Νέα όψη στις γειτονιές της πόλης πρόκειται να προσδώσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μέσα από το πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» που αφορά σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης.
Τα δεκάδες έργα, μικρά και μεγάλα σε οκτώ δήμους, πολλά από τα οποία βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, είναι εκτεταμένες αναπλάσεις που αναβαθμίζουν τον δημόσιο χώρο και παράλληλα βελτιώνουν την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Η αρχή έγινε σε οκτώ δήμους, οποίοι ενέταξαν έργα υποδομής που άλλαξαν ή αλλάζουν ριζικά την εικόνα υποβαθμισμένων περιοχών, ενώ στο εξής στο πρόγραμμα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της ΠΚΜ, που έρχεται με διπλάσιους πόρους, προστίθενται τέσσερις ακόμη δήμοι, με πόρους που διασφαλίζονται από το νέο ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2021-2027.
Ειδικότερα, στο πρώτο πρόγραμμα της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου 2014-2020, το οποίο ολοκληρώνεται άμεσα συμμετείχαν οι δήμοι Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Δέλτα, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορδελιού-Ευόσμου, Νεάπολης-Συκεών, Παύλου Μελά και Πυλαίας-Χορτιάτη, ενώ στο νέο εντάσσονται οι δήμοι Θερμαϊκού, Θέρμης, Λαγκαδά και Ωραιοκάστρου.
Συνολικά στο πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» συμμετέχουν 12 δήμοι, που σημαίνει ότι καλύπτεται σχεδόν στο σύνολό της η περιφερειακή ενότητα, πλην των δήμων Βόλβης και Χαλκηδόνας, οι οποίοι δεν διαθέτουν αστικά χαρακτηριστικά, βάσει του σχετικού κανονισμού της ΕΕ και των κριτηρίων που έχει θέσει η ΕΕ για την επιλογή των δήμων.
Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα τα κονδύλια που διατίθενται για το πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» στο νέο ΕΣΠΑ διπλασιάζονται, φτάνοντας συνολικά τα 165 εκατ. ευρώ.
Αυτό θα συμβάλει στην υλοποίηση περισσοτέρων έργων αστικής ανάπτυξης, όπως αναπλάσεις, κοινωνικές δράσεις κατά της φτώχειας και του αποκλεισμού, έργα πρασίνου και βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών.
Βελτιώνεται η ποιότητα ζωής χιλιάδων πολιτών
Ο απολογισμός των έργων του φιλόδοξου προγράμματος παρουσιάστηκε προ ημερών στη 12η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης, όπου στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΣΠΑ της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας τόνισαν ότι το νέο πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» θα πρέπει να περιλαμβάνει ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στους 12 δήμους και όχι αποσπασματικές, ώστε το τελικό αποτύπωμα στη «Λειτουργική Μητροπολιτική Περιοχή Θεσσαλονίκης» να έχει ως αποτέλεσμα τη σαφή βελτίωση της καθημερινότητας και του βιοτικού επιπέδου, όπως και του περιβάλλοντος, των συνθηκών διαβίωσης και της ποιότητας ζωής στη Θεσσαλονίκη συνολικά.
«Το πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, άρχισε να υλοποιεί η περιφέρεια Κεντρικής πριν από έξι χρόνια, με στόχο να αντιμετωπίσουμε με ολοκληρωμένο τρόπο τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πόλεις μας. Προκλήσεις κοινωνικές και οικονομικές. Προκλήσεις δημογραφικές και περιβαλλοντικές, πέρα από τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 και τη χρηματοδότηση που τις συνόδευε», αναφέρει ο κ. Τζιτζικώστας, προσθέτοντας ότι η διοίκηση της ΠΚΜ πήρε την απόφαση να σχεδιάσει και να υλοποιήσει συγκεκριμένες, ολοκληρωμένες στρατηγικές για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη των μεγάλων πόλεων της Κεντρικής Μακεδονίας.
Και αυτό, γιατί, όπως λέει χαρακτηριστικά, σε αυτές τις πόλεις ζει, σπουδάζει, εργάζεται το 75% των πολιτών της ΠΚΜ και συγκεντρώνονται τα τρία τέταρτα του ΑΕΠ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Σε αυτές μάλιστα τις περιοχές, όπως δείχνουν οι μετρήσεις, ο κίνδυνος της ανεργίας, της φτώχειας και του αποκλεισμού πολιτών τείνει να είναι μεγαλύτερος. Και η πιο μεγάλη, με όρους προϋπολογισμού και αναμενόμενων αποτελεσμάτων, στρατηγική της ΠΚΜ είναι αυτή για την ευρύτερη αστική περιοχή της Θεσσαλονίκης, η οποία εκτείνεται σε οχτώ δήμους, που συμμετέχουν ενεργά και καθοριστικά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της, υπό τον συντονισμό της αρμόδιας ‘αστικής αρχής’, δηλαδή της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης».
Ο περιφερειάρχης αναφερόμενος στη συνεργασία που αναπτύχθηκε μεταξύ της περιφέρειας και των οχτώ δήμων, είπε ότι αναδείχτηκε ουσιαστικά ένα αποτελεσματικό σχήμα διοίκησης της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης.
«Έχουμε δημιουργήσει ένα συγκροτημένο ευέλικτο στρατηγικό σχέδιο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά και ένα πρότυπο μοντέλο λειτουργίας, της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης και των δήμων, που όχι μόνο παρακολουθεί την εξέλιξη της στρατηγικής, αλλά μπορεί και να παρεμβαίνει άμεσα και αποτελεσματικά, να εξειδικεύει και να επικαιροποιεί τη στρατηγική, με βάση τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνικών και ανάλογα με τις αναπτυξιακές προτεραιότητες και τα εργαλεία που διαθέτουμε. Αυτό που όλοι μαζί έχουμε καταφέρει είναι μέσα από τα δεκάδες έργα αναπλάσεων και δημιουργίας χώρων πρασίνου, να αλλάζουμε όχι μόνο την εικόνα, αλλά την ίδια τη ζωή και την καθημερινότητα των συμπολιτών μας και των τοπικών επιχειρήσεων στις γειτονιές και τους δήμους της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης», επισήμανε ο περιφερειάρχης.
Ήτα στοίχημα και έγινε πραγματικότητα
Για ένα «στοίχημα» που έγινε πραγματικότητα κάνει λόγο η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, αναφερόμενη στο πρόγραμμα και τα έργα που υλοποιούνται στους δήμους.
«Το πρόγραμμα ‘Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη’ είναι το ολοκληρωμένο σχέδιο για την αειφορική ανάπτυξη της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά εφαρμόζεται με αποτελεσματικότητα ένα καινοτόμο μοντέλο μητροπολιτικής διοίκησης. Αυτό το μοντέλο διοίκησης είναι που κάνει ξεχωριστό το πρόγραμμά μας, το οποίο πήρε τα συγχαρητήρια των μελών της DG Regio πριν από λίγες μέρες στην Επιτροπή Παρακολούθησης του νέου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας», υπογράμμισε η ίδια.
Όσον αφορά μάλιστα στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, σημείωσε ότι επενδύονται σε έργα που απαντούν στις πραγματικές οικονομικές, περιβαλλοντικές, κλιματικές και κοινωνικές προκλήσεις. «Η ‘Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη’ εκπονήθηκε και υλοποιείται με όραμα και συμμετοχικό σχεδιασμό» σχολιάζει η κ. Πατουλίδου.
Την εκτίμηση ότι τα έργα στην πόλη, μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, αλλάζουν την εικόνα της εκφράζει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, επισημαίνοντας ότι «η πόλη αλλάζει και το βλέπουμε όχι μόνο εμείς που ζούμε στην πόλη, αλλά τα εκατομμύρια των επισκεπτών και οι επενδυτές που έρχονται στην Θεσσαλονίκη».
Για την αλλαγή όμως, σημειώνει ο ίδιος, χρειάστηκε σκληρή δουλειά, ενώ αναφορικά με τις αναπλάσεις μέσω του προγράμματος, επισημαίνει ότι «αυτή τη δεκαετία η πόλη θα έχει τις υποδομές και την εικόνα ώστε οι προκαταβολές που παίρνει στην εμπιστοσύνη να είναι η πλήρης κατάθεση εμπιστοσύνης για το ότι η Θεσσαλονίκη βρίσκει το ρόλο της στην περιοχή, στα Βαλκάνια στην Ευρώπη».
Η προίκα στους οκτώ πρώτους δήμους
Δεκάδες έργα μικρά και μεγάλα βρίσκονται σε εξέλιξη και πολλά άλλα ολοκληρώνονται στους οκτώ δήμους που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη».
Τα έργα του δήμου Θεσσαλονίκης αφορούν, μεταξύ άλλων, σε ηλεκτροκίνητα οχήματα, στην ανάπλαση πλατείας Μαβίλη με στοιχεία βιοκλιματικού σχεδιασμού, στη διαμόρφωση χώρου πρασίνου στη συμβολή των οδών Παπαναστασίου-Βούλγαρη, ανάπλαση πάρκου Ν. Παπάζογλου, σε αναπλάσεις πάρκων γειτονιάς, ανάπλαση πλατείας Αγίου Σπυρίδωνα, διαμόρφωση σχολικής αυλής με βιοκλιματικά κριτήρια στο 2ο Γυμνάσιο-31ο ΓΕΛ, διαμόρφωση σχολική αυλής με βιοκλιματικά κριτήρια 27ου δημοτικού σχολείου, κατασκευή Φυτεμένων Δωμάτων (Πράσινο Δώμα στο 14ο/73 Νηπιαγωγείο, 11ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, 9ο/15ο Νηπιαγωγείο-13ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, 26ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, 32ο Νηπιαγωγείο-53ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης).
Επίσης, αφορά σε υλικοτεχνικό και μηχανολογικό εξοπλισμό για την πρόληψη και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών
Ο δήμος Καλαμαριάς χρηματοδοτείται με πόρους συνολικού ύψους 13,8 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ το πρόγραμμα αποτελείται από τέσσερις άξονες, οι οποίοι αφορούν έργα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, την κοινωνική προστασία και συνοχή, την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης.
Επιπλέον έχουν προγραμματιστεί έργα εκσυγχρονισμού του με μελέτες και εφαρμογές, ενώ δρομολογούνται 13 έργα αστικών αναπλάσεων και πολιτικής προστασίας. Επίσης εντάσσεται ο εκσυγχρονισμός του δημοτικού φωτισμού σε επιλεγμένους οδικούς άξονες και η βιοκλιματική ανάπλαση Βότση-Κηφισιάς, ένα έργο που ξεπερνά τα 10 εκατ. ευρώ.
Στο δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη τα έργα που σχεδιάζονται από τον δήμο εντάσσονται σε τέσσερις άξονες που αφορούν παρεμβάσεις οικονομικές, περιβαλλοντικές, κλιματικές και κοινωνικές, μεταφορών κ.ά.
Σύμφωνα με το δήμαρχο Ιγνάτιο Καϊτεζίδη πρόκειται για ένα πραγματικά σημαντικό πρόγραμμα στο οποίο έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται έργα που απαντούν στις πραγματικές προκλήσεις της εποχής και αξιοποιούν τις τοπικές δυνατότητες.
Στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης αναπτύσσονται έργα και παρεμβάσεις αστικού πρασίνου και οδοποιίας, κοινωνικής προστασίας και συνοχής και προστασίας του περιβάλλοντος.
«Είναι η πρώτη φορά που στο σύνολο της δυτικής Θεσσαλονίκης αλλά και στον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης γίνονται τέτοια και τόσο σημαντικά έργα» αναφέρει ο δήμαρχος Λάζαρος Κυρίζογλου.
Στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου εντάχθηκαν έργα πνοής, τα οποία αγγίζουν τον ευαίσθητο τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και της καθημερινότητας της πόλης.
Ειδικότερα, σχεδιάστηκαν έργα τοπικής αστικής αναγέννησης, τα οποία είναι εμβληματικά και δίνουν απάντηση στα οξυμένα περιβαλλοντικά προβλήματα της πόλης και τα οποία με την ολοκλήρωσή τους θα δώσουν νέα πνοή στον δεύτερο μεγαλύτερο δήμο της Βόρειας Ελλάδας, αναβαθμίζοντας ριζικά τους πνεύμονες πρασίνου και εκσυγχρονίζοντας τις λειτουργικές υποδομές και τα πληροφοριακά συστήματα του δήμου.
Στο δήμο Παύλου Μελά, μέσω του προγράμματος χρηματοδοτείται το μεγαλύτερο έργο που αφορά στην ανάπλαση του ομώνυμου πρώην στρατοπέδου, για την οποία η ΠΚΜ εξασφάλισε κονδύλια ύψους 20 εκατ. ευρώ.
Τα Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά αποτελεί την κορωνίδα των έργων της «Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης» και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, θα ολοκληρωθεί και θα αποδοθεί στους πολίτες μέχρι το φθινόπωρο του 2023.
Στο δήμο σχεδιάζονται, μεταξύ άλλων, έργα πρασίνου, περιβαλλοντικής προστασίας, αποκαταστάσεις και έργα ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων, και προμήθειες μέσων πολιτικής προστασίας.
Στο δήμο Νεάπολη-Συκεών, σημαντικό έργο αποτελεί η ανάπλαση ζώνης πρασίνου κατά μήκος των βυζαντινών τειχών επί της οδού Επταπυργίου στα όρια με το δήμο Θεσσαλονίκης, ύψους 15 εκατ. ευρώ, ενώ παραδόθηκε ήδη το μεγάλο πάρκο «Ρουμανικών» στη Νεάπολη.
Στο δήμο Δέλτα, μέσω της «Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης» εντάσσεται η δημοτική ενότητα Καλοχωρίου, ενώ τα έργα αφορούν κυρίως σε ηλεκτροκίνητα οχήματα και απορριμματοφόρα, τα οποία θα ενισχύσουν το στόλο της κρίσιμης υπηρεσίας Καθαριότητας.
Σύμφωνα πάντως με το δήμαρχο Γιάννη Ιωαννίδη στο πλαίσιο της διεύρυνσης του προγράμματος, ήταν αναγκαίο να ενταχθεί η συγκεκριμένη δημοτική ενότητα, που αποτελεί βραχίονα του αστικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, δεδομένου ότι εκεί βρίσκονται τμήματα του Διεθνούς Πανεπιστημίου, αλλά και η Βιομηχανική περιοχή (ΒΙΠΕ).
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24-25.12.2022