Η μαγεία των αριθμών
Στο βιβλίο του «The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy» o Douglas Adams λέει ότι η απάντηση που προέκυψε από τον υπερ-υπολογιστή στο ερώτημα σχετικά με το νόημα για το Θεό, τον Γαλαξία και τη Ζωή είναι 42. Ίσως γι’ αυτό είχαμε κάποια φάση το 42% σαν όριο για την εκλογή από τον Α’ γύρο δήμαρχου και περιφερειάρχη, αλλά αυτή είναι άλλη ιστορία.
Τώρα που θα ανοίξουν τα σχολεία, ας μην πούμε ότι είναι 17 για τα Δημοτικά, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια και 50 για τα πανεπιστήμια. Θεωρώ ότι η αναφορά της υπουργού σε μέσο όρο μαθητών ανά τμήμα ήταν λάθος. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να γίνει αυτή η αναφορά, ούτε προσθέτει κάτι. Επιπλέον, αν κάνει κάποιος τον κόπο να δει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το σχολικό έτος 2017-18 (www.statistics.gr) εύκολα μπορεί να βρει για το σύνολο της χώρας: οι μαθητές ανά δάσκαλο σε Δημοτικό είναι 12. Αυτό έχει και μία δόση παραπλάνησης γιατί στα Δημοτικά υπηρετούν και καθηγητές ειδικότητας και έτσι σε ένα, για παράδειγμα, 12θεσιο Δημοτικό υπάρχουν και άλλοι 2-3 που μαζί με τον διευθυντή ρίχνουν τον μέσο όρο. Μπορεί να υπολογιστεί ακριβώς (ξέρουμε πόσες είναι οι τάξεις και πόσα τα παιδιά) αλλά δεν έχει σημασία. Στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο ο μέσος αριθμός ανά τμήμα είναι 21.
Αν δούμε τα στοιχεία ανά περιφέρεια είναι διαφορετικά. Ο μέσος για τα Γυμνάσια και τα Λύκεια στις αστικές περιοχές (στις οποίες ζει περίπου το 70% του πληθυσμού) είναι κοντά στο 24. Το 17 που ανακοίνωσε η υπουργός (και το 20 που είπε μετά) είναι απλά ο μέσος όρος δύο μέσων: το 53% των μαθητών φοιτά σε Δημοτικό, το 47% σε Γυμνάσιο και Λύκειο. Έτσι ο μέσος ανά τμήμα στο σύνολο είναι 17. Αλλά προφανώς δεν αποτυπώνει την αλήθεια...
Να σημειώσω το εξής (για να υπερασπιστώ την επιστήμη!) Η φράση: ψέματα, μεγάλα ψέματα και στατιστικές αναφέρεται στη χρήση στατιστικών στοιχείων για να περιγραφούν μεγέθη και να βγουν λάθος συμπεράσματα: όχι στην επιστήμη της στατιστικής...
Κατά την γνώμη μου, η υπουργός κακώς αναφέρθηκε σε ένα στατιστικό μέγεθος που δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα και δίνει αφορμή για κριτική και σχόλια. Το καλύτερο είναι να το αποκαταστήσει.
Τέλος το 50 (ίσως καλό για βαφτίσια, γάμους κ.λπ.) είναι απολύτως αυθαίρετο για τα ΑΕΙ. Δεν τολμώ να φανταστώ ότι η αναφορά επιστροφής στις έδρες των ΑΕΙ γίνεται για να ικανοποιηθεί το αίτημα των τοπικών επιχειρήσεων που χάνουν λεφτά από την απουσία των φοιτητών… Θυμάμαι μία φορά που ζητούσαν την ίδρυση τμήματος σε μία πόλη οι οδηγοί ταξί… Ασφαλώς τα ΑΕΙ μας δεν θα γίνουν εξ αποστάσεως, αλλά να μην κινδυνεύσουν όλοι τζάμπα…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30 Αυγούστου 2020
