Το έργο του μεγάλου συνθέτη Θάνου Μικρούτσικου καλείται να προσεγγίσει μέσα από τη δική της ματιά η μουσικός και ερμηνεύτρια Μαρία Παπαγεωργίου, η οποία παρουσιάζει στη Θεσσαλονίκη την παράσταση «17 Ταπεινά Ρεκβιέμ για το Μέλλον», το Σάββατο 13 Ιανουαρίου.
Με αυτή την αφορμή, η καλλιτέχνις παραχώρησε μια εκτενέστατη συνέντευξη στο makthes.gr, στην οποία μιλησε για την παράσταση, τον Θάνο Μικρούτσικο και τις διασκευές ενώ μίλησε χωρίς κανέναν ενδοιασμό τη μεγάλη μάχη που έδωσε με την αγχώδη διαταραχή, σε μια προσπάθειά της να βοηθήσει και να εμπνεύσει όσους παλεύουν με τους δικούς τους δαίμονες.
«17 Ταπεινά Ρέκβιεμ για το Μέλλον»
Η ιδέα για την παράσταση, η οποία παρουσιάστηκε ήδη με μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα, ανήκει στην ίδια την οικογένεια του μεγάλου συνθέτη και πρόκειται για την πρώτη προσέγγιση του έργου του καλλιτέχνη μετά τον θάνατό του, το 2019, χωρίς καμία οδηγία και καθοδήγηση από τον ίδιο.
Η κ. Παπαγεωργίου εξηγεί πως η έμπνευση και το εφαλτήριο για την παράσταση ήταν το ομώνυμο τραγούδι «Ταπεινό Ρεκβιέμ για το Μέλλον» από το άλμπουμ Εμπάργκο που κυκλοφόρησε ο συνθέτης το 1982, σε στίχους Άλκη Αλκαίου.
Στην παράσταση θα ακουστούν 17 τραγούδια από την εκτενέστατη και πολυσχιδή δισκογραφία του Θάνου Μικρούτσικου, τραγούδια που όπως τονίζει η ίδια στο μυαλό της δεν αντηχούν ούτε σαν θρήνοι ούτε σαν ταπεινά. «Ο θρήνος που υπάρχει μέσα στη ζωή, την ποίηση την Τέχνη και παντού, είναι κάτι που εγώ νιώθω σαν μικρές προειδοποιήσεις, σαν μικρές προσευχές για το μέλλον. Είναι 17 τραγούδια που προσωπικά θεωρώ ότι αξίζει τον κόπο να εισακουστούν, τουλάχιστον στη δική μου γενιά κι έπειτα».
Σημειώνει επίσης πως τα τραγούδια θα είναι διασκευασμένα μέσα από το δικό της φίλτρο. «Κλήθηκα να εμπιστευτώ το ένστικτό μου, να διαβάσω και να μελετήσω αυτά που έγραφε και πίστευε ο συνθέτης και να τα προσεγγίσω μέσα από το δικό μου πρίσμα. Είναι μια παράσταση που έχει αρχή μέση και τέλος όπως εγώ την ορίζω μέσα στο μυαλό μου για να είναι ικανή να 'μετακινήσει' τον θεατή».
Η παράσταση δεν καλύπτει μόνο τις μεγάλες επιτυχίες του Θάνου Μικρούτσικου, ούτε τα εντελώς άγνωστά του τραγούδια αλλά, όπως λέει η ίδια χαρακτηριστικά, «ό, τι μπορείς να φτιάξεις μέσα σε μιάμιση ώρα ροής και ακρόασης να μπορέσεις να νιώσεις συναισθήματα».
Εξομολογείται πως λίγο πριν φύγει ο Θάνος Μικρούτσικος από τη ζωή, είχε επικοινωνήσει μαζί του καθώς είχε ζητήσει άδεια για να δισκογραφήσει την Γαμμαγραφία. «Υπήρξε μια επιθυμία να συναντηθούμε, να συζητήσουμε να κάνουμε μια πρώτη συνεργασία, δυστυχώς δεν προλάβαμε γιατί έφυγε από τη ζωή. Πριν λίγους μήνες μου έγινε μια πρόταση να προσεγγίσω με τον δικό μου τρόπο το έργο του, ελεύθερα, οτιδήποτε μπορούσα να κάνω εγώ από το δικό μου σύμπαν στο δικό του έργο».
«Γράψε γι' αυτό που σε καίει»
«Ο Θάνος Μικρούτσικος έλεγε ‘γράψε για αυτό που σε καίει’, αντίστοιχα και εμείς που παίζουμε μουσική ή τραγουδάμε πρέπει να γράφουμε και να στήνουμε παραστάσεις γι’ αυτό. Τα συγκεκριμένα 17 τραγούδια εμένα με έκαψαν βαθιά την ώρα που τα άκουσα και θεώρησα πως έχω πολύ δυνατό εσωτερικό λόγο να τα μεταφέρω. Έτσι ουσιαστικά πρέπει να χτίζονται όλες οι παραστάσεις κατά την ταπεινή μου γνώμη. Τα έχουμε ακούσει και τα έχουμε δει όλα τι απ’ όλα αυτά που αγαπάμε και πιστεύουμε αφορούν έναν καλύτερο και πιο δίκαιο κόσμο;» σημειώνει.
Το έργο του Θάνου Μικρούτσικου μέσα από τα μάτια της Μαρίας Παπαγεωργίου
Η κ. Παπαγεωργίου παραδέχεται επίσης πως δεν είχε μελετήσει ποτέ το έργο του συνθέτη με τον τρόπο που το έκανε τώρα. «Για να φτάσεις σε μεγαλύτερα επίπεδα ενσυνείδησης με την Τέχνη πρέπει να την μελετήσεις σε δεύτερη και τρίτη ανάγνωση. Ο Θάνος είχε και πολιτικό και κοινοτικό λόγο, είχε μελετήσει ποιητές, είχε γράψει κλασικά έργα» σημειώνει και προσθέτει πως «τέτοιους ανθρώπους, αν κάτσεις και τους μελετήσεις βαθιά, σου θυμίζουν πως μέσα από επιμελή εργασία, πόνημα και μελέτη, μπορείς να αντλήσεις όλους τους καρπούς και τα προστάγματα της Τέχνης και εντέλει να γίνεις καλύτερος άνθρωπος, να μετακινηθείς, να πας σε μια καλύτερη κατεύθυνση. Βέβαια ο Θάνος είχε και τις πρώτες ακροάσεις, δηλαδή γινόταν να συνδεθείς με ένα τραγούδι του με το που το ακούσεις επειδή πολλά από αυτά μιλούσαν κατευθείαν στην καρδιά σου. Υπάρχει όμως ένα ακόμα επίπεδο το οποίο είναι θησαυρός και οφείλω να ομολογήσω πως τώρα είχα την τύχη και την χαρά να το ανακαλύψω».
Και τι κατάλαβε η ίδια μελετώντας σε βάθος το έργο του Θάνου Μικρούτσικου; Όπως εξηγεί, έδωσε παραπάνω χρόνο στους ποιητές. «Έμαθα πώς λειτουργούν μέσα από τη μελοποίησή τους, και το πως την έκανε ο Θάνος με τέτοιο τρόπο ώστε να πρωταγωνιστεί ο στίχος χρησιμοποιώντας όμως μια εθνική αγωγή και έναν δυνατό παλμό για να ξυπνήσει τον ακροατή μέσα από τη μουσική καθώς επίσης και το πως αυτή η γενιά παρήγαγε ολοκληρωμένα έργα: Έδιναν χρόνο για να τα δημιουργήσουν και μέσα από αυτά έβγαιναν περισσότερα νοήματα. Επειδή αυτή η ταχύτητα είναι το πρόβλημα της εποχής μας, προσπαθώ με έναν πιο αναλογικό, παλιό τρόπο να δώσω παραπάνω χρόνο, γιατί όλα καταναλώνονται πολύ γρήγορα και δεν είναι όλα έτσι, αυτό μας θυμίζει το έργο του Θάνου Μικρούτσικου. Σε μένα τουλάχιστον».
«Οι διασκευές για μένα δεν είναι αυτοσκοπός αλλά κάτι που θέλω να μοιραστώ με τον κόσμο»
Σε ό,τι αφορά στις διασκευές, η ίδια τονίζει πως δεν επέλεξε ποτέ της να διασκευάσει ένα τραγούδι με γνώμονα την αναγνωρισιμότητά του ή την επιτυχία που μπορεί να της προσέφερε. «Είμαι μουσικός, θα πιάσω το όργανό μου και θα παίξω κάτι που εκείνη τη στιγμή θα μου βγει ωραία, και επειδή έχω την ικανότητα να το επαναπαράξω με τα όργανα που ξέρω αρχικά και να το φέρω σε ένα επίπεδο ακρόασης, θέλω μετά να το μοιραστώ. Δε θα ξεκινήσω ποτέ με στόχο να κάνω μια διασκευή για να ακουστώ. Δεν θα χρησιμοποιήσω μια πετυχημένη συνταγή απλά για να με γνωρίσουν οι ακροατές. Θεμιτό και αυτό αλλά η αλήθεια σε μένα δε λειτούργησε ποτέ έτσι. Έτυχε να πιάσω την κιθάρα, να παίξω κάτι, να μοιραστώ και αυτό το 'μοίρασμα' να πηγαίνει καλά».
«Δεν έχω ποτέ το άγχος της σύγκρισης με το πρωτότυπο έργο, εγώ ξέρω μέσα μου γιατί το κάνω»
Η καλλιτέχνις σημειώνει επίσης πως προσπαθεί να επενδύει στην προσωπική της δισκογραφία αλλά οι διασκευές έρχονται σαν... δώρα στο στόμα της. «Δε μπορείς να βάλεις φρένο στον εαυτό σου αν κάτι αξίζει να ακουστεί, ούτε βέβαια αυτό πρέπει να γίνεται αυτοσκοπός. Αν είναι κάτι να πάει, θα πάει, ας το κρίνει ο κόσμος. Δεν έχω ποτέ το άγχος της σύγκρισης με το πρωτότυπο έργο γιατί εγώ ξέρω μέσα μου γιατί το κάνω, οπότε δεν μπορώ να συγκριθώ. Αφού με συγκινεί εμένα το τραγουδάω, αν συγκινήσει κι άλλους ακόμα καλύτερα. Φυσικά φροντίζω πάντα να πάρω τις σχετικές άδειες των δημιουργών».
«Οι μουσικοί είμαστε μικρά αυτόνομα αστεράκια, μας λείπει ένα ολοκληρωμένο σύμπαν»
Για την ίδια, το τραγούδι δεν είναι ούτε ξεχωριστό από τον δημιουργό του ούτε μόνο προϊόν δικό του, αλλά κάτι ενδιάμεσο. «Ένα πρόβλημα της εποχής είναι ότι όλοι γράφουμε τραγούδια, στίχους αλλά μας λείπει ένα ολοκληρωμένο σύμπαν. Πολλές φορές μου στέλνουν να ακούσω τραγούδια άνθρωποι που δεν ξέρω και δεν ξέρω τον δημιουργό ή το σύμπαν του τραγουδιού. Όταν ακούς ένα καινούργιο τραγούδι πρέπει να ξέρεις γιατί το τραγουδάς, γιατί το διασκευάζεις, δεν αιτιολογούμε βαθιά καλλιτεχνικά μέσα μας οτιδήποτε κάνουμε, αυτό είναι το δύσκολο» εξηγεί και συνεχίζει: «Πλέον οι μουσικοί είμαστε σαν μικρά αυτόνομα αστεράκια που δεν έχουν ένα κοινό σύμπαν, παλιά το σύμπαν ονομάζονταν δισκογραφία, υπήρχε μια ομπρέλα κάτω από την οποία μπορούσες να δημιουργήσεις. Πλέον, για να πας από το μηδέν στο ένα είναι πολύ δύσκολο, δεν ξέρεις από που να κάνεις την αρχή και από που να πιαστείς, ίσως μια διασκευή, κάτι που είναι οικείο στο αυτί του άλλου. Υπάρχει πιο πολύ η ανάγκη να κάνεις μια μικρή νίκη η οποία πολλές φορές όμως δεν έχει κάποιο καλλιτεχνικό βάθος ή όραμα. Για μένα πρέπει να έχεις το καλλιτεχνικό αίτημα, να ξέρεις γιατί το κάνεις, να ξέρεις τι σε εκφράζει και να το κάνεις με τους δικούς σου όρους, όχι τους εμπορικούς».
Θυμάται τι τις είχε πει κάποια στιγμή η Μάρθα Φριντζήλα: «Όσοι θέλουν να κάνουν Τέχνη, μπορεί και να πετύχουν, όσοι θέλουν να πετύχουν, δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουν Τέχνη». «Αν εσύ οδεύεις με την Τέχνη σου αργά και σταθερά, κάποια στιγμή αυτό που αξίζεις θα το πάρεις. Αν ξεκινάς με το εμπορικό άγχος, μπορεί να το πετύχεις αλλά αυτό θα σου στερήσει ην καλλιτεχνική σου οντότητα» προσθέτει.
«Το να είσαι καλλιτέχνης είναι καθημερινή οκτάωρη δουλειά»
H Μαρία Παπαγεωργίου υπογραμμίζει επίσης πως παρά τις όσες δυσκολίες βίωσε στην αρχή της καριέρας της, δεν δέχτηκε ποτέ να κάνει εκπτώσεις. «Το χωράφι που έσπερνα άργησε να βγάλει καρπό αλλά αυτό που τελικά θερίζω είναι υγειέστατο και αγωνιώ να συνεχίσω έτσι. Υπήρξαν φυσικά στιγμές απογοήτευσης που ήθελα να τα παρατήσω, υπήρχαν δυσκολίες για πολλά χρόνια αλλά εντέλει πρέπει να κάνουμε ό,τι μας λέει η ψυχή μας και ταυτότοχρονα να είμαστε και λογιστές του εαυτού μας. Το να είσαι καλλιτέχνης είναι καθημερινή οκτάωρη δουλειά. Πολλοί πιστεύουν ότι θα τους έρθει μαγικά η επιτυχία, αυτό δεν ισχύει. Δηλαδή ναι, για να είσαι καλλιτέχνης θέλει πίστη, θέλει ένστικτο, θέλει να βλέπεις τον κόσμο με ένα όραμα υψηλό και μη επίγειο, αλλά αυτό δε σημαίνει πως είμαστε αιθεροβάμονες, πρέπει να έχουν λογική οι κινήσεις. Το ταλέντο είναι ένα 20% όλο το υπόλοιπο είναι δουλειά».
«Μια Χαραμάδα Πανικού»
Η ίδια εδώ έχει μιλήσει ανοιχτά εδώ και αρκετά χρόνια για την αγχώδη διαταραχή και τις κρίσεις πανικού που την ταλαιπωρούσαν για περίπου μια δεκαετία. Μάλιστα, έχει εκδώσει και ένα σχετικό βιβλίο με τίτλο «Μια Χαραμάδα Πανικού» το οποίο κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις Sub.Urban. «Είναι μια πολύ σημαντική ασθένεια της εποχής την οποία όσο νωρίτερα ανακαλύψουμε και γιατρέψουμε τόσο πιο ευτυχισμένοι θα είμαστε» σημειώνει σχετικά.
«Πέρασα κάποια πολύ δύσκολα χρόνια, μετά άρχισα ψυχοθεραπεία, μετά άρχισα λίγο να μιλάω, είχα τάσεις λιποθυμίας» εξομολογείται μιλώντας στο makthes.gr. «Μόλις άρχισα να καταλαβαίνω τι συμβαίνει άρχισα να παρατηρώ και τα βλέμματα των ανθρώπων και να το αναγνωρίζω και τους άλλους όταν περνάνε κρίσεις, μετά πήγαινα και τους μιλούσα εγώ. Συνειδητοποιούσα πως μόλις τους μιλούσα όλα γίνονταν πιο εύκολα, άρχισαν να γίνονται πολλά τα παραδείγματα δίπλα μου που τα αναγνώριζα και είπα να μιλήσω και πιο δημόσια, και όχι μόνο κατά μόνας. Πολλά χρόνια ανέβαινα στη σκηνή και δεν μπορούσα να τραγουδήσω. Τώρα πια μπορώ να το αντιμετωπίσω, έχω αλλάξει φιλοσοφία ζωής.».
«Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς και όλα θα πάνε καλά»
Προσθέτει πως αν το σώμα αντιδράει, η κρίση πανικού είναι το πρώτο καμπανάκι, ότι αυτά που ήξερες και αυτά που πιστεύεις ότι είναι για σένα κατάλληλα. «Υπάρχουν κάποιοι εαυτοί μέσα σου που λέγονται υπό-εαυτοί οι οποίοι δεν είναι ικανοποιημένοι οπότε και συγκρούονται μαζί σου άρα κάτι δεν έχεις ρυθμίσει μέσα σου. Κάθε σώμα έχει έναν τρόπο να αντιδρά όταν δε κάνεις κάτι καλά και δε σέβεσαι τον εαυτό σου. Οπότε κατά καιρούς ξέρω ότι αν με πιέσω, με ζορίσω, πάθω burnout ή οτιδήποτε, το σώμα μου θα αντιδράσει με αυτόν τον τρόπο. Το ακούω και δεν το 'κλωτσάω' πλέον. Ψυχραιμία, κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς και όλα θα πάνε καλά. Είναι καλό να τα συζητάμε αυτά αφορούν το 90% των ανθρώπων πια» σημειώνει.
Και όσο για την ευτυχία; Την βρίσκει και την χάνει. «Αυτό που προσπαθώ όσο περνούν τα χρόνια να τη βρίσκω όλο και πιο πολύ» καταλήγει.
«Ο Τελευταίος Αναλογικός Άνθρωπος»
Η Μαρία Παπαγεωργίου θα κυκλοφορήσει τον νέο της δίσκο μέσα στο 2024. Είναι η συνέχεια του προηγούμενου που λεγόταν «Ο Τελευταίος Αναλογικός Έρωτας» και είχε μέσα ερωτικές ιστορίες. Ο νέος θα λέγεται «Ο Τελευταίος Αναλογικός Άνθρωπος» και όπως σημειώνει η μουσικός, μέσα από αυτόν θα προσεγγίσει πιο κοινωνικά θέματα.
17 Ρεκβιέμ για το Μέλλον
Μουσικοί
Μιχάλης Βρέττας | βιολί
Ευριπίδης Ζεμενίδης | ηλεκτρική κιθάρα
Γιώργος Θεοδωρόπουλος | synths, bass
Θάνος Μιχαηλίδης | τύμπανα
Μαρία Παπαγεωργίου | κιθάρες
Ηχοληψία | Σωτήρης Παπάκος
Φωτισμοί | Μανώλης Μπράτσης
Ενορχηστρώσεις | Μαρία Παπαγεωργίου, Ευριπίδης Ζεμενίδης
Φωτογραφία αφίσας | Παναγιώτης Ζουλάκης
Φωτογραφίες | Άκης Χρήστου
Γραφιστική Επιμέλεια Αφίσας | Κωνσταντίνος Γεωργαντάς
Παραγωγή - Management: Cricos
Πληροφορίες
Σάββατο 13 Ιανουαρίου
Μύλος club Θεσσαλονίκη, Ανδρέου Γεωργίου 56, περιοχή Σφαγεία
Ώρα προσέλευσης: 21.00
Ώρα Έναρξης: 22:00
• Ηλεκτρονική Προπώληση μέσω more.com
Για κρατήσεις θέσεων επικοινωνείτε τηλεφωνικά στο 2310.510081
Εναλλακτικά: επικοινωνείτε με μήνυμα στο inbox της σελίδας στο Facebook Mylos Club Thessaloniki με το ονοματεπώνυμό σας, κινητό τηλέφωνο επικοινωνίας και τον αριθμό των ατόμων της κράτησης.