Η Ιουλιέτα Μπουκουβάλα βρήκε το θάρρος πριν από έναν μήνα περίπου, μέσω επιστολής που έστειλε στον υφυπουργό Αθλητισμού, Λευτέρη Αυγενάκη, να μιλήσει για όσα βίωσε η ίδια ως αθλήτρια στο χώρο του τζούντο. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στα ψυχικά προβλήματα που τής άφησε η ενασχόλησή της με τον αθλητισμό, στις απειλές που είχε δεχτεί τόσο η ίδια όσο και η καρκινοπαθής μητέρα της, αλλά και στην άρνησή της να υπογράψει κάποιο συγκεκριμένο συμβόλαιο, ώστε να είναι «ευνοούμενη».
Η 38χρονη σήμερα παγκόσμια πρωταθλήτρια, που ξεκίνησε να ασχολείται με το τζούντο σε ηλικία 6 ετών στη γενέτειρά της, τα Γιάννενα, είχε ένα παιδικό όνειρο: να γίνει Ολυμπιονίκης. Η ίδια λέει ότι έκανε τα πάντα για να το πετύχει, το ακούμπησε, αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αγωνιστική δράση πριν από οκτώ χρόνια.
Η Ιουλιέτα Μπουκουβάλα άνοιξε την καρδιά της στην «ΜτΚ» και μίλησε για τα βιώματά της, γιατί αποφάσισε να (ξανα)μιλήσει τώρα, μετά τη Σοφία Μπεκατώρου και έστειλε το μήνυμά της στις νεαρές αθλήτριες.
Ιουλιέτα, πριν από λίγο καιρό έστειλες μία επιστολή στον υφυπουργό Αθλητισμού, Λευτέρη Αυγενάκη, μέσω της οποίας κατήγγειλες περιστατικά που βίωσες κατά τη διάρκεια της καριέρας σου. Ποιο ήταν το έναυσμα για να προχωρήσεις σε αυτές τις καταγγελίες; Ήταν η εξομολόγηση της Σοφίας Μπεκατώρου για όσα η ίδια είχε βιώσει, που σε παρακίνησε;
Η αλήθεια είναι πως δεν ξέρω αν θα το έκανα αν δεν ήταν η Μπεκατώρου. Ωστόσο, η επιστολή αυτή προέκυψε μετά από μία αγρυπνία δέκα ημερών, λόγω ενός σοβαρού προβλήματος που προέκυψε στον αυχένα μου. Αυτό που με ώθησε, λοιπόν, να την γράψω ήταν ο πόνος μου εκείνο το βράδυ. Είναι μία επιστολή πόνου, αγανάκτησης, μία επιστολή με την οποία μπόρεσα να βγάλω τα εσώψυχά μου.
Τι περίμενες μετά τη δημοσιοποίηση της επιστολής;
Περίμενα να νιώσω ανακούφιση, την οποία και ένιωσα. Γιατί τα έβγαλα όλα από μέσα μου. Επίσης, δεν θέλω να βιαστούν άλλες ψυχές, όπως βιάστηκε η δική μου. Μακάρι να αποτελέσω παράδειγμα προς μίμηση για άλλους αθλητές.
Υπήρξαν αντιδράσεις μετά τη δημοσιοποίηση της επιστολής σου;
Καταρχάς, με πήρε τηλέφωνο ο υφυπουργός Αθλητισμού, ο κύριος Αυγενάκης, και μιλήσαμε αρκετή ώρα. Μού είπε ότι θα είναι στο πλευρό μου και ότι η Πολιτεία θα με στηρίξει ό,τι και να γίνει. Εγώ τού ζήτησα να αποκατασταθεί το όνομά μου. Αυτό που μού είπε ο υφυπουργός Αθλητισμού είναι ότι για να προχωρήσει το θέμα μου θα πρέπει να υπάρξει επίσημη καταγγελία με ονόματα. Εγώ τού απάντησα ότι αυτή έγινε πριν από δέκα χρόνια και πλέον έχει παραγραφεί. Τι νόημα θα είχε να βγω εγώ και να πω ονόματα δέκα χρόνια μετά; Δεν θα βάλω τον εαυτό μου σε μια διαδικασία για να αποδείξω ότι δεν είμαι ελέφαντας. Δεν βγήκα να διεκδικήσω ούτε λεφτά ούτε θέσεις. Βγήκα να πω μόνο την αλήθεια.
Από εκεί και πέρα, με πήραν τηλέφωνο από την ομοσπονδία και μου είπαν ότι θα το ερευνήσουν, καλώντας με σε δικαστική επιτροπή, ώστε να καταγγείλω όσα έχουν γίνει. Εγώ, από την πλευρά μου, τούς είπα ότι το έχω κάνει εδώ και δέκα χρόνια. Τι να αποδείξω άλλο; Ότι υπάρχει επίσημο χαρτί και δεν έχει αποκατασταθεί τόσα χρόνια το όνομά μου; Επίσης, υπήρξαν κάποιες μεμονωμένες λεκτικές και προσβλητικές επιθέσεις μέσω διαδικτύου από ανθρώπους που είναι μέσα στον χώρο.
Τι απαντάς σε αυτούς που λένε «τώρα το θυμήθηκες»;
Ότι πάντα το θυμόμουν, πάντα το έλεγα. Μήπως και τώρα που τα λέμε μάς ακούει κανένας; Απλά τώρα είναι πιο ευαίσθητη η κοινωνία. Δεν είναι η πρώτη φορά που αντιδρώ.
Στην επιστολή σου κάνεις λόγο για άσχημες συμπεριφορές που βίωσες, αλλά και για απάνθρωπες συνθήκες προετοιμασίας. Πότε ξεκίνησαν τα προβλήματα;
Το 2000 έγιναν εκλογές στην ομοσπονδία και έδιωξαν όλους του παλιούς, καθώς η καινούρια τότε διοίκηση προχώρησε σε ριζική ανανέωση ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Η πρώτη «σφαλιάρα» ήρθε στα 17 μου στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Κορέας, όπου έχασα το μετάλλιο και τελικά κατέλαβα την πέμπτη θέση εξαιτίας κακής διαχείρισης του αγώνα από πλευράς του ομοσπονδιακού προπονητή, που μόλις είχε προσληφθεί. Τότε ένιωσα απογοήτευση, αμφισβήτηση για τον εαυτό μου, θεώρησα ότι ήμουν άχρηστη, γιατί άκουγα να μου λέει: «Είχες το μετάλλιο στα χέρια σου και το έχασες. Ντροπή. Δεν μπορείς να κερδίσεις έναν αγώνα».
Εκείνα τα χρόνια το παράδοξο ήταν ότι κάναμε προπονήσεις στους συλλόγους μας και πηγαίναμε σε αγώνες στο εξωτερικό με τον ομοσπονδιακό. Έλεγαν σε αθλήτριες «άφησε τον προπονητή σου και έλα σε εμάς να σε πάμε στην Ολυμπιάδα». Μου είπαν και μένα να σταματήσω να συνεργάζομαι με τον προπονητή μου, τον Ιοάν Πετρόφ, αλλά δεν το έκανα μέχρι που σταμάτησε μόνος του. Μετά από αυτό, από το 2002 και για οχτώ χρόνια αναγκαστικά συνεργάστηκα με τον ομοσπονδιακό, με τον οποίο το 2010 ήρθαμε σε τέτοια ρήξη που δεν υπήρχε επιστροφή. Δεν θέλαμε να βλέπει ο ένας να βλέπει τον άλλον. Είχα φτάσει σε σημείο απόγνωσης. Δεν με στήριζε κανένας.
Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, είχαμε πάει για προετοιμασία στη Σλοβενία, σε ένα μέρος που κανένας άνθρωπος δεν θα έμενε. Εγώ είχα πρόβλημα με το αυτί μου και αναγκαζόταν η συναθλήτριά μου να τραβάει το υγρό και εγώ να βάζω πετσέτα στο στόμα για να μην σπάσω τα δόντια μου. Δεν είχαμε τίποτα. Ο προπονητής ήταν στην Ελλάδα και εμείς εκεί, χωρίς τηλέφωνα, να χτυπάμε και να κλαίμε κάθε μέρα.
Μετά τους Αγώνες του 2004, έπαθα κατάθλιψη και έκανα ένα χρόνο να το ξεπεράσω. Το ίδιο μού συνέβη και μετά τους Αγώνες του 2008, όπου έφτασα πιο κοντά από ποτέ στον στόχο μου.
Το 2009 μάς πήγε στη Λευκορωσία για προετοιμασία και μάς άφησε μια εβδομάδα, εμένα και τη συναθλήτριά μου, μόνες μας σε ένα αθλητικό κέντρο. Είχα πάει στον τότε πρόεδρο της ομοσπονδίας και του είχα πει ‘δεν μπορώ άλλο. Θέλω να φύγει αυτός ο άνθρωπος. Αυτός ο άνθρωπος με καταστρέφει». Ωστόσο, δεν με άφηναν να αλλάξω προπονητή, παρά τις δικές μου παρακλήσεις.
Γενικά, ήταν μία δύσκολη οκταετία εκείνη, η οποία μού διαμόρφωσε έναν πολύ λάθος χαρακτήρα. Άλλαξε η συμπεριφορά μου απέναντι στους ανθρώπους, δεχόμουν πίεση και δεν έβρισκα στήριγμα από την ομοσπονδία.
Σκέφτηκες κάποια στιγμή να τα παρατήσεις;
Ήμουν πολύ δυνατό παιδί από μικρό. Δεν είχα επιλογή. Αλλιώς, θα πήγαινα στα Γιάννενα να γίνω κομμώτρια, όπως η μάνα μου. Έπρεπε να πατήσω στα πόδια μου. Τα ζύγισα και αποφάσισα να μείνω και να το παλέψω.
Τελικά, όχι μόνο δεν τα παράτησες, αλλά το 2012 βρέθηκες στο Λονδίνο για να παλέψεις για το μεγάλο σου όνειρο.
Το 2010 έγινε ένα θαύμα, άλλαξε για λίγο όλη η ομοσπονδία και μπήκαν άλλοι άνθρωποι. Ήρθε τότε ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, που ήξερε τι περνούσα, και μου είπε «τι θέλεις να κάνουμε για σένα;». «Θέλω να διώξετε τον ομοσπονδιακό που είναι στις γυναίκες», τού απάντησα εγώ. Βρήκαμε τότε τον προπονητή με τον οποίο πήγα στους Αγώνες του 12 και είναι ακόμα και σήμερα ο μέντοράς μου, καθώς με έμαθε να είμαι πρωτίστως άνθρωπος.
Όταν κέρδισα την πρόκριση, δεν το πίστευα. Όλα κυλούσαν ομαλά μέχρι την στιγμή που πήγα στο αεροδρόμιο. Τότε με πήρε κάποιος τηλέφωνο και μού είπε «δεν θα σε αφήσουμε να πάρεις μετάλλιο». Εκεί μού κόπηκαν τα πόδια, γιατί δεν ήταν ένα απλό τηλέφωνο. Ήξερα από πού προερχόταν και για ποιους λόγους έγινε. Μού έριξε την ψυχολογία. Ήμουν πολύ ευάλωτη και επηρεάστηκα. Το ήξερε και ο προπονητής μου, γιατί είχε δεχτεί κάτι παρόμοιο και ο ίδιος.
Ποια ήταν η αντίδρασή σου μετά το Λονδίνο; Επόμενος στόχος ήταν το Ρίο;
Η ομοσπονδία με περίμενε στη γωνία. Περίμενε πότε θα κάνω το λάθος να αντιδράσω για να με χτυπήσει. Και το έκανα. Το 2012 γινόταν ένα πανελλήνιο πρωτάθλημα και βλέπω τον ομοσπονδιακό να είναι έξω από το στρώμα και να υποδεικνύει ποιος αθλητής θα κερδίσει. Εγώ ήμουν στην κερκίδα. Εκείνη την ώρα τρελάθηκα, μπήκα μέσα και είπα: «Βλέπετε, ο ομοσπονδιακός προπονητής δείχνει ποιος αθλητής θα κερδίσει. Και εσείς κάθεστε εδώ και δεν κάνετε τίποτα και πληγώνετε παιδιά. Πού είστε να μας στηρίξετε;». Εκεί φώναξαν την αστυνομία να με συλλάβουν. Πήγαμε στα δικαστήρια και δικαιώθηκα πανηγυρικά από το ΑΣΕΑΔ, ωστόσο, η ομοσπονδία ποτέ δεν αποκατέστησε το όνομά μου.
Εγώ, στο μεταξύ, είχα καταθέσει το διάστημα εκείνο μήνυση στην ομοσπονδία για συκοφαντική δυσφήμηση: έπαιρναν, λοιπόν, κάποια άτομα, που μιλούσαν σπαστά ελληνικά και απειλούσαν τη μάνα μου, η οποία μόλις είχε κάνει αφαίρεση καρκίνου και της έλεγαν ότι αν δεν αποσύρει τη μήνυση η κόρη σου, θα σε σκοτώσουμε και σε σένα και αυτήν. Επίσης, με έδιωξαν από τον Άγιο Κοσμά, έβαλαν άτομα και πήραν τηλέφωνο στην Περιφέρεια Ιωαννίνων, όπου εργαζόμουν, και τούς είπαν «διώξτε την Μπουκουβάλα από την υπηρεσία γιατί δεν είναι μέλος της Εθνικής ομάδας». Υπήρχε γενικά μία τρομοκρατία, ένας φόβος, δεν μπορούσα να πάω πουθενά. Δεν είμαι άτρωτη, είμαι άνθρωπος. Με πίεζαν να εξαφανιστώ από το άθλημα και ουσιαστικά το έκανα.
Η ομοσπονδία πρέπει να είναι δίπλα στον αθλητή και όχι να τον κατηγορεί και να τον κατακρίνει. Εμένα με έδιωξε η ομοσπονδία. Θέλουν να είμαστε πιόνια τους.
Μετά τον 12μηνο αποκλεισμό, που μου είχε επιβάλλει η ομοσπονδία και ενώ μεσολάβησε η δικαίωσή μου, πήγα στο πρωτάθλημα και βγήκα πρώτη. Έπρεπε, λοιπόν, να παίξω στο εξωτερικό. Η ομοσπονδία τότε μού είπε ότι για να παίξεις, θα πρέπει να έρθεις στον Άγιο Κοσμά να κάνεις προπόνηση και όχι να κάνεις στο σύλλογό μου. Μου επέβαλαν έναν όρο, που δεν τον είχα μέχρι τότε.
Εγώ δεν έκανα προπόνηση με την Εθνική ομάδα, γιατί είχε μόνο άνδρες και υπήρχε ένα κλίμα που δεν ήταν στη φιλοσοφία μου. Αναγκάστηκα να το κάνω και ήρθε τότε ένας αθλητής, που ήταν πολύ πιο πολλά κιλά από μένα και ουσιαστικά με ξεφτίλισε ψυχικά και σωματικά. Είκοσι άτομα με κοιτούσαν σαν το μαύρο πρόβατο, δεν μου μιλούσε κανένας, ήμουν η μόνη γυναίκα, κανένας δεν μιλούσε ελληνικά, δεν μπορούσα να συνεννοηθώ, δεν καταλάβαινα τίποτα.
Κατά τη διάρκεια της προπόνησης, λοιπόν, με ρίχνει, βλέπω ότι πηδάει στον αέρα, και σκάει με τον αγκώνα του πάνω στον θώρακά μου. Εκείνη την στιγμή ένιωσα ότι τράκαρα με λεωφορείο. Έμεινα, δεν μπορούσα να πάρω ανάσα.
Θεωρώ ότι ήταν στημένο αυτό. Δεν μπορεί τόσο μίσος. Ο θώρακάς μου διαλύθηκε. Έμεινα ακίνητη στο κρεβάτι 15-20 ημέρες. Από την ομοσπονδία κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Αυτό ήταν και το τέλος μου.
Έφυγες με κάποια πικρία από τον πρωταθλητισμό;
Μου έχει μείνει η πικρία και θεωρώ ότι είχα χρόνια μπροστά μου να προσφέρω και γιατί όχι να πάρω και ένα ολυμπιακό μετάλλιο. Είναι κάτι που δεν θα ξεπεράσω ποτέ.
Τι θα συμβούλευες άλλα κορίτσια στον αθλητισμό, που βιώνουν τέτοιου είδους καταστάσεις;
Να μην αποδέχονται αυτό που δεν είναι αποδεκτό, αυτό που είναι αγενές, απρεπές και δεν ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του αθλητισμού. Υπάρχει ο δρόμος της ευγένειας.
"ΜΕ ΑΠΟΔΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ"
Τη δικαίωση που ψάχνει τόσα χρόνια η Ιουλιέτα δεν τη βρήκε τελικά στην Ελλάδα, αλλά στο εξωτερικό. «Όταν πήρα την απόφαση να σταματήσω ως αθλήτρια και ενώ πέρασα για τρίτη φορά κατάθλιψη, με πήραν στην Ουαλία να σπουδάσω προπονητική. Η Ελλάδα δεν με ήθελε, αλλά στην Αγγλία προσφέρθηκαν να μου καλύψουν τα έξοδα, λέγοντάς μου ‘έλα να σε βλέπουν οι άλλοι πάνω στο στρώμα και να παίρνουν θάρρος’. Έτσι και έγινε. Τότε, ένιωσα μια δικαίωση απέναντι σε αυτούς που με πολέμησαν τόσα χρόνια».
Όσο για το τι αποκόμισε από την παρουσία της εκεί, είχε να πει: «Βρήκα τα πατήματά μου, σπούδασα ψυχολογία για τα παιδάκια, πώς θα πρέπει να τους φέρεται ένας προπονητής, ηρέμησα και γύρισα πιο πλούσια. Μετά πήγα στην παγκόσμια ομοσπονδία, όπου σπούδασα διοίκηση ομοσπονδιών, ενώ έχω τελειώσει το πρώτο και δεύτερο επίπεδο προπονητικής και έχω άλλα δύο επίπεδα για να πάρω το master».
"ΔΕΝ ΜΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΕΩΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ"
Αυτή δεν ήταν η πρώτη επιστολή που έστειλε η 38χρονη πρώην πρωταθλήτρια του τζούντο στον Λευτέρη Αυγενάκη, καθώς έναν χρόνο πριν είχε προηγηθεί μία ακόμα. «Πριν από έναν χρόνο, είχα στείλει μία επιστολή στον υφυπουργό Αθλητισμού στην οποία ανέφερα ότι πέρασα πολύ δύσκολα στον αθλητισμό και ότι η ομοσπονδία μου δεν με αποδέχτηκε ποτέ. Αντιθέτως, πάντα υπήρχε μία κόντρα», σημείωσε αρχικά, για να προσθέσει:
«Εγώ στα χρόνια που ακολούθησαν προσπάθησα να σπουδάσω στο εξωτερικό, για να ακολουθήσω τη νόμιμη οδό και να ασχοληθώ με την προπονητική. Ωστόσο, για να πάρω το χαρτί του προπονητή, έπρεπε να αναγνωριστεί από το κράτος. Τότε, λοιπόν, υπήρχαν συνεχείς αναβολές λόγω του κορονοϊού. Ζήτησα, λοιπόν, να με ενημερώσει κάποιος πού έχει κολλήσει το θέμα, γιατί το μόνο που ήθελα ήταν να πάρω την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος».
Και κατέληξε λέγοντας: «Ο κύριος Αυγενάκης επικοινώνησε τότε μαζί μου και μου είπε ότι είναι στο πλευρό μου. Σημειωτέον, πάντως, ότι ακόμα δεν έχω λάβει την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος, γιατί το θέμα μου εν τέλει πέρασε από επιτροπή, αλλά δεν μου αναγνώρισαν το χαρτί που έχω, παρότι είναι από παγκόσμια ομοσπονδία».
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΟΤ
Από την πρώτη στιγμή η ελληνική ομοσπονδία είχε ταχθεί στο πλευρό της Ιουλιέτας Μπουκουβάλα.
Μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωση της ΕΛΟΤ αναφέρονταν τα εξής:
«Η θέση της ομοσπονδίας απέναντι στα όσα αποκάλυψε η κυρία Ιουλιέτα Μπουκουβάλα είναι μία και αδιαπραγμάτευτη: ΟΥΔΕΙΣ νομιμοποιείται να ασκεί οποιαδήποτε μορφής βίας. Καταδικάζουμε απερίφραστα όλους όσους άσκησαν την οποιασδήποτε μορφής βία σε βάρος του οποιουδήποτε ιδία δε εφόσον ήταν αθλητής/αθλήτρια. Είμαστε αρωγοί στο πλευρό της αλήθειας…
Η ΕΟΤ Τζούντο έχει αποδείξει εμπράκτως πως βασικό της μέλημα είναι η φροντίδα στους αθλητές και στις αθλήτριες του ελληνικού τζούντο».
* Δημοσιεύτηκε στη "Μακεδονία της Κυριακής" στις 18/4/2021