Το πλέγμα νέων δράσεων για την πρόληψη νοσημάτων που δρομολογεί η κυβέρνηση και η σύνδεσή του με την πρωτοβάθμια φροντίδα της υγείας παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια σύσκεψης που έγινε υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες στις δράσεις συγκαταλέγονται η διεύρυνση των προληπτικών εξετάσεων για τη διάγνωση διάφορων τύπων καρκίνου σε στάδιο που θα αυξάνει δραστικά την πιθανότητα ίασης, στοχευμένες ενέργειες για την πρόληψη της παχυσαρκίας στα παιδιά και στους ενήλικες, εξετάσεις για τον έγκαιρο εντοπισμό καρδιαγγειακών νοσημάτων, πρόγραμμα οδοντιατρικής φροντίδας για παιδιά 6 έως 12 ετών και δράσεις για την αποστιγματοποίηση της περιόδου σε νεαρές κοπέλες, με παράλληλη δωρεάν διανομή προϊόντων η οποία θα γίνει πιλοτικά σε 200 σχολεία στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
«Στο επίπεδο της πρόληψης αλλά και τη μεγάλη μεταρρύθμιση που έχουμε κάνει στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με τον προσωπικό γιατρό, θεωρώ ότι έχουμε βάλει τα θεμέλια για μία πραγματική επανάσταση σε έναν τομέα πολιτικής ο οποίος στο παρελθόν δεν τύχαινε ποτέ της απαραίτητης προσοχής της Πολιτείας. Έχουμε σημαντικούς εξασφαλισμένους πόρους, για να υλοποιήσουμε τις δράσεις μας αυτές και από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και από το ΕΣΠΑ.
Και να σταθώ ιδιαίτερα στην σημασία των προληπτικών, προσυμπτωματικών εξετάσεων. Το Πρόγραμμα "Φώφη Γεννηματά" το οποίο έχει ήδη αγκαλιαστεί από αρκετές γυναίκες. Είναι μία πραγματική καινοτομία, διότι για πρώτη φορά το ίδιο το κράτος έρχεται και προσεγγίζει γυναίκες από 50 έως 69 ετών και τις ενθαρρύνει ουσιαστικά, τις διευκολύνει να κάνουν μία προληπτική μαστογραφία. Παραπάνω από 120.000 γυναίκες έχουν ήδη κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
«Βέβαια το πρόγραμμα αυτό, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές τις προληπτικές εξετάσεις. Υπάρχουν μία σειρά ακόμα από προληπτικές εξετάσεις που αφορούν τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον καρκίνο του παχέος εντέρου, εντοπισμό καρκίνου του πνεύμονα σε συστηματικούς καπνιστές, αλλά και βασικά πακέτα πρόληψης, τα οποία έχουν να κάνουν με καρδιακά και καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για ένα σημαντικό αριθμό θανάτων και κυρίως πρόωρων θανάτων» πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Οπότε για να κλείσω και να συνοψίσω για την επόμενη τετραετία μας. Εκτός, προφανώς, από τις σημαντικές παρεμβάσεις που πρέπει να κάνουμε στα νοσοκομεία μας, είναι σημαντικό να εξηγούμε ότι η πολιτική μας για την υγεία δεν περιορίζεται μόνο στα νοσοκομεία. Αποτελούσε, κατά την άποψή μου, ένα ιστορικό σφάλμα δεκαετιών το γεγονός ότι όλη μας η αντίληψη γύρω από την υγεία, ήταν νοσοκομειοκεντρική. Προφανώς τα νοσοκομεία παίζουν έναν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στην περίθαλψη και στις πολιτικές υγείας μας. Δεν είναι όμως ο μόνος πυλώνας. Και για αυτό και ξεκινάμε από την αρχή.
Και η αρχή είναι το τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι για να εξασφαλίσουμε καλύτερο προσδόκιμο ζωής και καλύτερη ποιότητα ζωής» επισήμανε ο πρωθυπουργός.
Οι νέες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στον τομέα της υγείας παρουσιάστηκαν από τον υπουργό Θάνο Πλεύρη, τη γενική γραμματέα Δημόσιας Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη και τον γενικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους.
Νέες δράσεις προληπτικών εξετάσεων και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
Κεντρικός πυλώνας είναι το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης», το οποίο ενσωματώνει το υφιστάμενο πρόγραμμα προληπτικών μαστογραφιών «Φώφη Γεννηματά» και επιπρόσθετα περιλαμβάνει πρωτοβουλίες για:
Πρωτογενή πρόληψη:
- Καταπολέμηση της παχυσαρκίας στο σύνολο των παιδιών στη χώρα μας (2.002.670 παιδιά από 0 έως 17 ετών) αλλά και στους ενήλικες (7.000.000 άνδρες και γυναίκες)
- Αποστιγματοποίηση της περιόδου και δωρεάν διανομή προϊόντων περιόδου στα κορίτσια (πιλοτικά διανομή 13.716.000 προϊόντων σε 200 σχολεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη)
- Θα γίνει επίσης ενημέρωση όλων των κοριτσιών 12 έως 18 ετών (360.000) αλλά και εκπαίδευση και ενδυνάμωση γονιών, εκπαιδευτικών και συνομηλίκων για τα ζητήματα αυτά. Σχετικές έρευνες δείχνουν πως τουλάχιστον 10.000 κορίτσια απουσιάζουν στη χώρα μας από το σχολείο από λίγες ως πολλές μέρες κάθε μήνα, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας να ανταπεξέλθουν στο κόστος προϊόντων περιόδου, ενώ το 20% των μητέρων δηλώνει ότι αντιμετωπίζει οικονομική αδυναμία λόγω του υψηλού κόστους αγοράς προϊόντων περιόδου
Δευτερογενή και Τριτογενή Πρόληψη, που εστιάζει στον έγκαιρο εντοπισμό των κυριότερων χρόνιων νοσημάτων, όπως:
- Ο καρκίνος του μαστού με το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», στο πλαίσιο του οποίου έχουν ήδη πραγματοποιηθεί 120.000 μαστογραφίες και έχουν εντοπιστεί με ευρήματα 7.697 γυναίκες
- Το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους ξεκινά το πρόγραμμα δωρεάν προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (2.432.000 γυναίκες, 30-65 ετών)
- Προγράμματα πρόληψης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου (3,840,000 άνδρες και γυναίκες 50-69 ετών), αλλά και τα καρδιαγγειακά νοσήματα (5.706.125 άνδρες και γυναίκες 30-70 ετών), που ξεκινούν σταδιακά, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους
- Η χώρα μας είναι από τις πρώτες στην ΕΕ που θα υλοποιήσει πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του πνεύμονα (πιλοτικά σε τουλάχιστον τέσσερα νοσοκομεία) για άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο, δηλαδή νυν και πρώην καπνιστές ηλικίας 50-80 ετών που έχουν καπνίσει ένα πακέτο κάθε μέρα για 20 έτη ή δυο πακέτα την ημέρα για 10 έτη
- Στα μέσα Μαΐου αναμένεται να ξεκινήσει πρόγραμμα προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας για τα παιδιά από 6 έως 12 ετών με δωρεάν επίσκεψη σε οδοντίατρους
- Υλοποιείται, τέλος, πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του δέρματος για άτομα υψηλού κινδύνου όπως οι αλιείς, οι γεωργοί, οι κτηνοτρόφοι καθώς και άλλες ομάδες που ασκούν χειρωνακτικά επαγγέλματα.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης τονίστηκε ότι περισσότεροι από 8 στους 10 θανάτους στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλονται σε χρόνια νοσήματα, όπου η έγκαιρη διάγνωση είναι κομβικής σημασίας, ενώ επισημάνθηκε πως το 2019 περίπου το 40% των θανάτων στη χώρα μας μπορούσε να αποδοθεί σε συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου.
Όπως επισημάνθηκε, αποτέλεσμα της διαχρονικής απουσίας οργανωμένης πρόληψης στη χώρα μας είναι να ζούμε, κατά μέσο όρο, 12 χρόνια με κακή ποιότητα ζωής. Οι περισσότεροι πρόωροι θάνατοι από χρόνια νοσήματα θα μπορούσαν να προληφθούν αν είχε εντοπιστεί έγκαιρα η νόσος κι αν σημειωνόταν αλλαγή σε καθημερινές συμπεριφορές που συνδέονται με τη διατροφή, την άσκηση, το αλκοόλ και το κάπνισμα.
Πρόληψη και εξατομικευμένη φροντίδα
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη σημασία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η οποία σε συνδυασμό με τον θεσμό του προσωπικού γιατρού θα επιτρέπει την ενημέρωση των πολιτών για τη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων, την υγιεινή ζωή, τον εμβολιασμό αλλά και την εξατομικευμένη μέριμνα, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς.
Σχεδόν 4,9 εκατομμύρια πολίτες έχουν εγγραφεί έως σήμερα στον Προσωπικό Γιατρό.
Από τον περασμένο Οκτώβριο έχουν γίνει περισσότερες από 8,5 εκατομμύρια επισκέψεις, με 1 εκατομμύριο πολίτες να επισκέπτονται κάθε μήνα τον γιατρό που επέλεξαν.
Συζητήθηκαν επίσης ορισμένες δράσεις που υλοποιούνται για την ενίσχυση των Κέντρων Υγείας, όπως η ανακαίνιση και η ενεργειακή αναβάθμιση 156 μονάδων σε όλη τη χώρα και η αναβάθμιση ιατρικού εξοπλισμού, έργα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν επίσης ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη και η διευθύντρια επικοινωνίας του πρωθυπουργού Κύρα Κάπη.
Ολόκληρη η τοποθέτηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
Στο επίπεδο της πρόληψης αλλά και τη μεγάλη μεταρρύθμιση που έχουμε κάνει στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με τον προσωπικό γιατρό, θεωρώ ότι έχουμε βάλει τα θεμέλια για μία πραγματική επανάσταση σε έναν τομέα πολιτικής ο οποίος στο παρελθόν δεν τύχαινε ποτέ της απαραίτητης προσοχής της πολιτείας. Έχουμε σημαντικούς εξασφαλισμένους πόρους, για να υλοποιήσουμε τις δράσεις μας αυτές και από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και από το ΕΣΠΑ.
Και να σταθώ ιδιαίτερα στην σημασία των προληπτικών, προσυμπτωματικών εξετάσεων. Το Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» το οποίο έχει ήδη αγκαλιαστεί από αρκετές γυναίκες, είναι μία πραγματική καινοτομία, διότι για πρώτη φορά το ίδιο το κράτος έρχεται και προσεγγίζει γυναίκες από 50 έως 69 ετών και τις ενθαρρύνει ουσιαστικά, τις διευκολύνει να κάνουν μία προληπτική μαστογραφία. Παραπάνω από 120.000 γυναίκες έχουν ήδη κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας.
Βέβαια, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι συνολικά δικαιούχοι του προγράμματος, είναι παραπάνω από 1 εκατομμύριο γυναίκες. Άρα, έχουμε πολλές περισσότερες ακόμα τέτοιες εξετάσεις που πρέπει να κάνουμε.
Και να καλέσω για ακόμα μία φορά τις γυναίκες να κάνουν χρήση αυτής της σημαντικής παροχής της Ελληνικής Πολιτείας, να ξεπεράσουν φόβους, αναστολές και να γνωρίζουν, ότι στην περίπτωση -τη μικρή, αλλά υπαρκτή- που ο καρκίνος του μαστού διαγνωστεί σε αυτές, η πρόωρη διάγνωση ισοδυναμεί πάρα πολύ συχνά με απόλυτη θεραπεία, με πλήρη ίαση, πράγμα το οποίο δεν ισχύει εάν ο καρκίνος αυτός δεν διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο.
Όλοι έχουμε μία φυσική φοβία όταν πρόκειται να κάνουμε μία προληπτική εξέταση, όμως εδώ πρέπει να επικρατήσει η λογική και όχι το συναίσθημα. Και κυρίως να έχουμε την ευκαιρία να προβάλλουμε και τις ιστορίες των γυναικών που ωφελήθηκαν από το πρόγραμμα αυτό, που κατάλαβαν ότι έχουν καρκίνο και που τώρα μπαίνουν σε μία διαφορετική θεραπευτική διαδρομή, έτσι ώστε με τη βοήθεια της επιστήμης να μπορούν να γίνουν τελείως καλά.
Βέβαια το πρόγραμμα αυτό, για όσους δεν το ξέρετε, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές τις προληπτικές εξετάσεις. Υπάρχουν μία σειρά ακόμα από προληπτικές εξετάσεις που αφορούν τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον καρκίνο του παχέος εντέρου, εντοπισμό καρκίνου του πνεύμονα σε συστηματικούς καπνιστές, αλλά και βασικά πακέτα πρόληψης, τα οποία έχουν να κάνουν με καρδιακά και καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για ένα σημαντικό αριθμό θανάτων και κυρίως πρόωρων θανάτων.
Να κάνω και μια ειδική μνεία στα προγράμματα τα οποία αφορούν την παιδική παχυσαρκία. Δυστυχώς είμαστε «πρωταθλητές» στην Ευρώπη στον τομέα αυτόν και θα πρέπει με έξυπνο τρόπο -και χωρίς να στιγματίσουμε την υγιεινή διατροφή και να την συνδέσουμε ενδεχομένως με θέματα που έχουν να κάνουν με την εικόνα των παιδιών και των εφήβων μας- να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας αλλά και τους γονείς να τρώνε υγιεινά.
Και να κάνουμε πιο φτηνά τα υγιεινά φαγητά, να δείξουμε ότι το υγιεινό φαγητό μπορεί να είναι και εύκολο στην παρασκευή αλλά και νόστιμο. Είναι μία συνολική παρέμβαση αυτή, σε βάθος χρόνου, που νομίζω ότι θα μας ωφελήσει όλους, καθώς οι κακές διατροφικές συνήθειες είναι απόλυτα συνδεδεμένες με μια σειρά από χρόνιες παθήσεις που οδηγούν όχι μόνο σε πρόωρους θανάτους, υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και φυσικά αποτελούν και μία σημαντικότατη επιβάρυνση για το Σύστημα Υγείας.
Τέλος προσωπικός γιατρός. Είχε δίκιο ο Μάριος (Θεμιστοκλέους) όταν είπε ότι πρέπει να ενσωματώσουμε, την εξαιρετικά θετική εμπειρία την οποία αποκομίσαμε από την επιχείρηση «Ελευθερία».
Μιλάμε πολύ συχνά, για το κακό κράτος το οποίο θέλουμε να αλλάξουμε. Ας αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει και ένα καλό κράτος το οποίο στέκεται στο ύψος των περιστάσεων και μπορεί να αιφνιδιάζει ευχάριστα τους πολίτες.
Και νομίζω ότι η επιχείρηση εμβολιασμού «Ελευθερία» ήταν μια τέτοια στιγμή όπου ξεπεράσαμε τις δυνατότητές μας. Χρησιμοποιήσαμε την τεχνολογία, αξιοποιήσαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ανθρώπινο δυναμικό μας και μάθαμε πολλά πράγματα για το πώς μπορούμε να υλοποιούμε τέτοιες πολιτικές.
Πρωτοβάθμια: ο προσωπικός γιατρός αρχίζει και ριζώνει. Έχουμε ακόμα όμως βήματα να κάνουμε και εφόσον μας εμπιστευθεί ο ελληνικός λαός θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να πετύχουμε πια απόλυτη κάλυψη, με προσωπικό γιατρό, ειδικά στις περιοχές εκείνες που δεν το έχουμε πετύχει ακόμα.
Και βέβαια, να καταστεί μέρος πια της ιατρικής μας κουλτούρας η τακτική επίσκεψη στον προσωπικό γιατρό, ο οποίος και τελικά θα είναι ο βασικός σύμβουλος των πολιτών για όλα τα θέματα που αφορούν την υγεία τους. Θα είναι αυτός ο οποίος, παραδείγματος χάρη, μπορεί να ενθαρρύνει ένα νέο κορίτσι, ένα νέο αγόρι να κάνουν το εμβόλιο για τον ιό HPV.
Είμαστε ακόμα χαμηλά, δυστυχώς, σε αυτούς τους εμβολιασμούς, αλλά έχουμε αυτή τη δυνατότητα, η τεχνολογία μας επιτρέπει να οραματιστούμε ένα μέλλον όπου σε δέκα χρόνια από τώρα καμιά γυναίκα δεν θα πεθαίνει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Είτε γιατί θα έχουμε μεγάλη διάδοση του εμβολίου είτε γιατί θα κάνουμε τέτοιες προληπτικές εξετάσεις που θα εντοπίζουμε τον καρκίνο αυτόν σε πρόωρο στάδιο.
Οπότε για να κλείσω και να συνοψίσω για την επόμενη τετραετία μας. Εκτός, προφανώς, από τις σημαντικές παρεμβάσεις που πρέπει να κάνουμε στα νοσοκομεία μας, είναι σημαντικό να εξηγούμε ότι η πολιτική μας για την υγεία δεν περιορίζεται μόνο στα νοσοκομεία. Αποτελούσε, κατά την άποψή μου, ένα ιστορικό σφάλμα δεκαετιών το γεγονός ότι όλη μας η αντίληψη γύρω από την υγεία, ήταν νοσοκομειοκεντρική. Προφανώς τα νοσοκομεία παίζουν έναν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στην περίθαλψη και στις πολιτικές υγείας μας. Δεν είναι όμως ο μόνος πυλώνας. Και για αυτό και ξεκινάμε από την αρχή.
Και η αρχή είναι το τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι για να εξασφαλίσουμε καλύτερο προσδόκιμο ζωής και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Και ξέρουμε ότι αν κάνουμε πέντε απλά πράγματα: δεν καπνίζουμε, αθλούμαστε, περιορίσουμε το αλκοόλ, τρώμε υγιεινά και προσέχουμε το σωματικό μας βάρος, αυτά τα πέντε απλά πράγματα μπορούν να δώσουν πολλά χρόνια στο προσδόκιμο ζωής, αλλά κυρίως καλύτερη ζωή.
Γι' αυτό και οι αλλαγές αυτές στις καθημερινές μας συνήθειες έχουν τόσο μεγάλη σημασία, αλλά προφανώς το κράτος έχει ένα σημαντικό ρόλο να παίξει ώστε να μπορούμε να δρομολογούμε τέτοιες οριζόντιες πολιτικές δημόσιας υγείας.
Οπότε και πάλι συγχαρητήρια σε όλη την ομάδα, στον Υπουργό, στην Ειρήνη, στον Μάριο, για τον τρόπο με τον οποίο έχουμε βάλει τα θεμέλια για μία πολιτική δημόσιας υγείας η οποία θα έχει διάρκεια στο χρόνο. Και πιστεύω και σε βάθος χρόνου θα έχει και θεαματικά αποτελέσματα σε όλους τους δείκτες που έχουν να κάνουν με την υγεία του πληθυσμού μας.