Η βρετανική πολιτική σκηνή θυμίζει κάτι από… την ελληνική. Τα κοινά; Αμφότερες οι χώρες δοκιμάζουν αφενός τις κυβερνήσεις τους στα αντίστοιχα κοινοβούλια με προτάσεις εμπιστοσύνης ή μομφής που κατατίθενται και αφετέρου με ένα σημαντικό, ζωτικό, κυριαρχικό θέμα το οποίο κρίνεται επίσης μέσω της κοινοβουλευτικής διαδικασίας στη μεν Μεγάλη Βρετανία με το Brexit, στη δε Ελλάδα με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Διαδικασίες σκληρές οι οποίες τελικά επηρεάζουν και το διεθνές βάρος των χωρών. Σε ό,τι αφορά το Brexit καθώς επηρεάζουν τη χώρα όχι μόνο επειδή είναι μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας αλλά και λόγω των αναρίθμητων Ελλήνων που ζουν ή σπουδάζουν στη Μεγάλη Βρετανία και το μέλλον τους εξαρτάται από τις αποφάσεις της βρετανικής κυβέρνησης. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα το παράθυρο στη σταθερότητα και την ανάπτυξη των Βαλκανίων που πολλοί εσωτερικοί και εγχώριοι αναλυτές δίνουν ως θετικό πρόσημο στη συμφωνία που συνήφθη με την ΠΓΔΜ.
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα της ψηφοφορίας για τη Συμφωνία της Αποχώρησης (το brexit) που έγινε στο βρετανικό κοινοβούλιο βρήκε την Τερέζα Μέι να παλεύει για την επιβίωσή της ως πρωθυπουργός. Αξίζει δε να σημειωθεί πως η χτεσινή ψηφοφορία για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. είδε αμφότερα τα στρατόπεδα (της παραμονής και της αποχώρησης) να μπερδεύονται μεταξύ τους και να μην υπάρχουν καθαρές κομματικές γραμμές. Τούτη τη στιγμή αντιμετωπίζει τις ερωτήσεις των βουλευτών και κατά τις 9 το βράδυ θα γίνει η ψηφοφορία επί της πρότασης μομφής που υπέβαλε ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο επικεφαλής των Εργατικών. Αξίζει να σημειωθεί πως η Μέι υπέστη μια από τις πιο βαριές ήττες στην ιστορία του βρετανικού κοινοβουλίου. Υπάρχουν 650 βουλευτές οι οποίοι θα κληθούν να ψηφίσουν. Η Τερέζα Μέι χρειάζεται 318 ψήφους για να εξασφαλίσει τη θέση της καθώς το Σιν Φέιν, το κόμμα από τη Βόρεια Ιρλανδία που θεωρούνταν το πολιτικό σκέλος του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), δεν κατέλαβε ποτέ τις 7 έδρες που κατέκτησε στις εκλογές, οι 4 πρόεδροι δεν ψηφίζουν και άλλοι 4 βουλευτές που συμμετέχουν στην καταμέτρηση δεν συμπεριλαμβάνονται.
Σε ό,τι αφορά την πρόταση μομφής
Η πρόταση την οποία θα κληθούν να ψηφίσουν οι βουλευτές είναι «Αυτή η Βουλή δεν έχει εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητας». Αν υπερψηφιστεί η πρόταση μομφής και μέσα σε 14 ημέρες δεν σχηματιστεί κάποια άλλη κυβέρνηση η οποία θα λάβει την εμπιστοσύνη της Βουλής, τότε το σώμα θα επικυρώσει την πρόταση μομφής, θα διαλυθεί η Βουλή και θα προκηρυχθούν πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Σύμφωνα με το euronews, τελευταία φορά που μια κυβέρνηση έχασε σε διαδικασία αντίστοιχη ήταν το 1979 με το Εργατικό Κόμμα και τον πρωθυπουργό Τζιμ Κάλαγκαν ο οποίος έχασε με 311 έναντι 310. Αν κερδίσει η Μέι τότε συνεχίζει κανονικά τη διακυβέρνηση της χώρας. Σε ό,τι αφορά τα προγνωστικά, το Ενωτικό Κόμμα του Όλστερ έχει δώσει την υποστήριξή του στην πρωθυπουργό. Ωστόσο, έπειτα από τη χτεσινή ψηφοφορία πολλοί υποστηρίζουν πως όλα είναι πιθανά.
Τα πιθανά σενάρια
Αντιμέτωπη με πέντε επιλογές βρίσκεται η Βρετανία μετά τη συντριπτική ήττα που υπέστη η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Σενάριο 1: Νέες εκλογές
Σύμφωνα με Βρετανούς αναλυτές και δημοσιογράφους που μίλησαν στο ΑΠΕ ΜΠΕ το πρώτο σενάριο είναι, μεν, η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, αλλά το ενδεχόμενο αυτό είναι μάλλον απίθανο καθώς οι βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος που καταψήφισαν χθες τη συμφωνία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θέλουν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Στις δημοσκοπήσεις, οι Εργατικοί και Συντηρητικοί παλεύουν στήθος με στήθος και είναι πολύ αμφίβολο αν οι σημερινοί βουλευτές των Τόρις θα ξαναεκλεγούν.
Σενάριο 2: Δεύτερο δημοψήφισμα
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι αυξάνονται οι πιθανότητες ενός δεύτερου δημοψηφίσματος, αλλά δεν είναι καθόλου σαφές ότι υπάρχει στη Βουλή η απαιτούμενη πλειοψηφία για μια τέτοια εξέλιξη.
Όπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές, επιπρόσθετα είναι και τεχνικά αδύνατη από άποψη χρόνου η διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος ως τις 29 Μαρτίου όπου είναι προγραμματισμένη η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. Άρα και το σενάριο αυτό θεωρείται μάλλον απίθανο.
Σενάριο 3: Καμία συμφωνία -το πιο πιθανό σενάριο
Μπορεί πολλοί διαδηλωτές έξω από το Κοινοβούλιο να φωνάζουν «Καμία συμφωνία-κανένα πρόβλημα», οι βουλευτές από όλες τις πτέρυγες όμως γνωρίζουν καλά ότι μια αχαρτογράφητη έξοδος από την Ε.Ε. θα προκαλούσε απίστευτα προβλήματα. Με διάφορες τροπολογίες, άλλωστε, επιδιώκουν να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη που θα συνιστούσε και τη χειρότερη περίπτωση. Ούτε η κυβέρνηση Μέι, αλλά ούτε και η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλουν το «No deal», που θα οδηγούσε σε μια άναρχη αποχώρηση. Αλλά τη στιγμή που στη Βουλή δεν υπάρχει πλειοψηφία για κανένα είδος Brexit, η χαοτική έξοδος είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο που θα μπορούσε να συμβεί, εκτιμούν Βρετανοί αναλυτές.
Σενάριο 4: Η Ε.Ε. παραμένει αμετακίνητη
Οι Βρυξέλλες απορρίπτουν το ενδεχόμενο παράτασης της ημερομηνίας αποχώρησης της Βρετανίας, που είναι στις 29 Μαρτίου. Κάποιες εισηγήσεις για παράταση μέχρι τα τέλη Ιουνίου όπου θα υπάρχει το νέο Ευρωκοινοβούλιο χωρίς Βρετανούς ευρωβουλευτές, δεν γίνονται αποδεκτές καθώς κύκλοι της Κομισιόν τονίζουν -και όχι άδικα- ότι τι μπορεί να επιτευχθεί σε τρεις μήνες, όταν δεν έχει βρεθεί λύση σε ενάμιση χρόνο.
Ταυτόχρονα, οι Βρυξέλλες αρνούνται να προβούν σε περαιτέρω παραχωρήσεις σχετικά με το ζήτημα της Βόρειας Ιρλανδίας ή την διατύπωση μιας νέας πολιτικής διακήρυξης για τις μελλοντικές σχέσεις με τη Βρετανία. Η αναμενόμενη σκληρή στάση της Ε.Ε. θα επιτείνει μάλιστα δραματικά τις πιθανότητες μιας άναρχης εξόδου, καθώς οι σκληροπυρηνικοί υπέρμαχοι του Brexit στο Λονδίνο θα ενισχύουν τις δυνάμεις τους.
Σενάριο 5: Οι Βρυξέλλες κάνουν παραχωρήσεις
Σύμφωνα με ευρωπαίους αξιωματούχους, οι Βρυξέλλες ενδέχεται να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις ή διευκρινίσεις. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι υπάρχει σαφής διάσταση απόψεων στη Βρετανία: Οι συντηρητικοί βουλευτές των Τόρις είναι αντίθετοι στο να συνεχιστεί η τελωνειακή ένωση με την Ε.Ε., εάν δεν υπάρξει νέα εμπορική συμφωνία. Το Εργατικό Κόμμα, από την άλλη πλευρά, τάσσεται υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην τελωνειακή ένωση. Αποτέλεσμα: Ακόμη και αν η Ε.Ε. έκανε κάποιες περαιτέρω παραχωρήσεις στο Λονδίνο, είναι εντελώς ασαφές αν θα υπήρχε η απαιτούμενη πλειοψηφία για μια συμφωνία εξόδου στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Πάντως, μόνο αν τελικά η Ε.Ε. έκανε κάποιες σημαντικές παραχωρήσεις στο Λονδίνο, η κυβέρνηση Μέι θα μπορούσε να προγραμματίσει μια δεύτερη ψηφοφορία στη Βουλή σε λίγες εβδομάδες - και αυτή τη φορά να αποσπάσει την πλειοψηφία. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι ο κίνδυνος ενός πολύ επώδυνου και ανεξέλεγκτου Brexit είναι προ των θυρών και όλα τα άλλα σενάρια είναι μάλλον απίθανα, η πλειοψηφία των βουλευτών θα μπορούσε τελικά να ταχθεί υπέρ μιας νέας, συντεταγμένης εξόδου από την Ε.Ε. Ένα σενάριο που φαίνεται αρκετά πιθανό.
Ο ευρωπαϊκός Τύπος
Η επόμενη μέρα είδε και την αντίδραση του ευρωπαϊκού Τύπου. Η Βρετανία κατευθύνεται προς τα βράχια με ευθύνη πολιτικών παραγόντων που δεν ανήλθαν στο ύψος των περιστάσεων μετά την απόρριψη από την Βουλή των Κοινοτήτων της συμφωνίας για το Brexit, σύμφωνα με τον διεθνή Τύπο, την ώρα που οι βρετανικές εφημερίδες επιμένουν στο γεγονός της «πλήρους ταπείνωσης» που υπέστη η Τερέζα Μέι, όπως τις συγκέντρωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Γερμανία
Bild: «Η Μεγάλη Βρετανία, πατρίδα της δημοκρατίας, ήταν προηγουμένως γνωστή με την ονομασία το νησί της λογικής. Αυτό τελείωσε, τελείωσε. Είναι ξεκάθαρο από χθες το βράδυ ότι οι Βρετανοί πολιτικοί είτε ανήκουν στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, δεν βρίσκονται στο ύψος της ιστορικής απόφασης που καλούνται να λάβουν».
Die Welt: «Quo Vadis Britannia; Πού θέλετε να πάτε; Τι είναι αυτό το Brexit;...Προσοχή Βρυξέλλες: έρχεται η ώρα σας! Καθώς οι Βρετανοί δεν ξέρουν προφανώς πώς να βοηθηθούν, πρέπει να έλθει ένας άλλος σωτήρας, και αυτός δεν μπορεί παρά να είναι ο εταίρος από την άλλη πλευρά του τραπεζιού».
Ιταλία
La Repubblica: «Στο στάδιο αυτό, είναι επιτακτικό ένα Plan B». «Οι 27 θα μπορούσαν δώσουν στο Λονδίνο τρεις έως εννέα μήνες για να βγει από το αδιέξοδο. Και για την αποφυγή ενός Brexit άνευ συμφωνίας, ένα διαζύγιο χωρίς συμφωνία που θα είχε δραματικές συνέπειες και για τις δύο πλευρές».
Il Sole 24 Ore: «Η Μεγάλη Βρετανία πλέει σε άγνωστα νερά... Ακόμη και οι πλέον έμπειροι πολιτικοί παρατηρητές παραδέχονται ότι είναι αδύνατον να προβλέψουν τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες».
Γαλλία
Le Figaro: «Plan B, ποιο Plan B;». «Όλα αυτά κινδυνεύουν να καταλήξουν σε αναπόφευκτη αναβολή της ημερομηνίας της εξόδου από την Ε.Ε., σε μόνο 72 ημέρες, για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων».
Le Parisien: «Η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση... μοιάζει όλο και περισσότερο με κινεζική σπαζοκεφαλιά».
Ισπανία
El Pais: «Δυστυχώς για τους Ισπανούς, και ίσως επίσης για τους Ευρωπαίους, χθες ήταν μία ιστορική ημέρα που δεν αποκλείει ότι θα έλθουν και άλλες ιστορικές ημέρες, όλες φορτωμένες με σύννεφα... Περιπλανιόμαστε με φλεγόμενα πανιά σε άγνωστα νερά, όπου υποδυόμαστε ότι πολεμούμε τον φόβο με ακόμη περισσότερο φόβο».
ΗΠΑ
Washington Post «Το Brexit μπλόκαρε το βρετανικό πολιτικό σύστημα», «αυτό σημαίνει ότι η χειρότερη δυνατή εξέλιξη για την χώρα - μία καταστροφική έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς μηχανισμούς ελέγχου της- είναι πιθανή στις 29 Μαρτίου» και το καλύτερο θα ήταν τώρα η οργάνωση νέου δημοψηφίσματος, αλλά αυτήν τη φορά «οι ψηφοφόροι μπορούν να επιλέξουν σε σχέση με τους όρους και το κόστος της συμφωνίας παρά με βάση τις ψεύτικες υποσχέσεις» που παρουσιάσθηκαν το 2016.
The New York Times: «Μία δημοκρατία που δεν μπορεί να αλλάξει γνώμη δεν είναι δημοκρατία», γράφει ο Ρότζερ Κόεν, συγγραφέας του κύριου άρθρου. «Το διακύβευμα είναι η κατεύθυνση που θα πάρει η χώρα τις επόμενες δεκαετίες και γι΄αυτό αξίζει τον κόπο να ψηφίσει κανείς επί γεγονότων και όχι με βάση μία φαντασμαγορική μετα-αλήθεια».