Με σκληρή κριτική και δηκτικά σχόλια εναντίον του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου για τη συμπεριφορά του απέναντι στην αυτοδιοίκηση εγκαινίασε τη νέα του θητεία στη διοίκηση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ο α’ αντιπρόεδρος του οργάνου, δήμαρχος Αμπελοκήπων - Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου. Υποστηρίζει ότι ο υπουργός θεωρεί «μαγαζάκι» του την τοπική αυτοδιοίκηση, και ότι οι ενέργειες του στα μείζονα ζητήματά της δείχνουν «ανησυχητικά δείγματα καθεστωτικής νοοτροπίας και έλλειψης σεβασμού προς τους αιρετούς και την αυτοδιοίκηση».
Στο στόχαστρο ωστόσο της κριτικής του μπαίνει και η κυβέρνηση, εξαιτίας της «εκκωφαντικής απουσίας της Θεσσαλονίκης από το κυβερνητικό σχήμα». Σχολιάζοντας μάλιστα τους πρώτους μήνες της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο κ. Κυρίζογλου εκτιμά ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση, ωστόσο επισημαίνει ότι η «πρέπει να μείνει μακριά από την καθεστωτική νοοτροπία και πρακτική της προηγούμενης».
Πώς βλέπετε ως α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ την προοπτική της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2020;
Το 2020 μπορεί να είναι ένα δίσεκτο έτος αλλά από μας εξαρτάται, ώστε τελικά να αποβεί ένα έτος δημιουργικής αυτοδιοικητικής δράσης και θετικών αποτελεσμάτων. Θα επιδιώξουμε το διάλογο και τη συνεργασία με την κυβέρνηση στα ζητήματα των πόρων των δήμων και μάλιστα των παρανόμως παρακρατηθέντων, της διοικητικής μεταρρύθμισης, του νέου εκλογικού νόμου για τις δημοτικές εκλογές, στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, στην πολιτική προστασία, στη διαχείριση των απορριμμάτων, στην ενίσχυση των περιφερειακών, νησιωτικών, ακριτικών και ορεινών δήμων. Πρέπει ως αυτοδιοίκηση να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος λόγω μνημονίων. Ζητάμε περισσότερη αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων με περισσότερη αυτοδιοίκηση, για καλύτερη και αποτελεσματικότερη άσκησή τους προς όφελος των πολιτών.
Το αν θα πετύχουμε τις επιδιώξεις μας εξαρτάται από μας αλλά και την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει στην πράξη ότι σέβεται τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των δήμων (άρθρο 102 του συντάγματος). Η εμμονή της στην υποχρεωτική μεταφορά των διαθεσίμων πόρων των δήμων στην Τράπεζα της Ελλάδος δεν δείχνει κάτι τέτοιο. Συνεχίζει επί του συγκεκριμένου ζητήματος και μάλιστα καταναγκαστικά εφαρμόζει την πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Την καλούμε να πάρει πίσω ή τουλάχιστον να αναστείλει την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου. Άλλωστε εκκρεμούν δεκάδες προσφυγές δήμων στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να μείνει μακριά από την καθεστωτική νοοτροπία και πρακτική της προηγούμενης.
Μετά τις εκλογές στην ΚΕΔΕ (28/11/2019) και την ανάδειξη του νέου διοικητικού συμβουλίου και μέχρι σήμερα, ο υπουργός Εσωτερικών Π. Θεοδωρικάκος έδειξε δείγματα διαλόγου και συνεργασίας ως ο κατ’ εξοχήν και καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός;
Μέχρι σήμερα ως διοικητικό συμβούλιο της ΚΕΔΕ δεν είδαμε ούτε τον υπουργό Εσωτερικών ούτε τον πρωθυπουργό. Θα έπρεπε οπωσδήποτε να γίνει μία τέτοια θεσμική συνάντηση και ουσιαστική συζήτηση για ζητήματα που αφορούν την αυτοδιοίκηση, τους 332 δήμους, το σύνολο των τοπικών κοινωνιών της χώρας. Έχουμε ως ΚΕΔΕ πικρή εμπειρία από τις αντιπαραθέσεις μας με τις προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Εσωτερικών, οι οποίες επέδειξαν αδιαλλαξία, πολεμική και ιδεοληπτική έλλειψη διάθεσης συνεννόησης (π.χ. Κλεισθένης και οι συνέπειες εφαρμογής του). Ο σημερινός υπουργός Εσωτερικών, μέχρι στιγμής, δεν έδωσε δείγματα συνεννόησης, διαλόγου και συνεργασίας. Στο ζήτημα της απαράδεκτης εμμονής της μεταφοράς των λεγομένων διαθεσίμων πόρων των δήμων αναφέρθηκα ήδη. Επιπλέον αναφέρω την απόφασή του για ορισμό μελών της Επιτροπής Περιφερειών (2020-2025), χωρίς να αναμένει την εκλογή του νέου δ.σ. της ΚΕΔΕ, κατά παράβαση κάθε δεοντολογίας. Όρισε μάλιστα 8 συνολικά εκπροσώπους πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης από την Αττική, ενώ δεν όρισε κανένα από το δήμο Θεσσαλονίκης και κανένα από δέκα (10) περιφέρειες της χώρας (Δυτική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Ιόνιο, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία). Η κορύφωση των κακών δειγμάτων συμπεριφοράς του ήλθε με τον ορισμό του νέου δ.σ. της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) και μάλιστα την παραμονή των εκλογών της ΚΕΔΕ. Πρόεδρος ορίσθηκε ειδικός συνεργάτης του και αντιπρόεδρος ο γενικός του διευθυντής. Δεν ορίσθηκε κανείς αιρετός προσκείμενος στη ΝΔ ως τακτικό μέλος του δ.σ. Αυτά είναι δείγματα κακών και κατακριτέων πρακτικών. Φυσικά για όλα τα ανωτέρω είναι συνυπεύθυνο και το προηγούμενο δ.σ. της ΚΕΔΕ. Την τελική ευθύνη όμως φέρει ο υπουργός, ο οποίος δεν έπρεπε να ενεργήσει κατ’ αυτόν τον τρόπο. Εκείνο το οποίο προξενεί ανησυχία και λίαν αρνητική εντύπωση είναι η εμμονή του στις ανωτέρω αποφάσεις του, παρά την ομόφωνη αντίδραση και αντίθεση όλων των παρατάξεων του δ.σ. της ΚΕΔΕ. Η ΕΕΤΑΑ δίνει σήμερα την εικόνα ότι είναι «μαγαζί» του, κάτι που γίνεται, που συμβαίνει για πρώτη φορά. Δεν ξεκινήσαμε καλά. Τον καλούμε να ανακαλέσει-διορθώσει τις αποφάσεις του αυτές.
Επίσης αξίζει να σημειώσουμε και τη χωρίς καμία διαβούλευση εξαγγελία του υπουργού και εν συνεχεία νομοθέτηση για την αντικατάσταση του προγράμματος «Φιλόδημος» με άλλο, αμφιλεγόμενης αβέβαιης έκβασης, πρόγραμμα. Όλα τα ανωτέρω είναι ανησυχητικά δείγματα καθεστωτικής νοοτροπίας και έλλειψης σεβασμού προς τους αιρετούς και την αυτοδιοίκηση.
Ο εκλογικός νόμος των επόμενων δημοτικών εκλογών τι πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τι να διασφαλίζει;
Ήδη έχουμε πικρή εμπειρία από την εφαρμογή ενός κακού νόμου (Κλεισθένης). Σε 232 (από τους 332) δήμους της χώρας οι δήμαρχοι δεν έχουν πλειοψηφία, μολονότι εξελέγησαν με λίαν αυξημένη δημοκρατική λαϊκή νομιμοποίηση (άνω του 50%).
Πρέπει να ψηφισθεί ένας άλλος εκλογικός νόμος, που θα καθιερώνει ένα αναλογικό εκλογικό σύστημα, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στην παράταξη που εκλέγει το δήμαρχο να έχει πλειοψηφία και να διοικεί αποτελεσματικά. Η εκλογή του δημάρχου μπορεί να γίνεται είτε με 42% συν μία ψήφο είτε με 50% συν μία ψήφο. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει η κυβέρνηση να λειτουργήσει όπως η προηγούμενη, δηλαδή μόνη της και χωρίς της σύμφωνη γνώμη της αυτοδιοίκησης.
Πώς σας φαίνεται η σημερινή κυβέρνηση από τη μέχρι σήμερα πορεία της;
Είναι μέχρι στιγμής θετική η πορεία της, παρότι υπάρχει μία έξαρση της προκλητικότητας και της έντασης από την κακή γείτονα Τουρκία, αλλά και παρά την από μέρους της εργαλειοποίηση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών. Ωστόσο, δεν μπορώ να αποφύγω την επισήμανση της τόσο οφθαλμοφανούς και εκκωφαντικής απουσίας της Θεσσαλονίκης από το κυβερνητικό σχήμα. Για πολλούς γνωστούς και αυτονόητους λόγους (γεωγραφική θέση, πληθυσμός, εθνική οικονομία κτλ.) η Θεσσαλονίκη έπρεπε να τύχει διαφορετικής μεταχείρισης.
Ποια είναι η άποψή σας για την επιχειρούμενη από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τη ΝΔ διεύρυνσή τους;
Πλανώνται πλάνην οικτράν όσοι πιστεύουν ότι μπορεί ένα κόμμα να αυξήσει την πολιτική του επιρροή στο εκλογικό σώμα με την προσχώρηση σ’ αυτό ορισμένων προσώπων από άλλα κόμματα ή από άλλους χώρους. Η αύξηση της πολιτικής επιρροής, η οποία οδηγεί στην πολιτική κυριαρχία και τελικά στην εκλογική επικράτηση, προκειμένου για κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και η διατήρηση και αύξηση της πολιτικής κυριαρχίας, προκειμένου για κυβερνώντα κόμματα, επιτυγχάνονται μόνο μέσω της πολιτικής. Μέσω της εξαγγελίας πολιτικών θέσεων και με πολιτική δράση. Τα φαινόμενα του πολιτικού τυχοδιωκτισμού των γυρολόγων, που αλλάζουν με απίστευτη ευκολία κόμματα, δημιουργούν αισθήματα απαρέσκειας στους πολίτες, των οποίων ο συνεκτικός ιστός με την πολιτική εξασθενεί ολοένα και περισσότερο. Δεν εμπιστεύονται ολοένα και περισσότερο τους πολιτικούς και την πολιτική. Κι αυτό είναι πολύ κακό, γιατί αποβαίνει σε βάρος της ίδιας της δημοκρατίας. Είναι άλλο πράγμα η διεύρυνση της εμβέλειας της πολιτικής επιρροής ενός κόμματος μέσω πολιτικών θέσεων και άλλο πράγμα ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός. Αυτό θα πρέπει να το λάβουν πολύ σοβαρά οι κύριοι Μητσοτάκης και Τσίπρας. Η «διεύρυνση» την οποία είδαμε στο παρελθόν και βλέπουμε και σήμερα να γίνεται στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στη ΝΔ κυρίως ωφέλησαν τους γυρολόγους και όχι τα κόμματα στα οποία αυτοί προσχώρησαν.
Ποιες είναι οι θέσεις των δήμων για το προσφυγικό ζήτημα; Έχετε ενημέρωση για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης;
Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει και τη βούληση και τη διάθεση να συνεχίσει όπως με συνέπεια και αυτοθυσία πράττει από την πρώτη στιγμή, να συνδράμει, με κάθε δυνατό τρόπο, στην υποδοχή και τη φιλοξενία των προσφύγων και των μεταναστών. Η συνδρομή μας όμως πρέπει να προκύπτει μέσα από ένα συγκεκριμένο και συγκροτημένο σχέδιο υποδοχής και χειρισμού του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος. Ένα σχέδιο κατόπιν διαβούλευσης με την αυτοδιοίκηση και όχι ερήμην της. Ζητάμε την ορθολογική κατανομή-διασπορά τους σε όλη την Ελλάδα (πλην της Θράκης). Για λόγους εθνικούς και κοινωνικούς δεν πρέπει να μένουν στα νησιά πρόσφυγες. Η κατανομή διασποράς του πρέπει να γίνεται, λαμβανομένων υπόψη και διεθνών πρακτικών, με κριτήρια, όπως: ο πληθυσμός, η έκταση, το περιβάλλον, η αναπτυξιακή προοπτική, το ποσοστό ανεργίας, θέματα ασφάλειας, οικονομικά δεδομένα. Πρέπει όλοι μαζί, δηλαδή, όλες οι περιοχές της χώρας να σηκώσουμε αυτό το βάρος, γιατί μας αφορά όλους. Απαιτείται στήριξη των δήμων εκείνων, στα όρια των οποίων υπάρχουν ή θα υπάρξουν πρόσφυγες. Χρειάζεται μέριμνα ώστε να μη μειωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες στους παραδοσιακούς δικαιούχους (τοπικός πληθυσμός), για να μη δημιουργείται κλίμα ξενοφοβίας. Είναι θετική η εξαγγελία για στήριξη των δήμων που φιλοξενούν πρόσφυγες, όμως πρέπει να γίνει πράξη. Κινούνται στη θετική κατεύθυνση οι εξαγγελίες της κυβέρνησης. Οι περιφερειάρχες ενημερώθηκαν σχετικά. Εμείς, οι δήμοι, όχι! Όσα γνωρίζουμε, τα μάθαμε από τα μέσα ενημέρωσης. Αυτό είναι απαράδεκτο.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19 Ιανουαρίου 2020