Το μετρό της Θεσσαλονίκης είναι επιτέλους γεγονός. Τόσο είχε ταλαιπωρηθεί ως έργο και μας είχε ταλαιπωρήσει η κατασκευή του, που όσοι από εμάς ήμασταν ενήλικες όταν πρωτομπήκε η ιδέα στη δημόσια συζήτηση, νιώθουμε σήμερα τυχεροί που ακόμη βρισκόμαστε εν ζωή και θα αξιωθούμε να το χρησιμοποιήσουμε.
Ως αισιόδοξος άνθρωπος, δεν θέλω ούτε να μεμψιμοιρώ ούτε να ασχολούμαι με το παρελθόν. Από την άλλη δεν είναι δυνατόν να σβήσουμε τα σημάδια που άφησε στη συλλογική συνείδηση της πόλης η μακρά αυτή ιστορία των σαραντατόσων χρόνων. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε συνδυάζοντας την θλιβερή εμπειρία με την προσδοκία ενός διαφορετικού μέλλοντος για την πόλη, είναι να υποσχεθούμε πως όλοι μαζί, θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να μην ξαναζήσουμε τέτοια αφύσικη και παρανοϊκή κατάσταση.
Αυτά σκεφτόμουν, παρακολουθώντας τον διάλογο που οργάνωσε τις προάλλες το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης αναφορικά με την ανάπλαση της ΔΕΘ, που σέρνεται για περισσότερο από δέκα χρόνια τώρα και που απειλεί να μας διχάσει για άλλη μια φορά…
Ήταν όλοι τους εκεί. Όσοι οφείλουν να έχουν γνώμη, όσοι εκπροσωπούν εκείνους που επηρεάζονται από την όποια απόφαση, αλλά και εκείνοι που για λόγους ευαισθησίας ή προσωπικής τους επιλογής, ασχολήθηκαν με το ζήτημα.
Το πρώτο στο οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουμε είναι πως ό, τι είχαμε να πούμε για το θέμα το είπαμε, ό,τι επιχείρημα είχε να διατυπωθεί διατυπώθηκε, όποιος δικαιούνταν να έχει γνώμη επί του θέματος, την εξέφρασε.
Ακούστηκαν τα πάντα και πλέον είναι η ώρα των αποφάσεων.
Σε μια δημοκρατική κοινωνία, η απόφαση δεν προϋποθέτει ομοφωνία, αλλά ουσιαστικό και πλήρη διάλογο αρχικά και ακολούθως απόφαση των εντεταλμένων προς τούτο οργάνων της πολιτείας.
Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε. Πλέον, Κυβέρνηση, Δήμος Θεσσαλονίκης, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, διοίκηση ΔΕΘ και δεν ξέρω αν παρεισφρέει καμιά άλλη αυτοτελής δομή, θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της απόφασης και της υλοποίησης της, γνωρίζοντας βεβαίως πως θα ελέγχονται καθημερινά και πως θα κριθούν όχι μόνον στο τέλος του έργου, αλλά και στο μέλλον οπότε και εκ του αποτελέσματος θα φανεί αν η απόφασή τους ήταν η ορθή και η ενδεδειγμένη.
*Προσπαθώντας να καταγράψω την εξέλιξη του δημόσιο διαλόγου- αναφορικά με το εν λόγω project- τα ερωτήματα που έχουν απαντηθεί τελειωτικά και τα άλλα που απομένουν ανοιχτά και οφείλουν να κλείσουν στους επόμενους μήνες, υπογραμμίζω τα ακόλουθα:
- Το αρχικό σχέδιο – κάπου το μακρινό 2005 και με αφορμή τη διεκδίκηση της ΕΧΡΟ 2008- για μεταφορά της ΔΕΘ σε νέο εκθεσιακό κέντρο στη Σίνδο, αφού συζητήθηκε εκτενώς, εγκαταλείφτηκε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, καθώς απαιτούσε σημαντικά κεφάλαια που δεν υπήρχαν, όχι μόνο για το εκθεσιακό κέντρο, αλλά κυρίως για τη συγκοινωνιακή του διασύνδεση.
- Η απόφαση αυτή, σε συνδυασμό με την αδήριτη ανάγκη να φύγει η ασχήμια της ανεπαρκούς και αναχρονιστικής σημερινής παραγκούπολης, οδήγησε στην έναρξη ενός διαλόγου για το τι είδους ανάπλαση του χώρου πρέπει να επιδιωχθεί. Εννοείται πως αυτή η συζήτηση θα έπρεπε να ξεφεύγει από το τι θέλουμε- ως πολίτες- και το τί χρειάζεται η ΔΕΘ ως εγκαταστάσεις, αλλά και το πώς μπορούν να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι πόροι για την χρηματοδότηση της όποιας επιλογής.
- Το 2013 εκπονήθηκε το πρώτο σχέδιο για την ανάπλαση του χώρου της ΔΕΘ και την κατασκευή νέου εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου που φέρει τον τίτλο «ConFex Park». Αυτό είχε κοστολογηθεί τότε στα 124 εκατ. ευρώ. Στην πορεία διαρκώς αυξανόταν, ώσπου έφτασε στα 300 εκατ.
- Το 2019 παρουσιάστηκε (επί ΣΥΡΙΖΑ από τον τότε αρμόδιο υπουργό Σωκράτη Φάμελλο) το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για το χώρο της ΔΕΘ. Αυτό ενσωματώθηκε στο Προεδρικό Διάταγμα το οποίο υπογράφηκε το 2021.
*Έκτοτε πέρασαν τρία χρόνια χωρίς να γίνει κάποιο ουσιαστικό βήμα, πέρα από τον προκαταρκτικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Ούτε πλήρης μελέτη, ούτε αποσαφήνιση του χρηματοδοτικού πλαισίου, ούτε φυσικά προκήρυξη διαγωνισμού. Αυτό το κενό, έδωσε αφορμές για έναν συνεχή, επαναλαμβανόμενο και κατά συνέπεια ψυχοφθόρο διάλογο που ενίοτε επέστρεφε στα αρχικά ερωτήματα: χρειαζόμαστε ΔΕΘ, να μείνει εκεί ή να πάει αλλού και πού, τι είδους ανάπλαση θέλουμε πόσο θα κοστίσει και ποιος θα χρηματοδοτήσει το έργο κλπ
*Ενώ ο Δήμος Θεσσαλονίκης επί θητείας Κωνσταντίνου Ζέρβα είχε συμφωνήσει με το προτεινόμενο σχέδιο, ο Στέλιος Αγγελούδης αύξησε τις απαιτήσεις του για περισσότερο ακάλυπτο χώρο, για πρόσθετες δενδροφυτεύσεις, για ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών, μέχρι και για άνοιγμα της προοπτικής μεταφοράς του Γ Σώματος Στρατού από τη σημερινή του θέση.
*Οι προτάσεις αυτές έγιναν δεκτές στα λόγια από διοίκηση ΔΕΘ και κυβέρνηση. Απομένει να επιβεβαιωθούν στο τελικό σχέδιο και να παρουσιαστούν μαζί με το οικονομικό σκέλος του έργου. Αναφορικά με αυτό- τα οικονομικά- αποσαφηνίστηκε ότι για το έργο το κράτος θα βάλει 120 εκατομμύρια (τα 30 από το ΕΣΠΑ της περιφέρειας), άλλα 60 θα δανειστεί η ΔΕΘ (προφανώς με την εγγύηση του δημοσίου) και τα υπόλοιπα (100 με 120) θα πρέπει να τα βάλει ιδιώτης που θα προκύψει από διαγωνισμό και ο οποίος θα αναλάβει ως αντίδωρο την εκμετάλλευση του τεράστιου υπόγειου πάρκινγκ, του ξενοδοχείου κι ενδεχομένως ενός εμπορικού κέντρου.
Διατυπώνω με σιγουριά ότι ως πόλη συμφωνήσαμε οριστικά κι αμετάκλητα πως χρειαζόμαστε και ΔΕΘ (και μάλιστα δημόσιου χαρακτήρα) και Συνεδριακό Κέντρο και πάρκινγκ και μητροπολιτικό πάρκο. Τι απομένει λοιπόν;
*Κατά την ταπεινή μου γνώμη, η πόλη περιμένει:
- Την οριστικοποίηση της μελέτης από την οποία να αποδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας όσα συμφωνήθηκαν στα λόγια για ακάλυπτο χώρο, πάρκο, δεντροφυτεύσεις κλπ
- Την κατάληξη επί του χρηματοδοτικού μοντέλου και κυρίως τι βάζει ο ιδιώτης, και τι παίρνει έναντι αυτού.
*Πέραν αυτών, νομίζω πως η πόλη χρειάζεται μια πειστική απάντηση στο εξής ερώτημα: αν τα 180 εκατομμύρια δημοσίου και ΔΕΘ επαρκούν για να κατασκευαστεί συνεδριακό κέντρο, μητροπολιτικό πάρκο και σύγχρονες εκθεσιακές εγκαταστάσεις, γιατί να αναζητάμε ιδιώτη ο οποίος ουσιαστικά θα χρηματοδοτήσει το χτίσιμο ενός ξενοδοχείου στο καλύτερο σημείο της πόλης το οποίο θα εκμεταλλευτεί ο ίδιος; (Μήπως δηλαδή ουσιαστικά κατηγορηθούμε πως δίνουμε σε κάποιον δωρεάν το φιλέτο της πόλης για να χτίσει ένα δικό του ξενοδοχείο, ένα εμπορικό κέντρο κι ένα πάρκινγκ) Το ερώτημα αυτό είναι πιεστικό, ιδιαίτερα καθώς η Θεσσαλονίκη δεν στερείται πλέον ξενοδοχείων (ήδη Τσιμισκή κι Εθνικής Αμύνης χτίζεται ένα τεράστιο, ενώ ακόμη ένα μεγάλο θα προκύψει από την μετατροπή σε ξενοδοχείο του κτιρίου της Τράπεζας Πειραιώς που θα μετακομίσει εκτός κεντρικού ιστού της πόλης).
Δεν θα ήταν προτιμότερο να καταλήγαμε σε μεγαλύτερο πάρκο, συνεδριακό κέντρο, σύγχρονο εκθεσιακό χώρο και πάρκινγκ;
Τόσο δύσκολο είναι;
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 17.11.2024