Η απερίσκεπτη οδήγηση και οι σοβαρές τροχαίες παραβάσεις συμβαίνουν καθημερινά και μαζικά σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Γι’ αυτό και η κατάσταση στους ελληνικούς δρόμους, σε ό,τι αφορά τα τροχαία ατυχήματα, παραμένει σταθερά αρνητική εδώ και χρόνια.
Οι Έλληνες οδηγοί αρνούνται να πειθαρχήσουν στους βασικούς κανόνες οδικής ασφάλειας, με αποτέλεσμα εκατοντάδες άνθρωποι να «σβήνουν» στην άσφαλτο.
Πίσω όμως από τους «σκληρούς» αριθμούς των νεκρών ή των τραυματιών σε τροχαία, υπάρχουν άνθρωποι, όπως και όνειρα που έσβησαν…
11.159 τροχαία ατυχήματα και 614 νεκροί το 2023
Η μαύρη λίστα των θυμάτων από τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα συνεχίζει, δυστυχώς, να μεγαλώνει. Ο φόρος αίματος στην άσφαλτο ήταν βαρύς και το 2023. Πιο συγκεκριμένα, την προηγούμενη χρονιά σημειώθηκαν συνολικά 11.159 τροχαία ατυχήματα, από τα οποία τα 579 ήταν θανατηφόρα, τα 561 σοβαρά και τα 10.019 ελαφρά.
Επιπλέον, όσον αφορά στους παθόντες, από τα στοιχεία της ΕΛΑΣ προκύπτει ότι καταγράφηκαν 13.871. Το 2023 έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο 614 άνθρωποι, έναντι 637 το 2022. Οι βαριά και οι ελαφρά τραυματίες εμφάνισαν μικρή αύξηση πέρσι, 647 και 12.610 αντίστοιχα, έναντι 639 και 12.597 αντίστοιχα το 2022.
Παρότι όμως τα νούμερα μειώθηκαν κάπως σε σχέση με πέρσι, θα μπορούσε να πει κανείς πως κάθε χρόνο στην άσφαλτο χάνουμε μία κωμόπολη σε τροχαία, τα οποία, στην πλειονότητά τους, οφείλονται στις παραβιάσεις βασικών κανονισμών του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Πρωταθλητές στις κακές συνήθειες οι Έλληνες οδηγοί
Η επιθετική ή και κακή οδηγική συμπεριφορά των οδηγών, οι ασυνείδητες πρακτικές (έλλειψη προσοχής, αφηρημάδα, χρήση κινητού τηλεφώνου, αλκοόλ κ.ά.) φανερώνουν την «ανυπακοή» και την βαθιά ριζωμένη απειθαρχία των Ελλήνων στους βασικούς κανόνες ασφαλείας.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που τα αποτελέσματα του 13ου Βαρόμετρου του Ιδρύματος Vinci Autoroutes για την υπεύθυνη οδήγηση, πιστοποιούν πως οι Έλληνες διατηρούν πολλές από τις κακές τους συνήθειες πίσω από το τιμόνι.
Διαπληκτίζονται με το παραμικρό, παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας και τη ΛΕΑ, μιλούν και ασχολούνται με το κινητό, οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών κ.ά. Ειδικότερα, η έρευνα έδειξε ότι το 92% των Ελλήνων οδηγών θεωρεί ότι οι άλλοι οδηγοί είναι επικίνδυνοι, 8 στους 10 υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας, ενώ το 44% δεν φορά ζώνη ασφαλείας κατά τη διάρκεια της οδήγησης.
Επιπλέον, το 63% εξυβρίζει άλλους οδηγούς, το 76% των Ελλήνων οδηγών μιλάει στο τηλέφωνο και συνολικά το 84% χρησιμοποιεί το smartphone κατά τη διάρκεια της οδήγησης.
Εντύπωση προκαλεί το 9% των Ελλήνων οδηγών που παραδέχεται ότι οδηγεί σε κατάσταση μέθης, το 15% έχει προκαλέσει ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, ενώ το 23% κάτω των 35 ετών βλέπει βίντεο οδηγώντας!
Επικίνδυνη χώρα η Ελλάδα για να οδηγείς
Σε έρευνα τής ιστοσελίδας Global Positioning Specialists (GPS) σχετικά με τις λιγότερο ασφαλείς χώρες για οδήγηση, η χώρα μας έλαβε τη θλιβερή 5η θέση στην εγκληματικότητα που σχετίζεται με τα οχήματα ανάμεσα σε 60 χώρες, την 27η σε θανάτους (9,1 ανά 100.000 άτομα) και την 26η σε ποιότητα του οδοστρώματος.
Η έρευνα έλαβε υπόψη τον αριθμό των θανάτων σε τροχαία περιστατικά, την ποιότητα των οδικών αρτηριών και τα εγκλήματα που αφορούν κλοπές αυτοκινήτων και μηχανών στις 60 πιο «εξαρτημένες» χώρες από οχήματα στον πλανήτη. Στην πρώτη θέση είναι ο Λίβανος καθώς καταγράφει 22,6 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού.
Τούτων δοθέντων, είναι ηλίου φαεινότερον το γιατί η αλλαγή κουλτούρας των οδηγών αλλά και οι παρεμβάσεις-βελτιώσεις στην οδική ασφάλεια στην Ελλάδα, αποτελούν μονόδρομο.
Πώς θα δοθεί τέλος στη μάστιγα των δυστυχημάτων
Η οδική ασφάλεια είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα που απαιτεί διαρκή εγρήγορση σε όλα τα επίπεδα. Περιλαμβάνει πρωτίστως τη συμπεριφορά μας στην οδήγηση, τη μειωμένη αστυνόμευση (και ως συνέπεια τη χαλαρή αντιμετώπιση νόμων και κανονισμών κυκλοφορίας), τον γερασμένο στόλο αυτοκινήτων σε σχέση με τον υπόλοιπο Ευρωπαϊκό μέσο όρο, και την κατάσταση των δρόμων και της οδικής σήμανσης.
Τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, παρόλα αυτά η Ελλάδα κατέχει ένα από υψηλότερα ποσοστά νεκρών (56%) σε τροχαία δυστυχήματα που συμβαίνουν σε κατοικημένες περιοχές, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι στο 36%.
Κάμερες, drones και μείωση ορίων ταχύτητας
Στις πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης για το 2024 είναι η αναθεώρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, μετά από δεκαέξι χρόνια. Ο νέος ΚΟΚ, που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ως τον Ιούνιο του 2024, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί σύμφωνα με την υφυπουργό Μεταφορών, κ. Χριστίνας Αλεξοπούλου.
Στόχος είναι η μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και των θανάτων στους δρόμους, η βελτίωση της οδικής ασφάλειας για όλους τους χρήστες του δρόμου και η αλλαγή νοοτροπίας στους οδηγούς, προς την κατεύθυνση της υπεύθυνης οδήγησης.
Οι αλλαγές που έρχονται
Μερικές από τις αλλαγές που εξετάζονται είναι η μείωση του ορίου ταχύτητας στον εσωτερικό αστικό ιστό και σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας, από 50 χιλιόμετρα στα 30 χιλιόμετρα την ώρα.
Επιπλέον, πρόκειται να τοποθετηθούν κάμερες σε καίρια σημεία των πόλεων, δηλαδή εκεί που έχουν γίνει σοβαρά τροχαία, ώστε η ελληνική αστυνομία να έχει πληρέστερη εικόνα για την κυκλοφορία όσο και για τις παραβατικές συμπεριφορές.
Οι κάμερες αυτές θα καταγράφουν τις παραβάσεις, στη συνέχεια θα γίνεται ψηφιακή διασταύρωση των στοιχείων, θα στέλνουν τα αρχεία στις Αστυνομικές Αρχές και αυτές θα βεβαιώνουν το πρόστιμο. Έπειτα αυτό θα ανεβαίνει πρώτα σε ειδική ψηφιακή πλατφόρμα (online) μέσα στο gov.gr. και έπειτα θα φτάνει σε εμάς με ένα απλό SMS.
Πέρα όμως από τα νέα όρια, στον νέο ΚΟΚ έρχεται και νέος τρόπος απονομής της δικαιοσύνης. Το Point System το οποίο υπάρχει στις ζωές μας τα τελευταία χρόνια, πρόκειται να αλλάξει μορφή, καθώς οι παραβάτες θα ενημερώνονται για τις ποινές τους μέσω SMS.
Το ηλεκτρονικό ποινολόγιο θα λειτουργεί ως εξής: Αν κάποιος οδηγός κάνει μία παράβαση και φορτώνεται με κάποιους πόντους, θα λαμβάνει μία ειδοποίηση από το gov.gr. Στους 15 πόντους θα έρχεται υπενθύμιση και στους 25 θα αφαιρείται το δίπλωμα.
Στον σχεδιασμό προβλέπονται, ακόμη, λελογισμένες ποινές και πρόστιμα µε στόχο τη συμμόρφωση του οδηγού που παραβίασε τους κανόνες και όχι «ποινές» στο όχημα.
Σχετικά με ενδεχόμενο αλλαγών και στο σύστημα εξέτασης των υποψήφιων οδηγών και της ψηφιοποίησης των θεωρητικών μαθημάτων, αξίζει να σημειωθεί πως τα τελευταία 40 χρόνια δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική αλλαγή στο σύστημα εκπαίδευσης και εξέτασης των νέων οδηγών, ενώ το βιβλίο που διδάσκονται οι νέοι οδηγοί έχει να επικαιροποιηθεί πάνω από τουλάχιστον 20 χρόνια!
Υπενθυμίζεται ότι το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030 προβλέπει μείωση των νεκρών και σοβαρών τραυματιών από τροχαία ατυχήματα κατά 50% έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18.02.2024