Πέντε μήνες πέρασαν από το ξέσπασμα του φονικού κορονοϊού στην αγορά άγριων ζώων στην Ουχάν, κι ενώ η Κίνα επιστρέφει στην κανονικότητά της, ο υπόλοιπος πλανήτης παλεύει με νύχια και με δόντια να κρατήσει τους ανθρώπους ζωντανούς και την οικονομία του, ώστε να υπάρξει επόμενη ημέρα για όλους.
Κι ενώ αυξάνονται οι φωνές για τις τραγικές ευθύνες της Κινεζικής κυβέρνησης στη διαχείριση της κρίσης τον πρώτο καιρό (και οι συνωμοσίες), η κρατική μηχανή προπαγάνδας της χώρας έχει επιδοθεί σ' έναν αγώνα μίσους προς τους ξένους, καθώς καθημερινά, σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, "βομβαρδίζει" τους πολίτες της με τα τα λάθη άλλων χωρών ενώ καταστέλλει τις όποιες φωνές εναντίον των δικών της παραλείψεων ή λαθών, πυροδοτώντας θυμό προς ξένους και εγχώριους κριτικούς.
Πριν λίγο καιρό επειδή κατήγγειλε την κυβέρνηση του Τραμπ για την ακατάλληλη αντίδρασή της στην εξάπλωση του κορονοϊού, ο οικοδεσπότης του "Daily Show" Trevor Noah είναι πλέον σταρ στο κινεζικό διαδίκτυο, ενώ το ίδιο συμβαίνει με τον κωμικό Jerry Kowal που καταγράφει σε βίντεο την τρομακτική κατάσταση στη Νέα Υόρκη.
Η ανταπόκριση της Κίνας στην επιδημία προκάλεσε επίσης έντονη κριτική εντός των συνόρων, όμως αυτοί οι κριτικοί έχουν αντιμετωπιστεί πολύ διαφορετικά. Στην Ουχάν, όπου ο ιός ήταν ανεξέλεγκτος, ένας κάτοικος με το ψευδώνυμο Fang Fang κατέγραψε την απελπισία, τον πόνο και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε ένα ηλεκτρονικό ημερολόγιο και ως αποτέλεσμα δέχθηκε βίαια επίθεση στα κοινωνικά μέσα. Τις εβδομάδες πριν από το ξέσπασμα, τρεις δημοσιογράφοι που δημοσίευσαν βίντεο στο Ουχάν εξαφανίστηκαν και πιστεύεται ευρέως ότι η κυβέρνηση βρίσκεται πίσω απ' αυτό.
Στην Κίνα, αυτή η πανδημία παρουσιάζεται πολύ διαφορετικά από τον υπόλοιπο κόσμο - τουλάχιστον, όσον αφορά τα κινεζικά επίσημα μέσα ενημέρωσης, τα οποία χρησιμοποιούν λέξεις όπως «καθαρτήριο» και «ημέρα της Κρίσεως» για να περιγράψουν την τραγική κατάσταση στα νοσοκομεία στην Ιταλία και την Ισπανία. Δημοσιεύτηκαν επίσης φωτογραφίες του ιατρικού προσωπικού στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες που χρησιμοποιούν σακούλες σκουπιδιών ως προστατευτικά ρούχα.
Υπάρχουν πολλές παρόμοιες καταστάσεις στην Κίνα, αλλά αυτές οι αναφορές σε οτιδήποτε που μπορούσε να βλάψει το όνομα της χώρας ονομάζονται "φήμες" και έχουν διαγραφεί από το ίντερνετ.
Για το Κ.Κ.Κ., η διατήρηση μιας θετικής εικόνας μπροστά στο κοινό ήταν ανέκαθεν σημαντικό μέρος της διατήρησης της εξουσίας του. Αλλά όταν ο ιός ξέσπασε στα τέλη Ιανουαρίου και τις αρχές Φεβρουαρίου, αυτή η εικόνα άρχισε να σπάει, καθώς βαριά ασθενείς συνέρρεαν στα νοσοκομεία και το ιατρικό προσωπικό ικέτευε για προστατευτικό εξοπλισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιοι άρχισαν να αναρωτιούνται γιατί η κυβέρνηση έπρεπε να αποκρύψει τις πληροφορίες αρχικά και ποιος θα έπρεπε να είναι υπεύθυνος για αυτές.
Ο θάνατος στις 6 Φεβρουαρίου του Li Wenliang, του γιατρού που αποκάλυψε την αλήθεια για τον κορονοϊό, ξεσήκωσε τους Κινέζους που άρχισαν να απαιτούν εξηγήσεις, ενώ στο ίντερνετ όπου υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία όλο και περισσότεροι άνθρωποι και ειδικά οι νέοι αμφισβητούν ανοιχτά τις πληροφορίες που δίνει το Κόμμα. Όταν όμως ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται και πολλές χώρες, ανάμεσα στις οποίες και ο μεγάλος αντίπαλος, οι ΗΠΑ, τα έκανα θάλασσα με τη διαχείριση, η μηχανή προπαγάνδας της Κίνας βρήκε τη χρυσή ευκαιρία.
Τα κινέζικα επίσημα μέσα ενημέρωσης χρησιμοποίησαν τη διαφάνεια των δυτικών μέσων και την ελεύθερη ροή πληροφοριών για να καταγράψουν την κακή απόδοση άλλων χωρών στην αντιμετώπιση της κρίσης. Το μήνυμά τους είναι: αυτές οι χώρες πρέπει να ακολουθήσουν το κινεζικό μοντέλο. Επιπλέον, η μηχανή προπαγάνδας έχει εντείνει τις προσπάθειές της να επιτεθεί σε εκείνους που τολμούν να αμφισβητήσουν τον τρόπο της κινεζικής κυβέρνησης να χειριστεί την επιδημία.
Για πολλούς Κινέζους, η επίθεση προπαγάνδας λειτούργησε. Μερικοί νέοι χρησιμοποίησαν μικτές πληροφορίες για να επιτεθούν σε απευθείας σύνδεση σε άτομα και χώρες που δεν συμφωνούν με την καλύτερη ανταπόκριση της Κίνας.
Αυτή η στρατηγική δεν είναι νέα. Ολόκληρες γενιές Κινέζων μεγάλωσαν διαβάζοντας μια στήλη εφημερίδας ειδική για παιδιά που ονομάζεται "Ο σοσιαλισμός είναι καλός, ο καπιταλισμός είναι κακός". Κάθε εβδομάδα, περιγράφει το θαύμα της Κίνας και τις δυσκολίες της καπιταλιστικής κοινωνίας. Το συμπέρασμα είναι ότι: η σοσιαλιστική Κίνα αγαπά τους ανθρώπους, ενώ ο αμερικανικός λαός λιμοκτονεί και οι ηλικιωμένοι πεθαίνουν μόνοι τους.
Ακόμα κι αν αυτές οι ιστορίες είναι αληθείς, δεν μπορούν να αντιπροσωπεύουν ολόκληρη την εικόνα. "Τα παιδιά στην Κίνα, σαν εμένα συμπαθούν τους Αμερικανούς, παρόλο που οι περισσότεροι Κινέζοι ζούσαν στη φτώχεια. Αν γνωρίζουμε ότι οι Αμερικανοί μπορούν να τρώνε κρέας όσο θέλουν, πόσο πρέπει να τους ζηλεύουμε;" γράφει χαρακτηριστικά η ρεπόρτερ των Times, Li Yuan, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κίνα.
"Όταν η οικονομία της Κίνας άρχισε να τρέχει, αυτό το είδος προπαγάνδας είναι ευκολότερο και μπορούμε να δούμε τη δύναμη της χώρας με τα μάτια μας. Τώρα η δουλειά των προπαγανδιστών γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Ακόμη και πριν εμφανιστεί η πανδημία, η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας δεν ήταν τόσο καλή όσο πριν, και η κυβέρνηση παραβίαζε όλο και περισσότερο την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Η μηχανή προπαγάνδας της Κίνας έχει αυξήσει τον όγκο, καλύπτοντας όλα τα κινεζικά επίσημα μέσα ενημέρωσης και τις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων.
Εάν η στήλη των μαθητών εξακολουθεί να υπάρχει, το όνομα θα αλλάξει σε "Η Κίνα είναι υπέροχη. Όποιος δεν το παραδέχεται είναι εχθρός μας". Και δεν μπορείτε να το αποφύγετε καθόλου." επισημαίνει η εφημερίδα.
Ο επίσημος ιστότοπος των Global Times, ένα ταμπλόιντ που ελέγχεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα, πρόσθεσε κινεζικούς υπότιτλους στο βίντεο του "Daily Show" όπου ο Ντόναλντ Τραμπ με τους φιλικά προσκείμενους δημοσιογράφους του Fox News υποβάθμιζαν την απειλή του κορονοϊού και έπαιζαν το βίντεο για εβδομάδες. .
Αυτό το βίντεο διαδόθηκε ευρέως από τα κινέζικα επίσημα μέσα ενημέρωσης. Πολλά μέσα ενημέρωσης χρησιμοποίησαν τον ίδιο τίτλο: "Αυτοί οι άνθρωποι έχουν αίμα στα χέρια τους και πρέπει να τους μηνύσουμε!"
Ο Μπιλ Γκέιτς, ένας πλούσιος φιλάνθρωπος επιχειρηματία, δήλωσε στην αμερικανική εκπομπή ότι η μείωση των κρουσμάτων στην Κίνα ήταν "θαυμάσια νέα" κι έτσι τα κινεζικά επίσημα μέσα ενημέρωσης και οι διαδικτυακοί σχολιαστές τον αγαπούσαν ακόμη περισσότερο. Οι Global Times έβαλαν υπότιτλους και σε αυτό το βίντεο κλιπ και έλαβε σχεδόν 18 εκατομμύρια προβολές και 250.000 επισημάνσεις "μου αρέσει" στο λογαριασμό του στο Weibo.
Μεταξύ εκείνων που επαινούν τον Αμερικανό παρουσιαστή είναι και οι χιλιάδες επικριτές της Fang Fang, η οποία δεν έκανε τίποτα παραπάνω από το να πει την αλήθεια για τη χώρα της. Μόνο που στη δική του περίπτωση η χώρα είναι η Κίνα.
Το blog της είναι ιδιωτικό και είναι ένα αληθινό ημερολόγιο που βοήθησε πολλούς να αισθανθούν πως δεν ήταν μόνοι τους. Όμως, όταν ο εκδοτικός κολοσσός Harper Collins Press ανακοίνωσε σχέδια για δημοσίευση της αγγλικής έκδοσης του ημερολογίου, χιλιάδες Κινέζοι επιτέθηκαν στον λογαριασμό της Fang Fang, λέγοντας ότι υποστηρίζει την αφήγηση του εχθρού και ήταν προδότρια.
Ο Χου Σιζίν, αρχισυντάκτης των Global Times, έγραψε στο σχόλιό του ότι το ημερολόγιο θα χρησιμοποιηθεί από ξένες πολιτικές δυνάμεις και ότι ο κινεζικός λαός μπορεί να «πληρώσει για τις φήμες που διαδίδει στη Δύση».
Η Fang Fang έγραψε στο Weibo ότι αυτή η διαδικτυακή επίπληξη ήταν τόσο σοβαρή που θυμήθηκε τη δεκαετία πολιτικής βίας και χάους που γνώρισε την Πολιτιστική Επανάσταση στην παιδική της ηλικία. Η μόνη ανακούφιση είναι ότι «η Πολιτιστική Επανάσταση έλαβε χώρα μόνο στον κυβερνοχώρο», έγραψε.
Όμως, δεν έχουν εχθρούς και haters μόνο οι διασημότητες. Μια γυναίκα που έχασε την κόρη της στην Ουχάν μετέφερε τον πόνο της στα σόσιαλ μίντια, διερωτώμενη εάν θα μπορούσε να αποφευχθεί μια τέτοια τραγωδία. Οι χρήστες της επιτέθηκαν με άγριο τρόπο.
Τα επίσημα μέσα ενημέρωσης είναι πάντα έτοιμα να προβάλλουν όσους προωθούν το μήνυμα του Πεκίνου.
Ο Αμερικανός videoblogger Guo Jierui ανέβασε ένα βίντεο σχετικά με τον ιό στη Νέα Υόρκη και μεταδόθηκε εκατομμύρια φορές στο Bilibili, έναν δημοφιλή ιστότοπο βίντεο για νέους στην Κίνα. Το βίντεό του τον έβαλε επίσης σε μια ζωντανή μετάδοση 50 λεπτών από τον επίσημο τηλεοπτικό σταθμό CCTV , μιλώντας για την έλλειψη νοσοκομείων και προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού στο Central Park.
Ωστόσο, τέτοιες ειδήσεις για την Κίνα δεν είναι ευπρόσδεκτες. Οι τρεις Κινέζοι ομόλογοι του Guo Qirui , Chen Qiushi , Fang Bin και Li Zehua προσπάθησαν να κάνουν το ίδιο πράγμα στην Ουχάν κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της επιδημίας. Τα βίντεό τους δεν είναι ορατά στην Κίνα και μπορούν να μεταφορτωθούν μόνο στο YouTube, το οποίο απαγορεύεται στην Κίνα. Έκτοτε, και οι τρεις εξαφανίστηκαν.
"Αλλά το ψέμα που εντείνεται από το μίσος είναι ακόμη χειρότερο. Μια γενιά μαθαίνει το μίσος, όχι μόνο για να μισεί ανθρώπους όπως η Fang Fang, αλλά και τους ξένους." καταλήγει το ρεπορτάζ της έγκριτης εφημερίδας.
Πηγή: New York Times