«Το Υπερταμείο εισέρχεται σε μια νέα εποχή, σε σημαντικό βαθμό αλλάζει η εικόνα του και από εδώ και πέρα θα μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας και οι θυγατρικές του θα υπηρετούν πολύ περισσότερο τον μέσο πολίτη» ισχυρίστηκε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης κατά την έναρξη της επί της αρχής συζήτησης του σχεδίου νόμου για την αναδιάρθρωση του Υπερταμείου, στην Επιτροπή Οικονομικών.
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι «πρόκειται για μια σημαντική μεταρρύθμιση για το Δημόσιο και την πατρίδα μας» σημειώνοντας ότι «μετά από συμφωνία με τον ΕSM και τους δανειστές της χώρας, στόχος μας είναι το Υπερταμείο να αλλάξει εικόνα και να συμβάλει περισσότερο στην ανάπτυξη της οικονομίας, και μέσω των θυγατρικών του να υπηρετήσει τον μέσο πολίτη».
Σύμφωνα με τον υπουργό, τέσσερις είναι οι βασικές αλλαγές που επέρχονται με αυτό το σχέδιο νόμου»: Η θέσπιση ενός πιο σύγχρονου μοντέλου διακυβέρνησης του Υπερταμείου, με την απορρόφηση σε αυτό, του ΤΧΣ και του ΤΑΙΠΕΔ. Η μετατροπή των οκτώ θυγατρικών του σε "μικρές ΔΕΗ", με τον τρόπο λειτουργίας τους, τις προμήθειες, τον τρόπο πρόσληψης υψηλόβαθμων στελεχών και υπαλλήλων. Η σύσταση του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου όπως έχουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου στο αρχικό του κεφάλαιο θα έχει το ήμισυ από το αντιστάθμισμα που έδωσε το ελληνικό Δημόσιο για την απόκτηση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ (το άλλο μισό θα πάει στην μείωση του δημοσίου χρέους). Παρέχεται και στο ΤΑΙΠΕΔ, το δικαίωμα που έχει το Υπερταμείο να αξιοποιεί το 50% των εσόδων από συμβάσεις αξιοποίησης λιμένων και λιμενικών υποδομών - κάτι που δεν είχε μέχρι σήμερα, αλλά έδινε το 100% για την μείωση του χρέους - ώστε να χρηματοδοτεί τα master plan αξιοποίησης άλλων λιμένων της χώρας που έχει στο χαρτοφυλάκιό του.
Αναφερόμενος στις ρυθμίσεις εκσυγχρονισμού του Υπερταμείου, ο Κ. Χατζηδάκης είπε ότι ενισχύεται οργανωτικά και απλοποιείται η λειτουργία του. Το ΤΑΙΠΕΔ και το ΤΧΣ απορροφούνται. «Το ΤΧΣ, καθώς σε μεγάλο βαθμό έχει ολοκληρώσει την εργασία του με την αποκρατικοποίηση των τραπεζών (έχει απομείνει το 18% της ΕΤΕ και το μερίδιο που θα έχει στην Attica Bank), το δε ΤΑΙΠΕΔ έχει κάνει πράγματι μια σειρά από αποκρατικοποιήσεις και απομένει η ΔΕΠΑ Εμπορίου, η συμμετοχή μας στο Helenic Energy και κάποια περιφερειακά λιμάνια και μαρίνες, συν κάποια οικόπεδα - και συνεπώς για αυτά τα πράγματα δεν υπάρχει λόγος να έχουμε ξεχωριστό ΔΣ και αμοιβές».
Ο κ. Χατζηδάκης είπε ότι με το νομοσχέδιο «σε αυτή την μετάβαση στην άλλη εποχή, δεν θα μιλάμε πλέον για Εποπτικό Συμβούλιο (που σήμερα προεδρεύει εκπρόσωπος των δανειστών) αλλά για ένα άλλο όργανο, το Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης, με περιορισμένες αρμοδιότητες, όπου σε αυτό, δύο μέλη θα διορίζονται από τους δανειστές και τρία μέλη από την χώρα μας, και καμία από τις δύο πλευρές δεν θα μπορεί να ασκεί βέτο, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει σήμερα.
Σχετικά με την υιοθέτηση του «μοντέλου της ΔΕΗ» για τις θυγατρικές εταιρείες του νέου σχήματος, ο κ. Χατζηδάκης είπε ότι στόχος μας είναι να υπάρξουν καλύτερες υπηρεσίες για τους πολίτες. Θα υπάρχουν δύο ταχύτητες: απόλυτης εφαρμογής του μοντέλου στις επιχειρήσεις που είναι εκτός Γενικής Κυβέρνησης (π.χ. στα ΕΛΤΑ ή στις Κεντρικές Αγορές) και μικρότερης ευελιξίας (όπως εφαρμόστηκε στον ΕΦΚΑ) για τον ΟΑΣΑ και τις δύο θυγατρικές του. Δεν θέλουμε, είπε ο υπουργός, να αδικήσουμε τους εργαζόμενους. Το ΑΣΕΠ θα έχει εμπλοκή στις προλήψεις, αλλά όσο το δυνατόν μικρότερη, ώστε να γίνονται ταχύτερα οι προσλήψεις στις εταιρείες αυτές. Θέλουμε την προσέλκυση στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα με 4ετείς θητείες. Παρέχεται το διευθυντικό δικαίωμα στους διευθύνοντες συμβούλους για να μπορέσουν να ασκήσουν διοίκηση στις επιχειρήσεις αυτές. Οι εργαζόμενοι θα συμμετέχουν στα ΔΣ των εταιρειών, όπου θα εγκρίνουν και τους Κανονισμούς Προσωπικού. Ο υπουργός υπερασπίστηκε την πρόβλεψη, στα Πειθαρχικά Συμβούλια των θυγατρικών να μην μπορούν να συμμετέχουν οι εργαζόμενοι, καθώς όπως είπε, τα Πειθαρχικά Συμβούλια είναι οιωνοί δικαστήρια, και οι συνδικαλιστές δεν είναι δικαστές, αλλά έχουν άλλο ρόλο από το κάνουν τον κριτή ή τον συνήγορο του συναδέλφου τους. Αυτό είπε, «το πιστεύω και το λέω ξεκάθαρα, απέναντι στα δόγματα της Αριστεράς».
Για τις προμήθειες, ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε πως δεν γίνεται κάτι το τρομερά διαφορετικό, καθώς ήδη στο άρθρο 38 παρ. 2 του Ν.4972/2022, κάθε εταιρεία μπορεί να καταρτίζει δικό της Κανονισμό Συμβάσεων. Αυτό που τίθεται είναι ο χρονικός περιορισμός των 60 ημερών στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων για να εκφράσει γνώμη.
Σχετικά με την σύσταση του Ε.Ε.ΣΥ.Π., ο υπουργός είπε ότι «είμαστε σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για να συμβάλει και εκείνη, όπως μιλάμε και με επενδυτικά ταμεία από το εξωτερικό και ιδιαίτερα από τον αραβικό κόσμο, που έχουν ξεκινήσει να επενδύουν στην Ελλάδα» Το ταμείο αυτό, είπε ο κ. Χατζηδάκης, θα λειτουργήσει ως συνεπενδυτής μαζί με ιδιώτες, ώστε να μοιραστεί το ρίσκο. Με μια διοίκηση πολύ υψηλού επιπέδου και σύμβουλο την Black Rock.
Ο υπουργός δήλωσε «υπερήφανος για αυτή την νομοθετική παρέμβαση».
Οι θέσεις των κομμάτων
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Γαβρήλος, είπε ότι «δεν μπορεί να συζητάμε για την αποκρατικοποίηση των πάντων. Αποκρατικοποίηση δεν σημαίνει ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και απώλειες των δημόσιων αγαθών». Αντέτεινε, ότι το παράδειγμα της ΔΕΗ που χρησιμοποιείται ως «μοντέλο» για την Ε.Ε.ΣΥ.Π, είναι ατυχές, ειδικά με όσα συμβαίνουν πλέον με τα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι το επενδυτικό ταμείο που συστήνεται, λαμβάνει προίκα 300 εκατ. ευρώ από την επαναμεταβίβαση των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο Δημόσιο. Με λίγα λόγια, την προίκα θα την πληρώσει και πάλι το ελληνικό Δημόσιο. Πολλές από τις ρυθμίσεις ευελιξίας είναι ιδιαίτερα προβληματικές και σκανδαλώδεις, όπως το νέο καθεστώς προλήψεων, προσωπικού και προμηθειών είπε.
Ο κ. Γαβρήλος διαφώνησε και με τις διατάξεις για τα διευθυντικά στελέχη, την κατάργηση των υπηρεσιακών συμβουλίων από τους εσωτερικούς κανονισμούς προσωπικού των εταιρειών Η νομοθέτηση της κυβέρνησης, είπε, «εφαρμόζει την πολιτική των περιστρεφόμενων θυρών, χωρίς κριτήρια, χωρίς αξιολόγηση και με μόνο σκοπό την εξυπηρέτηση ημετέρων» δημιουργώντας πολλαπλές ταχύτητες προσωπικού, με golden boys από τον ιδιωτικό τομέα.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, Παύλος Γερουλάνος, επέκρινε την κυβέρνηση για διγλωσσία σε σχέση με όσα έλεγε και καταλόγιζε η ΝΔ όταν ήταν αντιπολίτευση, και την κριτική που ασκούσε όταν ιδρυόταν το Υπερταμείο. Μέσα από την διατύπωση 18 ερωτημάτων, κατέδειξε την διαφωνία του με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου και των στόχων που στην πραγματικότητα επιδιώκει.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Μανώλης Συντυχάκης, δήλωσε πως θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση με αυτό «θέλει να κάνει το μαύρο-άσπρο. Αυτή τη νέα αναδιάρθρωση του Υπερταμείου, την παρουσιάζει η κυβέρνηση ως νέο σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης, αλλά στην πραγματικότητα συνιστά ένα ακόμα βήμα προς την ολοκλήρωση των ιδιωτικοποιήσεων των ανωνύμων εταιρειών που ανήκουν στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. - Δηλαδή στο Υπερταμείο». Μιλάμε «για ένα νομοσχέδιο που αναδεικνύει τον αντιλαϊκό, αντεργατικό, ταξικό του χαρακτήρα: Να συνεχίσουν οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο Υπερταμείο να είναι κερδοφόρες, άρα να υλοποιούν την αντιλαϊκή αντεργατική πολιτική και βέβαια να συνεχίσει το αστικό κράτος να εξυπηρετεί παράλληλα την αποπληρωμή του κρατικού χρέους - ενός χρέους που δεν το δημιούργησε ο λαός».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, υποστήριξε πως το νομοσχέδιο αυτό «αποτελεί τη συνέχεια μιας πραγματικά ντροπιαστικής σελίδας στην ιστορία της χώρας μας, η οποία έτσι διαιωνίζεται. Εμείς - είπε - είμαστε επιφυλακτικοί, όταν ακούμε μεγάλα και όμορφα λόγια, όπως στο παρόν σχέδιο νόμου, που αναφέρει ως σκοπό του την αναδιάρθρωση και την ευελιξία». Για εμάς είπε «θα ήταν αδιανόητο να ψηφίσουμε ένα νομοσχέδιο που αφορά το Υπερταμείο όπως το σημερινό, αφού δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να συμμετέχουμε σε οποιαδήποτε νομιμοποίηση της υφαρπαγής της χώρας μας».
Ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς, Ευκλείδης Τσακαλώτος, υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο διακατέχεται από τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη, ενώ η δημόσια περιουσία και το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται όταν λειτουργεί με μια μακροπρόθεσμη λογική, όπου δεν χρειάζεται να έχει ως στόχο τα βραχυπρόθεσμα κέρδη, αλλά μπορεί να έχεις και χαμηλότερο κέρδος, αλλά μπορείς να επενδύεις στο μέλλον σε διάφορα πράγματα ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου, όπως το να μπορούν να δημιουργηθούν ενεργειακά δίκτυα στις Περιφέρειες ή σε τεχνολογικά πάρκα, με σοβαρό όμως τρόπο. Το Επενδυτικό Ταμείο που σχεδιάζεται, είπε, είναι σαν να είναι αμοιβαία κεφάλαια χωρίς να έχει τη στρατηγική. Ο κ. Τσακλώτος προσκάλεσε το ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και τις προοδευτικές αριστερές τάσεις, κόμματα, να μπορέσουν να συζητήσουν σοβαρά τι σημαίνει το Υπερταμείο για την αναπτυξιακή πολιτική, με ποιες αρχές να διακατέχεται, τι αρχές, τι είναι αυτό που θέλουμε να μεγιστοπιηθεί και με ποιες συμμαχίες με τον ιδιωτικό τομέα.
Ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Αλέξανδρος Καζαμίας, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο έχει ως στόχο να δημιουργήσει «μια εντελώς επιφανειακή και διακοσμητική αναδιάρθρωση του ΤΑΙΠΕΔ και να παραστήσει πως η χώρα δεν εξαρτάται από τα μνημόνια. Στην ουσία, αυτό το πράγμα δεν συμβαίνει. Οι μνημονιακοί νόμοι και τα μνημονιακά καθεστώτα που εδραιώθηκαν από την περασμένη δεκαετία, παραμένουν». Η κυβέρνηση, είπε, «θέλει να δώσει έναν ψευδεπίγραφο αναπτυξιακό ρόλο σε αυτούς τους θεσμούς, μήπως και πείσει τους ψηφοφόρους ότι απεξαρτόμαστε από τα μνημόνια. Δυστυχώς είμαστε πολύ μακριά ακόμη από μια τέτοια κατάσταση». Ο ίδιος καταλόγισε ότι χρησιμοποιείται για τον σκοπό «μια πολύ αφηρημένη γλώσσα» στην διατύπωση των διατάξεων. Στην πραγματικότητα, ανέφερε ο βουλευτής, «ομολογείτε ότι το Υπερταμείο μέχρι τώρα δεν ήταν αποτελεσματικό, αλλιώς δεν θα υπήρχε ανάγκη 8 χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή του να γίνει αποτελεσματικότερο. Οι δε επενδύσεις του δεν ήταν καθόλου αποδοτικές».
* Η Επιτροπή αποφάσισε την Δευτέρα το μεσημέρι να διεξαχθεί η συνεδρίαση με την ακρόαση των εξωκοινοβουλευτικών φορέων και στην συνέχεια, το απόγευμα, να διεξαχθεί η τρίτη συνεδρίαση όπου θα διεξαχθεί η ψήφιση επί της Αρχής και η συζήτηση επί των άρθρων. Το πρωί της Τρίτης ορίσθηκε η β' ανάγνωση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή.