ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Κομμένες γλώσσες» μεταξύ πραγματικού και μεταφυσικού

Κυριακή Τσολάκη30 Σεπτεμβρίου 2022

Ο σουρεαλισμός που δεν απέχει πολύ από τη σκληρή πραγματικότητα. Αυτή η πρόταση θα μπορούσε να είναι μία πολύ σύντομη επιτομή του βιβλίου του Παναγιώτη Κολέλη «Κομμένες γλώσσες», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Πρόκειται για μία συλλογή εννέα ιστοριών κοινωνικού ρεαλισμού. Ο συγγραφέας επιλέγει τη μικρή φόρμα γιατί όπως τονίζει στη «ΜτΚ» εμπεριέχει μία ιδιαίτερη δυναμική, με την έννοια πως όλη η δράση αναπτύσσεται μέσα σε λίγες σελίδες. «Αυτό σημαίνει πως ο αναγνώστης δεν έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του για να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες, να κατανοήσει τις αδυναμίες τους και να αφουγκραστεί τις ανάγκες τους. Και εδώ ακριβώς έγκειται το ταλέντο και η ικανότητα του συγγραφέα της μικρής φόρμας: Θα πρέπει να κοπιάσει σκληρά για να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες που θα συμπαρασύρουν τον αναγνώστη στον κόσμο των ιστοριών του, κάνοντάς τον συνοδοιπόρο στο βλέμμα και στην οπτική του. Ή, για να το πω διαφορετικά, η μικρή φόρμα είναι σαν έναν άνθρωπο που ξαφνικά μαθαίνει ότι δεν έχει πολύ χρόνο ζωής μπροστά του και αποφασίζει να εστιάσει στα σημαντικά που όλο ανέβαλλε για το μέλλον. Το διήγημα δεν συγχωρεί το περιττό, το ανούσιο, τη φιοριτούρα που έχει ανάγκη σε ορισμένα σημεία το μυθιστόρημα για να αποφορτίσει τον αναγνώστη. Πρέπει να προλάβει να στήσει άμεσα και σε μικρή έκταση μια ολόκληρη ατμόσφαιρα, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο μα συνάμα και εντυπωσιακό», επισημαίνει.

«Εκεί έξω συμβαίνουν πράγματα εξωφρενικά»

Οι ιστορίες ακροβατούν μεταξύ του πραγματικού και του φαντασιακού, του ορατού και του αόρατου. «Γράφοντας τις ‘Κομμένες γλώσσες’ αναρωτιόμουν διαρκώς το εξής: Πού σταματάει η πραγματικότητα και πού ξεκινάει η μυθοπλασία στις ιστορίες μου; Η απάντηση διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, καθώς εξαρτάται από τα βιώματά του, από τον τρόπο που αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τα γεγονότα. Προσωπικά, κοιτώντας πολλές φορές τον κόσμο γύρω μου έχω την εντύπωση ότι εκεί έξω συμβαίνουν πράγματα εξωφρενικά, που αν δεν ερχόμουν σε επαφή μαζί τους και δεν τα έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια, θα ήταν δύσκολο να πιστέψω πως θα μπορούσαν ποτέ να συμβούν», λέει ο συγγραφέας.

Με αυτή την έννοια, θεωρεί ότι η πραγματικότητα με τη φαντασία περιπλέκονται, με τη συνύπαρξή τους τα τελευταία χρόνια να έχει καταστεί ακόμα πιο έντονη. «Ακροβατώντας ανάμεσά τους, από τη μία προσπαθώ να κατανοήσω καλύτερα τον κόσμο γύρω μου, να τον ερμηνεύσω και να τον αναδείξω, και από την άλλη να δημιουργήσω μία μορφή άμυνας απέναντι σε όσα συμβαίνουν, πιστεύοντας πως με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρω να μείνω προστατευμένος από τη βαρβαρότητα αυτού του κόσμου. Μία ψευδαίσθηση που μου αρέσει να συντηρώ ώρες ώρες, μόνο και μόνο για να μη χάσω την πίστη μου στον άνθρωπο», συμπληρώνει.

Για εκείνον τα βιώματα, οι προσλαμβάνουσες από την καθημερινότητα, η τριβή με τους άλλους ανθρώπους, διαμορφώνουν προσωπικότητες, τρόπο συμπεριφοράς και επηρεάζουν φυσικά και τη συγγραφική ματιά. «Η επικαιρότητα με τις ανεξάντλητες θεματικές της είναι μία μεγάλη πηγή έμπνευσης, μία χοάνη που φέρνει συνεχώς στην επιφάνεια γεγονότα και απρόβλεπτες καταστάσεις, δοκιμάζοντας τα όριά μας και φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με συναισθήματα και πλευρές του χαρακτήρα μας που ποτέ δεν πιστεύαμε ότι είχαμε. Οι ήρωες στις ‘Κομμένες γλώσσες’, στην προσπάθειά τους να κάνουν μία νέα αρχή, βιώνουν το πιο σκληρό πρόσωπο της καθημερινότητας. Κι αυτό τους τσακίζει, παρότι τους βοηθά να καταλάβουν πολλά πράγματα για τον εαυτό τους που δεν είχαν μέχρι τότε συνειδητοποιήσει. Όταν κάποιος προσπαθεί να ‘αναγεννηθεί’, θα πρέπει να είναι έτοιμος να αφήσει κάτι από τον παλιό εαυτό πίσω του, να απορρίψει συνήθειες, να ανοίξει χώρο στο καινούργιο, διαφορετικά είναι σαν να κάνει μία τρύπα στο νερό», υπογραμμίζει.

Η αντίθεση ανάμεσα σε δύο κόσμους

Στόχος του ήταν μέσα από το βιβλίο να αναδείξει πλευρές και όψεις της καθημερινότητας, που είτε δεν προβάλλονται αρκετά προς τα έξω είτε γίνεται προσπάθεια να αποσιωπηθούν. Να αναδείξει ότι η ομορφιά στη ζωή δεν βρίσκεται στην ευκολία της, αλλά στο αγώνα για τη βελτίωσή της, ότι δεν έχει νόημα να «κόβουμε» τις γλώσσες μας αλλά να τις χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε για όσα μας πνίγουν καθώς και για όσα ονειρευόμαστε. «‘Τον άνθρωπο μπορείς αν θες να τον εξοντώσεις, αλλά δεν μπορείς να τον νικήσεις’, υποστήριζε ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας, Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Οι ήρωές μου, λοιπόν, μπορεί να μοιάζουν εξοντωμένοι ψυχικά και σωματικά, ωστόσο δεν είναι νικημένοι. Δεν πρέπει ο αναγνώστης να το πιστέψει αυτό. Δύσκολες στιγμές στη ζωή θα υπάρξουν, κάποιες φορές μπορεί να χάσουμε τα πάντα, να πιάσουμε ακόμα και πάτο, να ζήσουμε τραγωδίες, όμως πρέπει να βρούμε το κουράγιο να μαζέψουμε τα κομμάτια μας και να σταθούμε ξανά στα πόδια μας. Οι ήρωές μου το κάνουν αυτό μέχρι ένα σημείο, όσο αντέχει ο καθένας τους. Μετά τα παρατούν. Αυτό όμως δεν γίνεται για να τους μιμηθεί ο αναγνώστης, αλλά για να δει την αντίθεση ανάμεσα στους δύο κόσμους, σε αυτόν της παραίτησης και σε εκείνον του αγώνα, να πιστέψει στις δυνάμεις του και να ακολουθήσει την ομορφιά του δεύτερου, παρά τις δυσκολίες του», λέει.

«Είμαι ακόμα στη φάση που απολαμβάνω το ταξίδι που κάνουν οι ‘Κομμένες γλώσσες’»

Γεννημένος τον Ιούνιο του 1990 στην Αθήνα ο συγγραφέας σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά ασχολείται επαγγελματικά με την επικοινωνία και τις δημόσιες σχέσεις. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα στο Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας και αρθρογραφεί σχετικά με το βιβλίο, το θέατρο και την πολιτική. Αυτό είναι το τρίτο του βιβλίο. Για το τι ακολουθεί μετά τονίζει: «Υπάρχουν ιδέες, σκέψεις, σχεδιαγράμματα, χαρακτήρες που διεκδικούν τον δικό τους ζωτικό χώρο ώστε να εξελιχθούν σε ήρωες ενός βιβλίου. Ωστόσο, είμαι ακόμα στη φάση που απολαμβάνω το ταξίδι που κάνουν οι ‘Κομμένες γλώσσες’. Πραγματοποιώ παρουσιάσεις, συνομιλώ με αναγνώστες, προσπαθώ να συναισθανθώ σε όλο του το εύρος το αποτύπωμα που μου έχουν αφήσει τόσο συγγραφικά όσο και προσωπικά σαν άνθρωπο. Επιπλέον, αυτή την περίοδο αφιερώνω τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο μου στην λίγων μηνών κόρη μου. Εξερευνώ αυτόν τον συναρπαστικό κόσμο της πατρότητας, τις αλλαγές που έχει δημιουργήσει στη ζωή μου, όντας σίγουρος πως θα με επηρεάσει και συγγραφικά στο μέλλον επεκτείνοντας το πεδίο των επιλογών και της σκέψης μου».

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στο καφέ «Ζώγια» (Αλ. Σβώλου 54» στις 16 Οκτωβρίου στις 7 μ.μ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25.09.2022
This page might use cookies if your analytics vendor requires them.