Πόσα λεωφορεία έχει διαθέσιμα ο ΟΑΣΘ; Ανάλογα ποιον ρωτάς. «Πριν από ένα χρόνο ήταν 247 και σήμερα είναι 410, 415, 420», λέει στη «ΜτΚ» στέλεχος του Οργανισμού, που επιθυμεί να κρατήσει την ανωνυμία του. «Στη γραμμή μου βάσει προγράμματος θα έπρεπε να υπάρχουν 9 λεωφορεία. Όταν υπάρχουν 6 διαθέσιμα, η κατάσταση είναι υποφερτή. Όταν μείνουν 5, είμαστε για να κλαίμε. Εάν τυχόν χαλάσει κανένα, είναι για να κρυβόμαστε», λέει οδηγός.
Ο ίδιος άνθρωπος διηγείται ότι υπήρξε χάραμα που πήγε να παραλάβει το λεωφορείο του για να ξεκινήσει δρομολόγιο κι αναγκάστηκε να αλλάξει τρία οχήματα μέχρι να βρει λεωφορείο που να μπορεί να κινηθεί με ασφάλεια. «Πολλές φορές δεν σβήνουμε τη μηχανή, επειδή δεν είμαστε σίγουροι ότι θα πάρει ξανά μπροστά», μας λέει άλλος οδηγός.
Από πηγή πολύ κοντά στη διοίκηση, μαθαίνουμε ότι σε καμιά περίπτωση δεν κυκλοφορούν περισσότερα από 350 λεωφορεία, και ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει προς τα πάνω το επόμενο διάστημα. Έχει σημασία όμως, για τον επιβάτη, για τον πολίτη της Θεσσαλονίκης, πόσα είναι τα λεωφορεία; Αυτό που θέλει ο επιβάτης είναι να μπορέσει να κυκλοφορήσει –κι αυτή είναι μια συνθήκη που έχει διαταραχθεί βαθιά. Είναι εξαιρετικά ανησυχητικά όσα ακούγεται ότι συμβαίνουν στον Οργανισμό, αλλά και όσα διαπιστώνουμε οι ίδιοι ως επιβάτες.
Τα ατυχήματα σε λεωφορεία του ΟΑΣΘ δεν είναι καθόλου σπάνια, καθώς η επιβίβαση (και το συνεπακόλουθο στρίμωγμα) περισσότερων επιβατών από όσους προβλέπουν οι προδιαγραφές των λεωφορείων, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις επιβατών που τραυματίστηκαν από απότομα φρεναρίσματα κι ελιγμούς των οδηγών, ή επειδή κάποιο μέλος του σώματός τους εγκλωβίστηκε ανάμεσα σε σίδερα και καθίσματα, λόγω της πολυκοσμίας. Περιττό να πούμε ότι οι κλοπές είναι εξαιρετικά σύνηθες φαινόμενο σε ένα τέτοιο περιβάλλον.
Εκτός από τους επιβάτες όμως, και οι οδηγοί είναι θύματα της όλης κατάστασης. «Εργαζόμαστε κάτω από πολύ δυσχερείς συνθήκες. Τα λεωφορεία είναι υπερφορτωμένα και όχι επαρκώς συντηρημένα. Δεν λέω ότι είναι επικίνδυνα, έτσι κι αλλιώς εμείς είμαστε οι πρώτοι που κινδυνεύουμε αλλά κι εκείνοι που θα πληρώσουμε τη ζημιά εάν κάτι συμβεί. Όμως, είναι γεγονός ότι οι βλάβες δεν επιδιορθώνονται σωστά», εξομολογείται στη «ΜτΚ» κάποιος οδηγός.
Υπάρχουν πολλά τρικ προκειμένου να εμφανίζεται παραπλανητικά αυξημένος ο αριθμός των λεωφορείων. Για παράδειγμα, είναι κοινό μυστικό ότι το καλοκαίρι έβγαιναν το πρωί στον δρόμο λεωφορεία που αποσύρονταν αμέσως μόλις άρχιζε η πρωινή ζέστη, διότι δεν λειτουργούσε το air condition. Σε άλλες περιπτώσεις, βγαίνουν λεωφορεία στο δρόμο έτσι ώστε να καταγράφονται εν λειτουργία κι αμέσως μετά αποσύρονται.
Αποτέλεσμα του άγχους που βιώνουν οι οδηγοί, λέγεται ότι είναι ο διπλασιασμός των αιτημάτων για παροχή οικονομικής συνδρομής λόγω ασθένειας από το Ταμείο Αλληλοβοήθειας των εργαζομένων του ΟΑΣΘ. Επίσης, έχουν αυξηθεί πολύ οι αναρρωτικές άδειες. Σύμφωνα με επίσημα χείλη, από την κίνηση λείπουν 80 λεωφορεία και 250 οδηγοί. Πρόσφατα, πολλοί εργαζόμενοι συμφώνησαν να μην λάβουν το υπόλοιπο της κανονικής άδειας του 2018 ως το τέλος του Δεκεμβρίου (όπως υποχρεώνει ο νόμος) αλλά να εργαστούν και να το πληρωθούν.
Το μέλλον αβέβαιο και το τέλος πάντα κοντά
Είναι άγνωστο ποιο θα είναι το μέλλον του ΟΑΣΘ. Βάσει σχεδιασμού, θα πρέπει να ιδρυθεί ο νέος Οργανισμός, Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης (ΑΣΥΘ). Μάλιστα, πρόσφατα ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης ανακοίνωσε ότι μέχρι τον επόμενο Μάιο θα αγοραστούν καινούργια λεωφορεία. «Τέλος Απριλίου με αρχές Μαΐου, θα κυκλοφορήσουν τα πρώτα από αυτά τα νέα λεωφορεία στη Θεσσαλονίκη και μέσα σε 16 μήνες θα έχουν κυκλοφορήσει στο σύνολό τους, όπως προβλέπεται κι από τον σχετικό διαγωνισμό», είπε επί λέξει πριν από λίγες ημέρες.
Αυτό σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα πρέπει να είναι έτοιμος ο νέος κανονισμός αλλά και όλο το πλαίσιο λειτουργίας, ώστε να μπορεί ο νέος Οργανισμός να προσλάβει προσωπικό, να αγοράσει λεωφορεία, να προβαίνει σε πράξεις και συναλλαγές κ.λπ. Θα είναι; «Ναι», μας διαβεβαιώνει στέλεχος του ΟΑΣΘ, το οποίο δηλώνει υπεραισιόδοξα ότι ίσως και ως το τέλος του Ιανουαρίου να έχει ιδρυθεί ο ΑΣΥΘ. Αντιθέτως, σε επικοινωνία μας με το γραφείο του προέδρου του ΟΑΣΘ Στέλιου Παππά, δεν είχαμε καθόλου ξεκάθαρη προοπτική.
«Ο Χρήστος Σπίρτζης είπε ότι εφόσον όλα πάνε καλά, λογικά θα μπορέσει να προμηθευτεί τα λεωφορεία. Η λογική είναι να συσταθεί ο ΑΣΥΘ και να μεταφέρονται σταδιακά κομμάτια του ΟΑΣΘ στον ΑΣΥΘ». Ωστόσο, παρά τις επίμονες ερωτήσεις μας, δεν στάθηκε δυνατό να πάρουμε κάποια εκτίμηση ούτε για το χρονοδιάγραμμα, ούτε για τον τρόπο που θα συμβεί αυτό, ούτε καν για την έννοια του «θα μεταφέρονται σταδιακά κομμάτια του ΟΑΣΘ στον ΑΣΥΘ». Επίσης, δεν πήραμε απάντηση ούτε για τη σχέση (χρονικά) εκκαθάρισης ΟΑΣΘ – έναρξης ΑΣΥΘ. Όλα κινούνταν σε ένα συγκεχυμένο, θολό και ασαφές πεδίο «βλέποντας και κάνοντας».
Ανησυχούν οι εργαζόμενοι
Έντονη ανησυχία προκαλεί στους εργαζομένους το μέλλον τους στον ΑΣΥΘ. Οι φήμες που κυκλοφορούν κάνουν λόγο για διαμοιρασμό τους στα δυο: ορισμένοι θα μετακινηθούν στον «καλό» ΑΣΥΘ κι οι άλλοι που θα μείνουν στον «κακό» ΟΑΣΘ θα απολυθούν μόλις ολοκληρωθεί η εκκαθάρισή του. Μάλιστα, λέγεται ότι τον πρώτο ρόλο σε αυτό θα παίξουν τα κομματικά κριτήρια. Υπάρχουν επίσης αρκετές καταγγελίες για διώξεις, υποβιβασμούς και μετακινήσεις για πολιτικούς λόγους.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16 Δεκεμβρίου 2018