσωπικό νοσοκομείων, σε δομές, εργοστάσια και βιοτεχνίες για να υπάρχει έλεγχος, αλλά δεν μας άκουγε κανείς» δηλώνει στη «ΜτΚ» η πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ) Δάφνη Κατσίμπα. «Μάλλον περίμεναν να αυξηθούν τα κρούσματα» σχολιάζει, τονίζοντας πως «τις αποφάσεις για τις αποστολές των κλιμάκιων τις δίνει βέβαια ο ΕΟΔΥ, αλλά οι αποφάσεις παίρνονται από αλλού».
Σαφώς, υπάρχει και το ενδεχόμενο του αιφνιδιασμού λόγω του ξαφνικού πολλαπλασιασμού των κρουσμάτων μέσα λίγες ημέρες, αλλά σίγουρα οι μαζικοί έλεγχοι αν είχαν γίνει έγκαιρα θα βοηθούσαν. Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ όμως στη συνέντευξή του στη «ΜτΚ», δηλώνει πως τα rapid tests δεν προλαβαίνουν μια κατάσταση, αλλά γίνονται μόνο για να φανούν τα επιδημιολογικά στοιχεία.
Ελλιπής ιχνηλάτηση
Στην τεράστια ουρά που σχηματίστηκε από πολίτες που ήθελαν να υποβληθούν σε τεστ στη νέα παραλία, υπήρχαν πολλοί που προσπάθησαν να εξεταστούν σε νοσοκομεία και κέντρα υγείας αλλά, όπως λένε, δεν γίνονταν δεκτοί.
«Έχω συμπτώματα εδώ και μια εβδομάδα. Ανέβασα πυρετό, πήγα σε νοσοκομεία αλλά και στο ΙΚΑ της Πύλης Αξίου, αλλά δεν με δέχθηκαν για τεστ» λέει μεσήλικας άντρας που ανέμενε στην ουρά, κρατώντας μάλιστα και παραπεμπτικό γιατρού. «Ήρθα την προηγούμενη εβδομάδα σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα. Αμέσως πήγαν σε νοσοκομείο αλλά και στο Κέντρο Υγείας Ευόσμου αλλά δεν με δέχθηκαν για να κάνω τεστ, καθώς δεν είχα συμπτώματα» λέει γυναίκα που περίμενε υπομονετικά στην ουρά των χιλιομέτρων.
Τα περιστατικά αυτά υποδεικνύουν δυο σημαντικά προβλήματα στο σύστημα υγείας και στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Aρχικά ότι τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας αδυνατούν να πραγματοποιήσουν τεστ κορονοϊού αλλά και ότι υπάρχει ελλιπής ιχνηλάτηση από τις αρμόδιες αρχές. Διότι, δεν γίνεται να μην ελέγχονται όλες οι επαφές επιβεβαιωμένων ασθενών με COVID-19 και αυτοί να κυκλοφορούν χωρίς κανέναν περιορισμό για μέρες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του 31χρονου Σ.Τ. που διαγνώστηκε θετικός μετά από ένα πάρτι σε κέντρο διασκέδασης και από τον ΕΟΔΥ τον κάλεσαν μετά από τρία 24ωρα. «Μέσα σε αυτές τις τρεις ημέρες, όσοι είχα δει κυκλοφορούσαν κανονικά, καθώς δεν με είχαν καλέσει για να τους ενημερώσω για τις επαφές μου» λέει ο 31χρονος. Eπίσης, ο Σύλλογος Οικότροφων Φοιτητών Εστιών Θεσσαλονίκης κατήγγειλε πως διαγνώστηκαν θετικοί τέσσερις φοιτητές που διαμένουν στις εστίες του ΑΠΘ και οι αρχές δεν προχώρησαν ιχνηλάτηση.
Η «τρομοκρατία» και ο εφησυχασμός στην εστίαση
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Θεσσαλονίκη δεν έφτασε ξαφνικά στο lockdown. Το καζάνι φαίνεται πως έβραζε από καιρό, όταν διαδιδόταν ότι κέρδισε το στοίχημα και πως ξεπέρασε την έξαρση του Αυγούστου. Αυτό προκάλεσε έναν έντονο εφησυχασμό σε αρχές και πολίτες, με αποτέλεσμα τα μέτρα να μην τηρούνται σε μεγάλο βαθμό και πολλοί να συμπεριφέρονται όπως προ κορονοϊού.
Από τις προσεκτικές μετακινήσεις η Θεσσαλονίκη πήγε σε ξένοιαστες βόλτες και μίνι ταξίδια για διασκέδαση σε γειτονικού νομούς που δεν είχαν ωράριο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Σέρρες, όπου μέσα σε λίγες ημέρες καταγράφτηκε κατακόρυφη αύξηση κρουσμάτων, πολλά από τα οποία πλέον συνδέονται με Θεσσαλονικείς που επισκέπτονταν τα κλαμπ της πόλης.
Σε γενικές γραμμές φαίνεται πως η εστίαση και η διασκέδαση έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την ορμητική είσοδο του δεύτερου κύματος. Στις αρχές του καλοκαιριού, οι επιχειρηματίες πίεζαν την κυβέρνηση να τους αφήσει να πάρουν μια ανάσα με λιγότερους περιορισμούς. Σε μεγάλο βαθμό οι επιχειρηματίες πήραν ό,τι ζητούσαν, όμως κάποιοι φέρθηκαν ανεύθυνα (εκτός από τα κρυφά πάρτι, αρκετά μαγαζιά και οι θαμώνες τους δεν τηρούσαν κανένα μέτρο) και σύντομα φτάσαμε ξανά στο λουκέτο στην εστίαση.
Ασφυκτιούν τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης
Ξεπέρασε το 60% η πληρότητα στις κλίνες των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης, με το Εθνικό Σύστημα Υγείας να πιέζεται αφόρητα. Η αύξηση των ασθενών με COVID-19 είναι από 100% έως και 350% μέσα σε λιγότερο 15 ημέρες.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία έως την Πέμπτη 29/10, στο «Ιπποκρατείο» νοσηλεύονταν 42 ασθενείς με κορονοϊό, ενώ το νοσοκομείο διαθέτει 35 κλίνες Covid-19! «Πραγματικά δεν ξέρουμε που τους έχουν τους υπόλοιπους 7 ασθενείς» δηλώνει στη «ΜτΚ» η πρόεδρος της ΕΝΙΘ Δάφνη Κατσίμπα. Την ίδια ώρα, στο «Παπαγεωργίου», από τις 32 κλίνες COVID οι 30 ήταν γεμάτες και δυο άτομα νοσηλεύονταν σε ΜΕΘ, ενώ στο νοσοκομείο αναφοράς, το «ΑΧΕΠΑ», νοσηλεύονταν 48 άτομα σε θάλαμο αρνητικής πίεσης και 17 σε ΜΕΘ.
Το «Παπανικολάου» πλέον δεν δέχεται νέους ασθενείς με COVID-19 καθώς η αρμόδια κλινική έχει γεμίσει, όπως και η χειρουργική όπου είχε γίνει επέκταση των κλινών για ασθενείς με κορονοϊό. Σε σοβαρότερη κατάσταση σε ΜΕΘ νοσηλεύονται 18 άτομα.
Η αύξηση είναι των νοσηλευόμενων είναι τόσο μεγάλη, που «χτύπησε» κόκκινος συναγερμός στις υγειονομικές αρχές. Με τον φόβο ότι θα υπάρχει μεγαλύτερη έξαρση, κλινική COVID-19 απέκτησε και το νοσοκομείο «Άγιος Παύλος», όπου από τα 18 διαθέσιμα κρεβάτια έχουν ήδη καταληφθεί τα 13. Επίσης, από αύριο αναμένεται να αποκτήσει κλινική για ασθενείς με κορονοϊό το νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς».
Τα κρούσματα σε υγειονομικό προσωπικό (έως 29.10)
Παπαγεωργίου - 16 κρούσματα
Θεαγένειο - 10 κρούσματα
Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης - 2 κρούσματα
Γ. Γεννηματάς - 4 κρούσματα
Άγιος Παύλος - 4 κρούσματα
Γ. Παπανικολάου - Περισσότερα από 30 κρούσματα
ΑΧΕΠΑ - Περισσότερα από 23 κρούσματα
«1 στα 3 καταστήματα εστίασης δεν θα ξανανοίξει»
Το νέο lockdown «χτυπά» ξανά τον κλάδο της εστίασης, με τους επιχειρηματίες να φοβούνται πως δεν θα μπορέσουν να ανοίξουν ξανά. «Είναι καταστροφικό για την εστίαση το δεύτερο lockdown. Υπολογίζουμε πως 1 στα 3 καταστήματα που έκλεισαν την Παρασκευή, δεν θα ανοίξει ξανά» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο Μιχάλης Επιτροπίδης, γενικός γραμματέας της Ένωσης Εστιατόρων - Ψητοπωλών Θεσσαλονίκης.
«Καταστραφήκαμε, δεν θα αντέξουμε αυτή την φορά» αναφέρει η Σαββούλα Αγαθαγγελίδου που διατηρεί καφετέρια στη δυτική Θεσσαλονίκη. «Θα ήταν καλύτερο ο κόσμος να έρχεται σε μαγαζιά και να τηρούνται τα μέτρα, παρά να συνωστίζεται στις πλατείες» τονίζει.
Στήριξη των ευάλωτων το μέλημα Τζιτζικώστα
Σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας του κορονοϊού τίθεται και πάλι η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία σχεδιάζει να λάβει επιπλέον μέτρα στήριξης των πολιτών, κυρίως των ευάλωτων ομάδων, για όσο η Θεσσαλονίκη και άλλες περιφερειακές ενότητες παραμείνουν σε lockdown.
Πρόκειται για στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, που είχαν ληφθεί και στο πρώτο κύμα, όπως υπηρεσίες τηλεϊατρικής και συμβουλευτικής - ψυχολογικής υποστήριξης για τους ανθρώπους που θα χρειαστεί να μείνουν και πάλι στο σπίτι για να είναι ασφαλείς.
Το πρώτο μέτρο αφορά στη δωρεάν υπηρεσία τηλεϊατρικής, που λειτούργησε και την περασμένη άνοιξη, στο πλαίσιο της οποίας ο γιατρός θα βρίσκεται σε κάθε σπίτι για κάθε πολίτη.
Τα επιπλέον μέτρα περιορισμού της διασποράς του ιού από την ΠΚΜ, επιβεβαίωσε ο περιφερειάρχης Απ. Τζιτζικώστας απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «ΜτΚ». «Η περιφέρεια επεξεργάζεται σειρά πρωτοβουλιών που θα λάβει το επόμενο διάστημα, όπως έγινε και στην πρώτη περίοδο έξαρσης του κορονοϊού, με τηλεϊατρική, υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης και υποστήριξη των πιο ευάλωτων πολιτών» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ένα δεύτερο μέτρο θα αφορά στην επαναλειτουργία του Τηλεφωνικού Κέντρου Ψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής.
Επίσης, από προχθές όλες οι υπηρεσίες της Περιφέρειας και στις επτά Περιφερειακές Ενότητες εξυπηρετούν μόνο ηλεκτρονικά και τηλεφωνικά τους πολίτες.
Φ. Σοβιτσλή
Σήμερα η υγεία και αύριο η οικονομία
Του Κωνσταντίνου Ζέρβα
Δεν τίθεται κανένα θέμα ως προς τις προτεραιότητες της περιόδου. Η προάσπιση της δημόσιας υγείας είναι στόχος μείζονος σημασίας και όλος ο μηχανισμός του Δήμου Θεσσαλονίκης έχει εναρμονιστεί με αυτήν την προτεραιότητα.
Την άνοιξη καταφέραμε να ανταποκριθούμε με επάρκεια στις νέες προκλήσεις μέσα από σειρά ενεργειών και δράσεων. Η λειτουργία του δήμου ήταν απρόσκοπτη, η πόλη καθαρή, οι προνοιακές δομές ενισχυμένες -βρεθήκαμε δίπλα σε όποιον είχε ανάγκη.
Οι πολίτες εξυπηρετούνται πλέον με ηλεκτρονικό τρόπο, ενισχύσαμε τον ΟΑΣΘ με επιπλέον οχήματα, η Δημοτική μας Αστυνομία είναι η πιο αποτελεσματική στη χώρα, δημιουργήσαμε νέους ποδηλατοδρόμους για την εναλλακτική μετακίνηση, διαθέσαμε χώρους στον ΕΟΔΥ και ακολουθήσαμε κατά γράμμα κάθε οδηγία και κάθε κανόνα των υγειονομικών αρχών. Διαθέσαμε με τρόπο συντεταγμένο επιπλέον χώρο στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος γιατί μας ενδιαφέρει η βιωσιμότητά τους διασφαλίζοντας παράλληλα το δικαίωμα των υπολοίπων στην κίνηση.
Το ίδιο κάνουμε και τώρα. Έχουμε την εμπειρία και την ετοιμότητα, έχουμε τους ανθρώπους να τα καταφέρουμε και τώρα.
Μέλημά μας όμως είναι και η επόμενη ημέρα - η οικονομία της πόλης, οι θέσεις εργασίας, οι πληττόμενοι κλάδοι και οι επιχειρήσεις.
Δεν θέλουμε μία πόλη νεκρή, δεν θέλουμε ουρές στον ΟΑΕΔ και πολίτες με επιδόματα. Εμείς κάναμε και θα κάνουμε ό,τι μας αναλογεί. Για το λόγο αυτό προχωράμε σε νέα μείωση των Δημοτικών Τελών κατά 12,5% - αθροιστική μείωση 25% σε 14 μόλις μήνες.
Η πόλη μας επλήγη από την πτώση του τουρισμού, την ακύρωση της ΔΕΘ, την πτώση στην εστίαση – θα χρειαστεί γενναία στήριξη από την κυβέρνηση που θα πρέπει να ξεπερνά τις προβλέψεις και τις πρόνοιες που αφορούν σε όλη την επικράτεια. Σχηματικά έκανα λόγο για την ανάγκη ενός «Σχεδίου Μάρσαλ» για τη Θεσσαλονίκη και ζητώ αυτό να ακουστεί και να υπάρξει σχετική μέριμνα. Κρούω τον κώδωνα του οικονομικού κινδύνου και ζητώ εγρήγορση και σε αυτόν τον τομέα.
Μία πρώτη ένδειξη είναι η επιτάχυνση των μεγάλων έργων υποδομής της πόλης. Είναι και αυτή μία οδός στήριξης της τοπικής οικονομίας. Από εκεί και πέρα, σε συνεργασία με τους φορείς της πόλης το επόμενο διάστημα θα καταθέσουμε ένα πλαίσιο προτάσεων προς την κυβέρνηση με στόχο την άμβλυνση των οικονομικών επιπτώσεων.
Η επόμενη ημέρα πρέπει να μας βρει στη Θεσσαλονίκη όλους υγιείς, όλους παρόντες, ενωμένους και αποφασισμένους να πάρουμε την υπόθεση ανάταξης της πόλης στα χέρια μας.
Οι Θεσσαλονικείς είναι άνθρωποι ικανοί, δημιουργικοί, με πείσμα και επιμονή. Χρέος της Πολιτείας είναι να μας συνδράμει, να επενδύσει στα πλεονεκτήματα και να επουλώσουμε γρήγορα τις πληγές.
Είμαι αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουμε.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στη 1 Νοεμβρίου 2020