«Η ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους είναι εθνική ανάγκη» ανέφερε στην τοποθέτησή της στην εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την Προστασία της Πρώτης Κατοικίας της Επαγγελματικής Στέγης και της Αγροτικής γης η Λούκα Κατσέλη, η οποία, όπως ανέφερε, «συνέδεσε το όνομά της με ένα νόμο και με την δυνατότητα του οφειλέτη να επανεκτιμήσει την επαγγελματική του δραστηριότητα και να ρυθμίσει το χρέος του».
Στην τοποθέτησή της ανέφερε η κ. Κατσέλη: «Αυτή την στιγμή η ρύθμιση των χρεών είναι εθνική ανάγκη. Το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος ανατροφοδοτούνται και έχουν ξεπεράσει αθροιστικά τα 700 δις. Όταν ξέσπασε η κρίση ήταν κρίση δημοσίου χρέους και αντανακλούσε την αδυναμία της παραγωγικής βάσης. Από το δημόσιο χρέος πήγαμε στο ιδιωτικό χρέος. Σήμερα γίνεται το αντίθετο, η αύξηση του ιδιωτικού χρέους οδηγεί στασιμότητα στην οικονομική δραστηριότητα που με την σειρά του διευρύνει το δημόσιο χρέος.
Το ζήτημα της υπερχρέωσης και η αντιμετώπισή του είναι βαθύτατα πολιτικό δεν είναι τεχνοκρατικό. Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα θα πρέπει να δούμε το θέμα της παραγωγικής ανάπτυξης της χώρας. Η προσέγγιση πρέπει να είναι ολιστική: ανάπτυξη και διαχείριση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Αν θέλουμε η χώρα να μην βρεθεί ξανά ευάλωτη στις ορέξεις των αγορών, αν δεν θέλουμε να ζήσουμε ξανά συνθήκες ακραίας λιτότητας, είναι ζωτική ανάγκη να ρυθμιστεί το ιδιωτικό χρέος. Πιστεύω ότι το κόμμα από το οποίο προέρχομαι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ θα είναι σε θέση να στηρίξει μία τέτοια πρόταση.
Ακολούθως έθεσε το ερώτημα για το αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να υλοποιηθεί μία βιώσιμη πρόταση για την ρύθμιση του χρέους για να απαντήσει ότι «αν και οι δυσκολίες είναι πολλές εντούτοις, αν υπάρξουν αποφασισμένοι άνθρωποι, αν γίνουν παρεμβάσεις με διαφάνεια, οι προυποθέσεις υπάρχουν».
Κλείνοντας εξέφρασε την ελπίδα η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να αποτελέσει, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας στην τοποθέτησή του, το πρώτο νομοθέτημα μίας προοδευτικής διακυβέρνησης με στόχο «την επανεκκίνηση της οικονομίας, την βιώσιμη ανάπτυξη, την στήριξη της κοινωνικής συνοχής, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του πολίτη».
Έφη Αχτσιόγλου: Οι πολίτες δεν μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους
«Διαχρονικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας», χαρακτήρισε το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους η τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Έφη Αχτσιόγλου.
Το πρόβλημα ωστόσο, πρόσθεσε η κ. Αχτσιόγλου «την τελευταία τετραετία έλαβε γιγαντιαίες διαστάσεις» και εξήγησε: «όχι μόνο και όχι κυρίως διότι το ιδιωτικό χρέος διογκώθηκε ως μέγεθος, που συνέβη και αυτό. Αλλά κυρίως διότι εγκαθιδρύθηκε μια συνθήκη από την παρούσα κυβέρνηση μετατράπηκε σε τιμωρό. Τούτο συνέβη με τον εξωδικαστικό μηχανισμό που ουσιαστικά δεν λειτούργησε και δεν φτιάχτηκε για να λειτουργήσει. Οι πολίτες δεν μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους».
Απέδωσε το πρόβλημα στον «πτωχευτικό κώδικα που είχε ως κεντρικό σκοπό τη ρευστοποίηση της περιουσίας των πολιτών. Τούτο συνέβη με την άνευ όρων μεταβίβαση των κόκκινων δανείων σε funds που λειτουργούν ανεξέλεγκτα και χωρίς υποχρέωση προηγούμενης πρότασης ρύθμισης στον δανειολήπτη. Τούτο συνέβη με την οριστική κατάργηση κάθε προστασίας της πρώτης κατοικίας».
Σημείωσε ακόμη ότι την ίδια περίοδο, «η πληθωριστική κρίση και η πολιτική αντιμετώπισή της από την κυβέρνηση (όχι κανόνες στην αγορά, όχι πάταξη της αισχροκέρδειας, όχι μείωση των έμμεσων φόρων), έχει συμπιέσει ραγδαία το εισόδημα των πολιτών και έχει μειώσει δραματικά την αγοραστική δύναμη των μισθών. Το εισόδημα των πολιτών τα τελευταία τουλάχιστον τρία χρόνια έχει κυριολεκτικά στοχοποιηθεί ώστε εν μέσω κρίσεων όχι μόνο τα funds να διατηρήσουν την κερδοφορία τους, αλλά να κερδοσκοπήσουν έτη περαιτέρω».
Κλείνοντας υπογράμμισε: «Αν επομένως το πλαίσιο που εισηγούμαστε ήταν μια φορά αναγκαίο πριν τρία χρόνια, σήμερα είναι 10 φορές αναγκαίο. Το πλαίσιο που παρουσιάζουμε ρυθμίζει τις οφειλές των πολιτών και προστατεύει την πρώτη κατοικία. Δεν κάνει αδικαιολόγητες εξυπηρετήσεις, δεν στέκεται όμως και αδιάφορο στην ασυδοσία των πιστωτών, δεν σφυρίζει αμέριμνα την ώρα που συνάνθρωποι μας χάνουν τα σπίτια τους, δεν συνεπικουρεί την επιθετική κερδοσκοπική στρατηγική. Το πλαίσιο αυτό επαναφέρει στο κράτος την κοινωνική λειτουργία που - κατά την άποψή μας- οφείλει να επιτελεί».
Αλέξης Χαρίτσης: Τεράστια απειλή για την κοινωνική συνοχή το ιδιωτικό χρέος
«Το ιδιωτικό χρέος αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής», σημείωσε ο τομεάρχης Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Χαρίτσης και πρόσθεσε ότι «αν δεν υλοποιηθούν προτάσεις όπως αυτές που παρουσιάζουμε για την βιώσιμη ρύθμιση, απειλούμαστε με κοινωνική καταστροφή».
Ο κ. Χαρίτσης έδωσε την ευρύτερη διάσταση του θέματος: «Κατά την γνώμη μου αυτή τη στιγμή η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει τεράστιο ζήτημα παραγωγικότητας που αποτυπώνεται για παράδειγμα στο εμπορικό έλλειμμα που παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις και συντελεί στην συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης. Σε αυτή τη συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγικής βάσης συντελεί όμως αποφασιστικά και το ζήτημα του υπέρογκου ιδιωτικού χρέους. Μια νέα γενιά χρέους που συσσωρεύεται την περίοδο της πανδημίας και εκτοξεύεται την περίοδο του πληθωρισμού και το οποίο ακριβώς επειδή δεν βρίσκει βιώσιμη επίλυση οδηγεί σε μια βαθιά αναδιάρθρωση της οικονομίας. Για να το πω διαφορετικά: αυτή η αναδιάρθρωση ισοδυναμεί με μια βίαιη συγκεντροποίηση μέσω της εξαγοράς μικρών εμπορικών επιχειρήσεων, αλλά και μεσαίων μεταποιητικών μονάδων, τουριστικών επιχειρήσεων, κατασκευαστικών εταιρειών από μεγάλους ομίλους, στις περισσότερες περιπτώσεις πολυεθνικούς».
Σημείωσε ότι «η αδυναμία να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις στις υπέρογκες υποχρεώσεις που έχουν συσσωρεύσει, ο κίνδυνος να χάσουν την ακίνητη περιουσία τους που είναι προσημειωμένη, η αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζικά ή άλλα χρηματοδοτικά κεφάλαια, οδηγεί σε βίαιες συγχωνεύσεις και εξαγορές που περιορίζουν και συρρικνώνουν την παραγωγική βάση» και ρώτησε: Είναι βιώσιμη αναπτυξιακά μια τέτοια διαδικασία αναγκαστικών εξαγορών; Είναι επ' ωφελεία της ελληνικής οικονομίας τέτοιες επενδύσεις βίαιης εξαγοράς και συγκεντροποίησης της παραγωγικής δραστηριότητας;».
Στο πλαίσιο αυτό κατέληξε ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι εξαιρετικά σημαντικές και εξαιρετικά κρίσιμο να υλοποιηθούν και με όρους παραγωγικούς, και με όρους αναπτυξιακούς προκειμένου «να αντιμετωπιστεί αυτός ο κίνδυνος ολιγοπωλιακής συγκέντρωσης σημαντικών κλάδων της οικονομίας και να αντιστραφεί η διαδικασία παραγωγικής συρρίκνωσης».
Η στάση των εκπροσώπων των φορέων
Την "απόλυτη συμφωνία" του με τις προγραμματικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα κόκκινα δάνεια εξέφρασε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου. Ο κ. Χατζηθεοδοσίου τόνισε ότι η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων των επιχειρήσεων συνδέεται άμεσα με τις απανωτές κρίσεις που έχουν χτυπήσει τη χώρα τα τελευταία χρόνια και που έχουν ως αποτέλεσμα τον τετραπλασιασμό του κόστους τους. Επίσης, συνέδεσε το θέμα και με το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς όπως είπε τα κεφάλαια αυτά δίδονται μόνο στο 3,8% των επιχειρήσεων και ουσιαστικά είναι αναγκαία για να επιβιώσουν όλες οι επιχειρήσεις. "Είναι μόνο θέμα πολιτικής", είπε χαρακτηριστικά.
Η Παναγιώτη Καλαποθαράκου, αντιπρόεδρος του ΕΚΠΟΙΖΩ υπογράμμισε ότι σε αυτήν την "δύσκολη συγκυρία" είναι "ανάγκη η προστασία της πρώτης κατοικίας", καθώς "ποτέ άλλοτε οι πολίτες δεν απειλούνταν από μαζικούς πλειστηριασμούς", μετά από την κατάργηση του νόμου Κατσέλη. Χαρακτήρισε τις θεσμικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πολύ σημαντικές, ενώ έθεσε δύο ερωτήματα σχετικά με τον εξωδικαστικό μηχανισμό που προτείνεται, όσον αφορά πρώτον τον έλεγχο των προτάσεων των πιστωτών, ως προς την καταλληλότητά τους και δεύτερον σχετικά με την ανάγκη αναδιάρθρωσης των δανείων.
Ο Ευάγγελος Κρητικός, πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Προστασίας Δανειοληπτών έθεσε τρία σημεία που κατά τη γνώμη του λείπουν από την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Το πρώτο αφορά τους δικαστές που αναλαμβάνουν τις υποθέσεις δανείων και φέρονται όπως σημείωσε, ως "τραπεζοδικαστές" αφήνοντας ένα "αίσθημα ασυδοσίας" και ζήτησε "συνταγματική αναθεώρηση" σχετικά με την "απονομή της διακιοσύνης". Το δεύτερο αφορά την ανάγκη να ονομαστικοποίησης των μετοχών των funds προκειμένου να φανούν "ποιοι είναι οι πραγματικοί κάτοχοι και από που προέρχονται τα κεφάλαια". Τέλος, σχολίασε πως οι πλειστηριασμοί λειτουργούν ως ένα "τεράστιο πλυντήριο μαύρου χρήματος" και ζήτησε να καθιερωθεί για τους όσους λαμβάνουν μέρος σε πλειστηριασμούς να είναι υποχρεωμένοι να προσκομίζουν φορολογικά και τραπεζικά δεδομένα.
Ο αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών, Άγγελος Πιλάτης χαρακτήρισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ "θετική" και τόνισε την ανάγκη, αφού επανέλθει ο νόμος Κατσέλη να επεκταθεί και στους εμπόρους. Όπως είπε, πρέπει να υπάρξει ευνοϊκή ρύθμιση για όλους όσους μειώθηκαν οι αποδοχές τους τα τελευταία χρόνια λόγων της πανδημίας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί νέα γενιά κόκκινο δανείων και να διασφαλιστεί ότι οι πιστωτές όχι μόνο θα συμμετέχουν αλλά θα υποχρεούνται να δέχονται απόφαση της ρύθμισης.
Ο Γιώργος Μελισσάρης από την Ένωση Εργαζόμενων καταναλωτών ΓΣΕΕ τόνισε πως τα λεγόμενο funds, οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (σ.σ. εισπρακτικές) έχουν καταλήξει να είναι "κράτος εν κράτει" και να προβαίνουν σε "απίστευτη κερδοσκοπία". Χαρακτήρισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ "ρηξικέλευθη" και σημείωσε πως εάν εφαρμοστεί θα βοηθήσει σημαντικά τους δναιελολήπτες και κυρίως του ευάλωτους.
Ο δικηγόρος, μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνων, Δημήτρης Λυρίτσης σχολίασε πως η Ελλάδα "αποτελεί ένα μοναδικό φαινόμενο", καθώς "ταυτόχρονα επισυμβαίνουν τρία πράγματα: μεγάλα ποσοστά ιδιοκατοίκησης, μεγαλύτερα ιδιωτικά χρέη και ότι μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα υρρικνωθηκε το ΑΕΠ 25%" και γι' αυτό χρειάζεται "εξαιρετική και ειδική νομοθεσία για να προστατεύσουμε την πρώτη κατοικία και να ρυθμίσουμε αποτελεσματικά τα χρέη".
Έθεσε ως προϋποθέσεις τα εξής: ρεαλιστικές προτάσεις που λαμβάνουν υπόψη την οικονομική κατάσταση της χώρας, να δίνουν λύση και μην μεταθέτουν χρονικά το πρόβλημα και να είναι δίκαιη η κατανομή υποχρεώσεων και βαρών. Αυτά, όπως σημείωσε, έγινε προσπάθεια να συμπυκνωθούν στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Ο Χρήστος Γιαννακάκης αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ υπογράμμισε τη σημασία που έχει για τον αγροτικό κόσμο ότι στην πρόταση αυτή περιλαμβάνεται η προστασία της αγροτικής γης, καθώς όπως είπε πάνω από 38 χιλιάδες αγρότες αντιμετώπισαν προβλήματα με πλειστηριασμών τα τελευταία 10 χρόνια, καταγγέλλοντας πως όλο και περισσότερο η αγροτική γη πηγαίνει στα χέρια μη αγροτών, σε "νέους τσιφλικάδες". Ανέφερε επίσης πως είναι σημαντικό να προστατευτούν οι συνεταιρισμοί.
Ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών επικεντρώθηκε σε τρία σημεία της πρότασης, τη δημιουργία υφυπουργείου στεγαστικής πολιτικής γιατί όπως είπε θα μας απασχολήσει την επόμενη δεκαετία, τον περιορισμό της "ασυδοσίας" των funds και τρίτον την ανάγκη να γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες των τιτλοποιήσεων των κόκκινων δανείων. Σημείωσε, δε, ότι ένα κομμάτι του προβλήματος με την αύξηση των ενοικίων είναι ότι πολλά ακίνητα παραμένουν "μπλοκαρισμένα" από funds και δεν βγαίνουν έξω στην αγορά.
Ο Γιώργος Καρανίκας της ΕΣΕΕ εστίασε στις εμπορικές επιχειρήσεις που έχουν χτυπηθεί από το συγκεκριμένο θέμα και οι αντοχές τους είναι "περιορισμένες". Γι' αυτό, όπως τόνισε είναι αναγκαίο όχι μόνο να δοθεί λύση, αλλά αν δοθεί και "γρήγορα", καθώς με αυτόν τον τρόπο θα βοηθηθεί και η κοινωνική συνοχή.