Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται στο Κάιρο, όπου συμμετέχει στη Διεθνή Διάσκεψη Ειρήνης, που πραγματοποιείται με αφορμή τον πόλεμο στο Ισραήλ και την κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή.
Κάτω από ισχυρά μέτρα ασφαλείας ξεκίνησε στις 12:00 το μεσημέρι η Σύνοδος για την Ειρήνη στο Κάιρο, με θέμα τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τους κινδύνους που προκύπτουν για την περιοχή.
Η σύγκληση της Συνόδου «είναι σωστή. Οι στιγμές είναι κρίσιμες για την περιοχή», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην παρέμβασή του.
«Θα πρέπει όλοι να καταδικάσουμε τη βία σε όλες τις μορφές της. Και τη βία στο Ισραήλ και τη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου, από την έναρξη της επίθεσης της Χαμάς. Υπάρχουν αθώα θύματα και στις δύο πλευρές. Υπάρχουν άμαχοι που σκοτώθηκαν, κάτω από βίαιες συνθήκες, χάνοντας τη ζωή τους», είπε, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον βομβαρδισμό του νοσοκομείου στη Γάζα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε τις θέσεις της Αθήνας. «Το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα, αλλά σε συμφωνία με το διεθνές δίκαιο», είπε. Μάλιστα, ανέφερε ότι η Χαμάς δεν είναι οι Παλαιστίνιοι και δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε. Ο Μαχμούντ Αμπάς έχει καταδικάσει τη βία από την πρώτη στιγμή. Η Αίγυπτος και η Ιορδανία κουβαλούν μεγάλο βάρος.
«Καμία στρατιωτική παρέμβαση δεν μπορεί να αντικαταστήσει μία βιώσιμη ειρηνική λύση», κατέληξε ο πρωθυπουργός.
Η συνεδρίαση των ηγετών, μεταξύ των οποίων και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, θα γίνει σε δύο μέρη, με το δεύτερο να ξεκινά στις 14:00 το μεσημέρι. Στις 15:45 έχει προγραμματιστεί γεύμα των ηγετών.
Τις προηγούμενες μέρες, ο κ. Μητσοτάκης έχει συνομιλήσει με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, τον κ. Αλ Σίσι, τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Σαουδάραβα διάδοχο του Θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ενώ έχει συμμετάσχει και στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., σε μια προσπάθεια να βρουν οι ευρωπαϊκές χώρες κοινής γραμμής για το ζήτημα. Για τη χώρα μας, η γραμμή ισορροπίας, με δεδομένη τη στρατηγική σχέση με το Ισραήλ και τις ιστορικές σχέσεις με τις αραβικές χώρες, έχει βρεθεί στη στήριξη του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να υπάρξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι, προκειμένου να φτάσει ανθρωπιστική βοήθεια στους άμαχους Παλαιστίνιους που βάλλονται πανταχόθεν.
Ανθρωπιστικοί διάδρομοι
Όπως παγίως επισημαίνει ο Έλληνας πρωθυπουργός, η Ελλάδα καταδικάζει τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ και αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Την ίδια ώρα, όμως, η χώρα μας θα επαναλάβει την ανάγκη προστασίας των αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας και διάνοιξης διαδρόμου για την άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα για την αποφυγή ανθρωπιστικής κρίσης. Η εν λόγω διατύπωση κυβερνητικών πηγών είναι «κλειδί» για την ανάγκη η κατάσταση να τύχει διαχείρισης εντός της Γάζας και να μην υπάρξει μαζική μετακίνηση ανθρώπων, η οποία θα επιφέρει άλλες εξελίξεις.
Ο κ. Μητσοτάκης παγίως εκφράζει την ανησυχία αναφορικά με τους κινδύνους για την περιφερειακή σταθερότητα που ελλοχεύουν από μια περαιτέρω κλιμάκωση και διάχυση της κρίσης σε ολόκληρη την περιοχή, κάτι που, όπως αναμένεται να επισημάνει ο πρωθυπουργός, είναι επιτακτική ανάγκη να αποφευχθεί. Αυτό, βεβαίως, έχει να κάνει και με την προοπτική οικονομικών συνεπειών, κυρίως στο κομμάτι της ενέργειας, με την Αθήνα να μην θέλει σε καμία περίπτωση να υπάρξει ένας δεύτερος γύρος ενεργειακής κρίσης που για ακόμα έναν χειμώνα θα δοκιμάσει τις αντοχές της οικονομίας.
Οι κίνδυνοι για το μεταναστευτικό
Με το βλέμμα στο μεταναστευτικό, παράλληλα και όπως προαναφέρθηκε, ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να σκιαγραφήσει και να επισημάνει τις συνέπειες που θα είχε μια ανεξέλεγκτη ανθρωπιστική και προσφυγική κρίση τόσο για τις χώρες της περιοχής, όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία που θα κληθούν να σηκώσουν μεγάλο βάρος, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σε καμία περίπτωση δεν θέλει αυτή τη στιγμή μια τέτοια εξέλιξη, αν σκεφτεί κανείς ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν επί χρόνια καταφέρει να συνεννοηθούν για κανόνες αμοιβαίας αλληλεγγύης στη διαχείριση βαρών από το προσφυγικό ρεύμα της περιόδου 2015-2017.
Η γραμμή του κ. Μητσοτάκη ενώπιον και των διεθνών συνομιλητών του είναι ότι η Ελλάδα είναι πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή, εξ ου και είναι αξιόπιστος και έντιμος συνομιλητής όλων των χωρών της περιοχής. Όπως λένε, άλλωστε, από την κυβέρνηση αυτό αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές: και από το Ισραήλ, το οποίο προσκάλεσε τον πρωθυπουργό να επισκεφθεί τη χώρα την επομένη της επίσκεψης Μπάιντεν, αλλά και από τις αραβικές χώρες που αναγνωρίζουν τον ρόλο έντιμου συνομιλητή στην Ελλάδα.
Ως προς το ποιος θα δώσει το παρών στο Κάιρο, τα πράγματα είναι ακόμα ρευστά. Δύσκολο φαίνεται να υπάρξει εκπροσώπηση από το Ισραήλ, ενώ θα έρθει ο επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα, αλλά και ο διάδοχος του Σαουδαραβικού θρόνου Μπιν Σαλμάν. Την Τουρκία θα εκπροσωπήσει ο Χακάν Φιντάν, ενώ το «παρών» θα δώσουν η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι που «καίγεται» για το μεταναστευτικό, ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ και ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης. Την Ε.Ε. θα εκπροσωπήσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενώ θα έρθουν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ και η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών Κατρίν Κολονά, μεταξύ άλλων.
Η Διεθνής Διάσκεψη Ειρήνης που διεξάγεται στο Κάιρο, θα προσπαθήσει να αποτρέψει έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο. Ωστόσο, οι ηγέτες από τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη που λαμβάνουν μέρος, αναμένεται ότι δύσκολα θα φτάσουν σε συμφωνία για μία κοινή θέση, ως προς την πολεμική διαμάχη ανάμεσα στο Ισραήλ και των ενόπλων της Χαμάς.
Δύο διπλωμάτες δήλωσαν ότι είναι απίθανο να υπάρξει μία κοινή ανακοίνωση από τη διάσκεψη, εξαιτίας των ευαίσθητων παραμέτρων γύρω από τα καλέσματα για μία κατάπαυση του πυρός, με καυτά ζητήματα, την αναφορά στην επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ (7η Οκτωβρίου), αλλά και το δικαίωμα του Ισραήλ στην άμυνα των εδαφών του.
Η απουσία ενός κορυφαίου αξιωματούχου από τις ΗΠΑ που είναι ο κυριότερος σύμμαχος του Ισραήλ, αλλά κι άλλων μεγάλων ηγετών της Δύσης έχει μειώσει τις προσδοκίες από αναφερόμενη διάσκεψη που οργανώθηκε βιαστικά.
Ολόκληρη η τοποθέτηση του πρωθυπουργού:
«Θα ξεκινήσω ευχαριστώντας τον πρόεδρο Σίσι για τη φιλοξενία αυτής της Διεθνούς Διάσκεψης με στόχο την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης στη Μέση Ανατολή. Ζούμε σε ασυνήθιστους καιρούς και η κατάσταση στην κοινή μας γειτονιά είναι πολύ σοβαρή, γι' αυτό είναι σωστό που συναντιόμαστε, μαζί, εδώ, σήμερα.
Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, έρχομαι σήμερα εδώ ως αληθινός φίλος και γείτονας. Tο βασικό μήνυμα που θα πρέπει να προκύψει από τη σημερινή ημέρα θα πρέπει να είναι ότι όλοι καταδικάζουμε την τρομοκρατία σε όλες τις εκφάνσεις της και εκφράζουμε τη λύπη μας για τις απώλειες ζωών και τις καταστροφές που προκλήθηκαν σε αθώους πολίτες από τη βία στο Ισραήλ και στη Γάζα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
Υπάρχουν αθώα θύματα και στις δύο πλευρές. Υπάρχουν πολίτες που κρατούνται όμηροι και δεν μπορεί να γίνει λόγος για ειρήνη μέχρι να απελευθερωθούν. Υπάρχουν άμαχοι που σκοτώνονται και τραυματίζονται υπό φρικτές συνθήκες: δολοφονούνται βάναυσα στα σπίτια τους στο Ισραήλ, χάνουν τις ζωές τους στην καταστροφή του νοσοκομείου Αλ Αχλί στη Γάζα.
Η θέση της Ελλάδας ήταν σαφής από την αρχή: το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα αλλά σύμφωνα με το Διεθνές και Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Και θέλω επίσης να ξεκαθαρίσω ότι η συλλογική τιμωρία απαγορεύεται με βάση τους Νόμους του Πολέμου. Αυτοί οι νόμοι σχεδιάστηκαν για να διασφαλίσουν ότι όταν πρέπει να διεξαχθεί πόλεμος, υπάρχουν όρια στο τι πλήγματα μπορούν να προκληθούν σε άλλους ανθρώπους. Θα συμμεριστώ επίσης την άποψη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι η ολική πολιορκία είναι αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο.
Ταυτόχρονα, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς στην κρίση μας: η Χαμάς είναι μία τρομοκρατική οργάνωση που προκαλεί ανείπωτη οδύνη τόσο στους Ισραηλινούς όσο και στους Παλαιστίνιους. Θα πρέπει να λογοδοτήσει.
Η Χαμάς δεν είναι ο παλαιστινιακός λαός και δεν πρέπει να τους συγχέουμε. Ο παλαιστινιακός λαός δεν το αξίζει αυτό. Ο πρόεδρος Αμπάς, ο οποίος ηγείται της Παλαιστινιακής Αρχής, ορθώς και με γενναιότητα μίλησε κατά της βίας από την πρώτη κιόλας ημέρα της κρίσης.
Είναι πολύ ξεκάθαρο ότι η τρέχουσα κατάσταση ενέχει σοβαρούς κινδύνους περιφερειακής κλιμάκωσης. Η Αίγυπτος και η Ιορδανία επωμίζονται μεγάλο βάρος και δικαίως ανησυχούν πολύ για την πιθανότητα αναγκαστικού εκτοπισμού των κατοίκων της Γάζας. Βρίσκομαι εδώ για να στηρίξω την Αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλιά Αμπντάλα και τον πρόεδρο Σίσι, και να τους πω ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο πλευρό τους. Μια εξάπλωση της σύγκρουσης θα έχει εκτεταμένες συνέπειες για το μέλλον ολόκληρης της περιοχής. Δεν πρέπει να υποτιμήσουμε το τίμημα για όλους, όσον αφορά στις ανθρώπινες ζωές και όχι μόνο.
Οι πρώτες μας σκέψεις αυτές τις ημέρες πρέπει να είναι με τα θύματα και πρέπει να αναγνωρίσουμε τον πόνο και τα τραύματα που έχουν προκαλέσει αυτές οι επιθέσεις τόσο στον ισραηλινό όσο και στον παλαιστινιακό λαό και να ανακουφίσουμε αυτόν τον πόνο. Οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν και να επιστρέψουν στις οικογένειές τους. Καταρχάς, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός πρέπει να έχει πρόσβαση σε αυτούς και πρέπει να διασφαλιστεί η άμεση και απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας.
Θέλω να υπογραμμίσω τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο θέμα αυτό και χαιρετίζω την ανακοίνωση για τη διάνοιξη ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου μέσω της Αιγύπτου προς τη Γάζα, για τη μεταφορά των απαραίτητων προμηθειών. Ελπίζω ότι αυτό μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή άμεσα.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε συντονισμό με τους εταίρους μας της ΕΕ. Είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε σε κάθε ειρηνευτική πρωτοβουλία και, ως γειτονική χώρα, ελπίζουμε ότι μπορεί να επιτευχθεί άμεση αποκλιμάκωση και να παρασχεθεί ανθρωπιστική βοήθεια σε όλους τους αμάχους.
Τέλος, το μέλλον που θέλουμε για την περιοχή αυτή, ένα μέλλον βιώσιμης ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την επανέναρξη της Ειρηνευτικής Διαδικασίας στη βάση λύσης δύο κρατών. Και αν ένα πράγμα πρέπει να είναι σαφές σε όλους μας, είναι ότι καμία στρατιωτική επέμβαση δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια βιώσιμη πολιτική λύση. Σας ευχαριστώ πολύ».