Το πινγκ - πονγκ των ευθυνών για το χάος που προκάλεσε η πρόσφατη σφοδρή κακοκαιρία στην Αττική, όπως ήταν αναμενόμενο, πήρε μπάλα και την αυτοδιοίκηση, δήμους και περιφέρειες, όπως εξάλλου συμβαίνει κάθε φορά που σημειώνονται ακραία καιρικά φαινόμενα.
Παρότι ακόμη αναζητούνται απαντήσεις για το ποιος έφταιξε, ενώ αποδείχθηκε περίτρανα η αδράνεια του κρατικού μηχανισμού, μέρος του οποίου ασφαλώς είναι και η αυτοδιοίκηση, η αντιπαράθεση, μεταξύ κυβέρνησης και δήμων, δεν άργησε να έρθει, σε μια προσπάθεια να υπάρξει και πάλι ένας «βολικός φταίχτης» και ίσως το εξιλαστήριο θύμα της ανεπάρκειας άλλων μηχανισμών.
Εξάλλου, αυτό επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη επιστολή του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Στέλιου Πέτσα, προς τους δήμους και τις περιφέρειες της χώρας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πρόσφατης χιονόπτωσης, αλλά και του ενδεχομένου να υπάρξει ένα νέο κύμα κακοκαιρίας στη χώρα. Με λίγα λόγια ο κ. Πέτσας κούνησε το δάχτυλο στους αιρετούς, προειδοποιώντας τους πως «οι όποιες δυσλειτουργίες παρατηρήθηκαν στη διαχείριση της πρωτοφανούς κακοκαιρίας ‘Ελπίδα΄ είναι επιβεβλημένο να μην επαναληφθούν…».
Την ίδια ώρα, χωρίς να έχουν αποδοθεί οι ευθύνες εκεί που πρέπει και σε εκείνους που πρέπει, ο αν. υπουργός Εσωτερικών, εκτός από την προτροπή προς τους αιρετούς «να μην επαναληφθούν οι δυσλειτουργίες», τους υποδεικνύει τι πρέπει να κάνουν προκειμένου να υπάρξει η καλύτερη δυνατή συντονισμένη αντιμετώπιση, με πρώτο μέλημα την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών, σε ενδεχόμενο νέο κύμα κακοκαιρίας. Ειδικότερα ο κ. Πέτσας ζητά από τους δημάρχους: Να επιταχύνουν τους αποχιονισμούς σε όλους τους δήμους που επλήγησαν από τα πρόσφατα καιρικά φαινόμενα, να προχωρήσουν άμεσα σε καθαρισμό των φρεατίων, καθώς και να απομακρύνουν κλαδιά και πεσμένα δέντρα για να αποφευχθούν πλημμυρικά φαινόμενα, ενόψει των αναμενόμενων ισχυρών βροχοπτώσεων.
Στήριξη πάντως η αυτοδιοίκηση βρήκε από την ίδια την αυτοδιοίκηση, καθώς ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου κάλυψε πλήρως τους αιρετούς σχολιάζοντας: «δεν πιστεύω ότι οι δήμαρχοι τις μέρες της σφοδρής κακοκαιρίας καθόντουσαν στο τζάκι και έβλεπαν το χιόνι να πέφτει…». Έκαναν, όπως είπε, ό,τι περισσότερο μπορούσαν, με τα μέσα που διαθέτουν και το προσωπικό που έχει μείνει στους δήμους. «Δυστυχώς όμως οι δήμοι της Αττικής π.χ. δεν έχουν τον ειδικό εξοπλισμό αποχιονισμού και δεν μιλάω για απλά μηχανήματα έργου, αλλά για ειδικά οχήματα με μαχαίρια και αλατιέρες, προκειμένου να απομακρύνουν όλο το χιόνι» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ήρθε η ώρα για ένα άλλο μοντέλο Πολιτικής Προστασίας
Οι δήμοι και οι περιφέρειες ήταν αναμφισβήτητα αυτοί που δέχθηκαν μεγάλο μέρος των πυρών που εξαπολύθηκαν, όπως και αυτοί που δέχθηκαν σκληρή κριτική από πολίτες, που ως συνήθως ζητούν να υπάρχει ένα εκχιονιστικό σε κάθε γειτονιά, και για το λόγο αυτό, φαίνεται ότι ανοίγει για πρώτη φορά και ουσιαστικά ένας διάλογους στους κόλπους της αυτοδιοίκησης για την ανάγκη να αλλάξει άμεσα το μοντέλο της Πολιτικής Προστασίας και να γίνουν πιο ξεκάθαρες οι αρμοδιότητες.
«Είναι δεδομένο πως το κλίμα αλλάζει, άλλαξε, και πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτό, παράλληλα με όσες δράσεις πρέπει να κάνουμε για να αναστρέψουμε την κλιματική κρίση. Είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα άλλο μοντέλο πολιτικής προστασίας, με καλύτερο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, με ξεκάθαρες αρμοδιότητες και ευθύνες, αλλά και με τα κατάλληλα εργαλεία για να ανταποκρίνονται στις ευθύνες αυτές. Πρέπει επιτέλους η Αυτοδιοίκηση να πάψει να αποτελεί το ‘βολικό φταίχτη’» δήλωσε προ ημερών ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου.
Μάλιστα επανέλαβε ότι είναι πάγια η θέση της ΚΕΔΕ πως πρέπει να ενισχυθούν οι δήμοι με τους απαιτούμενους πόρους και το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να είναι μία ευκαιρία γι’ αυτό, ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν τον αναγκαίο εξοπλισμό, για να ανταποκριθούν σε αντίστοιχες καταστάσεις, χωρίς να εξαρτάται η δυνατότητά τους αυτή από άλλους παράγοντες.
«Σε συνεργασία με το κεντρικό κράτος», ανέφερε ο πρόεδρος, «πρέπει να αποφασίσουμε αν θέλουμε πραγματικά να επενδύσουμε περισσότερα χρήματα για την απόκτηση σύγχρονου εξοπλισμού για την πολιτική προστασία. Αλλά και να δούμε με προσοχή το ζήτημα των αρμοδιοτήτων του κάθε θεσμικού φορέα του κράτους, για το οποίο η Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού έχει εδώ και μήνες καταθέσει τις προτάσεις της. Η πρόσφατη διαχείριση της ‘Ελπίδας’ ανέδειξε την ανάγκη να συζητήσουμε σοβαρά με ποιον τρόπο θα αποκτήσουμε επιτέλους ένα αποτελεσματικότερο σύστημα πολιτικής προστασίας. Αυτό απαιτεί διάλογο, συνεργασία και λιγότερα λόγια από όλους».
Νέος στρατηγικός σχεδιασμός
Ανάλογη θέση στο ζήτημα πήραν και οι περιφερειακές αρχές της χώρας, δηλώνοντας πως είναι κομβικός ο ρόλος των περιφερειών στην Πολιτική Προστασία και πως δεν θα επιτρέψουν να γίνει ανεκτή η υποβάθμισή του.
Με ανακοίνωση τους, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης που προκλήθηκε για τις ευθύνες και σε ποιον αναλογούν, οι 13 περιφερειάρχες τάσσονται υπέρ ενός ριζικά νέου στρατηγικού σχεδιασμού για την Πολιτική Προστασία, με ουσιαστικό τον ρόλο της αυτοδιοίκησης, όπως επιτάσσουν οι καλές πρακτικές που ακολουθούνται διεθνώς, με εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα για την ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας των πολιτών.
«Είναι η ώρα για μία νέα προσέγγιση, βασισμένη στο αποκεντρωμένο μοντέλο, με ξεκάθαρες αρμοδιότητες για κάθε εμπλεκόμενο φορέα, με τη στήριξη του κεντρικού κράτους στο πλαίσιο παροχής πρόσθετων πόρων, υποδομών, μέσων και προσωπικού στην Αυτοδιοίκηση, για την εκπλήρωση των απαιτήσεων της κοινωνίας» τονίζουν σε ανακοίνωση τους οι περιφερειάρχες, με το δ.σ. της Ένωσης τους (ΕΝ.ΠΕ) να δηλώνει ομόφωνα ότι «η αυτοδιοίκηση είναι βασικός πυλώνας για την πραγματική επιτελικότητα του κράτους και δεν μπορούμε να ανεχτούμε τον υποβιβασμό του ρόλου της ή να αποτελεί διαχρονικά το εξιλαστήριο θύμα ακόμη και για ευθύνες που δεν της αναλογούν».
Δ. Παπαστεργίου: «Οι δήμαρχοι ξέρουν πώς να κάνουν τη δουλειά τους»
Kαι ενώ οι τόνοι άρχισαν να πέφτουν για τις ευθύνες της αυτοδιοίκησης, η ΚΕΔΕ δεν παρέλειψε να σχολιάσει και την επιστολή Πέτσα προς όλους τους δημάρχους, εφιστώντας την προσοχή τους στη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν νέα προβλήματα που θα προκύψουν έως το τέλος του χειμώνα.
«Οι δήμαρχοι γνωρίζουν καλά τι πρέπει να κάνουν σε αυτές τις καταστάσεις» σχολίασε με δηκτικό τρόπο ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου για να ρίξει και άλλο… λάδι στη φωτιά, λέγοντας πως «αυτό που χρειάζεται για να διευκολυνθεί το έργο των δημάρχων δεν είναι οι επιστολές της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΣ, αλλά τα κατάλληλα μέσα. Δεν τίθεται ζήτημα αν θα κάνουμε τη δουλειά μας, αλλά πως θα μπορέσουμε να την κάνουμε καλύτερα για να είμαστε περισσότερο αποτελεσματικοί, προς όφελος των πολιτών».
«Αντί να στέλνουμε επιστολές», πρόσθεσε ο ίδιος, «ας δούμε γιατί ένα χρόνο δεν προχώρησε τίποτε στο θέμα των αρμοδιοτήτων, ας δούμε για το πρόγραμμα ‘Αντώνης Τρίτσης’ τους τελευταίους δύο μήνες έχει κολλήσει τελείως, ας τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες για το Ταμείο Ανάκαμψης. Θεωρώ πως θα είναι πιο παραγωγικό και χρήσιμο».
Είναι ώρα για λιγότερα λόγια…
Ειδικότερα πάντως για τους πληγέντες δήμους της Αττικής ο κ. Παπαστεργίου επισήμανε ότι αντικειμενικά δεν διαθέτουν ούτε τον επαρκή αριθμό εκχιονιστικών μηχανημάτων. «Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι είναι ανάγκη να επενδυθούν χρήματα στην αγορά ειδικών μηχανημάτων, έστω και αν αυτά δεν θα μας είναι χρήσιμα κάθε χρόνο, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, αφού εκχιονισμός με απλά μηχανήματα έργου δεν γίνεται. Είναι ώρα για λιγότερα λόγια και περισσότερη δουλειά» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Ιγν. Καϊτεζίδης: «Την ευθύνη πρέπει να την έχει ένας»
Έχοντας μακρά και μεγάλη εμπειρία στην αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων από ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη πλήττεται συχνά από το χιονιά, ο δήμαρχος της περιοχής και πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ) Ιγνάτιος Καϊτεζίδης εκτιμά ότι στο ζήτημα της Πολιτικής Προστασίας την ευθύνη και το συντονισμό πρέπει να τη έχει ένας, προκειμένου τα προβλήματα να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά.
«Είναι γεγονός ότι στο θέμα της Πολιτικής Προστασίας υπάρχουν συναρμοδιότητες και τελικά το άθροισμα να έχει αρνητικό πρόσημο. Οι αλληλοκαλύψεις, μεταξύ φορέων και αρχών του κράτους δημιουργούν προβλήματα και γι’ αυτό είναι ανάγκη να επιλέγεται ένας, φορέας ή αρχή να αποφασίζει πως θα κινηθεί για να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που ανακύπτουν κάθε φορά που μια περιοχή στη χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με ακραία καιρικά φαινόμενα» τονίζει μιλώντας στη «ΜτΚ» ο κ. Καϊτεζίδης και προσθέτει ότι οι υπόλοιποι συναρμόδιοι φορείς πρέπει να είναι μέρος ενός συνολικού σχεδίου. «Σε κάθε περίπτωση την ευθύνη του όλου συντονισμού πρέπει να την έχει ένας» αναφέρει χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να είναι όλοι συναρμόδιοι.
Για παράδειγμα στο δήμο του, όπως λέει, κάθε χειμώνα δίνει μάχη με το χιονιά, ωστόσο πάντα τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, γεγονός που αναγνωρίζεται από τους πολίτες της περιοχής αλλά και τους διερχόμενους οδηγούς, επειδή το γενικό συντονισμό τον έχει ο δήμαρχος.
«Η αλήθεια είναι ότι έχουμε ένα πολύ καλό επίπεδο προετοιμασίας και ετοιμότητας σε προσωπικό και εξοπλισμό, ενόψει μιας κακοκαιρίας, γιατί έχουμε την εμπειρία και ξέρουμε, ωστόσο κάθε φορά το συντονισμό αναλαμβάνω ο ίδιος και βρίσκομαι σε διαρκή συνεργασία με τους συνεργάτες μου, τους αντιδημάρχους και άλλα στελέχη του δήμου. Αυτό συμβάλλει στο να δίνονται σαφείς και ξεκάθαρες οδηγίες και εντολές, από έναν προς τα μέλη της ομάδας, για να αναλάβει ο καθένας το ρόλο του» επισημαίνει ο κ. Καϊτεζίδης.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 06.02.2022