Η πρώτη δίκη στις ΗΠΑ που αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ξεκίνησε χθες Δευτέρα στη Μοντάνα, αφού 16 νέοι προσέφυγαν εναντίον των αρχών της βορειοδυτικής αυτής πολιτείας κατηγορώντας τες ότι παραβιάζουν το συνταγματικό τους δικαίωμα σε «ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον».
Η υπόθεση, γνωστή ως «Χελντ εναντίον Μοντάνα», παρακολουθείται στενά καθώς η απόφαση που θα εκδοθεί ενδέχεται να αποτελέσει βάση και άλλες προσφυγές αλλού στις ΗΠΑ εναντίον της βιομηχανίας των ορυκτών καυσίμων και των αρχών.
Οι 16 ενάγοντες, ηλικίας 5 έως 22 ετών, καταγγέλλουν ότι επλήγησαν από «τις επικίνδυνες επιπτώσεις της ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα και την κλιματική κρίση».
Η βασική ενάγουσα, η Ρίκι Χελντ, η οικογένεια της οποίας έχει ένα ράντσο στο ανατολικό τμήμα της Μοντάνα, εξηγεί στην προσφυγή πώς επηρεάστηκε άμεσα ο τρόπος ζωής τους από τις πυρκαγιές, τις ακραίες θερμοκρασίες και την ξηρασία που πλήττουν ολοένα και πιο συχνά αυτή την πολιτεία, γνωστή για τα πράσινα τοπία της.
Η 22χρονη Χελντ κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε μια πυρκαγιά που κατέστρεψε τις γραμμές υψηλής τάσης, με αποτέλεσμα να διακοπεί η ηλεκτροδότηση στο ράντσο της οικογένειάς της επί έναν μήνα και να προκαλέσει τον θάνατο των ζώων εκτροφής καθώς δεν μπορούσαν να αντλήσουν νερό.
Το 2021 ο καπνός και οι στάχτες μόλυναν τον αέρα «σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού», τονίζει η Χελντ, διπλωματούχος περιβαλλοντικών επιστημών.
Στο επίκεντρο της προσφυγής βρίσκεται άρθρο του συντάγματος της Μοντάνα, το οποίο αναφέρει ότι «η πολιτεία και κάθε ένας πολίτης ξεχωριστά πρέπει να συντηρεί και να βελτιώνει ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον στη Μοντάνα για τις τωρινές και τις μελλοντικές γενιές».
Οι ενάγοντες αμφισβητούν επίσης τη συνταγματικότητα ενός νόμου στη Μοντάνα ο οποίος απαγορεύει στην τοπική κυβέρνηση να λαμβάνει υπόψη της τις επιπτώσεις στο κλίμα όταν εξετάζει την παροχή άδειας λειτουργίας σε εταιρείες ορυκτών καυσίμων.
Οι 16 νέοι δεν ζητούν αποζημίωση, αλλά μια δημόσια δήλωση ότι έχουν παραβιαστεί τα δικαιώματά τους. Αυτή θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς μια νομοθετική ρύθμιση.