Με «δεμένα χέρια» βρίσκεται η Εγνατία Οδός ΑΕ (ΕΟΑΕ), χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό για το 2019, και προσεχώς… χωρίς εργαζόμενους. Υπάρχει δε ο κίνδυνος να μείνουν στον αέρα έργα μέσω ΕΣΠΑ, των οποίων την επίβλεψη έχει η ΕΟΑΕ, και να επιβληθούν ποινές από την Ε.Ε. ή ακόμη και να ζητηθεί η επιστροφή χρηματοδότησης 100 εκατ. ευρώ, όπως επισημαίνει ο σύλλογος εργαζομένων στην εταιρεία. Οι εξελίξεις στην εταιρεία επηρεάζουν και την τύχη της ιδιωτικοποίησης του ομώνυμου αυτοκινητόδρομου
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΤΑΙΠΕΔ, στις 7 Ιουνίου (αντί 22 Φεβρουαρίου που είχε οριστεί αρχικά) θα κατατεθούν δεσμευτικές προσφορές από τους επτά ενδιαφερόμενους να αναλάβουν τη λειτουργία του αυτοκινητόδρομου για τα επόμενα 35 χρόνια. Όμως οι εκκρεμότητες που περιγράφονται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ για το 2019 είναι πολλές και σημαντικές. Δύο είναι τα βασικά «αγκάθια»: τι θα γίνει με τους εργαζόμενους στην ΕΟΑΕ και με τα 188 εκατ. ευρώ του αποθεματικού της εταιρείας.
Ο πρόεδρος της εταιρείας Απόστολος Αντωνούδης εκτιμά ότι «δεν υπάρχει καμία περίπτωση» να προχωρήσει ο διαγωνισμός μέσα στο 2019, γιατί υπάρχουν «χιλιάδες προβλήματα». Ακόμα κι αν δεν δοθεί παράταση, όπως ο ίδιος προβλέπει, και στις 7 Ιουνίου κατατεθούν δεσμευτικές προσφορές, για να ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία θα απαιτηθεί πάνω από ένας χρόνος. Ας μην ξεχνάμε ότι εντός του 2019 θα γίνουν εκλογές και αυτό ενδέχεται να επηρεάσει την εξέλιξη του διαγωνισμού.
Το πόκερ των μετατάξεων
Το δ.σ. της εταιρείας καθόρισε αρχικά (11/2/2019) ότι 134 από τα 182 άτομα του προσωπικού ασχολούνται αποκλειστικά με τη λειτουργία, συντήρηση και παραχώρηση της οδού. Στη συνέχεια (15/2/2019) ο πρόεδρος της εταιρείας ενημέρωσε τον κ. Σπίρτζη ότι η εταιρεία μπορεί να λειτουργήσει με 78 άτομα και στην τελευταία συνεδρίαση (18/2/2019) το δ.σ. αποφάσισε ότι οι απολύτως απαραίτητοι είναι 68 άτομα. Η απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία, καθώς διαφώνησε ο εντεταλμένος του ΤΑΙΠΕΔ, που έκρινε ότι χρειάζονται και οι 182.
Η υπόθεση των μετατάξεων μοιάζει με μια παρτίδα πόκερ μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και του αρμόδιου υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη. Ο τελευταίος είχε βγάλει στη δημοσιότητα πρόγραμμα μετατάξεων για το σύνολο του προσωπικού της ΕΟΑΕ. Σύμφωνα με αναφορές των εργαζόμενων, ήταν μια μπλόφα του υπουργού, για να πάρει πίσω τον έλεγχο του δ.σ. της εταιρείας, γιατί αν έμενε χωρίς καθόλου προσωπικό, δεν θα μπορούσε να προχωρήσει και ο διαγωνισμός. Πλέον το υπουργείο σκοπεύει να προχωρήσει σε νέα πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος εντός των ημερών για τη μετάταξη του προσωπικού, καθώς στην πρώτη μόνο 30 εργαζόμενοι έκαναν αίτηση.
Το θέμα των μετατάξεων προκαλεί έντονη ανησυχία στους εργαζόμενους. Από τη μια φοβούνται ότι με την αποψίλωσή της από προσωπικό η εταιρεία απαξιώνεται και μετά την παραχώρηση του αυτοκινητόδρομου δεν θα έχει λόγο ύπαρξης και θα κλείσει. Από την άλλη η μετακίνησή τους σε άλλες υπηρεσίες, εδικά αν στις νέες θέσεις δεν έχουν ουσιαστικό αντικείμενο, τους δημιουργεί ανασφάλεια για το τι μπορεί να πράξει η επόμενη κυβέρνηση…
Το αποθεματικό των 188 εκατ. ευρώ
Στο ταμείο της εταιρείας υπάρχουν αυτήν τη στιγμή 188 εκατ. ευρώ, ποσό που προήλθε από επιστροφές ΦΠΑ και αμοιβές της εταιρείας για μελέτες και επίβλεψη δημοσίων έργων. Η πλευρά Σπίρτζη επιδιώκει αυτά τα χρήματα να διατεθούν σε έργα που θα κατασκευάσει η εταιρεία -από το δίκτυο οπτικών ινών κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου, η κατασκευή της περιμετρικής οδού της Καβάλας, τα τμήματα Δράμα - Αμφίπολη, Δημάριο - Ξάνθη κ.ο.κ. Το ΤΑΙΠΕΔ, που έχει την πλειοψηφία στο δ.σ. της εταιρείας θεωρεί ότι πρέπει να διατεθούν για τη βαριά συντήρηση του αυτοκινητόδρομου, δηλαδή να είναι η προίκα που θα αναλάβει ο ιδιώτης παραχωρησιούχος. Από την ίδια πλευρά διοχετεύεται η πληροφορία ότι για τη βαριά συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου, με βάση τις κοινοτικές απαιτήσεις, απαιτούνται περί τα 6 δισ. ευρώ (όταν το σύνολο του αυτοκινητοδρόμου κατασκευάστηκε με κόστος 7 δισ. ευρώ).
Προς το παρόν η λύση που επιλέχθηκε είναι να διατεθεί ένα έκτακτο κονδύλι ύψους 60 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, προκειμένου να προχωρήσει η βαριά συντήρηση του αυτοκινητόδρομου για φέτος.
Πάντως, η διαφωνία για την «προίκα» των 188 εκατ. ευρώ δεν λύθηκε ούτε στην τελευταία συνεδρίαση του δ.σ. της Εγνατία Οδός ΑΕ (πιθανότατα θα συζητηθεί αυτήν την εβδομάδα) με αποτέλεσμα να έχει παρέλθει και ο δεύτερος μήνας του 2019 χωρίς η εταιρεία να έχει εγκεκριμένο προϋπολογισμό για το έτος. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία είναι με «δεμένα τα χέρια», με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εκτελέσει διαγωνισμούς, να κάνει προμήθειες κτλ.
Χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε η κατασκευή των πλευρικών και μετωπικών διοδίων. Όσο για τα μετωπικά διόδια που ήδη κατασκευάστηκαν σε Ασπροβάλτα και Ωραιόκαστρο, θα έπρεπε να τεθούν σε λειτουργία εντός μιας εβδομάδας από την ολοκλήρωση της κατασκευής τους (Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2018), όπως υπενθυμίζει το ΤΑΙΠΕΔ στο αναθεωρημένο επιχειρησιακό του σχέδιο, που εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα, όπου περιγράφονται οι εκκρεμότητες που υπάρχουν για να προχωρήσει ο διαγωνισμός.
Έργα στον αέρα;
Όπως αναφέρεται σε επιστολή του συλλόγου εργαζομένων στην Εγνατία Οδό αυτήν τη στιγμή εκκρεμούν υπόλοιπα υπογεγραμμένων συμβάσεων, για τα οποία η εταιρεία έχει αναλάβει τη μελέτη ή και την επίβλεψη για λογαριασμό δήμων ή περιφερειών. Πρόκειται για έργα, τα οποία για να ολοκληρωθούν πρέπει να δημοπρατηθούν άμεσα συγκεκριμένα υποέργα με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 53 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών υποέργα στα έργα κατασκευής των δρόμων:
-Θέρμη - Γαλάτιστα (εκκρεμεί το βόρειο τμήμα 20 εκατ. ευρώ),
-Μουδανιά Ποτίδαια (εκκρεμεί 1 χλμ. 6,5 εκατ.),
-Δυτική περιφερειακή (εκκρεμούν πάρκο Μαιάνδρου, πεζογέφυρα κτλ. 10 εκατ. ευρώ),
-Αρδάνιο - Μάνδρα (υπολειπόμενες εργασίες 66 εκατ. ευρώ),
-Κατασκευή οδού προς τον ΧΥΤΑ Κέας (1,5 εκατ.).
«Το πιο σημαντικό, σε περίπτωση μετάταξης του προσωπικού που διαχειρίζεται τις συμβάσεις αυτές, θα είναι η δυσκολία ολοκλήρωσής τους» αναφέρει ο σύλλογος. «Σε περίπτωση που οι δήμοι έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και δεν ολοκληρωθούν οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η εταιρεία, κινδυνεύει να χαθεί η χρηματοδότηση των έργων και να ζητηθούν χρηματικές αποζημιώσεις από την εταιρεία», που υπολογίζει ότι υπάρχει κίνδυνος να χαθούν χρηματοδοτήσεις ή και να ζητηθούν πίσω ποσά που φτάνουν έως και τα 100 εκατ. ευρώ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24 Φεβρουαρίου 2019