Ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε πως αναστέλλει τα δημόσια καθήκοντά του μέχρι την επόμενη εβδομάδα για να αποφασίσει αν θέλει να συνεχίσει να ηγείται της κυβέρνησης, αφού δικαστήριο άρχισε προκαταρκτική έρευνα σε βάρος της συζύγου του.
Ο Σάντσεθ, ο οποίος πέρυσι εξασφάλισε άλλη μια κυβερνητική θητεία για το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) ως ηγέτης μιας μειοψηφικής κυβέρνησης συνασπισμού, δήλωσε ότι θα ανακοινώσει την απόφασή του στις 29 Απριλίου. «Χρειάζομαι επειγόντως μια απάντηση στην ερώτηση αν αξίζει τον κόπο ... να ηγηθώ της κυβέρνησης ή να απαρνηθώ αυτή την τιμή», έγραψε σε επιστολή του την οποία ανήρτησε χθες, Τετάρτη, στο λογαριασμό του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X.
Τι προκάλεσε αυτή την κίνηση του Σάντσεθ;
Ισπανικό δικαστήριο επιβεβαίωσε χθες, Τετάρτη, ότι άρχισε προκαταρκτική έρευνα σε βάρος της συζύγου του Σάντσεθ, της Μπεγκόνια Γκόμεθ, για αθέμιτη άσκηση επιρροής και επιχειρηματική διαφθορά έπειτα από προσφυγή της οργάνωσης Manos Limpias (Καθαρά Χέρια) που διεξάγει εκστρατεία κατά της διαφθοράς και ο επικεφαλής της έχει δεσμούς με την άκρα δεξιά.
Το δικαστήριο δεν έκανε γνωστές περαιτέρω λεπτομέρειες, καθώς η υπόθεση παραμένει σφραγισμένη στα πρώτα στάδιά της.
Η Manos Limpias κατηγόρησε την Γκόμεθ ότι χρησιμοποίησε την επιρροή της ως συζύγου του πρωθυπουργού για να εξασφαλίσει χορηγούς για ένα μεταπτυχιακό πανεπιστημιακό πρόγραμμα που διηύθυνε.
Η Γκόμεθ δεν έχει σχολιάσει. Ο Σάντσεθ δήλωσε πως η σύζυγός του δεν έχει κάνει τίποτα παράνομο και δέχεται επίθεση «για να εξασθενήσουν εμένα πολιτικά και προσωπικά». Έχει δηλώσει πως η σύζυγός του θα υπερασπιστεί την τιμή της και θα συνεργαστεί με τις αρχές σε ό,τι αφορά την προσφυγή.
Η Manos Limpias χρησιμοποιεί ένα μοναδικό ισπανικό νομικό εργαλείο, το οποίο είναι γνωστό ως «λαϊκή κατηγορία», για να ασκεί προσφυγές σε βάρος τρίτων μερών. Οι δικαστές μπορούν να επιλέγουν αν θα δώσουν ή όχι συνέχεια σε τέτοιες προσφυγές και οι κατηγορίες δεν οδηγούν όλες σε δικαστική έρευνα.
Μέσα ενημέρωσης ανέφεραν χθες, Τετάρτη, ότι οι διευθυντές δύο ειδησεογραφικών ιστότοπων, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που δημοσιοποίησαν τις κατηγορίες κατά της Γκόμεθ, θα καταθέσουν ως μάρτυρες.
Ποιές είναι οι κατηγορίες κατά της συζύγου του Σάντσεθ;
Η Manos Limpias ισχυρίζεται -επικαλούμενη τα ρεπορτάζ των ειδησεογραφικών ιστότοπων- ότι η Γκόμεθ δέχθηκε χάρες από την αεροπορική εταιρεία Air Europa και τον ισπανικό όμιλο Globalia, στον οποίο η εταιρεία ανήκει, όταν είχε διατελέσει, μέχρι το 2022, διευθύντρια ενός κέντρου αφρικανικών ερευνών στη σχολή επιχειρήσεων IE της Μαδρίτης, σύμφωνα με το ραδιοσταθμό Cadena Ser, ο οποίος δημοσιοποίησε στον ιστότοπό του ένα έγγραφο για το οποίο ανέφερε πως είναι η νομική προσφυγή.
Η IE ανέφερε σε δήλωση που εξέδωσε ότι ουδέποτε έλαβε οποιαδήποτε οικονομική υποστήριξη από τον Globalia ή τις θυγατρικές του.
Το Μάρτιο, η ισπανική αρχή για τη σύγκρουση συμφερόντων απέρριψε προσφυγή του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος που ισχυρίσθηκε ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στη διάσωση της Air Europa μετά την κρίση της Covid, που καθήλωσε τα αεροπλάνα, και τους «οικονομικούς και επαγγελματικούς δεσμούς» της συζύγου του Σάντσεθ.
Σε κοινή δήλωσή τους το Μάρτιο, ο Globalia και η Air Europa ανέφεραν πως η βοήθεια που έλαβαν από την ισπανική κυβέρνηση ήταν «ευθυγραμμισμένη με τις παραμέτρους άλλων αρωγών που λαμβάνουν διάφορες εταιρείες του τομέα στην Ισπανία και την υπόλοιπη Ευρώπη» και πως θεωρούν πως είναι θύματα «διασταυρούμενων πολιτικών πυρών».
Τι θα συμβεί μετά;
Η ενδεχόμενη έκβαση μπορεί να είναι από το να παραμείνει ο Σάντσεθ στην πρωθυπουργία μέχρι το να παραιτηθεί -κάτι που θα οδηγούσε είτε στο να υπάρξει νέος υποψήφιος που θα τεθεί σε ψηφοφορία στην κάτω βουλή είτε στην πραγματοποίηση πρόωρων εκλογών το καλοκαίρι- ή να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης για να ενισχύσει την ηγεσία του.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ισπανίας, νέες εκλογές μπορεί να προκηρυχθούν μόνο αφού περάσει ένας χρόνος αφότου είχε διαλυθεί για τελευταία φορά το κοινοβούλιο. Αυτό σημαίνει πως το νωρίτερο που ο Σάντσεθ μπορεί να προκηρύξει επισήμως πρόωρες εκλογές είναι η 29η Μαΐου και η ψηφοφορία δεν μπορεί να διεξαχθεί νωρίτερα από τις 21 Ιουλίου.
Εντούτοις θα μπορούσε να ανακοινώσει τη Δευτέρα την πρόθεσή του να προκηρύξει εκλογές εκείνη την ημερομηνία και στη συνέχεια η κυβέρνησή του να παραμείνει ως υπηρεσιακή, μέχρι να σχηματισθεί μια καινούρια.
Αν χάσει την ψηφοφορία για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο, θα πρέπει να παραιτηθεί.
Αν παραιτηθεί ο Σάντσεθ, ο βασιλιάς Φίλιππος θα πρέπει να συναντηθεί με όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται στην κάτω βουλή για να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας διαδικασίας κατά την οποία θα ορίσει έναν υποψήφιο ο οποίος θα χρειαστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να γίνει πρωθυπουργός.