Με καταιγιστικούς ρυθμούς συνεχίζεται η έκδοση νομοθετικών κειμένων που σχετίζονται με την τρέχουσα πανδημία. Κεντρική στόχευση; Η υποστήριξη της επιβίωσης των επιχειρήσεων και η διασφάλιση θέσεων εργασίας. Με πρόσφατη αρθρογραφία μας επιχειρήσαμε την (απο)κωδικοποίηση των βασικότερων από αυτές. Ήδη έχουμε μια νεότερη, συμπληρωματική και ξεχωριστά σημαντική, Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας. Βασικό αντικείμενό της; Η διασφάλιση, και πάλι, των θέσεων εργασίας. Η λογική που τη διαπνέει είναι και εκείνη των προγενέστερων, σχετικών, νομοθετημάτων: «Σε βοηθώ να συνεχίσεις να υπάρχεις, υποχρεούσαι όμως να διασφαλίσεις τις θέσεις εργασίας της επιχείρησής σου».
Πιο συγκεκριμένα:
Εκδόθηκε η (πολυαναμενόμενη) υπ’ αριθμ. 13564/Δ1.4770/30.3.20 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΦΕΚ τ. Β’ 1161/3.4.20) με την οποία αποσαφηνίζονται κρίσιμα, ανοικτά μέχρι πρότινος, θέματα. Σημαντικότερο μέλημά της αποτελεί η απαγόρευση των απολύσεων.
Ποιους καταλαμβάνει η απαγόρευση απολύσεων;
Ισχύει, ήδη, απαγόρευση απολύσεων από 18.3.2020 (άρθρο ενδέκατο §1 ΠΝΠ 20.3.20) για τις επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί/απαγορευθεί η λειτουργία τους με απόφαση Δημόσιας Αρχής.
Η απαγόρευση απολύσεων δεν καταλαμβάνει το σύνολο των υπολοίπων επιχειρήσεων.
Καταλαμβάνει εκείνες μόνον που έχουν χαρακτηριστεί ως πληττόμενες βάσει του κύριου (ή του δευτερεύοντος υπό προϋποθέσεις ΚΑΔ τους)-και αξιοποιούν νομοθετικές ευχέρειες που έχουν παρασχεθεί στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας. Των ευχερειών, ειδικότερα:
(α) της αναστολής συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους
(β) της τηλεργασίας για (έως) το 10% των εργαζομένων των οποίων έχουν αναστείλει τη σύμβαση εργασίας τους
(γ) του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας (μορφή εκ περιτροπής εργασίας) και
(δ) της μεταφορά προσωπικού τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου
Ποιο το περιεχόμενο της υποχρέωσης διατήρησης «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας»;
(α) Οι προαναφερθείσες επιχειρήσεις υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Κι ακόμα περισσότερο: τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας. Η συγκεκριμένη υποχρέωση εξειδικεύεται σε ρητή απαγόρευση καταγγελίας συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους. Σε περίπτωση περίπτωση πραγματοποίησης μιας τέτοιας καταγγελίας, αυτή είναι άκυρη. Από τη συγκεκριμένη ρύθμιση εξαιρείται η λύση συμβάσεων εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση και λόγω συνταξιοδότησης.
(β) ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Έντονη ανασφάλεια δικαίου δημιουργείται από το γεγονός ότι μετά την ανωτέρω ΥΑ, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποιον αριθμό θέσεων εργασίας είναι υποχρεωμένες να διατηρήσουν οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους στο πλαίσιο των συγκεκριμένων μέτρων.
Ειδικότερα:
Σύμφωνα με προγενέστερη ρύθμιση (άρθρο 1 §5 του κεφ. Α2 της υπ΄αριθμ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 1078/28-3-2020) οι επιχειρήσεις-εργοδότες που αναστέλλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους για 45 ημέρες έχουν, επίσης, την υποχρέωση διατήρησης «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας». Στη έννοια «του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» δεν περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση λήγει μετά τη έναρξη της αναστολής (βεβαίως και οι οικειοθελώς αποχωρούντες και οι συνταξιοδοτουμένοι) .
Αντίθετα, στην εισαγωγικώς αναφερόμενη ΥΑ στην έννοια «του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου, των οποίων η σύμβαση λήγει μετά τη έναρξη της αναστολής συμβάσεων εργασίας συναδέλφων τους.
Κι όλα τούτα, παρά το γεγονός πως και τα δυο νομοθετήματα μοιάζουν αλληλοεπικαλυπτόμενα. Θα μπορούσε, βέβαια, να υποστηριχθεί η άποψη πως η πλέον πρόσφατη (και ειδικότερη) ΥΑ υπερισχεύει...
(γ) Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν εδώ:
Η ΠΝΠ/20.3.20 προβλέπει (άρθρο ενδέκατο παρ.2.Α.γ) πως οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που κάνουν χρήση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας (μέρους ή του συνόλου) του προσωπικού τους, υποχρεούνται (μετά τη λήξη της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους), να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής. Εν ολίγοις: Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν ήταν δυνατό να κάνουν απολύσεις: (α) για 45 ημέρες (:ο χρόνος της αναστολής) και (β) για ακόμα 45 ημέρες.
Η συγκεκριμένη απόφαση αναφέρεται σε απαγόρευση απολύσεων για το πρώτο 45ήμερο και όχι και για το επόμενο (45ήμερο). Είναι προφανές όμως πως, νομοθετικά, υπερισχύει η ρύθμιση της ΠΝΠ/20.3.20.
Όπως και εισαγωγικά αναφέρθηκε επιχειρήσαμε, με πρόσφατη αρθρογραφία μας, την αποκωδικοποίηση της πρόσφατης, πολυδαίδαλης και σχετικής με την πανδημία νομοθεσίας. Ενδεικτικά:
10+20 Απαντήσεις Για Την Εργασία Σε Επιχειρήσεις Που Πλήττονται Ή Έχει Ανασταλεί Η Λειτουργία Τους
Κορωνοϊός: Αόρατος(;) Εχθρός Των Θέσεων Εργασίας (:Μέτρα Αποτροπής Των Απολύσεων)
Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ένας + Ένας Δεκάλογοι Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Τους Σχέσεις (:«Κακοτοπιές» Και «Business Opportunities»)
Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ο Δεύτερος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις
Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ο Πρώτος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις
Η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση έρχεται να καλύψει κάποια από τα υφιστάμενα (ήδη επισημασμένα στην ανωτέρω αρθρογραφία) κενά.
Είναι αλήθεια πως δεν αποφεύγει τη δημιουργία νέων προβληματισμών. Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως αποδεικνύεται συνεπής με την (ενδεδειγμένη) απόφαση και σταθερή πολιτική για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας.
Πάντοτε χρήσιμων και, υπό τις παρούσες συνθήκες, για την «επόμενη μέρα» πολύτιμων...
Ο Σταύρος Κουμεντάκης είναι Senior Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή