Μιλήσαμε με τρία μέλη της κοινότητας του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη, που λειτουργεί εδώ και 36 χρόνια στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Το δεύτερό τους σπίτι, όπως το ονομάζουν, το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στην επικαιρότητα και αυτό φαίνεται πως τους δυσαρεστεί και τους δημιουργεί ανασφάλεια για το μέλλον.
Η Ιθάκη ξεκίνησε το ταξίδι της το 1983 και από τότε έχουν περάσει από τα προγράμματά της περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι. Όπως μας λέει ο υπεύθυνος του ΚΕΘΕΑ Ιθάκη Βασίλης Καλαμπαλίκης, κάθε πρόγραμμα θεραπείας έχει πέντε βασικούς πυλώνες. Να μείνει κανείς καθαρός σωματικά από ουσίες, να έχει νομική βοήθεια για εκκρεμότητες που αφορούν τη χρήση, να αντιμετωπιστούν πιθανά προβλήματα υγείας, να έχει ψυχολογική στήριξη, και να του παρέχονται εκπαίδευση και βοήθεια στην αναζήτηση εργασίας.
Για τους σκοπούς αυτούς στην περιοχή της Σίνδου βρίσκεται το σπίτι του ΚΕΘΕΑ, όπου μένουν οι ενήλικες για τρεις έως εννέα μήνες για το βασικό στάδιο της θεραπείας τους. Εκεί έχουν τη δυνατότητα να τελειώσουν τη βασική σχολική τους εκπαίδευση, να μάθουν ξένες γλώσσες, καθώς και να συμμετέχουν στην ποδοσφαιρική ομάδα του ΚΕΘΕΑ.
Παράλληλα, στις εγκαταστάσεις της Σίνδου λειτουργούν τέσσερις παραγωγικές μονάδες, ένα αγρόκτημα με βιολογικές καλλιέργειες, ένα εργαστήριο κεραμικής και γυαλιού, ένα ξυλουργείο και μία εκτυπωτική μονάδα. Και οι τέσσερις έχουν στόχο να παρέχουν κατάρτιση στα μέλη της επανένταξης και παράλληλα αναζητούν τρόπους αυτοχρηματοδότησης.
Ο κ. Καλαμπαλίκης εκτιμά πως υπάρχει ο κίνδυνος η κυβέρνηση και το νέο διορισμένο διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΘΕΑ να θέσει κριτήρια αγοράς στη λειτουργία των μονάδων αυτών, κάτι που θα έθετε σε κίνδυνο τη λειτουργία τους, και ενδεχομένως να οδηγούσε σε λουκέτο τις μονάδες αυτές.
«Το ΚΕΘΕΑ είναι η δεύτερή μου οικογένεια»
Ο Μιχάλης βρίσκεται στο στάδιο της κοινωνικής επανένταξης και μας μιλά για το ΚΕΘΕΑ με συγκίνηση, καθώς, όπως λέει, είναι η δεύτερη οικογένειά του. «Το ΚΕΘΕΑ το γνώρισα το 2001, επειδή είχε πρόβλημα και η αδερφή μου, η οποία εδώ και 18 χρόνια είναι καθαρή. Για μένα ήταν πρότυπο ότι μπορώ και εγώ να κάνω κάτι. Το 2007 μπήκα στο ΚΕΘΕΑ Διάβαση, αποφοίτησα έπειτα από περίπου τέσσερα χρόνια, αντιμετώπισα κάποιες προσωπικές δυσκολίες και έκανα μία υποτροπή, δεν το έβαλα κάτω και πριν από ενάμιση χρόνο επέλεξα να έρθω στο ΚΕΘΕΑ Ιθάκη. Τώρα είμαι στην επανένταξη» μας λέει.
Σημαντικό στοιχείο για τη λειτουργία του ΚΕΘΕΑ, σύμφωνα με τον Μιχάλη, είναι το ομαδικό πνεύμα που επικρατεί, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του καθένα. «Με αυτούς τους ανθρώπους νιώθω την άνεση, την ασφάλεια, την εμπιστοσύνη να εκθέσω και την πιο σκοτεινή πλευρά μου, με κάνει να αισθάνομαι ευγνωμοσύνη, μου συμπεριφέρονται όπως η οικογένειά μου» μας εξηγεί.
Παράλληλα, ο Μιχάλης τονίζει τη σημασία που έχει για κάθε παιδί όταν οι γονείς του εντάσσονται και αυτοί στις ομάδες γονέων που λειτουργούν. Η μητέρα του έγινε μέλος τους και, όπως μας λέει, «έγινε καλύτερος άνθρωπος». «Η φιλοσοφία του ΚΕΘΕΑ και οι άνθρωποί του είναι αυτό που μας κρατάει και δουλεύουμε για τον εαυτό μας. Είναι ένα πανεπιστήμιο, όποιος το αντέξει, θα μείνει καθαρός» συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «με τα εργαλεία που σου δίνει το ΚΕΘΕΑ μειώνονται οι φόβοι σε σχέση με τις συνθήκες και τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσεις έξω στην κοινωνία. Έχεις όλα τα εργαλεία και τα εφόδια αν εσύ πραγματικά θέλεις να κάνεις πράξη το στόχο σου».
«Βρήκε το σπίτι μου τη ζωή του»
Η Κική Ευστρατουδάκη είναι μητέρα και πρόεδρος του Συλλόγου Οικογένειας και Φίλων ΚΕΘΕΑ, και αφιερώνει πολλές ώρες στην καθημερινότητά της, για να στηρίξει και να στηριχθεί από άλλους γονείς.
«Το ΚΕΘΕΑ είναι η ζωή μου, ήρθα εδώ ως άνθρωπος που δεν γνώριζα τίποτα για τα ναρκωτικά. Έκτοτε το θεωρώ σπίτι μου, βρήκα πρώτα τα δικά μου πατήματα. Οι συναντήσεις στο ΚΕΘΕΑ έγιναν οι ανάσες μου, για να μπορέσω να συνεχίσω, γιατί υπήρχε ένα παιδί στο σπίτι το οποίο έπινε και δεν ήξερα πώς να το χειριστώ. Αγκαλιάστηκα πολύ από το προσωπικό και τις υπόλοιπες οικογένειες που ήταν ήδη εδώ και είχαν κάνει βήματα» μας εξιστορεί η κ. Ευστρατουδάκη.
Όπως μας λέει, ο γιος της είδε την αλλαγή στην ίδια και τότε αποφάσισε να ενταχθεί και αυτός σε πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ. «Δεν ντρέπομαι που ανήκω σε αυτήν την οικογένεια» σημειώνει η ίδια και τονίζει πως «όποια οικογένεια δεν αποδεχθεί ότι το παιδί της κάνει χρήση ναρκωτικών, δεν σώζει το παιδί της. Πρέπει να αποδεχθούμε το πρόβλημα, να το αγκαλιάσουμε και έχουμε πολλές ελπίδες να σωθεί το σπίτι μας και το παιδί μας, που αυτός είναι ο στόχος μας».
«Παιχνίδι επικοινωνίας από την κυβέρνηση»
Ερωτηθείς σχετικά με την απόφαση του υπουργού Υγείας Β. Κικίλια να καταργήσει το αυτοδιοίκητο του ΚΕΘΕΑ και να ορίσει ο ίδιος διοικητικό συμβούλιο, ο κ. Καλαμπαλίκης κάνει λόγο για ένα «παιχνίδι επικοινωνίας με πολιτικούς σκοπούς σε σχέση με το χώρο της απεξάρτησης».
Σύμφωνα με τον ίδιο, κεντρικός στόχος της κυβέρνησης είναι να θιγεί το μοντέλο διοίκησης του ΚΕΘΕΑ και να χαρακτηριστεί αναποτελεσματικό. Η δημόσια συζήτηση και οι «λάσπες» προς το ΚΕΘΕΑ, όπως τονίζει, «έκαναν μεγάλη ζημιά στη θεραπευτική σχέση που υπάρχει και που δημιουργείται με τους ανθρώπους που τώρα έρχονται στα προγράμματα».
* Δημοσιεύτηκε στη "Θεσσαλονίκη" στις 14.11.2019.