Ο προοδευτικός και αντικομφορμιστής νομπελίστας της Λογοτεχνίας Κενζαμπούρο Όε απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών, ανακοίνωσε σήμερα ο εκδοτικός οίκος Kodansha.
«Απεβίωσε από γηρατειά τις πρώτες ώρες της 3ης Μαρτίου», ανακοίνωσε ο εκδοτικός οίκος εξηγώντας πως η κηδεία του έχει ήδη τελεσθεί από την οικογένεια του.
Ο Κενζαμπούρο Οέ είχε τιμηθεί το 1994 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για τα βιβλία του με θέμα τον ειρηνισμό και τον ανάπηρο γιο του και χρησιμοποίησε τη φήμη του για να καταγγείλει τόσο τα πυρηνικά όπλα όσο και την πυρηνική ενέργεια.
Ποιος ήταν ο Κενζαμπούρο Όε
Ο Κενζαμπούρο Όε ήταν Ιάπωνας συγγραφέας και λογοτέχνης, ο οποίος θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης Ιαπωνικής λογοτεχνίας, ο δεύτερος Ιάπωνας μετά τον Γιασουνάρι Καβαμπάτα, τιμημένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1994. Το έργο του είναι επηρεασμένο από τη Γαλλική και Αμερικανική λογοτεχνία, ενώ στα θέματά του ασχολείται με κοινωνικά, πολιτικά και φιλοσοφικά προβλήματα.
Γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1935 στο χωριό Οσέ της περιφέρειας Εχίμε στο νησί Σικόκου της Ιαπωνίας. Ήταν ο τρίτος από τα συνολικά επτά παιδιά της οικογένειάς του. Ο πατέρας του σκοτώθηκε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, ενώ ξεκίνησε να εκδίδει τις πρώτες του ιστορίες το 1957, όντας ακόμα φοιτητής. Στις ταραχές του 1960, που σημειώθηκαν για τη Συνθήκη Ασφαλείας, ο Όε πήγε στο Πεκίνο ως εκπρόσωπος των νέων Ιαπώνων συγγραφέων και γνωρίστηκε με τον Μάο Τσε Τουνγκ, ενώ σε ταξίδι του στην Ευρώπη και τη Ρωσία το 1961 γνώρισε τον Σαρτρ, οι επιρροές του οποίου διαφαίνονται στο πρώιμο έργο του.
Το 1960 παντρεύτηκε τη Γιουκάρι, αδελφή του Ιάπωνα σκηνοθέτη Τζούζο Ιτάμι, με την οποία απέκτησαν 3 παιδιά. Ο μεγαλύτερος γιος του, Χικάρι, γεννήθηκε το 1963 με υδροκεφαλισμό. Μετά τη γέννηση του Χικάρι οι γιατροί προσπάθησαν να πείσουν τους γονείς να αφήσουν τον γιο τους να πεθάνει, αλλά αυτοί αρνήθηκαν να το κάνουν. Το γεγονός της αναπηρίας επηρέασε βαθιά τον Όε: έκτοτε χρησιμοποίησε το θέμα αυτό συχνά στο έργο του. Χαρακτηριστικά τέτοια έργα είναι το «Πατέρα, που πας;» ή το «Μάθε μας να ξεπεράσουμε τρέλα μας». Σε ένα από τα πιο γνωστά του έργα, το «Μία Προσωπική Υπόθεση» του 1964, ο κεντρικός ήρωας αποκτά ένα παιδί με πρόβλημα στο κεφάλι και καλείται να αποφασίσει για την τύχη του, ενώ στο «A Healing Family» του 1996 αναφέρεται σε προσωπικές στιγμές του γιου του.
Η πρώτη σημαντική αναγνώριση ήρθε το 1958, όταν κέρδισε το διάσημο βραβείο «Ακαταγκάουα» για το έργο του «Η εκτροφή» (Shiiku), ένα από τα πρώτα έργα του (αργότερα έγινε ταινία από τον Ναγκίσα Όσιμα) που όπως και άλλα αυτής της περιόδου (για παράδειγμα το «Τσάκισέ τα από μικρά, σκότωσέ τα από παιδιά») περιγράφουν τη ζωή μικρών ανέμελων παιδιών της υπαίθρου. Μεταξύ 1958 και 1961 δημοσίευσε μια σειρά έργων που ενσωματώνουν σεξουαλικές μεταφορές για την κατοχή της Ιαπωνίας, τα οποία γνώρισαν την κατακραυγή στη χώρα. Μετά από αυτή τη φάση τα έργα του απέκτησαν πιο σκοτεινά χαρακτηριστικά, καθώς πια άρχισε να ασχολείται με περιθωριακούς απατεώνες και αντί-ήρωες.
Το 1964 κέρδισε το βραβείο «Σιντσόσα» για το «Μια προσωπική υπόθεση» (Kojinteki na taiken), το 1967 κέρδισε το βραβείο «Tanizaki» για τη «Σιωπηλή κραυγή» (Manen gannen no futtoboru), ενώ το 1973 κέρδισε το βραβείο «Νόμα» για το «Η πλημμύρα εισβάλει στο πνεύμα μου» (Kōzui wa waga tamashii ni oyobi).
Το 1994 η Σουηδική Ακαδημία απένειμε στον Κενζαμπούρο Όε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε πως το βραβείο απονέμεται στον Όε για «έναν φανταστικό κόσμο, όπου η ζωή και ο μύθος συμπυκνώνονται για να σχηματίσουν μια ανησυχητική εικόνα για την ανθρώπινη κατάσταση σήμερα». Την ίδια χρονιά ο Όε προτάθηκε για το Τάγμα του Πολιτισμού, ένα μετάλλιο της Ιαπωνίας που απονέμεται σε Ιάπωνες που διακρίθηκαν στην τέχνη, αλλά ο ίδιος απέρριψε τη βράβευση αυτή.
Βιβλία του μεταφρασμένα στα ελληνικά
1958: Τσάκισέ τα από μικρά, σκότωσέ τα από παιδιά - (Memushiri Kouchi), (μτφ. Ίκαρος Μπαμπασάκης από τα αγγλικά, για τις εκδ. "Καστανιώτη", 1996)
Το πρώτο μυθιστόρημα του Όε, που έγραψε σε ηλικία 23 χρόνων, επηρεασμένος από τη φιλοσοφία του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, παρακολουθεί μια ομάδα ανήλικων περιθωριακών, παρατημένων από τους ενήλικες, που δημιουργούν τη δική τους κοινωνία.
1964: Μια προσωπική υπόθεση - (Kojinteki na taiken), (μτφ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος για τις εκδ. "Καστανιώτη", 1994, ανατύπωση 2010 για την εφημρίδα "FAQ"). Ήρωας του μυθιστορήματος ο Μπερντ, ένας τυχοδιώκτης που θα βρεθεί αντιμέτωπος με το δίλημμα αν πρέπει ή όχι, αν μπορεί ή όχι, να σκοτώσει το τερατώδους μορφής νεογέννητο παιδί του.
1967: Η σιωπηλή κραυγή - (Manen gannen no futtoboru), (μτφ. Γιούρι Κοβαλένκο, "Καστανιώτης", 1994). Ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα που στήνοντας ένα σουρεαλιστικό σκηνικό περιγράφει τις σιωπηλές κραυγές ανθρώπων όπως της Νατσούμι που από τότε που γέννησε ένα παραμορφωμένο μωρό επιβιώνει μόνο με ουίσκι, ανθρώπων που προσπαθούν, χωρίς επιτυχία να βρουν τον πραγματικό εαυτό τους.