Η φετινή διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης εμπιστεύτηκε την οπτική της ταυτότητα στα έμπειρα χέρια της Όλγας Δέικου και το αποτέλεσμα… σε ταξιδεύει. Το 23ο ΦΝΘ ξεκινά στις 4 Μαρτίου, με το αφιέρωμα «Προορισμός: Ταξίδι» και οι φωτογραφίες της Όλγας εκφράζουν αυτήν ακριβώς την ανάγκη να δραπετεύσουμε από τη ζοφερή πραγματικότητα και συνάμα την ελπίδα ότι η επόμενη μέρα της «ελευθερίας» δεν είναι και πολύ μακριά από το σήμερα.
Ένα roadtrip, ένα παιδί που παίζει με ένα αεροπλανάκι και μερικά ταξιδιάρικα πουλιά μετουσιώνουν σε εικόνες αυτό το αίσθημα «φυγής» και ανεμελιάς που μας στερεί η καθημερινότητα. Παράλληλα δένουν με την έννοια της περιπέτειας και της εξερεύνησης τόσο του άλλου αλλά και του ίδιου μας του εαυτού.
Η φωτογράφος που δίνει σχήμα και μορφή σε όλα τα παραπάνω γεννήθηκε στη Φλώρινα και ο δρόμος της την οδήγησε στη Θεσσαλονίκη για να γνωρίσει την περίφημη φοιτητική ζωή της πόλης. Ωστόσο, η σχολή που την έφερε εδώ νικήθηκε κατά κράτος από την αγάπη της για τη φωτογραφία.
«Ήρθα στη Θεσσαλονίκη στα 18 μου να σπουδάσω στο τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου. Τελικά μετά από 3 χρόνια σπούδασα φωτογραφία, δεν ασχολήθηκα ποτέ με τη σχολή που με έφερε εδώ. Φωτογραφία σπούδασα γιατί πάντα από παιδί αγαπούσα την παρατήρηση. Είχα και λίγο οξυμένη φαντασία γιατί μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη, βέβαια πανέμορφη, αλλά αυτό τελικά είναι πολύ καλό για την δημιουργία. Όταν βλέπεις επαναλαμβανόμενα τα ίδια μοτίβα, προσπαθείς κάθε φορά να τα δεις διαφορετικά» εξηγεί η ίδια στη «ΜτΚ».
Οι εικόνες που δημιουργεί έχουν πάντα κάτι να σου πουν και ίσως πλάθουν μία ιστορία για να φανταστείς. Σύμφωνα με την Όλγα, ίσως για αυτό ο κόσμος να τις παρομοιάζει με ταινίες. «Σαν να έχουν μία συνέχεια» όπως λέει.
Έτσι λοιπόν αυτές οι «ταινίες» δε θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες και από τα μέλη του Φεστιβάλ. Εξιστορώντας το πώς έκλεισε η συμφωνία με το Φεστιβάλ αλλά και το πώς εμπνεύστηκε τις αφίσες που δημιούργησε, η ίδια αναφέρει πως η εν λόγω συνεργασία αποτελεί την κορωνίδα της μέχρι τώρα πορείας της:
«Κάποια μέλη του Φεστιβάλ παρακολουθούσαν τη δουλειά μου και έπειτα δέχτηκα τηλεφώνημα από τον κ. Όρεστη Ανδρεαδάκη, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η ανάθεση της αφίσας του 23ου ΦΝΤ είναι η κορυφαία αναγνώριση της δουλείας μου μέχρι στιγμής.
Όταν μου ανακοινώθηκε ότι το θέμα θα είναι ταξίδι/προορισμός, λόγω των συνθηκών περιορισμού που βιώνουμε όλοι, σαν πρώτη σκέψη σκέφτηκα ένα χαλασμένο αμάξι, στη μέση του πουθενά, το οποίο το «ζωντανεύω». Έτσι πήγα σε μάντρες αυτοκινήτων και έπειτα από συνεννόηση μετακινήθηκε με τη βοήθεια τους ένα χαλασμένο αυτοκίνητο το οποίο φωτίζεται σαν να λειτουργεί κανονικά και είναι ικανό να ταξιδέψει. Αυτή ήταν η πρώτη ιδέα και έφερε και τις επόμενες αφίσες».
«Υπάρχουν πολλές εικόνες με φλυαρία που ουσιαστικά δεν λένε τίποτα»
Πέραν του Φεστιβάλ, η φωτογράφος έχει καθηλώσει πολλές φορές το κοινό της με τις λήψεις της. Ατμοσφαιρικές, εσωτερικές όπως της χαρακτηρίζει, καταφέρνουν να μαγνητίσουν τον θεατή. Έρημοι δρόμοι με ομίχλη, εγκαταλελειμμένα κτίρια, η μελαγχολική Θεσσαλονίκη ή μία ταμπέλα με νέον επιγραφή είναι μόνο μερικά από όσα συνθέτουν το σύμπαν της.
«Οι φωτογραφίες μου δεν είναι καταγραφικές, θα τις χαρακτήριζα πιο εσωτερικές. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο μέρος που προτιμώ. Συνήθως εκ του αποτελέσματος διαπιστώνω ότι με αγγίζουν τα μέρη που δεν είναι η ατραξιόν της πόλης. Η Θεσσαλονίκη ενδείκνυνται για ‘μοντέλο’ γιατί έχει αρκετές αντιθέσεις που είναι σημαντικό για τη δημιουργία. Κατά το πρώτο lockdown του Μαρτίου, η Όλγα μάς χάρισε μία από τις πιο εμβληματικές φωτογραφίες της περιόδου καταφέρνοντας με ένα κλικ να αποτυπώσει τον εγκλεισμό. Η φωτογραφία με τα φωτισμένα παράθυρα που υποδήλωναν ότι η ζωή συνεχίζεται εντός των οικημάτων ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και απέσπασε διθυραμβικά σχόλια. Η καλλιτέχνης αντιλαμβάνεται τη φωτογραφία ως μία γλώσσα, ένα μέσο έκφρασης και θεωρεί πως μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, όταν έχει κάτι να πει:
«Μπορεί μία φωτογραφία να είναι χίλιες λέξεις όταν είναι εύστοχη. Είναι απλά μία άλλη γλώσσα. Η δυναμική του λόγου όπως και της εικόνας είναι κάτι που χτίζεται και θέλει πάρα πολύ σκληρή δουλεία. Υπάρχουν και πολλές εικόνες με φλυαρία που ουσιαστικά δεν λένε τίποτα». Τέλος, σχολιάζοντας τις καταγγελίες που βγαίνουν συνεχώς στο προσκήνιο στον καλλιτεχνικό κόσμο, η ίδια εύχεται αυτό «να είναι το ξεκίνημα για μια κοινωνία πιο δίκαιη, πιο αξιοκρατική, στους χώρους εργασίας και όχι μόνο».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Φεβρουαρίου 2021