Για το διακύβευμα των σημερινών εθνικών εκλογών και τις προτεραιότητες του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής μιλά στη «ΜτΚ» ο υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας και μέλος του πολιτικού συμβουλίου του κόμματος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και πρώην ευρωβουλευτής, Κώστας Χρυσόγονος.
Σε λίγες ώρες οι κάλπες θα βγάλουν τους νικητές και τους χαμένους των εκλογών. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχει θέσει στόχο να είναι στη μεριά των νικητών. Πώς προσδιορίζεται η νίκη αυτή;
Ελπίζω ότι το ΠΑΣΟΚ θα σημειώσει σημαντική άνοδο, ενώ παράλληλα οι ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ θα δουν τα δικά τους ποσοστά να μειώνονται. Σε κάθε περίπτωση, τις εκλογές της 21ης Μαΐου δεν πρέπει να τις βλέπουμε μεμονωμένα, αλλά ως την πρώτη από τις πολλές που θα διεξαχθούν μέσα στη δεκαετία του 2020. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής μπορεί ως το τέλος της δεκαετίας αυτής να ξαναγίνει βασικός διεκδικητής της εξουσίας.
Τι μηνύματα λάβατε από τον κόσμο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής αυτής περιόδου;
Βασικές αγωνίες του κόσμου είναι πρώτο η οικονομική κατάσταση και ειδικότερα οι περιορισμένες και όχι ιδιαίτερα ελκυστικές ευκαιρίες απασχόλησης και δεύτερο, το έλλειμμα κοινωνικού κράτους, με το αξιοθρήνητο επίπεδο της δημόσιας υγείας και με τα μεγάλα προβλήματα της δημόσιας παιδείας. Στη ρίζα όλων αυτών βρίσκεται το πελατειακό σύστημα, η έλλειψη σαφών και ρεαλιστικών κανόνων ή και σεβασμού στους κανόνες, όταν εκείνοι υπάρχουν, οι διαχωρισμοί σε «δικά μας παιδιά» και αποπαίδια κ.ο.κ.
Η κεντρική ιδέα του σοσιαλδημοκρατικού προγράμματος του ανανεωμένου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής είναι η καταπολέμηση του πελατειασμού και η οικοδόμηση ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους, με αξιοκρατία και με αποτελεσματική παροχή δωρεάν υπηρεσιών στους πολίτες.
Η πρόταση εξουσίας της Νέας Δημοκρατίας είναι εστιασμένη σε μια οικονομική ανάπτυξη μέσα από τους λίγους (π.χ. τα κέρδη των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών μεγάλων επιχειρήσεων σημείωσαν υψηλό 15ετίας το 2022) και σε όφελος μόνο των λίγων (π.χ. η πραγματική αγοραστική δύναμη των μισθωτών σημείωσε πτώση 7,4% το 2022, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Η πρόταση εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι εστιασμένη στην αναδιανομή υπέρ των οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερων, χωρίς καθόλου αναπτυξιακή διάσταση, η οποία καταλήγει σε αναδιανομή φτώχειας. Αντίθετα η πρόταση του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής συνδυάζει την προοπτική της οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνική αναδιανομή υπέρ των ασθενέστερων.
Ο διμέτωπος αγώνας που έχει επιλέξει να ακολουθήσει ο κ. Ανδρουλάκης έχει αποτέλεσμα;
Ο κύριος αντίπαλός μας είναι η συντηρητική παράταξη, όπως εκφράζεται μέσα από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Συγκυριακά και ευκαιριακά ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να εμφανισθεί ως εναλλακτική πρόταση εξουσίας απέναντι στη ΝΔ και να αποσπάσει το μεγάλο όγκο των μη προνομιούχων της κοινωνίας μας οι οποίοι συνιστούσαν τον κορμό της εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ.
Ωστόσο, δεν έχει δεθεί πραγματικά μαζί τους, όπως αφήνουν να εννοηθεί τα πολύ χαμηλά ποσοστά των προσκείμενων στον ΣΥΡΙΖΑ συνδικαλιστικών και αυτοδιοικητικών σχημάτων στις αντίστοιχες εκλογές, αλλά και η μικρή συμμετοχή των πολιτών στις εσωκομματικές του διαδικασίες (περίπου οι μισοί από όσους προσήλθαν στην εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής). Αργά ή γρήγορα θα γίνει αντιληπτό ότι μόνο το ΠΑΣΟΚ είναι σε θέση να αποκαθηλώσει τη Δεξιά από την εξουσία, διότι μπορεί να κερδίσει (και) την κρίσιμη μάζα των ψηφοφόρων του μεσαίου χώρου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να απαλλαγεί από τις παιδικές αρρώστιες του λαϊκισμού (π.χ. μόνο τα δύο πρώτα από τα 11 «σημεία» Τσίπρα να εφαρμόζονταν άμεσα, η χώρα θα ξαναγυρνούσε σε μνημόνιο το 2024) και του αριστερισμού (χαρακτηριστική η αδυναμία του να διαγράψει τον Παύλο Πολάκη). Το πολιτικό γονιδίωμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι να αποτελεί σχήμα διαμαρτυρίας, ενώ το πολιτικό γονιδίωμα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής είναι να συνιστά κόμμα εξουσίας.
Το ΠΑΣΟΚ λέει πως όχημα για να καθίσει ο κ. Ανδρουλάκης στο τραπέζι των συζητήσεων είναι το ισχυρό διψήφιο ποσοστό. Πώς προσδιορίζεται αυτό το ποσοστό ;
Ισχυρό διψήφιο θα ήταν ένα ποσοστό κοντά στα επίπεδα του 13,5%, εκεί δηλαδή όπου είχε βρεθεί το ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής τον Ανδρέα Παπανδρέου, στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές του 1974 και αποτέλεσε τον βατήρα για την εκτίναξη στο μεγαλειώδες 48% των εκλογών του 1981.
Πρώτα οι προγραμματικές συγκλίσεις και μετά τα πρόσωπα επιμένει ο κ. Ανδρουλάκης. Ποια σημεία είναι οι «κόκκινες γραμμές» σας;
Η «κόκκινη γραμμή» είναι ότι το σχέδιο μίας νέας κυβέρνησης συνεργασίας πρέπει να έχει προοδευτικό πρόσημο. Κρίσιμο είναι ιδίως να υπάρξει αποδόμηση του πελατειακού συστήματος και του παρακράτους των υποκλοπών, δημιουργία δημόσιας «δεξαμενής» κοινωνικών κατοικιών για τους νέους, βρεφονηπιακοί σταθμοί για όλα τα παιδιά, ισχυρά φορολογικά κίνητρα στα νέα ζευγάρια με παιδιά, νομοθετική προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών, στήριξη του ΕΣΥ με τουλάχιστον 8% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, καθώς και νέο ΕΚΑΣ για 350.000 χαμηλοσυνταξιούχους.
Πολλοί πάντως προεξοφλούν ότι ο κ. Ανδρουλάκης τελικά δεν θα συνεργαστεί με κανέναν εκ των δυο...
Το ζήτημα δεν είναι προσωπικό αλλά καθαρά πολιτικό. Τόσο ο κ. Μητσοτάκης όσο και ο κ. Τσίπρας βαρύνονται με αντιδημοκρατικές εκτροπές και γι’ αυτό δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί από εμάς ως πρωθυπουργοί σε μία κυβέρνηση συνεργασίας. Ο σημερινός πρωθυπουργός φέρει την πολιτική ευθύνη για το σκάνδαλο των υποκλοπών που διενεργήθηκαν από την υπαγόμενη στο γραφείο του ΕΥΠ σε βάρος του Νίκου Ανδρουλάκη, της ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων, υπουργών της ίδιας της κυβέρνησης κ.λπ. Όσο για τον κ. Τσίπρα, ευθύνεται για το σκάνδαλο Παππά-Καλογρίτσα, το οποίο συνιστά τον ορισμό της διαπλοκής.
Λέτε ότι δεν θα υποδείξετε εσείς τα πρόσωπα. Δεν είναι αντιφατικό;
Δεν υπάρχει καμία αντίφαση. Ο πρωθυπουργός σε μία κυβέρνηση με συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής και άρα δεν μπορούμε να τον προκαθορίσουμε εμείς. Το πρόσωπο αυτό πάντως δεν θα έχει ηγεμονικά χαρακτηριστικά αλλά χαρακτηριστικά συναινετικά/συμπεριληπτικά των συνεργαζόμενων κομμάτων. Τέτοιο πολιτικό πρόσωπο ήταν π.χ. στο παρελθόν ο Κωστής Στεφανόπουλος που εξελέγη στην Προεδρία με ευρεία διακομματική συναίνεση. Άλλωστε σε μία συμμαχική κυβέρνηση ο πρωθυπουργός απλά προεδρεύει, ενώ οι ουσιαστικές αποφάσεις λαμβάνονται με διαβούλευση των κομματικών ηγεσιών.
Την επόμενη Κυριακή η Τουρκία αποφασίζει τον επόμενο πρόεδρό της. Πώς σχολιάζετε τα αποτελέσματα και ποια η εκτίμησή σας;
Δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις. Κοινός ιδεολογικός παρονομαστής όλων των τουρκικών κομμάτων είναι ένας υστερικός επιθετικός/επεκτατικός εθνικισμός. Χρειάζεται διαρκής αμυντική επαγρύπνηση από μέρους μας και βέβαια, μακροπρόθεσμα, η δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού στρατού που θα εγγυάται τα ευρωπαϊκά σύνορα. Πιο βραχυπρόθεσμα το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και προσωπικά ο Νίκος Ανδρουλάκης διεκδικεί το επίσης αυτονόητο, δηλαδή την επιβολή εμπάργκο στις εξαγωγές ευρωπαϊκών όπλων προς μια χώρα η οποία κατέχει στρατιωτικά σημαντικό μέρος του εδάφους ενός κράτους-μέλους (Κύπρου) και διαρκώς απειλεί να κάνει τα ίδια σε βάρος και άλλου κράτους-μέλους (Ελλάδα).
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21.05.2023