Εκδήλωση με στόχο την ανακήρυξη των «Απολυμαντηρίων» Καλαμαριάς σε τόπο Ιστορικής μνήμης πραγματοποίησε η Επιτροπή Πρωτοβουλίας, στον χώρο που αυτά λειτούργησαν κατά την περίοδο 1916-1924, στην παραλία της Αρετσούς, στην Καλαμαριά.
Σύμφωνα με μαρτυρίες και καταγραφές από το 1916 έως το 1924 κατέφτασαν στα «Απολυμαντήρια» περίπου 355.000 άτομα συνολικά, πρόσφυγες από τη Μικρασία, τη Θράκη, τον Καύκασο και τον Πόντο, ενώ από αυτούς 22.000 άτομα, (πολλά παιδιά), άφησαν μέσα στους χώρους αυτούς την τελευταία τους πνοή. "Ο χώρος αυτός χρησιμοποιήθηκε εκείνα τα χρόνια, ως τόπος απολύμανσης και καραντίνας για να προληφθεί η μετάδοση ασθενειών στον τοπικό πληθυσμό. Ο τύφος και η δυσεντερία θέριζαν, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν άθλιες. Οι πρόσφυγες, μετά τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες, τους διωγμούς που είχαν υποστεί στις προγονικές τους πατρίδες, κατέφταναν στην ακτή της Καλαμαριάς και διέμεναν σε πρόχειρα παραπήγματα, εκτεθειμένοι σε ασθένειες και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες. Πολλοί δεν άντεξαν, υπέκυψαν, η περιοχή γύρω από τα "Απολυμαντήρια" γέμισε με τάφους", ανέφερε στην εκδήλωση ένας απόγονος προσφύγων.
Προφορικό μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου μετέφερε στην εκδήλωση ο μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ.κ.Ιουστίνος. "Μου έδωσε τις πατρικές του ευχές και την εντολή να σας μεταφέρω τη σύμφωνη γνώμη του για να ανακηρυχθεί αυτός ο χώρος σε τόπο ιερό, τόπο μνήμης" ανέφερε ο μητροπολίτης για τον Οικουμενικό Πατριάρχη και πρόσθεσε: "Θα έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια να υπάρχει, εδώ στην Καλαμαριά, μνημείο που να αναδεικνύει τις θυσίες και τη συνέχεια του ελληνισμού. Συμφωνώ και εγώ και συνυπογράφω τις προσπάθειες".
Οι διοργανωτές ζήτησαν την ανέγερση μνημείου μέσα στο χώρο, ενώ πραγματοποιήθηκε και συλλογή υπογραφών για την ενίσχυση των αιτημάτων. Η επιτροπή υπογράμμισε την πεποίθησή της ότι η δημοσιοποίηση των τραγικών ιστορικών γεγονότων, που εξελίχθηκαν από το 1916 έως το 1924 "θα συμβάλει στην ενδυνάμωση της συλλογικής ιστορικής μνήμης και θα ευαισθητοποιήσει τους επίσημους φορείς".
Ο δήμαρχος Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης επισήμανε την ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για ανέγερση μνημείου και ανακήρυξη του χώρου ως τόπου μνήμης."Δεν πρέπει να αφήσουμε τη μνήμη να φθίνει. Πρέπει να κάνουμε ένα μνημείο αντάξιο της ιστορικότητας του τόπου, δεν πρέπει να μας εμποδίσει τίποτε να κάνουμε αυτό το έργο και πρέπει να είμαστε όλοι μαζί σε αυτό".
Ο αντιπρόεδρος του Περιφερειακού συμβουλίου Κ. Μακεδονίας Μανώλης Λαμτζίδης και πρόεδρος της Επιτροπής έκανε μια σύντομη αναδρομή στα πεπραγμένα της επιτροπής και πρόσθεσε ότι στην προοπτική ανάπλασης του παραλιακού μετώπου, θα πρέπει να βρει τη θέση του στον χώρο αυτό ένα μνημείο, με σκοπό "να βρουν τη δικαίωση οι νεκροί και όσοι "φιλοξενήθηκαν" στα φοβερά Απολυμαντήρια της Καλαμαριάς".
Ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Κούβελας επεσήμανε την ιστορικότητα του χώρου και την ανάγκη διατήρησης της μνήμης και πρόσθεσε:"Η γνώση της ιστορίας, ακόμη και οι δυσάρεστες πτυχές, διδάσκει, είναι η βάση για την καλύτερη πορεία στο μέλλον, για τους λαούς και τα έθνη".
Από την πλευρά του και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Αμανατίδης υπογράμμισε ότι η πρωτοβουλία ξεκίνησε το 2019 και αγκαλιάστηκε ευρύτερα και πλέον μπορούν να κινηθούν από τη σημερινή κυβέρνηση οι απαιτούμενες διαδικασίες, ώστε το αίτημα της επιτροπής να γίνει πράξη.
"Υπάρχει συνέχεια , η παρουσία μας εδώ ανεξαρτήτως κομμάτων και παρατάξεων δείχνει την ενότητα του ελληνισμού σε κρίσιμα ζητήματα, σε εθνικά ζητήματα" είπε ο κ. Αμανατίδης.
Στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού Ανανίας Τσιραμπίδης ανέφερε μεταξύ άλλων ότι "πέρασαν από εδώ πολλές χιλιάδες προσφύγων της Ανατολής. Εικοσιδύο χιλιάδες πέθαναν, κυρίως από αρρώστιες" και πρόσθεσε συγκινημένος ότι σε αυτό το χώρο μέσα σε παραπήγματα έζησε εκείνη την περίοδο για ένα επτάμηνο η γιαγιά του, Άννα, που έχασε από τις αρρώστιες και τις κακουχίες στενούς συγγενείς της.
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο ιστορικός Κώστας Φωτιάδης και εκπρόσωποι συλλόγων. Παραβρέθηκαν ακόμη εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης, του περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας, εκπρόσωποι προσφυγικών σωματείων και οργανώσεων,κ.α. Στη μνήμη των προσφύγων τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και ακούστηκε ο ήχος της ποντιακής λύρας από συγκρότημα με παραδοσιακές φορεσιές. Η επιτροπή ακολούθησε τις οδηγίες που ισχύουν λόγω πανδημίας του Covid-19 και για τον λόγο αυτόν η παρουσία των προσκεκλημένων ήταν περιορισμένη ενώ τηρήθηκαν οι απαιτούμενες αποστάσεις.
ΑΠΕ/ΜΠΕ