Με ασπίδα τον τουρισμό πρωτίστως και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης δευτερευόντως, πορεύεται το οικονομικό επιτελείο μέσα σε αντίξοες συνθήκες, με την ενεργειακή θύελλα να παρασύρει στο διάβα της πολίτες και επιχειρείν.
Αν και το σχέδιο της κυβέρνησης για την προσγείωση των τιμών του ρεύματος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τον Ιούνιο, μεγάλο μέρος της ζημιάς στα πορτοφόλια και τους τζίρους δεν αναπληρώνεται με την καλπάζουσα ακρίβεια να συρρικνώνει τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, κατά πάσα πιθανότητα χωρίς να προκληθεί ανήκεστος βλάβη.
Χρονιά ισχυρής και διατηρήσιμης ανάκαμψης αναμένεται να είναι το 2022 για βαριά βιομηχανία της χώρας με όλο και περισσότερους ταξιδιώτες να απολαμβάνουν το «ελληνικό καλοκαίρι», γεγονός το οποίο, εφόσον επιβεβαιωθεί θα αποφέρει απτά οφέλη σε μία…πολεμική χρονιά.
Αν καλυφθεί πάνω από το 80% των εσόδων του 2019 (εισπράξεις περίπου 15 δισ. ευρώ δηλαδή), το ΑΕΠ θα πάρει βαθιά ανάσα, σε μία ακόμα χρονιά ανασφάλειας και αβεβαιότητας με τους ρυθμούς ανάπτυξης να διατηρούνται σε θετική τροχιά. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, αν και θυμίζουν κινούμενη άμμο, επιτρέπουν την επικράτηση του αισιόδοξου σεναρίου για την πορεία κίνησης και εσόδων.
Παρά τις διαδοχικές κρίσεις του κορονοϊού που κράτησαν καθηλωμένη την οικονομική δραστηριότητα (και ενώ είχε προηγηθεί η οδύσσεια των μνημονίων) τη διετία 2020-2021 και του υψηλού πληθωρισμού, η ελληνική οικονομία εμφανίζεται περισσότερο ανθεκτική από ό,τι άλλες μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ.
Τούτο, με βάση τις προβλέψεις που ανακοινώνουν τον τελευταίο καιρό διεθνείς οργανισμοί, θεσμοί και οίκοι αξιολόγησης που παρακολουθούν στενά τα μεγέθη.
Ανάπτυξη 3,5% το 2022 και 3,1% το 2023, μετά από μια ισχυρή ανάπτυξη 8,3% το 2021, «βλέπει» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα στις εαρινές οικονομικές της προβλέψεις.
Η Επιτροπή αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2022 και το 2023, σε σύγκριση με αυτές του Φεβρουαρίου (4,9% ήταν η πρόβλεψη για το 2022 και 3,5% για το 2023).
Η κυβέρνηση αναθεωρώντας επί τα χείρω τις προβλέψεις της ελέω ακρίβειας και πολέμου «βλέπει» ρυθμό ανάπτυξης 3,1% για φέτος και 4,8% για το 2023 με βάση το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Σύμφωνα με την πρόβλεψη, το ΑΕΠ θα μεγεθυνθεί κατά 3,5% το 2024 και κατά 3,3% το 2025.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα, η κυβέρνηση έχει στόχο για φέτος να παρουσιάσει πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ και από την επόμενη χρονιά να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα.
Μέσω των πρωτογενών πλεονασμάτων και της ανάπτυξης, εκτιμάται ότι θα υπάρξει σημαντική αποκλιμάκωση του χρέους. Θα πέσει στο 180,2% του ΑΕΠ φέτος και στο 168,6% το 2023.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, μεγάλο πονοκέφαλο συνιστά ο πληθωρισμός. Η κυβέρνηση αναθεωρεί τις εκτιμήσεις της και τώρα προβλέπει ότι φέτος θα είναι κατά μέσο όσο 5,6%, ωστόσο θα αποκλιμακωθεί στο 1,6% φέτος και περίπου σε αυτά τα επίπεδα θα παραμείνει έως το 2025. Η Τράπεζα της Ελλάδας προσγείωσε την πρόβλεψη για τη φετινή ανάπτυξη από 4,2% τον Δεκέμβριο σε 3,7% και 2,8% για το 2023.
Το πάντα συντηρητικό με την Ελλάδα και με ιδιαίτερα κακή… φήμη ΔΝΤ, στην έκθεσή του για την οικονομία, προβλέπει για φέτος ανάπτυξη στο 3,5% και 2,6% το 2023. Οι δύο οίκοι αξιολόγησης που αναβάθμισαν το αξιόχρεο της Ελλάδας ένα σκαλί κάτω από την επενδυτική βαθμίδα ήταν επίσης αισιόδοξοι για την ανάπτυξη το 2022, αλλά και για τα επόμενα χρόνια. Ο οίκος DBRS εκτιμούσε ότι η οικονομική μεγέθυνση θα φτάσει φέτος το 4,3% και στο 4,4% το 2023.
Αντιστοίχως η Standard&Poor’s εκτίμησε ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 3,4% το 2022 και πάνω από 3% για τα επόμενα χρόνια. Κοινός τόπος όλων των προβλέψεων είναι ότι η οικονομία έχει να ωφεληθεί σημαντικά από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τη δυναμική που ανέπτυξε η οικονομία από το 2021. Όλοι τους προτρέπουν στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και τη μείωση των κόκκινων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.
Μεσοπρόθεσμα, όλοι βλέπουν ότι η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να ξεπεράσει τη μέση ανάπτυξη της ΕΕ αυξάνοντας και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ από τα χαμηλά επίπεδα που είχε φτάσει κατά την 10ετή κρίση.
Στο κρίσιμο θέμα του υψηλού πληθωρισμού όλοι τους συμφωνούν ότι βραχυπρόθεσμα θα αυξηθεί, αλλά λόγω του ότι είναι καθαρά εισαγόμενος θα υποχωρήσει μεσοπρόθεσμα κάτω από το 2% του ΑΕΠ.
Το υπουργείο Οικονομικών επιλέγει και φέτος την τακτική των συντηρητικών προβλέψεων τοποθετώντας τον πήχη της ανάπτυξης λίγο πάνω από 3% για το 2022, διατηρώντας στην ίδια περιοχή την ανάπτυξη μέχρι και το 2025. Σε ό,τι αφορά την ανάκαμψη του τουρισμού διατηρείται η πρόβλεψη για ανάκτηση του 85% του 2019.
Στο πεδίο της δημοσιονομικής διαχείρισης όλοι οι ξένοι οργανισμοί τονίζουν τα καλύτερα του αναμενομένου αποτελέσματα για το 2021 καταγράφοντας έλλειμμα μικρότερο κατά 2% του ΑΕΠ και χρέος κατά 3,8% του ΑΕΠ σε σύγκριση με τους στόχους του προϋπολογισμού.
Για φέτος περιμένουν το πρωτογενές πλεόνασμα υψηλότερο από το 1,4% του ΑΕΠ που προβλέπει ο προϋπολογισμός (το βλέπουν κοντά στο 2% του ΑΕΠ) λόγω των πρόσθετων μέτρων στήριξης που θα χρειαστεί να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ωστόσο, όλοι δείχνουν ικανοποιημένοι για το γεγονός ότι η Ελλάδα στοχεύει στην επαναφορά στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023.
Σε ένα ακόμη κρίσιμο σημείο, που μάλιστα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για τις περιβόητες αγορές, στο οποίο συμφωνούν θεσμοί και οίκοι αξιολόγησης είναι στη βιωσιμότητα του χρέους, το οποίο παρά την αύξηση λόγω του κορονοϊού συνεχίζει να έχει πολύ χαμηλές ανάγκες χρηματοδότησης (κάτω από 15% σε μέση ετήσια βάση), μεγάλους χρόνους λήξης (πάνω από 20 χρόνια) και πάνω από τα 2/3 του χρέους είναι στα χέρια του επίσημου τομέα και σε πολύ χαμηλά επιτόκια.
Παράλληλα, όλοι συνηγορούν ότι τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα του δημοσίου τα οποία παραμένουν κοντά στα 40 δισ. ευρώ αποτελούν μία πρόσθετη, ισχυρή ασπίδα προστασίας για τις διακυμάνσεις της αγοράς σε μία στιγμή μάλιστα που ο φθηνός δανεισμός τελειώνει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22.05.2022