Το βράδυ της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης έριχνε τις τελευταίες ματιές στην ομιλία που θα εκφωνούσε την επομένη στη Θεσσαλονίκη. Η περιοδεία θα επεκτείνονταν σε όλη την πόλη και το απόγευμα θα κατέληγε σε μία ανοικτή ομιλία στο ΔΑΚ Σταυρούπολης, για την οποία είχε γίνει μεγάλη κινητοποίηση. Την προηγούμενη εβδομάδα είχαν ανέβει στην πόλη οι δύο στενοί του συνεργάτες Γιώργος Γεραπετρίτης και Γιάννης Μπρατάκος για να ετοιμάσουν την περιοδεία στη Θεσσαλονίκη, ενώ στα τοπικά γραφεία της ΝΔ επί της Μιχαήλ Καλού οι κομματικές μηχανές δούλευαν στο φουλ. Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή ότι δε θα είναι ξανά υποψήφιος, γεγονός που δημιούργησε ανησυχία στον κομματικό μηχανισμό της πόλης για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η αποχώρηση στη δυναμική της ΝΔ στη Θεσσαλονίκη. Πολλά δε παρέπεμπαν στο σενάριο να είναι ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποψήφιος βουλευτής στην Α’ Θεσσαλονίκης. Όσο για τα εκλογικά ζητήματα φαίνονται να είναι καταληγμένα. Η πρώτη κάλπη θα στηνόταν στις 9 Απριλίου και η δεύτερη στις 28 Μαΐου.
Περίπου κλειδωμένα ήταν και τα θέματα στρατηγικής αλλά και τα προεκλογικά διλήμματα που θα έθετε η ΝΔ. Μητσοτάκης ή Τσίπρας, χθες ή αύριο, δεσμεύσεις για καλούς μισθούς για την επόμενη τετραετία και δύο επιτυχίες της απερχόμενης κυβέρνησης: ψηφιακός μετασχηματισμός και επιτελικό κράτος. Όλα αυτά ανατράπηκαν άρδην σε λίγα λεπτά μετά τη σύγκρουση στη Λάρισα.
Τέσσερις εβδομάδες μετά σχεδόν όλα φαίνεται να έχουν αλλάξει σημαντικά στον προεκλογικό σχεδιασμό του Κυριάκου Μητσοτάκη και των συνεργατών του. Στο Μέγαρο Μαξίμου όλοι συμφωνούν στο ότι ακόμη και σήμερα ο συναισθηματικός παράγοντας εξακολουθεί να επηρεάζει την κρίση των πολιτών. Έτσι οι δημοσκοπήσεις δεν έχουν ακόμη τόσο μεγάλη σημασία, καθώς -όπως εκτιμούν κυβερνητικές πηγές- επηρεάζονται από αυτόν τον παράγοντα. «Υπάρχει τεράστια συναισθηματική φόρτιση και δεν μπορεί κανείς να πει τίποτα με βεβαιότητα», τονίζει «γαλάζιος» παράγοντας. Τι δείχνουν οι μέχρι στιγμής έρευνες; Ότι η ΝΔ καταγράφει απώλειες της τάξης του 2 με 4%, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει στάσιμος, το ίδιο και το ΠΑΣΟΚ, ενώ αυξάνονται οι αναποφάσιστοι.
Στο επίκεντρο της ΝΔ μπαίνουν πια κατά κύριο λόγο δύο ομάδες ψηφοφόρων: οι αναποφάσιστοι και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.
Για τους πρώτους υπάρχει η εκτίμηση ότι έχει αλλάξει η προέλευσή τους. Ένα μικρό ποσοστό, που πριν από τα Τέμπη δήλωνε ότι θα ψηφίσει ΝΔ, σήμερα είναι αναποφάσιστοι, ενώ ένα ποσοστό παλιότερων αναποφάσιστων καλοβλέπει την ψήφο στη ΝΔ υπό τον φόβο επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ ή επειδή εκτιμά ότι πλέον τα πράγματα σφίγγουν. Γενικά στη ΝΔ θεωρούν ότι το φαινόμενο της χαλαρής ψήφου, που προκαλούσε πονοκεφάλους στο κυβερνητικό κόμμα π.Τ. (προ Τεμπών) δε θα πάρει διαστάσεις. Ταυτόχρονα στρέφουν την προσοχή τους στους λεγόμενους κεντρώους ψηφοφόρους, οι οποίοι αφού ξεπέρασαν χωρίς αμφιταλαντεύσεις το πρόβλημα των παρακολουθήσεων (που τυράννησε για αρκετό διάστημα τη ΝΔ) σήμερα προβληματίζονται για το τι θα ψηφίσουν εξαιτίας της κακής απόδοσης στα Τέμπη του επιτελικού κράτους. Το θετικό που διαπιστώνουν οι ένοικοι του Μεγάρου Μαξίμου είναι η νέα φουρνιά των αναποφάσιστων δεν μετατοπίζονται σε άλλο κόμμα.
Στο στόχαστρο τη ΝΔ θα μπει κυρίως το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Αυτό βέβαια συνέβαινε και πριν τα Τέμπη, καθώς η κυριαρχία του πρωθυπουργού στο λεγόμενο κεντρώο χώρο ήταν πάντοτε βασικό συστατικό της στρατηγικής του. Αναμένεται δε να συνεχιστεί ακόμη πιο έντονα αλλά και πιο χειρουργικά. Πολιτική και πολλές φορές αυστηρή κριτική στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, κάτι που φάνηκε και από τις αναφορές του πρωθυπουργού στη συνέντευξη που παραχώρησε στον Σταύρο Θεοδωράκη, αλλά έντονο πολιτικό φλερτ με τους ψηφοφόρους του, έτσι ώστε να ενισχυθεί εκλογικά η ΝΔ. Και στην πρώτη και στη δεύτερη κάλπη. Καρότο και μαστίγιο, δηλαδή απέναντι στο ΠΑΣΟΚ από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ταυτόχρονα θα διατηρούνται ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, καθώς είναι ο μοναδικός πιθανός κυβερνητικός εταίρος σε περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία.
Αυτοδυναμία ή… θάνατος;
Ο πρωθυπουργός θεωρεί ότι παραμένει εφικτός ο στόχος της αυτοδυναμίας παρά το «ψαλίδισμα» των ποσοστών της ΝΔ και υπερασπίζεται την ανάγκη για δεύτερη κάλπη, γιατί όπως λέει «είναι αυτή που μπορεί να δώσει αυτοδυναμία και ότι αυτή είναι η σωστή λύση για τη χώρα».
Όπως υπογράμμισε στη συνέντευξή του στον Alpha «πρέπει να έχουμε αποφασιστικές κυβερνήσεις με συμπαγή κοινοβουλευτική πλειοψηφία», επισημαίνοντας ότι «έχει ενσωματώσει στο κυβερνητικό σχήμα πολλούς ανθρώπους οι οποίοι δεν προέρχονται από τη ΝΔ». Αυτό το διπλό μότο θα ακουστεί προεκλογικά συχνά από τους «γαλάζιους». Σε ότι αφορά στον ΣΥΡΙΖΑ η κριτική θα συνεχιστεί σε υψηλούς τόνους, αν και όπως εκτιμάται στο κυβερνητικό στρατόπεδο τα δύο μεγάλα κόμματα δεν αναμένεται να πετύχουν μεγάλες απευθείας μετακινήσεις ψηφοφόρων μεταξύ τους. Αντίθετα στη δεύτερη κάλπη αναμένεται να ενισχυθούν και τα δύο κόμματα. Άλλαξαν, λοιπόν πολλά από εκείνο το τραγικό βράδυ στα Τέμπη. Άλλαξε η ημερομηνία των εκλογών: η πρώτη κάλπη θα στηθεί στις 21 Μαΐου (τότε που πιθανότατα θα διεξάγονταν με τον παλιό σχεδιασμό η δεύτερη κάλπη) και οι δεύτερες εκλογές θα πραγματοποιηθούν στις 2 Ιουλίου, ακριβώς όπως και πριν από 4 χρόνια.
Κατά δεύτερον η προεκλογική ατζέντα της ΝΔ. Εκεί που οι επιτυχίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη θα ήταν η δυναμική εξωτερική πολιτική, η ψηφιακή μεταρρύθμιση και το επιτελικό κράτος και ο στόχος για την επόμενη διακυβέρνηση οι καλύτεροι μισθοί, μετά τα Τέμπη τα ζητήματα των αλλαγών στο κράτος αποκτούν άλλη προτεραιότητα και θα κυριαρχήσουν στην προεκλογική ρητορική της ΝΔ. Με πάνω απ’ όλα το σύνθημα «αλλάζουμε το βαθύ κράτος»…
«Το σκοτεινό κράτος θα πρέπει να φωτιστεί από τα λαμπρά παραδείγματα»
Όπως ακούγεται έντονα στο Μέγαρο Μαξίμου ο επανασχεδιασμός της στρατηγικής αναμένεται να επηρεάσει τις βασικές γραμμές του τετράπτυχου των προεκλογικών στόχων που θα τεθούν. Ποιοι θα είναι αυτοί; Κράτος, δημόσια διοίκηση, δικαιοσύνη και υγεία. Με την οικονομία να μπαίνει ελαφρώς στην άκρη.
Όπως τονίζει ο γραμματέας στρατηγικού σχεδιασμού και επικοινωνίας της ΝΔ Βασίλης Φεύγας «το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη ανάδειξε τις μεγάλες αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού, αυτού που ονομάζουμε βαθύ κράτος. Αναπόφευκτα η στρατηγική μας θα περιλαμβάνει και όσα πρέπει να αλλάξουν στο μεγάλο και βαθύ κράτος ώστε να εναρμονιστεί με τις σύγχρονες απαιτήσεις. Γιατί για παράδειγμα στο ατύχημα στων Τεμπών είδαμε και το υπεύθυνο κράτος. Νοσοκομεία που λειτούργησαν τέλεια, πυροσβεστική και αστυνομία να λειτουργούν με επαγγελματισμό, ψυχολόγους να βρίσκονται από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των συγγενών και των τραυματιών. Όπως επίσης τα τέσσερα χρόνια είδαμε και το σύγχρονο ψηφιακό κράτος, μια μικρή επανάσταση για τα ελληνικά δεδομένα.
Συνεπώς το σκοτεινό κράτος που έχει μείνει πίσω θα πρέπει να φωτιστεί από τα λαμπρά παραδείγματα που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας». Ακόμη το «γαλάζιο» στέλεχος επισημαίνει ότι «σίγουρα θα υπάρξει μεγάλη συζήτηση για την σταθερότητα που απαιτείται στην διακυβέρνηση του τόπου. Η σταθερότητα ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη αλλά και την ασφάλεια της χώρας. Όπου και στους δύο αυτούς τομείς υπήρξαν θετικά αποτελέσματα τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία. Μείωση της ανεργίας, προσέλκυση επενδύσεων, αύξηση των εξαγωγών από τη μία και θωράκιση της άμυνας της χώρας και μείωση των μεταναστευτικών ροών από την άλλη.
Μετά το Πάσχα
Οι λεπτομέρειες θα αποσαφηνισθούν μετά το Πάσχα και αφού τρέξουν οι δημοσκοπήσεις εκείνης της περιόδου που αναμένεται να αποτυπώσουν πιο ψύχραιμα την πολιτική ακτινογραφία της στιγμής. Κάπου εκεί θα οριστικοποιηθούν και οι αποφάσεις για κρίσιμες επιλογές προσώπων. Τέτοιες θεωρούνται η στελέχωση του ψηφοδελτίου Επικρατείας, η συμμετοχή του Κώστα Καραμανλή στο ψηφοδέλτιο των Σερρών («Θα το συζητήσω πρώτα μαζί του» είπε ο πρωθυπουργός, αφήνοντας ανοικτό το θέμα), αλλά και το που θα είναι υποψήφιος (μετά τον Έβρο και το δυτικό τομέα Αττικής) ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η Α’ Θεσσαλονίκης παραμένει μία πιθανή επιλογή, αν και μπορεί να επιλεχθούν και άλλες πιο συμβολικές, όπως η Λάρισα. Ταυτόχρονα δεν αποκλείεται να χρειαστεί να γίνουν και πιο στοχευμένες κινήσεις, έτσι ώστε να αντιμετωπισθούν εκλογικές τρύπες στον Βορρά, που μετά την τραγωδία των Τεμπών πιθανότατα να μεγαλώσουν.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25-26.03.2023