To χρώμα των ματιών μας καθορίζεται από τις παραλλαγές στα γονίδια μας -σε κάθε άτομο.
Τα περισσότερα από τα γονίδια που σχετίζονται με το χρώμα των ματιών, εμπλέκονται στην παραγωγή, τη μεταφορά και την αποθήκευση μιας χρωστικής που ονομάζεται μελανίνη. Το χρώμα των ματιών σχετίζεται άμεσα με την ποσότητα μελανίνης στα μπροστινά στρώματα της ίριδας.
Τα άτομα με καστανά μάτια έχουν μεγάλη ποσότητα μελανίνης στην ίριδα, ενώ τα άτομα με μπλε μάτια έχουν πολύ λιγότερη από αυτή τη χρωστική ουσία. Υπάρχουν και άλλες παράμετροι, όπως και διαταραχές που επηρεάζουν το αποτέλεσμα.
Όμως, οι γαλανομάτηδες έχουν περισσότερα κοινά απ' όσα νομίζαμε. Όσοι, λοιπόν, έχουν μπλε μάτια στον πλανήτη είναι απόγονοι του ίδιου ατόμου, που εκτιμάται πως έζησε πριν από 6.000 έως 10.000 χρόνια!
Όπως αναφέρει το History of Yesterday, αυτή είναι ανακάλυψη που έκαναν πριν χρόνια επιστήμονες του University of Copenhagen, όταν εντόπισαν τη συγκεκριμένη γενετική μετάλλαξη. Ο επικεφαλής της μελέτης, Hans Ieberg από το Τμήμα Κυτταρικής και Μοριακής Ιατρικής εξήγησε ότι “αρχικά είχαμε όλοι οι άνθρωποι καστανά μάτια. Ωστόσο, γενετική μετάλλαξη που επηρεάζει το γονίδιο OCA2 στα χρωμοσώματα μας, οδήγησε στη δημιουργία ενός 'διακόπτη' που κυριολεκτικά 'απενεργοποίησε' την ικανότητα παραγωγής καστανών ματιών”.
Η μετάλλαξη δεν είναι καλή ή κακή. Γενικά, οι μεταλλάξεις επηρεάζουν διάφορα χαρακτηριστικά, όπως το χρώμα των μαλλιών, τη φαλάκρα και τις φακίδες. Το γονίδιο OCA2 ρυθμίζει την καφέ χρωστική ουσία στα μάτια. Η μετάλλαξη από το γονίδιο HERC2 περιορίζει την ποσότητα μελανίνης που μπορούν να παράγουν τα μάτια. Το αποτέλεσμα είναι αυτός ο γενετικός κώδικας να τα κάνει να φαίνονται μπλε αντί για καφέ. Όταν το γονίδιο OCA2 'απενεργοποιείται' πλήρως, το αποτέλεσμα είναι αλμπινισμός.
Η ομάδα ερεύνησε το μιτοχονδριακό DNA ατόμων με μπλε μάτια από διάφορες χώρες (στη λίστα ήταν η Ιορδανία, η Δανία και η Τουρκία). Προσδιόρισε ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 97% των ανθρώπων με μπλε μάτια, μοιράζονται έναν απλό απλότυπο (βλ. ομάδα γονιδιωματικών παραλλαγών που τείνουν να κληρονομούνται). Έτσι συμπέραναν πως όσοι μπλε γαλάζια μάτια, συνδέονται με τον ίδιο πρόγονο “αφού κληρονόμησαν τον ίδιο 'διακόπτη' στο ίδιο σημείο του DNA. Το εύρημα δείχνει ότι η φύση ανακατεύει συνεχώς το ανθρώπινο γονιδίωμα, δημιουργώντας ένα γενετικό κοκτέιλ ανθρώπινων χρωμοσωμάτων και δοκιμάζοντας διαφορετικές αλλαγές -όπως το κάνει αυτό” κατέληξε ο Καθηγητής Eiberg. Στα χρόνια που ακολούθησαν, έγιναν διάφορες άλλες μελέτες -επί του θέματος. Όλες οδηγήθηκαν στο ότι υπήρχε μόνο ένας πρόγονος.