Ο επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γεώργιος Νούσκαλης, του οποίου το γνωστικό αντικείμενο είναι το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο, μίλησε στη «ΜτΚ» και το makthes.gr για τα στοιχεία που δείχνουν ενδεχόμενο δόλο των δραστών της δολοφονικής επίθεσης εναντίον του Άλκη Καμπανού και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την καταπολέμηση του φαινομένου της βίας.
Τι μας δείχνουν ο τρόπος και το όπλο της επίθεσης;
«Βάσει όσων στοιχείων έχουν παρουσιαστεί από τα ΜΜΕ, βλέπουμε τουλάχιστον ενδεχόμενο δόλο στην πράξη τους, λαμβάνοντας υπόψιν τη σφοδρότητα των χτυπημάτων, την πολτοποίηση της κεφαλής του θύματος, αλλά και το αιχμηρό αντικείμενο που βρέθηκε. Ακόμα και αν ο κύριος ή ο αποκλειστικός σκοπός, όπως ορίζει το ποινικό δίκαιο, των δραστών δεν ήταν να τον θανατώσουν, όταν χτυπάς το παιδί με τέτοια μέσα, βλέπεις ότι υπάρχει το ενδεχόμενο του θανάτου. Συνεπώς, υπήρχε ενδεχόμενος δόλος βάσει των στοιχείων. Από εκεί και πέρα, ο δικαστής θα πρέπει να δει αναλυτικά τον φάκελο της υπόθεσης και να κάνει τη νομική αξιολόγηση».
Πόσο σημαντικό ρόλο έχει παίξει το υλικό από τις κάμερες;
«Οι κάμερες έχουν βοηθήσει και θα βοηθήσουν πολύ, αφού πέρα από τα πρόσωπα, δείχνουν τη σφοδρότητα και την ταχύτητα με την οποία χτύπησαν τον Άλκη, τον αριθμό των ατόμων που εμπλέκονται στην υπόθεση, αλλά και το πόσο γρήγορα έτρεξαν να διαφύγουν όταν κατάλαβαν τι είχαν διαπράξει. Συνεπώς, ο ρόλος των καμερών είναι σημαντικός ιδίως σε μία εποχή αυξημένης εγκληματικότητας, όπως είναι αυτή που βιώνουμε. Προφανώς ο δικαστής δεν θα σταθεί μόνο σε αυτό το υλικό, αλλά οπωσδήποτε είναι ένα στοιχείο».
Υπάρχει σωστή ή λανθασμένη απάντηση στην ερώτηση «τι ομάδα είσαι»;
«Δεν μπορεί κάποιος να βασίζει τη ζωή του στο αν θα δώσει τη σωστή ή τη λανθασμένη απάντηση».
Είναι επαρκή τα κατασταλτικά μέτρα, που κατά καιρούς ανακοινώνονται, για την καταπολέμηση του φαινομένου της βίας και του χουλιγκανισμού στη χώρα μας;
«Ήδη από τη δική μου εποχή, το πρόβλημα της βίας και του χουλιγκανισμού υπήρχε, ωστόσο τα τελευταία 20 χρόνια παρουσιάζεται τρομακτική αύξηση των περιστατικών βίας. Σχεδόν κάθε κυβέρνηση εξαγγέλλει διάφορες πολιτικές για την καταπολέμηση της οπαδικής και εν γένει της βίας. Φρονώ ότι δεν υπάρχει πραγματική βούληση να χτυπηθεί το κακό στη ρίζα του. Και αυτό έχει φανεί εκ του αποτελέσματος.
Η λεγόμενη οπαδική βία δεν είναι μόνο οπαδική, αλλά είναι βαθιά ριζωμένη στην κοινωνία. Συνεπώς, φρονώ ότι μία κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκινήσει από το να κόψει τον ομφάλιο λώρο των αθλητικών σωματείων και των ποδοσφαιρικών εταιρειών με τους διάφορους συνδέσμους. Μία καλή σκέψη είναι να υπάρχει για κάθε ποδοσφαιρική εταιρεία μόνο μία επίσημη λέσχη φιλάθλων, η οποία θα υπόκειται σε πλήρη έλεγχο και κρατική εποπτεία. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει αυστηρότερη εποπτεία και στα άλλα σωματεία. Αυτή είναι μία πρώτη δέσμη μέτρων. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει κοινωνικός έλεγχος στον αθλητισμό. Ο αθλητισμός είναι μεν κοινωνικό φαινόμενο, αλλά δυστυχώς δεν τον ελέγχει η κοινωνία. Συνεπώς, πρέπει να ληφθούν μέτρα, προκειμένου να προληφθούν ή να μειωθούν τα περιστατικά βίας. Δυστυχώς, ο αθλητισμός έχει γίνει όχημα πάνω στο οποίο λειτουργεί και αναπτύσσεται η βία. Φυσικά, τέτοιου είδους φαινόμενα δεν συνδέονται μόνο με τον αθλητισμό».
Η ατιμωρησία σε προηγούμενα συμβάντα έχει συμβάλλει στην έξαρση του φαινομένου;
«Η απονομή δικαιοσύνης είναι ανασταλτικός παράγοντας, αλλά δεν είναι το πλέον αποφασιστικό μέτρο. Μπορεί και να φοβηθούν, μπορεί και όχι. Εκείνο που θα ήταν προτιμότερο είναι να γίνεται ένας πραγματικός έλεγχος του φαινομένου εν τη γενέσει του. Σίγουρα, η δικαιοσύνη δεν μπορεί να δράσει ταχύτατα. Από την άλλη, η κοινωνία έχει εξαγριωθεί. Η εξέλιξη αυτών των φαινομένων ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και σε αυτή συνέβαλαν παράγοντες όπως η επέκταση της κουλτούρας της βίας, η άνοδος ακροδεξιών αντιλήψεων στην κοινωνία, η έλλειψη θετικών προτύπων αξιών κτλ».
Πώς μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά η κοινωνία;
«Πέραν της κυβέρνησης η οποία πρέπει να κλείσει όλες τις ενώσεις οπαδών και να παραμείνουν ανοιχτές μόλις 1-2, που θα είναι απόλυτα ελεγχόμενες μέσα στους πυρήνες τους, θα πρέπει να ξεκινήσει από το αθλητικό σωματείο της γειτονιάς, από τα ερασιτεχνικά σωματεία, να υπάρχουν ομάδες ελέγχου από την κοινωνία των πολιτών που θα απομακρύνουν από τις τάξεις τους άτομα με ακραίες αντιλήψεις βίας. Θα πρέπει να θεσπιστούν νόμοι που θα δίνουν τη δυνατότητα του κοινωνικού ελέγχου».
Τα αίτια του χουλιγκανισμού είναι μόνο αθλητικά;
«Σαφώς και δεν είναι μόνο αθλητικά, αφού βλέπουμε ότι εμφανίζονται πλέον και σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Εξάλλου, η κουλτούρα της βίας δεν αφορά μόνο τον αθλητισμό. Πρόκειται για ένα κυρίαρχο φαινόμενο, κατά το οποίο κάποιοι κοινωνικά περιθωριοποιημένοι νέοι θεωρούν ότι με την υιοθέτησή της μπορούν να ανέλθουν κοινωνικά».
O Γεώργιος Νούσκαλης, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης