Τα στοιχεία έρχονται να επιβεβαιώσουν την εικόνα που έχει κανείς, κάνοντας μια βόλτα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και των μεγάλων πόλεων της περιφέρειας, όπου το ένα καφέ ανοίγει μετά το άλλο.
Τα επαγγέλματα με τους περισσότερους εργαζόμενους στην Κεντρική Μακεδονία αποκαλύπτουν και τη διάρθρωση της οικονομίας της περιοχής, που βασίζεται κυρίως στο λιανεμπόριο και εκτός Θεσσαλονίκης στην αγροτική οικονομία.
Καταστηματάρχες και πωλητές σε καταστήματα είναι η πλειονότητα των (ήδη) εργαζομένων στην Κεντρική Μακεδονία, για τα έτη 2011 (78.629), 2016 (78.793) και 2017 (79.542). Τα χρόνια κορύφωσης της κρίσης παρουσιάζεται σημαντική μείωση πάνω από 22.000 απασχολουμένων (56.439 το 2013), αλλά από το 2014 μέχρι το 2017 αντιστρέφεται η τάση, με αποκορύφωμα το 2017, οπότε σημειώνονται οι περισσότεροι απασχολούμενοι του επαγγέλματος.
Ως αγροτική περιφέρεια, η Κεντρική Μακεδονία εμφανίζει μεγάλο αριθμό απασχολούμενων στις καλλιέργειες κηπευτικών και φυτειών, και μάλιστα με αυξητική τάση, από 68.637 άτομα το 2011 σε 72.035 το 2016, αλλά το 2017 καταγράφηκε μια σημαντική μείωση των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα, που έφτασαν στα 65.359 άτομα.
Ποιες νέες θέσεις εργασίας ανοίγουν
Σε τρεις μεγάλες ομάδες επαγγελμάτων καταγράφονται οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας (παρουσιάζουν δηλαδή πλεονασματικό ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων) για τα έτη 2014 έως 2017 στην Κεντρική Μακεδονία:
1. Απασχολούμενοι στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών. Εδώ εντάσσονται οι ταξιδιωτικοί συνοδοί, οι εισπράκτορες και ξεναγοί, οι μάγειρες, οι σερβιτόροι και μπάρμαν, αλλά και οι κομμωτές/κομμώτριες, αισθητικοί και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, οι επόπτες καθαρισμού και φροντιστές κτιρίων και κατοικιών και οι άλλοι απασχολούμενοι στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών. Οι νέες θέσεις εργασίας από 2.4584 το 2014 φτάνουν στις 3.737 το 2015, 3.691 την επόμενη χρονιά και 3.857 το 2017.
2. Υπάλληλοι γραφείου. Το 2014 δημιουργήθηκαν 3.634 νέες θέσεις εργασίας, το 2015 άλλες 3.290 θέσεις, το 2016 οι νέες θέσεις ήταν 3.170 και το 2017 έφτασαν τις 3.720.
3. Μοντέλα, πωλητές και ασκούντες συναφή επαγγέλματα. Το 2014 οι νέες θέσεις εργασίας ήταν 2.144, ενώ υπήρξε μία αύξηση έως το 2016 (3.428), ακολούθησε μείωση έως το 2017, οπότε ο αριθμός των νέων θέσεων εργασίας ανήλθε στις 2.888.
Συνολικά στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας η διαφορά μεταξύ προσλήψεων και απολύσεων-αποχωρήσεων είναι θετική τα τελευταία χρόνια, καταδεικνύοντας ότι σταδιακά το κλίμα στην οικονομία βελτιώνεται.
- Το 2014 έγιναν 242.923 προσλήψεις και 229.308 απολύσεις-αποχωρήσεις. Δηλαδή το αποτέλεσμα ήταν θετικό κατά 13.615 νέες θέσεις εργασίας.
- Το 2015 έγιναν 277.769 προσλήψεις και 258.818 απολύσεις. Δημιουργήθηκαν 18.951 νέες θέσεις εργασίας.
- Το 2016 οι προσλήψεις έφτασαν τις 330.627 και οι απολύσεις τις 307.416. Δηλαδή το αποτέλεσμα ήταν θετικό κατά 23.211 θέσεις.
- Το 2017 προσλήφθηκαν 370.776 άτομα και απολύθηκαν 347.277, δηλαδή δημιουργήθηκαν 23.499 νέες θέσεις.
Σε αυτό το διάστημα οι περισσότερες προσλήψεις πραγματοποιήθηκαν το μήνα Ιούνιο και μάλιστα με αυξητική τάση από χρονιά σε χρονιά (28.254 τον Ιούνιο του 2014, 31.509 του 2015, 39.990 του 2016 και 45.469 του 2017), γεγονός που σχετίζεται με την πορεία του τουρισμού. Αντίστοιχα, λόγω εποχικότητας του συγκεκριμένου κλάδου, ο μεγαλύτερος αριθμός απολύσεων καταγράφεται το μήνα Σεπτέμβριο, οπότε και καταγράφονται τα μεγαλύτερα αρνητικά ισοζύγια για τα έτη 2014 και 2015, ενώ το μήνα Ιανουάριο για το 2016 και τον Οκτώβριο για το 2017.
Σε ποιες πόλεις είναι πιο εύκολο να βρεις δουλειά
Όπως ήταν αναμενόμενο, η περιφερειακή ενότητα με τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας για το 2014 - 2017 είναι της Θεσσαλονίκης, όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα:
Στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης έχουμε πλεόνασμα 11.036 προσλήψεων το 2014, 12.424 το 2015, το 2016 άνοιξαν 19.112 νέες θέσεις εργασίας, αλλά το 2017 ανακόπηκε αυτός ο θετικός ρυθμός, με πλεόνασμα 16.308 νέων θέσεων.
Στην περιφερειακή ενότητα Πέλλας οι νέες θέσεις είναι 671 για το 2014, υπερδιπλασιάζονται σε 1.389 για το 2015, 1.245 το 2016, και εκτοξεύονται στις 2.367 το 2017. Μόνο στο δήμο Έδεσσας έχουμε 1.773 νέες θέσεις το 2016 και άλλες 1.621 το 2017.
Στις Σέρρες οι νέες θέσεις από 393 το 2014, φτάνουν τις 1.054 το 2015, αλλά ο ρυθμός μειώνεται τα επόμενα δύο χρόνια (457 το 2016, 1.242 το 2017).
Στο Κιλκίς υπάρχει μεγάλη διακύμανση: από πλεόνασμα 129 θέσεων το 2014 φτάνουμε σε 868 την επόμενη χρονιά, μόλις 61 θέσεις το 2016 και 972 το 2017.
Στην περιφερειακή ενότητα Πιερίας το πλεόνασμα είναι μικρότερο (147, 629, 817, 955 νέες θέσεις την περίοδο 2014 - 2017).
Στη Χαλκιδική υπάρχει ένα σταθερό πλεόνασμα περίπου 900 νέων θέσεων κάθε χρόνο (959, 901, 908, 887) την περίοδο 2014 - 2017
Στην περιφερειακή ενότητα Ημαθίας υπάρχει μια διακύμανση από 282 νέες θέσεις το 2014, σε 1.686 το 2015, 611 το 2016 και 768 το 2017.
Σε επίπεδο δήμων οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας εντοπίζονται στο δήμο Θεσσαλονίκης και ευρύτερα στο πολεοδομικό συγκρότημα.
Στο δήμο Θεσσαλονίκης ο αριθμός των νέων θέσεων εργασίας αυξανόταν κάθε χρόνο μέχρι το 2016 (κατά 3.342 νέες θέσεις το 2014, 5.180 το 2015, 7.464 το 2015 και 7.168 το 2017).
Στο δήμο Δέλτα καταγράφεται η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση των νέων θέσεων εργασίας τα δύο τελευταία χρόνια της εξεταζόμενης περιόδου (1.621 το 2017 και 1.773 το 2016, έναντι 545 το 2015 και 961 το 2014).
Στο δήμο Θέρμης από 1.025 το 2014 οι νέες θέσεις μειώθηκαν στις 626 το 2015, ήταν 905 το 2016 και το 2017 έκλεισε με 849 νέες θέσεις εργασίας.
Στο δήμο Παύλου Μελά το ισοζύγιο είναι θετικό κατά 804 νέες θέσεις εργασίας το 2014, 992 το 2015, 927 το 2016 και 1.407 το 2017.
Στο δήμο Καλαμαριάς καταγράφεται μια σταθερότητα με περίπου 700 νέες θέσεις κάθε χρόνο, πλην του 2016 που οι προσλήψεις ξεπέρασαν κατά 2.105 τις απολύσεις.
Στο δήμο Βόλβης καταγράφεται μια απότομη πτώση από 1.346 νέες θέσεις εργασίας το 2014 σε 360 το 2015, μόλις 6 το 2016, ενώ το 2017 οι απολύσεις ξεπέρασαν τις προσλήψεις κατά 21.
Μια νέα πόλη σερβιτόρων
Οι περισσότερες νέες θέσεις στην Κεντρική Μακεδονία ανοίγουν σε καφέ και εστιατόρια -μόνο το 2017 έγιναν 4.042 προσλήψεις στον κλάδο της εστίασης. Όσοι είναι κατά κύριο επάγγελμα σερβιτόροι και μπάρμαν προσεγγίζουν τα 24.000 άτομα, δηλαδή όσο ο πληθυσμός μιας πόλης όπως το Κιλκίς.
Αν σε αυτούς προστεθούν και όσοι εργάζονται στον κλάδο με μερική απασχόληση, η «πόλη των σερβιτόρων» είναι ακόμα μεγαλύτερη. Αντίστοιχα οι επιχειρήσεις εστίασης που ιδρύθηκαν στην Κ. Μακεδονία, αν και μειώθηκαν ανεπαίσθητα από το 2014 έως το 2015, το 2016 αυξήθηκαν σημαντικά και έφτασαν τις 590.
Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου (πλην μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών) είναι βάσει ισοζυγίου στη δεύτερη θέση με τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας την περίοδο 2016 - 2017 (στην 3η θέση το 2014 - 2015). Το 2017 οι νέες θέσεις εργασίας έφτασαν τις 2.707. Από το 2014 έως το 2015 οι ιδρύσεις επιχειρήσεων του κλάδου μειώθηκαν, ενώ στη συνέχεια το 2016 αυξήθηκαν και έφτασαν τις 1.639.
Στην 3η θέση κατά σειρά βάσει του ισοζυγίου είναι το χονδρικό εμπόριο (πλην μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών) για το 2016 και 2017 (2η θέση για το 2014 και 2015). Το 2017 αυξήθηκαν οι νέες θέσεις εργασίας και έφτασαν τις 2.310. Στο συγκεκριμένο κλάδο παρουσιάζεται μείωση του αριθμού των επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν από το 2014 έως το 2015, ενώ στη συνέχεια αυξήθηκε και έφτασε τις 2.207.
Συνολικά, η τάση ίδρυσης νέων επιχειρήσεων στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας υποχωρεί από το 2014 έως το 2015 και στη συνέχεια είναι αυξητική μέχρι το 2016, οπότε τελικά ο αριθμός των εγγραφών φτάνει τις 9.447 επιχειρήσεις. Οι περισσότερες είναι νέες επιχειρήσεις είναι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες, γιατί οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες ίδρυσης είναι πιο απλές και το κόστος μικρότερο.
Το προφίλ των ανέργων στην Κεντρική Μακεδονία
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, για τις 31 Δεκεμβρίου του 2017 στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εντοπίζεται το 19% του συνόλου των ανέργων της χώρας, απαριθμώντας τους σε 204.259, εκ των οποίων το 62,58% είναι γυναίκες. Οι περισσότεροι προέρχονται από δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ οι κυρίαρχες ηλικιακές ομάδες είναι 35 - 49 (37,52%), 50 - 64 (32,86%) και 25 - 34 (21,89%) ετών.
Από τους μακροχρόνια άνεργους της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας το 39,95% εντάσσονται στην ηλικιακή ομάδα των 50 - 64 ετών, και το 67,54% είναι γυναίκες και προέρχονται από τη δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε ανάλογα ποσοστά.
Στις ηλικίες μέχρι 24 ετών το συντριπτικό 80,20% παραμένει στην ανεργία για χρονική περίοδο μικρότερη του ενός έτους, οι περισσότεροι αναζητούν ενεργά εργασία (88,24%) και το 50,81% αυτών προέρχεται από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Τέλος, εξετάζοντας την πυκνότητα της ανεργίας, παρατηρείται η ιδιαίτερα αυξημένη τιμή (30,24%) της περιφερειακής ενότητας Χαλκιδικής σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες, λόγω της εποχικής φύσης της οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 5-6 Ιανουαρίου 2019