«Χωρίς τον Τσίπρα θα διαλυθούμε, αλλά με αυτόν τον Τσίπρα, δεν πάμε πουθενά». Η φράση αυτή αντικατοπτρίζει με ευγλωττία το απόλυτο αδιέξοδο στο οποίο είχε περιέλθει ο ΣΥΡΙΖΑ μετά και τη νέα καθίζηση των ποσοστών του στις δεύτερες εκλογές του 2023.
Ο Αλέξης Τσίπρας, ο άνθρωπος που κατάφερε να πάρει τον μικρό ΣΥΡΙΖΑ, να τον μετατρέψει στο μεγαλύτερο κόμμα της αριστεράς στην Ευρώπη και να τον κάνει κυβέρνηση, είδε την τιμή του στο χρηματιστήριο της κοινωνικής αποδοχής να κατακρημνίζεται.
Μία, δυο, τρεις, τέσσερις ήττες χρειάστηκαν για να καταστεί πλέον εμφανές στους πάντες πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα είχε καμιά άλλη ευκαιρία να μπορέσει να οδηγήσει το κόμμα του σε τροχιά εξουσίας. Το άστρο του, είχε σβήσει. Το αναμφισβήτητο ταλέντο του και το επικοινωνιακό του χάρισμα, ξοδεύτηκε σε εφήμερες επιτυχίες και δεν μετατράπηκε σε σταθερή αξία.
Κάπως έτσι, ο Αλέξης Τσίπρας, όφειλε να αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματός του, παραμερίζοντας κι αφήνοντας τους υπόλοιπους να συνεχίσουν.
Σε εκείνο το σημείο, άρχισαν οι δεύτερες σκέψεις, ή για να το πω καλύτερα, άρχισαν τα… παρακάλια των «δικών» του να μην τους παρατήσει. Είναι η λογική δύναμη της αδράνειας των ανθρώπων που μοιράζονται την εξουσία του όποιου αρχηγού ευρισκόμενοι στην αυλή του και τους οποίους πιάνει πανικός στην προοπτική του να μείνουν ξεκρέμαστοι και να πρέπει να στηριχτούν αποκλειστικά και μόνο στις δικές τους δυνάμεις.
Βάλθηκαν λοιπόν να τον πείσουν πως δεν πρέπει να φύγει, πως «ο λαός θα καταλάβει το λάθος του και θα τον ξαναεμπιστευτεί», πως σύντομα θα ξεφουσκώσει η Νέα Δημοκρατία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάτω από το βάρος των συνεπειών της πολιτικής του, πως, πως. πως…
Το σημαντικότερο επιχείρημα που του πρόβαλαν ήταν πως ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον ίδιο, θα ξαναγίνει αυτό που ήταν. Ένα μικρό κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς που θα κινείται σε μονοψήφια ποσοστά και θα περιφέρει την αιρετική του ύπαρξη στο περιθώριο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας.
Παρόμοια ήταν και τα επιχειρήματα των εκ του ΠΑΣΟΚ προερχόμενων που προσχώρησαν εξαρχής ή στην συνέχεια στον ΣΥΡΙΖΑ στο πλαίσιο της απόπειρας διεύρυνσής του (ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία ήταν το όνομα του εγχειρήματος), οι οποίοι διαισθάνονται πως θα είναι ανεπιθύμητα πρόσωπα στην μετά Τσίπρα εποχή του ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα που θα τους υποχρεώσει είτε να αποστρατευτούν, είτε να αποπειραθούν να επιστρέψουν στο σπίτι που εγκατέλειψαν κινδυνεύοντας να υποστούν την μήνι των πρώην συντρόφων τους.
Από αρχαιοτάτων χρόνων οι αυλικοί και οι κάθε λογής έμπιστοι ενός αρχηγού, μετέρχονταν κάθε μέσου προκειμένου να διατηρήσουν τον «δικός τους» στον θρόνο του ώστε να παραμείνουν και οι ίδιοι στο πλευρό του. δεν είναι τυχαίο που στην αρχαία Αίγυπτο μαζί με τον Φαραώ όταν αυτός πέθαινε έθαβαν και το…προσωπικό του.
Ο Αλέξης Τσίπρας κάθε άλλο παρά αφελής είναι. Ήξερε πολύ καλά πως στην περίπτωσή του μπροστά του είναι γκρεμός και πίσω του το ρέμα. Ήξερε δηλαδή πως:
- Αν ήθελε να προστατέψει την σχέση του με τον κόσμο και κυρίως τους ψηφοφόρους του, θα έπρεπε να παραιτηθεί. Ένας αρχηγός που θέτει τον εαυτό του στην κρίση των ψηφοφόρων, όταν αποδοκιμάζεται από αυτούς, οφείλει να αποδεχτεί την ήττα του. Δεν του πρέπει να κρυφτεί πίσω από καταστατικά και θητείες, ούτε να επιδιώξει να αντιδράσει στην φυσική ροή των πραγμάτων προσπαθώντας να ισορροπήσει την ζυγαριά βάζοντας απέναντι στην λαϊκή αποδοκιμασία την ψήφο της κεντρικής επιτροπής του κόμματός του.
- Αν ήθελε να προστατέψει το συμφέρον του ΣΥΡΙΖΑ, των δικών του ανθρώπων και του στοιχήματος της προοδευτικής συνεργασίας το οποίο επιχείρησε τα τελευταία χρόνια ανοίγοντας τις πόρτες στους ΠΑΣΟΚογενείς και προσφέροντας τους οφίκια κι αξιώματα, θα έπρεπε να παραμείνει.
Γνώριζε επίσης άλλα δύο πράγματα. Πρώτον πως αν παρέμενε, θα έπρεπε να επιχειρούσε να μετατρέψει το κόμμα του από κομμουνιστογενές- αριστερό, σε κόμμα ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, κάτι που ακόμη και αν το ήθελε δεν είναι εύκολο να το πετύχει καθώς αυτό προϋποθέτει αφενός εκδίωξη των μισών παλιών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου προσέγγιση με το ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι κάτι που δεν είχε την τόλμη και το σθένος να το κάνει όταν ήταν… πάνω στο άλογο, τώρα δεν είχε πολλά περιθώρια επιτυχίας.
Δεύτερο, ότι η κοινή γνώμη εξαρχής αλλά και τα στελέχη του κόμματός του στην συνέχεια (ακόμη και εκείνοι που του ζητούσανε να μείνει), θα τον κατηγορούσαν για προσκόλληση στην καρέκλα κι έλλειψη δημοκρατικής ευαισθησίας.
Είναι αλήθεια πως ταλαντεύτηκε.
Αρχικά λειτούργησε ως παλιός αριστερός -από αυτούς που βάζουν το κόμμα πάνω από την κοινωνία- και είπε πως θα θέσει τον εαυτό του στην κρίση των μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Σύντομα συνειδητοποίησε πως αυτό θα ήταν ολέθριο για τον ίδιο και θα διέλυε την σχέση του με τα πλατιά τμήματα του λαού, συνθλίβοντας την υστεροφημία του.
Έπραξε το πλέον ενδεδειγμένο και το καλύτερο για τον ίδιο, ακολουθώντας τον δρόμο που περπάτησαν τα τελευταία χρόνια ο Κώστας Καραμανλής, ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αντώνης Σαμαράς αλλά κι ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Παραμένει στην Βουλή, διατηρώντας τα προνόμιά του ως πρώην πρωθυπουργός (εκλογή χωρίς σταυρό, γραφείο στη βουλή κλπ) και κρατά το δικαίωμά του σε μία νέα ευκαιρία εφόσον αυτή παρουσιαστεί.
Σε ό,τι αφορά στον ΣΥΡΙΖΑ, το πλέον πιθανό είναι να μην καταφέρει να αποφύγει μια μακρά περίοδο εσωστρέφειας και ισχυρών κλυδωνισμών, που κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσουν σε συρρίκνωση της απήχησής του και ενδεχομένως σε διάσπαση ή μαζικές αποχωρήσεις υψηλών στελεχών.
Αλλά αυτά γεροί να είμαστε θα έχουμε την ευκαιρία να τα σχολιάζουμε στο μέλλον.
* Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» στις 02.07.2023