Στην Ελλάδα τα περιστατικά παρενόχλησης και κακοποίησης αποτελούσαν για χρόνια καλά κρυμμένο μυστικό, αλλά τα πρώτα σημάδια ότι κάτι αλλάζει, πριν ακόμα και από το ξέσπασμα του ελληνικού #metοο, ήταν στην περίοδο της πρώτης καραντίνας, οπότε είχαν αυξηθεί οι κλήσεις για περιστατικά κακοποίησης εντός του σπιτιού, λέει στη «ΜτΚ» η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για την Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια, Μαρία Συρεγγέλα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Το κίνημα #MeToo και οι... Σοφίες που άνοιξαν στόματα και δρόμους
Η υφυπουργός καλεί όλες οι γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση να βρουν τη δύναμη να καταγγείλουν βίαιες συμπεριφορές, γιατί υπάρχουν οι δομές που μπορούν να τις στηρίξουν και αναφέρει ότι το προσεχές διάστημα θα κατατεθεί προς κύρωση στη Βουλή η Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας.
Με βάση και την προηγούμενη εμπειρία σας από τη θέση της γ.γ. Ισότητας, σας ξάφνιασε το ξέσπασμα του ελληνικού #metoo;
Δεν ήταν κάτι που μας ξάφνιασε, καθώς πριν ξεσπάσει το ελληνικό #metοο και ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο του περιορισμού στο σπίτι, οι κλήσεις προς τη γραμμή 15900 αυξήθηκαν σημαντικά. Σε περιόδους κρίσης, καθώς και σε χρονικά διαστήματα όπου το ζευγάρι περνάει περισσότερο χρόνο μαζί, τα περιστατικά βίας αυξάνονται με τα ξεσπάσματα εκείνων που ήταν ήδη βίαιοι απέναντι στις συντρόφους τους να γίνονται συχνότερα. Ωστόσο εκτιμάται πως η αύξηση των καταγγελιών οφείλεται κατά κύριο λόγο στην τηλεοπτική καμπάνια της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για την Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900. «Μένουμε στο σπίτι αλλά δεν μένουμε σιωπηλές», ήταν το κεντρικό μήνυμα του σποτ που δημιούργησε η κυβέρνηση και απ’ ότι φαίνεται, απέδωσε. Μέσα από την καμπάνια, τόσο τα θύματα όσο και τα τρίτα πρόσωπα ενημερώθηκαν για τη γραμμή 15900 και αποφάσισαν να απευθυνθούν σε αυτή. Το ίδιο συνέβη και με τη δεύτερη καμπάνια κοντά στο δεύτερο lockdown τον Νοέμβριο.
Τώρα, μετά και τις αποκαλύψεις της Σοφίας Μπεκατώρου, ολοένα και περισσότερες γυναίκες, από διάφορους εργασιακούς χώρους, βρίσκουν τη δύναμη να «σπάσουν» τη σιωπή τους και να καταγγείλουν περιστατικά βίας και κακοποίησης που έχουν βιώσει. Το γεγονός ότι βλέπουμε γυναίκες που παίρνουν τη μεγάλη απόφαση να μιλήσουν ανοιχτά για τις τραυματικές εμπειρίες που έκρυβαν για χρόνια είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα τα περιστατικά παρενόχλησης και κακοποίησης αποτελούσαν για χρόνια καλά κρυμμένο μυστικό. Τα θύματα φοβόντουσαν να αποκαλύψουν την αλήθεια γιατί αντιμετωπίζονταν με δυσπιστία. Η κοινωνία όμως αλλάζει, η πολιτεία είναι κοντά σ’ αυτήν την αλλαγή και γι’ αυτό δημιουργήθηκαν γόνιμες συνθήκες για την εμφάνισή του ελληνικού #metoo. Οι γυναίκες βρίσκουν ευήκοα ώτα και η ελληνική κοινωνία έχει ωριμάσει. Η πολιτεία είναι στο πλευρό των γυναικών - θυμάτων βίας και όλο το Δίκτυο Δομών Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων είναι πάντα σε ετοιμότητα να υποστηρίξει τις γυναίκες.
Ενθαρρύνουμε όλες οι γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση να βρουν τη δύναμη να καταγγείλουν βίαιες συμπεριφορές, γιατί υπάρχουν οι δομές που μπορούν να τις στηρίξουν: μπορούν να απευθύνονται στην 24ωρη τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900, να ζητούν βοήθεια και από τους ειδικούς των 42 Συμβουλευτικών Κέντρων που υπάρχουν σε όλη τη χώρα και, εφόσον υπάρχει ανάγκη, να φιλοξενηθούν σ’ έναν από τους 20 ξενώνες του Δικτύου για να ξεφύγουν από τον κύκλο της βίας.
Που εμφανίζονται πιο συχνά περιστατικά λεκτικής ή σωματικής βίας, και σεξουαλικής παρενόχλησης; Υπάρχει κάποιο μοτίβο; Από πού πηγάζουν τέτοιες συμπεριφορές;
Περιστατικά βίας και κακοποίησης σε βάρος των γυναικών μπορούν να εμφανιστούν σε όλους τους χώρους, είτε στο εργασιακό περιβάλλον όπου υπάρχουν σχέσεις εξάρτησης και εξουσίας, είτε στο οικογενειακό, φιλικό περιβάλλον. Βία δεν είναι μόνον η σωματική βλάβη. Βία είναι ο εκβιασμός, ο εκφοβισμός, η χυδαία κριτική για την εμφάνιση, για την εικόνα του σώματος, για τις επιλογές μας. Υπό αυτήν την έννοια, η βία και η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα καθημερινό φαινόμενο και στην ελληνική κοινωνία, που εμφανίζεται παντού και προέρχεται από τη στρεβλή πεποίθηση πως οι γυναίκες είναι υποδεέστερες των ανδρών. Το θέμα είναι να αναγνωρίσουμε τη βία και την σεξουαλική παρενόχληση και να τις καταγγείλουμε.
Η προσπάθεια εξάλειψης των στερεοτύπων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και χρειάζεται η συμβολή όλων μας -κοινωνίας και πολιτείας- για να τα καταρρίψουμε, και κυρίως πρέπει να μάθουμε τα δικαιώματά μας.
Πώς θα πρέπει να αντιδράσει μία εργαζόμενη σε περίπτωση παρενόχλησης όταν υπάρχει σχέση εξουσίας, δηλαδή αυτός που παρενοχλεί είναι προϊστάμενος;
Οι εργαζόμενες γυναίκες αλλά και οι εργαζόμενοι άντρες που υφίστανται βία ή σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία μπορούν να καταγγείλουν το περιστατικό στον Συνήγορο του Πολίτη που είναι ο αρμόδιος εθνικός φορέας για την καταπολέμηση των διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών στην απασχόληση και την εργασία, στο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) και να προσφύγουν στις αρμόδιες διοικητικές αρχές και τα δικαστήρια.
Πώς μπορεί η πολιτεία να προστατεύσει θεσμικά τις εργαζόμενες; Σχεδιάζετε να αναλάβετε κάποια πρωτοβουλία;
Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναμένεται να καταθέσει το προσεχές διάστημα προς κύρωση στη Βουλή τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας. Στόχος της συγκεκριμένης Σύμβασης είναι η προστασία όλων των προσώπων στον χώρο της εργασίας, ανεξαρτήτως εργασιακού καθεστώτος, και η στήριξη των εργαζομένων που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής βίας.
Η Σύμβαση καθορίζει τα πρότυπα για την παρενόχληση και τη βία που σχετίζονται με την εργασία και αποσαφηνίζει σημεία που μέχρι σήμερα αποτελούσαν γκρίζες ζώνες. Συγκεκριμένα, η Σύμβαση αναγνωρίζει τα δικαιώματα όλων σε έναν κόσμο εργασίας απαλλαγμένο από βία και παρενόχληση και καλύπτει όχι μόνο το χώρο εργασίας αυτόν καθ' αυτόν, αλλά και κάθε χώρο ή περίσταση, που σχετίζεται με την εργασία.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Φεβρουαρίου 2021