«Είναι σαν να βγήκαμε από φυλακή. Πρόκειται για μία ανακούφιση. Πήραμε οξυγόνο». Με τις παραπάνω φράσεις περιγράφει στη «ΜτΚ» ο ιδιωτικός υπάλληλος, Μάκης Λεβής που τα τελευταία 11 χρόνια ζει και εργάζεται στην περιοχή του νότιου Ισραήλ, το σταδιακό άνοιγμα της χώρας, αποτέλεσμα της επιτυχούς έκβασης της εμβολιαστικής διαδικασίας. Το «πείραμα του Ισραήλ» όπως έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο, που κατάφερε μέσα σε ένα τρίμηνο να εμβολιάσει με τις δύο δόσεις του εμβολίου Pfizer-BioNtech το 50% του πληθυσμού του και περίπου το 60% των κατοίκων του με τη μία δόση φαίνεται πως πέτυχε και ενδεχομένως το ζηλεύουν πολλές χώρες στην προσπάθειά τους να επιστρέψουν στην... κανονικότητα, που εδώ και ένα χρόνο μας στέρησε ο κορονοϊός.
Η ζωή μετά το εμβόλιο στο Ισραήλ θυμίζει τη ζωή προ πανδημίας που έκλεισε στα σπίτια τους δισεκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Από τις 21 Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα έχουν ανοίξει σταδιακά συνοικιακά καταστήματα, εμπορικά κέντρα, εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες, θέατρα, σινεμά, γυμναστήρια, πισίνες, σχολεία, νυχτερινά κέντρα, πραγματοποιούνται συναυλίες και events, ο κόσμος ξεχύνεται στις παραλίες, ενώ μόλις ολοκληρωθούν οι εορτασμοί του εβραϊκού Πάσχα που ξεκίνησαν χθες, Σάββατο, αναμένεται να ανοίξουν και τα περισσότερα πανεπιστήμια της χώρας και τους φοιτητές να επιστρέφουν σταδιακά στις αίθουσες διδασκαλίας.
Την περασμένη Τρίτη μάλιστα, την ώρα που το τρίτο κύμα της πανδημίας του κορονοϊού «χτυπά» ανελέητα Ευρώπη και Αμερική, στη χώρα στήθηκαν κάλπες σε περίπου 13.700 εκλογικά τμήματα (οι τέταρτες μέσα σε διάστημα περίπου δύο ετών). Μάλιστα, υπήρξε ειδική πρόβλεψη για τη δημιουργία ξεχωριστών εκλογικών κέντρων για πολίτες που βρίσκονται σε καραντίνα και οι οποίοι μεταφέρονταν στα σημεία με ταξί του υπουργείου Εσωτερικών, εκλογικών τμημάτων για όσους νοσούν με COVID-19 (υπολογίζονται σε 15.000) αλλά και κάλπες drive through ακόμα και μέσα σε ΜΕΘ για τους διασωληνωμένους.
Μετά από έναν χρόνο αυστηρού lockdown, η χώρα δεν άνοιξε τα σύνορά της το καλοκαίρι, οι πολίτες βγαίνουν ξανά στους δρόμους, επιστρέφουν στις δουλειές τους, συναντούν φίλους και συγγενείς και διασκεδάζουν, φορώντας παντού μάσκες (είναι υποχρεωτικές και σε εξωτερικούς και σε εσωτερικούς χώρους), όμως κάτω από αυτές χαμογελούν, γιατί όπως λένε πήρανε πίσω τις ζωές τους. Το Ισραήλ εξαρχής επένδυσε στον μαζικό εμβολιασμό των 9.300.000 περίπου πολιτών του. Η εμβολιαστική διαδικασία στο εβραϊκό κράτος ξεκίνησε στις 19 Δεκεμβρίου και εξελίσσεται ταχύτατα. Ένα μήνα μετά, περίπου δύο εκατομμύρια πολίτες είχαν λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου, και σήμερα, ο μισός πληθυσμός έχει λάβει και τις δύο δόσεις, με τις διάφορες πόλεις της χώρας να «πρασινίζουν» στον χάρτη, σε αντίθεση με ορισμένες -τις αραβικές- που ακόμα παραμένουν «κόκκινες» ή «πορτοκαλί».
Ταχύτατοι εμβολιασμοί
Το «κλειδί» για τους μαζικούς εμβολιασμούς είναι η ίδια η συμφωνία της Ισραηλινής κυβέρνησης με την Pfizer, η οποία επιτρέπει στη χώρα να λαμβάνει γρήγορα εκατομμύρια δόσεις με αντάλλαγμα βιοϊατρικά δεδομένα για την επίδραση του εμβολίου. Αρχικά εμβολιάστηκαν οι εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας και στη συνέχεια διάφορες ηλικιακές ομάδες, με πρώτες των μεγαλύτερων. Παράλληλα, με τους εμβολιασμούς της σειράς, για να μην πετιούνται ή καταστρέφονται δόσεις εμβολιάζονταν πολίτες που περίμεναν τα βράδια έξω από νοσοκομεία ή είχαν ενημέρωση για δόσεις που έληγαν μέσω ομάδων των social media και έσπευδαν να εμβολιαστούν. Εμβολιάζονται και τα παιδιά άνω των 16 ετών. Την ώρα που αυξανόταν ο αριθμός των εμβολιασθέντων, μειωνόταν ο αριθμός των κρουσμάτων, των διασωληνωμένων και των νεκρών.
Πριν από λίγες ημέρες στη χώρα άνοιξε και η εστίαση. Η επιστροφή στην... κανονικότητα βρίσκει τον εμβολιασμένο λαό της χώρας, με ανοσία και τον κάθε πολίτη με «Πράσινο Διαβατήριο» ή «Πράσινο Πάσο», που χορηγείται μέσω εφαρμογής στα κινητά από το υπουργείο Υγείας και είναι απαραίτητο για το πέρασμα στην επόμενη ημέρα της πανδημίας. Το πράσινο διαβατήριο στο Ισραήλ έχει ανακοινωθεί ότι έχει διάρκεια έξι μηνών, καθώς είναι γνωστό ότι τουλάχιστον τόση είναι η διάρκεια των αντισωμάτων που δημιουργούνται από τον εμβολιασμό. Η είσοδος σε εστιατόρια, γυμναστήρια, συναυλιακούς χώρους επιτρέπεται μόνο σε όσους το διαθέτουν και το επιδεικνύουν, ενώ το QR code που «σκανάρεται» αποδεικνύει αν όντως ο κάτοχος του «Πράσινου Πάσο» έχει δεχτεί τις δύο δόσεις του εμβολίου.
Η επόμενη ημέρα της πανδημίας
Ο Μπένης Νατάν, είναι καθηγητής Αεροδιαστημικής στο «Technion-Israel Institute of Technology» (Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ισραήλ). Μένει στην Χάιφα, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, η οποία «είναι πράσινη». Όπως λέει στη «ΜτΚ» εμβολιάστηκε με την πρώτη δόση στις 21 Μαρτίου. Στην πόλη όπου κατοικεί οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: η θετικότητα βρίσκεται στο 1%. «Η ζωή αλλάζει. Το βλέπουμε γύρω μας» σχολιάζει σημειώνοντας ωστόσο, πως η χρήση μάσκας είναι παντού υποχρεωτική, όπως και η διατήρηση των αποστάσεων. Την προηγούμενη Τρίτη πήγε να ψηφίσει. «Ο κόσμος περίμενε στο εκλογικό κέντρο αλλά μου φάνηκε πιο ανοιχτός. Μιλούσαν, αστειευόντουσαν οι πολίτες» υποστηρίζει. «Η κόρη μου έχει το ‘Πράσινο Πάσο’ και εισέρχεται κανονικά σε καταστήματα. Ο εμβολιασμός είναι πολύ οργανωμένος. Υπάρχουν εμβολιαστικά κέντρα σε parking όπου οι εμβολιασμοί γίνονται drive through» υποστηρίζει ο κ. Νατάν.
«Η ανακούφιση είναι μεγάλη» υποστηρίζει ο ιδιωτικός υπάλληλος, Μάκης Λεβής. «Με την σύζυγό μου μπορούμε να επισκεπτόμαστε εστιατόρια και να τρώμε έξω. Όταν είμαστε οι δυο μας. Όταν έχουμε παρέα και τα παιδιά μας περιμένουμε από έξω για να πάρουμε το φαγητό γιατί είναι κάτω των 16 ετών και ακόμα δεν έχουν εμβολιαστεί για να αποκτήσουν πάσο» σημειώνει ο κ. Λεβής που πριν έντεκα χρόνια εγκατέλειψε την Ελλάδα. «Είναι σαν να μην μπορούσαμε να αναπνεύσουμε και κάποιος μας έδωσε οξυγόνο. Απολαμβάνουμε όλα όσα στερηθήκαμε εδώ και ένα χρόνο» σημειώνει.
Ο Ισαάκ Μεΐρ, καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανολόγων Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Μπεν Γκουριόν (Ben-Gurion University of the Negev), κατοικεί σε έναν ερευνητικό σταθμό, που αποτελεί μέρος του πανεπιστημίου, στην έρημο Negev του νότιου Ισραήλ. Ο ίδιος και η οικογένειά τους έχουν όλοι εμβολιαστεί με τις δύο δόσεις της Pfizer. Μετά από έναν χρόνο lockdown ο ίδιος είναι έτοιμος να υποδεχτεί ξανά στην αίθουσα τους φοιτητές του. Η επιστροφή στην τάξη, όπως λέει, θα γίνει με κανόνες καθώς θα επιστρέψουν με φυσική παρουσία όσοι έχουν εμβολιαστεί, ενώ θα τηρούνται οι απαραίτητες αποστάσεις. Οι υπόλοιποι, όπως εξηγεί ο κ. Μεΐρ, θα παρακολουθούν τα μαθήματα μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. «Είναι μία μπερδεμένη κατάσταση, καθώς πολλοί φοιτητές εγκατέλειψαν τα διαμερίσματά τους και επέστρεψαν στα πατρικά τους». Όπως ο ίδιος εξηγεί η ζωή δειλά δειλά επιστρέφει σε ρυθμούς κανονικότητας, παρά το γεγονός ότι καθόλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους δεν χάθηκε ούτε ένα μάθημα λόγω της πανδημίας. «Λειτουργούν τα καταστήματα εστίασης, ξεκίνησαν οι συναυλίες, άνοιξε το εμπόριο» λέει ο κ. Μεΐρ.
Η Γαρυφαλλιά Μίχα, διευθύντρια του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών Ελλάδας-Κύπρου στο Ινστιτούτο και Μουσείο Ολοκαυτώματος Yad Vashem στην Ιερουσαλήμ, ζει και εργάζεται στο Ισραήλ από το 2013. Η Ιερουσαλήμ είναι από τις «πράσινες» πόλεις με τη δραστηριότητα να ανοίγει σταδιακά. Μιλώντας για την εμβολιαστική διαδικασία αναφέρει πως «οι πολίτες υποδέχτηκαν το εμβόλιο με μεγάλη ανακούφιση». «Υπάρχει διάχυτη χαρά. Το lockdown στο Ισραήλ ήταν πιο σκληρό από εκείνο της Ελλάδας. Η χώρα ακόμα είναι κλειστή. Ο τουρισμός δεν έχει ανοίξει» λέει. Αναφερόμενη στην ανυπομονησία του κόσμου τονίζει πως «οι άνθρωποι βιάζονταν να έρθει η σειρά τους για να εμβολιαστούν. Τα βράδια πήγαιναν στα νοσοκομεία για να δουν εάν έχει απομείνει κάποια δόση και να εμβολιαστούν προκειμένου να μην καταστραφεί. Και ο πληθυσμός εμβολιάστηκε ταχύτερα. Υπάρχουν πληροφορίες πως ίσως στις αρχές Απριλίου καταργηθεί η χρήση μάσκας στους εξωτερικούς χώρους» σχολιάζει. «Σε ό,τι αφορά το άνοιγμα, πρώτα έγιναν άνοιξαν τα μικρά μαγαζιά και στη συνέχεια τα εμπορικά κέντρα. Στα μαγαζιά δεν χρειάζεται το ‘Πράσινο Πάσο’ αλλά μάσκες και απσοτάσεις» καταλήγει η κ. Μίχα.
Πώς επηρέασε τις εκλογές
«Η μέρα των εκλογών βρήκε τους ψηφοφόρους να αισθάνονται ελεύθεροι να μετακινηθούν από πόλη σε πόλη, να εκμεταλλευθούν την αργία των εκλογών κάνοντας σύντομες εκδρομές στην ύπαιθρο και -είτε πριν, είτε μετά τη διασκέδαση- να πάνε να ψηφίσουν. Το μόνο που θύμιζε την ύπαρξη της πανδημίας ήταν οι μάσκες που φορά ο κόσμος στους δρόμους. Κατά τα άλλα, η ζωή κύλησε κανονικά στις πρώτες εκλογές μετά τον μαζικό εμβολιασμό των κατοίκων» περιγράφει στη «ΜτΚ» ο Γαβριήλ Χαρίτος, δρ. Διεθνών Σχέσεων, ερευνητής στο Ινστιτούτο Μπεν Γκουριόν του ομώνυμου Πανεπιστημίου μιλώντας για την πρόσφατη εκλογική διαδικασία στην χώρα. «Ο κορονοϊός ήρθε για να αλλάξει και τον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών. Οι ισραηλινοί φαίνεται ότι έχουν πολλά να διδάξουν στον τρόπο διοργάνωσης μίας τέτοιας πολύπλοκης διαδικασίας. Οι οιωνοί δεν ήταν καλοί, αλλά φαίνεται πως τελικά, όλα πήγαν καλά και δεν παρουσιάσθηκαν προβλήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας των εκλογών» σχολιάζει. Ο κ. Χαρίτος αναφέρει πως είχε προβλεφθεί με ποιον τρόπο θα γινόταν η αποσυμφόρηση των εκλογικών τμημάτων, σε περίπτωση που θα σημειωνόταν συνωστισμός. «Στα μεγάλα εκλογικά τμήματα, η εφορευτική επιτροπή είχε στη διάθεσή της μία κινητή κάλπη, προκειμένου να είναι δυνατόν να ψηφίσει κάποιος γρήγορα, ακόμα και αν θα βρισκόταν στο τέλος της ουράς. Σκοπός ήταν να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ο χρόνος παραμονής των ψηφοφόρων στο εκλογικό τμήμα» καταλήγει ο κ. Χαρίτος.
Χωρίς κορονοϊό η Κίνα εδώ και έναν χρόνο
Στην μακρινή Κίνα, εκεί από όπου ξεκίνησε η πανδημία, η ζωή έχει επιστρέψει σε φυσιολογικούς ρυθμούς από τα τέλη του περασμένου Μαρτίου, την περίοδο δηλαδή που στην Ελλάδα είχε επιβληθεί το πρώτο lockdown. Την περασμένη Τετάρτη, συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τότε που τα σχολεία της χώρας άνοιξαν μετά το κλείσιμό τους εξαιτίας του φονικού ιού.
Στην Κίνα ο ιός αντιμετωπίστηκε πέρσι με σκληρό lockdown. Δεν περίμεναν τα εμβόλια. Αν και ο εμβολιασμός προχωρά, υπολογίζεται πως έχει εμβολιαστεί το 10% και πως κάθε εβδομάδα παρέχονται 10.000.000 εμβολιαστικές δόσεις του σκευάσματος Sinovac Biotech. Το Πεκίνο στοχεύει στον εμβολιασμό του 40% των 1,4 δισεκατομμυρίων Κινέζων μέχρι τα μέσα της χρονιάς, σύμφωνα με τα κρατικά ΜΜΕ. Ωστόσο, εκτιμάται πως μεγάλος αριθμός Κινέζων δεν θα εμβολιαστεί, αν υπολογίσει κανείς ότι το 40% του συνολικού πληθυσμού μένει στην ύπαιθρο, δεν έχει ίντερνετ και δεν γνωρίζει για την ύπαρξη του ιού! Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» ο Μπάμπης Γεωργάκαινας, εκπαιδευτικός από τη Θεσσαλονίκη που τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην πόλη Zhangjiagang, ο ίδιος έχει εμβολιαστεί με τις δύο δόσες κατά τη διάρκεια ειδικών εμβολιασμών εκπαιδευτικών.
Η μάσκα είναι υποχρεωτική μόνο στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τα αεροπλάνα. Μπαράκια, εστιατόρια, γυμναστήρια, εμπορικά κέντρα, καταστήματα έχουν ανοίξει από τα μέσα του περασμένου Μαρτίου και μέχρι σήμερα λειτουργούν ασταμάτητα. «Κατά καιρούς εμφανίζονται κρούσματα και ενδεχομένως να ζητηθεί κατά την είσοδο εμπορικών κέντρων να φορεθεί μάσκα. Εκεί υπάρχει θερμομέτρηση. Σε ολόκληρη την Κίνα τα κρούσματα είναι ελάχιστα» σχολιάζει συμπληρώνοντας ότι ο κορονοϊός εξαφανίστηκε μετά από την επιβολή σκληρού lockdown που επηρέασε πολύ την οικονομία της χώρας. «Όλες οι δραστηριότητες γίνονται χωρίς μάσκες. Την Πρωτοχρονιά έκανα ταξίδι με αεροπλάνο σε ένα νησί, ενώ πρόσφατα συμμετείχα σε συνέδριο 500 ατόμων» λέει και συμπληρώνει ότι οι Κινέζοι αντιμετωπίζουν την Ευρώπη και τις ΗΠΑ με έντονο προβληματισμό και σκεπτικισμό για το γεγονός πως ο κορονοϊός δεν έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, δεδομένου όπως λέει ότι «τον περίμεναν».
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Μακεδονία της Κυριακής" στις 28 Μαρτίου 2021