«Θεώρησα μεγάλη επιτυχία ότι στην παράσταση σηκώθηκαν δύο κυρίες και απάντησαν στους ηθοποιούς», λέει η Μαρίνα Καραγάτση. Είναι οι πρώτες εντυπώσεις από την παρουσίαση του «Ευχαριστημένου» της στην Κύπρο. Πρόκειται για το βιβλίο με τα αυτοβιογραφικά στοιχεία που όταν πριν από δέκα χρόνια εκδόθηκε και κυκλοφόρησε συγκέντρωσε διάφορα σχόλια για τον αποκαλυπτικό τρόπο με τον οποίο η συγγραφέας τόλμησε να γράψει για τον πατέρα της Μ. Καραγάτση. Το βιβλίο που, μεταξύ άλλων, μιλάει για πολλές πλευρές του θρυλικού συγγραφέα τις οποίες το ευρύ κοινό δεν γνώριζε, όπως τις απιστίες προς τη γυναίκα του, γνωστή ζωγράφο Νίκη Καραγάτση ή τον τρόπο που «βασάνιζε» τη μικρή του κόρη, ανέβηκε επί σκηνής στο θέατρο «Πόρτα» του Δημήτρη Τάρλοου και τώρα πρόκειται να παρουσιαστεί και στο θέατρο «Αυλαία» της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της περιοδείας του σε Ελλάδα και Κύπρο. Ωστόσο, κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου και της παράστασης δεν είναι τόσο ο Καραγάτσης, αλλά η Λασκαρώ, η οικιακή βοηθός της οικογένειας, μια γυναίκα κακοποιημένη από τον πατέρα και τον άντρα της, με την οποία η Μαρίνα είχε δεθεί πολύ. «Ένας φίλος, γνωστός και μάλιστα από τη Θεσσαλονίκη, ήρθε στην Αθήνα να δει την παράσταση και κατέβασε τη μούρη του στο τέλος. ‘Εγώ ήρθα να δω τον Καραγάτση κι εσύ μου έβαλες τη Λασκαρώ;’ μου είπε απογοητευμένος. Με προσέβαλε όπως μίλησε για τη Λασκαρώ», τόνισε η κ. Καραγάτση σήμερα στο πατάρι του «Ιανού». Για τον γιο της και γνωστό σκηνοθέτη που καταπιάστηκε με την παράσταση είπε χαρακτηριστικά: «Δεν μου επέτρεψε να παρακολουθήσω πρόβες παρά μόνο τη γενική. Δεν με άφησε να κάνω πολλές, πολλές παρατηρήσεις. Με αγριεύει, με μαλώνει…», είπε με χιούμορ.
Έχοντας κατανοήσει πια, όπως φαίνεται, τις συμπεριφορές του πατέρα της, κυρίως ως προς την κακοποίηση που υπέστη από εκείνον, η Μαρίνα Καραγάτση τόνισε χαρακτηριστικά για εκείνον: «Όσο περνούν τα χρόνια συνειδητοποιώ ότι αυτός ο άνθρωπος που παντρεύτηκε πολύ νέος, στα 27 του χρόνια, από τα 33 έως τα 39, έγραψε τρία πολύ σπουδαία μυθιστορήματα. Σκέφτομαι τώρα ότι το να μπορέσεις να γράψεις αυτά τα πράγματα κρύβει ψυχολογικό βάρος και έγνοια, πράγματα που ένα παιδί δεν μπορεί να καταλάβει. Τώρα που έπιασα κι εγώ να γράψω καταλαβαίνω ότι δεν ήταν πολύ εύκολο αυτό που έκανε. Κάθε δύο χρόνια έγραφε ένα βιβλίο και είχε και οικογενειακά βάσανα. Τώρα κάπως τον δικαιολογώ για όλα αυτά».
Ένα μεγάλο τούλι χωρίζει το κοινό από την παράσταση
Ωστόσο, παρότι η μητέρα του ήθελε πολύ να ανεβεί αυτή η παράσταση κι επέμεινε ως προς αυτό, ο Δημήτρης Τάρλοου είχε αρχικά πολλούς δισταγμούς. «Πάντα είχε μια ένσταση- δεν ήθελα να την καταλάβω, έπρεπε όμως- ότι έμπαινε κι αυτός μέσα στα προβλήματα μιας οικογένειας που είχε ζήσει», επεσήμανε η Μαρίνα Καραγάτση.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης τόνισε ως προς αυτό: «Ο καθένας βλέπει τα πράγματα από τη σκοπιά του. Επιβεβαιώνω ότι το να ασχοληθεί κανείς με πράγματα που είναι πολύ δικά του ή με πρόσωπα υπαρκτά που είναι είτε εν ζωή είτε είχαν ρόλο σημαντικό στη ζωή του είναι πολύ δύσκολο. Γιατί για να μπορέσει κανείς να κάνει τέχνη και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον οφείλει να πάρει μια απόσταση από τα πράγματα. Σκεφτόμουν πώς θα πάρω απόσταση ώστε να αποφύγω το μελό κι επίσης πώς θα πείσω τον θεατή και τον εαυτό μου ότι αυτά τα πρόσωπα είναι υπαρκτά και ότι όλα αυτά που λένε έχουν συμβεί, είναι παρελθόν και τα έχει πάρει ο άνεμος».
Τελικά, όμως, οι αρχικοί του φόβοι κάμφθηκαν και ξεπέρασε τις αναστολές του πράττοντας. «Σε συνεργασία με τη σκηνογράφο προέκυψε η ιδέα ενός τουλιού. Ένα τούλι μεγάλο μας χωρίζει από την παράσταση. Οι ηθοποιοί δεν μπορούν να δουν το κοινό, είναι σαν έγκλειστοι σε ένα διάφανο κουκούλι μέσα από το οποίο ζουν το δράμα τους ή την κωμωδία της ύπαρξης.
Έτσι, η διασκευή του μυθιστορήματος που μετατρέπει τους απολογητικούς, απολογιστικούς και συγχωρητικούς μονολόγους σε πλήρες θεατρικό έργο, μας μεταφέρει στο σπίτι της οικογένειας του συγγραφέα. Μέσα σε τρεις ημέρες αγρύπνιας του λογοτέχνη και μέσα από το βλέμμα της μικρής Μαρίνας, αποκαλύπτονται όλα όσα στοίχειωσαν και πλήγωσαν μία από τις πιο γνωστές οικογένειες της Ελλάδας ή μπορεί να στοιχειώνουν απλώς μια οικογένεια.
Ο Αντώνης Κωτίδης για τις πολλές αρετές του βιβλίου και οι συντελεστές
Για το βιβλίο μίλησε ο καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του ΑΠΘ Αντώνης Κωτίδης που τόνισε πόσο θύμωσε αρχικά όταν το πρωτοδιάβασε αφού ήταν μεγάλος θαυμαστής του Μ. Καραγάτση και της συζύγου του. Στην πορεία όμως σε μια δεύτερη ανάγνωση ανακάλυψε τις πολλές αρετές του. Ο ίδιος χαρακτήρισε τον τόμο «πολυπρισματικό, πολυσύνθετο και συγκροτημένο».
Η παράσταση θα παρουσιαστεί στις 1 και 2 Απριλίου στις 9.30μμ στο θέατρο Αυλαία. Η διασκευή είναι της Έρις Κύργια, τα σκηνικά και κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου, η μουσική της Nalyssa Green, οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου. Παίζουν: Καίτη Μανωλιδάκη, Σίσσυ Τουμάση, Θάλεια Σταματέλου, Σμαράγδα Σμυρναίου και Χρήστος Μαλάκης.