Στα χαμηλά των τουριστικών επιδόσεων των 13 Ελληνικών Περιφερειών, βρέθηκε το 2022 η Κεντρική Μακεδονία. Η Π.Κ.Μ. κατρακύλησε θέση στον ανταγωνισμό με τις υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας, είχε τη χαμηλότερη μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση στη χώρα, μόλις 45 ευρώ, ενώ οι εισπράξεις της μειώθηκαν κατά 32,8%. Η Κεντρική Μακεδονία έχασε έδαφος σε σύγκριση με άλλες Περιφέρειες της χώρας, αλλά έχασε και απέναντι στον εαυτό της, σε σύγκριση με ό,τι είχε καταφέρει το 2019.
Καμπανάκια προειδοποιητικά για την πορεία του Τουρισμού στην Κεντρική Μακεδονία, κτυπάει η μελέτη του INSETE, του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, με τίτλο «Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Α’ Μέρος - Ανάλυση στοιχείων εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια 2022».
Στη μελέτη, που χαρτογραφεί τα χαρακτηριστικά του ελληνικού τουρισμού το 2022, ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, φαίνεται ξεκάθαρα, ότι στην πρώτη χρονιά μετά την διετή κρίση που είχε προκαλέσει στη διεθνή τουριστική βιομηχανία η πανδημία, η Κεντρική Μακεδονία, έχασε πόντους στη σύγκριση των επιδόσεών της με άλλες ελληνικές Περιφέρειες με ισχυρό τουριστικό προφίλ, αλλά έχασε πόντους και στην αναμέτρηση με τον ίδιο τον εαυτό της και τις δικές της επιδόσεις του 2019, ενώ απέχει πολύ από το αλλάξει προφίλ και να ανεβεί κατηγορία, προσελκύοντας ξένους επισκέπτες με πιο γεμάτα πορτοφόλια και μεγαλύτερη κατά κεφαλή δαπάνη.
Το 2022, στην Ελλάδα, τα «νούμερα» από τον εισερχόμενο τουρισμό, δεν έπιασαν εκείνα του 2019, της τελευταίας προ covid πολύ καλής χρονιάς, αν και τα πλησίασαν σε μεγάλο βαθμό.
Έτσι, οι επισκέψεις στις 13 Περιφέρειες της χώρας μας ( επίσκεψη σε παραπάνω της μίας Περιφέρειες) μειώθηκαν κατά -14,4% σε σχέση με το 2019, οι διανυκτερεύσεις μειώθηκαν κατά -6,7%, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά -2,4%, με ορισμένες, λίγες, Περιφέρειες ( Πελοποννήσου, Αττικής, Ιονίων Νήσων, Κρήτης) να επιτυγχάνουν συγκριτικά θετικές επιδόσεις, κατά περίπτωση.
Δυστυχώς, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν συμπεριλαμβάνονταν σε αυτές, τις λίγες έστω, που πέτυχαν θετικό πρόσημο είτε στην επισκεψιμότητα, είτε στις διανυκτερεύσεις, είτε στα έσοδα. Μάλιστα, στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση η Κεντρική Μακεδονία, έγραψε αρνητικό ρεκόρ, καθώς με τα 45 ευρώ/ διανυκτέρευση, είχε τη μεγαλύτερη μείωση, της τάξης του -19,2%, από όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας.
Στην τρίτη θέση στις Επισκέψεις
Στις Επισκέψεις ( σ.σ. επισκέπτες πηγαίνουν σε περισσότερες της μίας Περιφέρειες), με 5.568, η Κεντρική Μακεδονία βρέθηκε στην τρίτη θέση, έχοντας όμως μείωση -17,6% σε σχέση με τις επισκέψεις του 2019. Σημειωτέον ότι αύξηση στον αριθμό των επισκέψεων πέτυχαν μόνο δύο Περιφέρειες, των Ιονίων Νήσων και της Ηπείρου ενώ η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη διέγραψε κάθετη πτώση με – 71,4%.
Στην Κεντρική Μακεδονία η πλειονότητα των επισκέψεων προήλθε από τη Βουλγαρία (1.230 χιλ.). Ακολούθησαν οι επισκέψεις από την Γερμανία (854 χιλ.) και την Βόρεια Μακεδονία (758 χιλ.)
Διανυκτερεύσεις ανά Περιφέρεια
Σε ό,τι αφορά στις διανυκτερεύσεις, με 33.926 συνολικά, η Κεντρική Μακεδονία υποχώρησε στην 4η θέση της συγκεκριμένης κατάταξης, εγγράφοντας -16,9% σε σχέση με τις διανυκτερεύσεις του 2019. Αξίζει να σημειωθεί ότι Αττική, Πελοπόννησος και Ήπειρος είχαν αύξηση διανυκτερεύσεων σε σχέση με το 2019.
Στην Κεντρική Μακεδονία, η μελέτη του INSETE παρουσιάζει το εξής πολύ ενδιαφέρον στοιχείο σε ό,τι αφορά τις κύριες αγορές με βάση τις διανυκτερεύσεις. Έτσι, ενώ οι ταξιδιώτες από την Γερμανία ήταν στη δεύτερη θέση βάσει επισκέψεων, πραγματοποίησαν 11.089 χιλ. διανυκτερεύσεις και αποτέλεσαν την κύρια αγορά για την Περιφέρεια, ενώ ακολούθησαν οι ταξιδιώτες από την Ρουμανία και την Σερβία με 3.751 χιλ. και 2.619 χιλ. διανυκτερεύσεις αντίστοιχα, αγορές δηλαδή που δεν ήταν καν στην πρώτη τριάδα των επισκέψεων. (σ.σ. η 1η τριάδα βάσει επισκέψεων ήταν Βουλγαρία, Γερμανία, Βόρεια Μακεδονία).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά Περιφέρεια
Στις ταξιδιωτικές εισπράξεις, η Κεντρική Μακεδονία έχασε κι’ άλλο έδαφος αφού υποχώρησε στην πέμπτη θέση, με τις εισπράξεις να διαμορφώνονται σε 1.511 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση -32,8%.
Στα 1,511 δις. ευρώ που εισέρρευσαν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων προήλθε από την Γερμανία (378 εκατ.), ενώ ακολούθησαν οι εισπράξεις από την Ρουμανία (187 εκατ. ) και τη Σερβία (165 εκατ. ). Δηλαδή οι περισσότερες εισπράξεις έγιναν από τις τρεις αγορές που έκαναν και τις περισσότερες διανυκτερεύσεις στην Κεντρική Μακεδονία.
Να σημειωθεί ότι Ιόνιοι Νήσοι, Αττική και Κρήτη, με τη σειρά που αναφέρονται, είχαν περισσότερες εισπράξεις από το 2019.
H Κεντρική Μακεδονία πίσω από το μέσο όρο της χώρας
Η έκταση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Τουρισμός στην Κεντρική Μακεδονία, φαίνεται καθαρά στους πίνακες ‘4’ και ‘5’ της μελέτης, εικόνα που αν συνεκτιμηθεί με άλλα στοιχεία της μελέτης όπως και με τα όσα γνωρίζουμε για τα ζητήματα που συνδέονται με τον εισερχόμενο τουρισμό στην συγκεκριμένη Περιφέρεια ( σ.σ. μεγάλη εξάρτηση από τον οδικό τουρισμό, λίγες διεθνείς αεροπορικές συνδέσεις, πολύ χαμηλή επισκεψιμότητα σε συγκεκριμένες Π.Ε.), τότε εξηγούν και τις χαμηλές τουριστικές επιδόσεις της Π.Κ.Μ.
Συγκεκριμένα, η δαπάνη ανά επίσκεψη στη Π.Κ.Μ. είναι μόλις 271 ευρώ, όταν στη χώρα είναι 550 ευρώ, ήτοι κάτω του μέσου όρου και σχεδόν στο μισό . Η δαπάνη ανά διανυκτέρευση είναι 45 ευρώ, όταν στο σύνολο της χώρας είναι 80 ευρώ, δηλαδή στο 44%.
Όταν η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας συγκρίνεται με τον εαυτό της και τις επιδόσεις που είχε το 2019, διαπιστώνουμε ότι η Κεντρική Μακεδονία κατέγραψε μείωση στη δαπάνη ανά επίσκεψη και στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση και συγκεκριμένα μείωση - 18,5% στη δαπάνη ανά επίσκεψη και, μείωση - 19,2% στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση. Αυτές οι οπισθοχωρήσεις φαίνονται πιο ανησυχητικές αφού στο σύνολο της χώρας αυξήθηκαν τόσο η δαπάνη ανά επίσκεψη, όσο και η δαπάνη ανά διανυκτέρευση.
Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης, η δαπάνη ανά επίσκεψη ανά Περιφέρεια στις 13 Περιφέρειες της χώρας το 2022 διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στα 550 ευρώ, έναντι 482 ευρώ το 2019, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση κατά +14%. Η αύξηση αυτή οφείλεται, στην αύξηση της μέσης διάρκειας παραμονής κατά +9% και την αύξηση της μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση κατά +4,6%. Μόνο τέσσερις Περιφέρειες, μεταξύ αυτών και η Κεντρική Μακεδονία ( και Νότιο Αιγαίο, Θεσσαλία, Ήπειρο) παρουσίασαν μείωση ενώ οι υπόλοιπες εννέα παρουσίασαν αύξηση.
Σε ό,τι αφορά στη μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση στις 13 Περιφέρειες της χώρας το 2022 διαμορφώθηκε στα 80 ευρώ, έναντι 76 ευρώ το 2019 παρουσιάζοντας αύξηση +4,6%. Παρά την αύξηση που υπήρξε στη μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση, στη χώρα, η Κεντρική Μακεδονία κατέγραψε μείωση ( μαζί με Νότιο Αιγαίο, Πελοπόννησο και Θεσσαλία), όταν εννέα (9) Περιφέρειες παρουσίασαν αύξηση.
Σε ο,τι αφορά στη μέση διάρκεια παραμονής στην Κεντρική Μακεδονία, διαμορφώθηκε σε 6,1 διανυκτερεύσεις καταγράφοντας οριακή αύξηση κατά +0,9% σε σύγκριση με το 2019.
Οι "λεφτάδες" δεν έρχονται στη Π.Κ.Μ.
Με την πρώτη ανάλυση των στοιχείων που παραθέτει η μελέτη του INSETE διαπιστώνεται, ότι οι ξένοι τουρίστες που αφήνουν χρήμα στις περιοχές που επισκέπτονται, δηλαδή οι Αμερικανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, οι Δυτικοευρωπαίοι γενικότερα, είτε δεν έρχονται στην Κεντρική Μακεδονία, είτε αποτελούν πολύ μικρά μερίδια στο μείγμα των ξένων τουριστών που έρχεται στην Π.Κ.Μ.
Η πλειονότητα των ξένων επισκεπτών είναι από τα Βαλκάνια, επισκέπτες με χαμηλό budget, περιορισμένη δαπάνη ανά διανυκτέρευση , ενώ οι εθνικότητες που έρχονται σε μεγαλύτερους αριθμούς, δηλαδή Βούλγαροι και Βορειομακεδόνες, κάνουν συγκριτικά λιγότερες διανυκτερεύσεις και μικρότερη δαπάνη ανά διανυκτέρευση από τους Ρουμάνους και τους Σέρβους, με εξαίρεση τους Γερμανούς. Είναι γνωστά τα προβλήματα στην οικονομία της γειτονικής Βουλγαρίας, οι συγκριτικά περιορισμένες δυνατότητες των Βαλκάνιων γειτόνων, όμως αυτές οι διαπιστώσεις δεν αναιρούν τη διαπιστωμένη κατάσταση για τον τουρισμό στην Κεντρική Μακεδονία.
Πέραν αυτού, με εξαίρεση τις Περιφερειακές Ενότητες Χαλκιδικής, Πιερίας και Θεσσαλονίκης, οι υπόλοιπες Π.Ε. της Κεντρικής Μακεδονίας, δεν προσελκύουν τέτοιους αριθμούς εισερχόμενων τουριστών, που να συμβάλλουν καθοριστικά στην τουριστική ανάπτυξη του συνόλου της Π.Κ.Μ.
Συνεπώς, η Κεντρική Μακεδονία έχει μακρύ δρόμο να διανύσει για να αναπτυχθεί σταδιακά τουριστικά, αυξάνοντας σε πρώτη φάση και , σε συνεργασία με αερομεταφορείς, τις διεθνείς συνδέσεις του αεροδρομίου Μακεδονία της Θεσσαλονίκης.