Με δύο κινήσεις που απείχαν μεταξύ τους μόνο μερικές ώρες έδωσε το στίγμα των επόμενων μηνών ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η πρώτη προήλθε την Τετάρτη το πρωί με τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Νίκο Ανδρουλάκη.
Σε αυτήν επιβεβαιώθηκε και με τον πιο επίσημο τρόπο το νέο κεφάλαιο στις σχέσεις κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης που ξεκινά από εδώ και πέρα, ένα κεφάλαιο που η κυβέρνηση επιθυμεί να κυλήσει χωρίς την τοξικότητα των προηγούμενων ετών με συναίνεση στα μείζονα ζητήματα, και διατηρώντας έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας σε θεσμικό επίπεδο.
Το ραντεβού άργησε μεν τρία χρόνια, αλλά πραγματοποιείται «σε καλό τάιμινγκ», όπως σχολίασε και ο πρωθυπουργός. Στη μία ώρα και είκοσι λεπτά που έμειναν οι δυο τους έσπασε ο πάγος και έγινε μία ουσιαστική συζήτηση, με τη βεντάλια των θεμάτων να ανοίγει σε όλα τα πεδία της πολιτικής. Το γεγονός πως συμφώνησαν να υπάρξει κοινή πρωτοβουλία για τη σύσταση Εθνικής Επιτροπής για το δημογραφικό και να εξεταστεί η δημιουργία Εθνικής Επιτροπής Καταναλωτή, όπως πρότεινε ο κ. Ανδρουλάκης, είναι ένα δείγμα πως εννοούν την πρόθεσή τους για συναινέσεις στα κρίσιμα, για την χώρα, θέματα.
Το Μέγαρο Μαξίμου αποτιμά θετικά το γεγονός πως πλέον έχει ανοίξει ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και θεωρεί ότι επιτεύχθηκε ο βασικός στόχος που ήταν να γίνει μία ειλικρινής συζήτηση, η οποία θα αποτελέσει βάση για το μέλλον.
Το κατά πόσον αυτό το κλίμα θα εμπεδωθεί στη δημόσια σφαίρα μένει να φανεί το αμέσως επόμενο διάστημα με πρώτο σταθμό τη συζήτηση του προϋπολογισμού στην Ολομέλεια της Βουλής την προσεχή εβδομάδα. Με τις διαφωνίες να παραμένουν σε θέματα, όπως η μείωση του ΦΠΑ, η golden visa και η έκτακτη εισφορά στα κέρδη των τραπεζών.
Στην κυβέρνηση δεν περιμένουν ότι το ΠΑΣΟΚ θα εγκαταλείψει την οξεία αντιπολιτευτική στρατηγική. «Αυτοί θα εφαρμόσουν τη δική τους στρατηγική και εμείς τη δική μας», λέει ανώτερη κυβερνητική πηγή, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν θα ετεροκαθοριστεί από τη στάση του ΠΑΣΟΚ σε μία σειρά ζητημάτων.
Σε κάποια μείζονα, όμως, θα πρέπει να υπάρξει μία ελάχιστη σύμπνοια. Στον προϋπολογισμό, για παράδειγμα, το ΠΑΣΟΚ θα ψηφίσει τις αμυντικές δαπάνες, ενώ ως το τέλος του έτους η κυβέρνηση αναμένεται να οριστικοποιήσει την επιλογή της για τη θέση του Συνηγόρου του Πολίτη, προκειμένου να «περάσει» από τη Διάσκεψη των Προέδρων με το νέο έτος. Εκεί θα απαιτηθεί και η σύμπλευση του ΠΑΣΟΚ.
Το μείζον θέμα συναίνεσης το επόμενο διάστημα θα είναι η Προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του ακόμα, κάτι που θα κάνει με το νέο έτος και αφού σταθμίσει όλες τις πολιτικές επιλογές. Η εκ νέου επιλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου φαντάζει μάλλον απίθανη, με τον πρωθυπουργό να κινείται στη λογική ότι το πρόσωπο που θα επιλεγεί θα πρέπει να έχει υπερκομματικά χαρακτηριστικά και να εκλεγεί με μία πλειοψηφία που να υπερβαίνει τον αριθμό βουλευτών της ΝΔ, ώστε να μην εκληφθεί ως «στενά κομματικός» Πρόεδρος. Βεβαίως, δέχεται εισηγήσεις και σταθμίζει πρόσωπα που προέρχονται από την κεντροδεξιά, ενώ στο παρασκήνιο τα σενάρια επιμένουν ότι από το ΠΑΣΟΚ θα προταθεί ο Εύαγγελος Βενιζέλος, ένα πρόσωπο που αρκετοί «γαλάζιοι» θα στήριζαν. Από την άλλη, αρκετές πηγές αναφέρουν και το όνομα του προέδρου της Βουλής, Κώστα Τασούλα, ενώ, εσχάτως, «παίζει» στο παρασκήνιο και το όνομα του πρώην πρωθυπουργού, Λουκά Παπαδήμου.
Οι Τράπεζες
Το δεύτερο μήνυμα στάλθηκε από τον πρωθυπουργό την Πέμπτη το απόγευμα κατά την ομιλία του στη Βουλή. Και είχε ως αποδέκτες τις τράπεζες. Ο πρωθυπουργός προανήγγελλε μέτρα που θα τονώσουν τον ανταγωνισμό και θα αντιμετωπίσουν τις πρακτικές που επιβαρύνουν τους πολίτες, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Έχουμε ζητήσει από τις τράπεζες να αντιδράσουν. Η αντίδρασή τους μέχρι στιγμής δεν μας ικανοποιεί».
Δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και του τραπεζικού συστήματος. Είχαν προηγηθεί παλιότερες προσπάθειες, ώστε να μειωθούν οι προμήθειες ή να αυξηθούν τα επιτόκια καταθέσεων, όμως το αποτέλεσμα ήταν πενιχρό σε σχέση με τις επιδιώξεις και τις ανάγκες.
Στο ίδιο αδιέξοδο έφτασαν και αυτήν τη φορά οι συζητήσεις που προηγήθηκαν. Η αποτυχία να βρεθεί από κοινού με τους τραπεζίτες η κατάλληλη φόρμουλα και να επιτευχθεί μία συμφωνία, απλά διαιώνισε τα προβλήματα και αύξησε τη δυσαρέσκεια από την κυβέρνηση. Στο Μέγαρο Μαξίμου σε συνεργασία με το οικονομικό επιτελείο έχουν επεξεργαστεί μία δέσμη μέτρων που θα απαντά στο ζήτημα και, ταυτόχρονα, δεν θα διακινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Στόχος είναι να μειωθούν οι υψηλές προμήθειες, ακόμα και για συναλλαγές μικρών ποσών, να αυξηθούν τα χαμηλά επιτόκια στις καταθέσεις, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην πεντάδα των χωρών της Ευρωζώνης με τα υψηλότερα περιθώρια επιτοκίου, αφού οι τράπεζες συντηρούν την «ψαλίδα» στην τιμολόγηση καταθέσεων και δανείων, παρά τις συστάσεις που έχουν γίνει και από την Τράπεζα της Ελλάδος. Επίσης, δεν δίνονται στεγαστικά δάνεια με τον κατάλληλο ρυθμό, ενώ τα ακίνητα τα οποία διαθέτουν οι τράπεζες δεν τα εκποιούν, ώστε να αυξηθεί η προσφορά στην αγορά κατοικίας και να συμπιεστούν οι τιμές, διατηρώντας τα οφέλη για τους ισολογισμούς τους, όπως πλέον παρατηρούν και στην κυβέρνηση.
Στα μέτρα που αναμένεται να ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού την επόμενη εβδομάδα, περιλαμβάνονται η δυνατότητα να χορηγούν δάνεια και μη τραπεζικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος, αυξάνοντας έτσι τον ανταγωνισμό, και η μείωση των τραπεζικών προμηθειών όχι μόνο για μικρές συναλλαγές αλλά και για μεγαλύτερες.
«Μετά τις πρωτοβουλίες που θα πάρει η κυβέρνηση θα καταλάβουν όλοι ότι δεν λαϊκίζουμε, να απειλούμε τις τράπεζες, να βάζουμε έκτακτους φόρους, να τις αποσταθεροποιούμε και να διώχνουμε επενδυτές, γιατί ο λογαριασμός θα έρθει στους φορολογούμενους. Αλλά και οι τράπεζες θα καταλάβουν ότι, αυτά που σας είπα, τα εννοούμε. Γιατί, έχοντας δείξει φιλοεπενδυτική πολιτική, εντάξει, ξεπέρασαν κάποια όρια. Και θα εφαρμοστεί αυτό που λέμε», δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 08.12.2024