Το βλέμμα στραμμένο ξανά στην Ευρώπη έχουν αυτήν την περίοδο πρωθυπουργός και κυβέρνηση. Με το ουκρανικό ζήτημα να μην δείχνει σημάδια εκτόνωσης η ΕΕ καλείται -όπως και κατά την πανδημία- να αναζητήσει δρόμους και τρόπους αντιμετώπισης των επιπτώσεων μιας δύσκολης κατάστασης: πριν από δύο χρόνια ήταν ο κορονοϊός, τώρα ο πόλεμος.
Με την ενεργειακή ακρίβεια να έχει πάρει την πάνω βόλτα ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενεργοποιείται στο πλαίσιο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ με ατζέντα τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, την ανάγκη ενίσχυσης των αμυντικών προϋπολογισμών των κρατών-μελών, τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ένωσης, την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας και την γρήγορη μετάβαση στην πράσινη οικονομία με ταχύτερη είσοδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο.
Πρόκειται για πυλώνες που ενστερνίζεται απόλυτα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι οποίοι συγκροτούν μία νέα ευρωπαϊκή αντίληψη, την οποία καλείται να οικοδομήσει η ΕΕ ώστε να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον και να διασφαλίσει το ευρωπαϊκό κεκτημένο στον τρόπο ζωής των πολιτών της.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και στην παγκόσμια οικονομία με τις τιμές του φυσικού αερίου -και όχι μόνο- να εκτινάσσονται στα ύψη. «Το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό και η λύση δεν μπορεί παρά να είναι ευρωπαϊκή», λένε κυβερνητικές πηγές.
Ήδη ο πρωθυπουργός πέτυχε να ενταχθεί στα συμπεράσματα του προηγούμενου Συμβουλίου Κορυφής ρητή αναφορά στην ανάγκη για μία κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στις ενεργειακές ανατιμήσεις, ενώ σε συνέχεια της πρωτοβουλίας του πρωθυπουργού το θέμα τέθηκε και στη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας.
Ακολούθησε την Πέμπτη νέα παρέμβαση του πρωθυπουργού προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με επιστολή του ο κ. Μητσοτάκης επικεντρώθηκε στην ανάγκη αντιμετώπισης της αυξανόμενης οικονομικής απειλής που αφορά την χονδρική αγορά του φυσικού αερίου και υπογράμμισε πως θα πρέπει άμεσα και αποφασιστικά να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο να επιφέρει επιπλέον κόστος στις ζωές των ευρωπαίων πολιτών. Ο πρωθυπουργός τόνισε επίσης ότι στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας επιβάλλεται η Ευρώπη να αναλάβει γρήγορες και άμεσες δράσεις και σημείωσε ότι η κατάσταση είναι ασυνήθιστη και ότι οι ασυνήθιστες εποχές επιβάλλουν ασυνήθιστα μέτρα. Τα μέτρα που πρότεινε είναι τα εξής έξι:
1. Πλαφόν στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, το οποίο θα έχει ως σημείο αναφοράς την ιστορικά υψηλότερη τιμή του αερίου πριν από την κρίση.
2. Ημερήσιο Όριο Τιμών ως Προστατευτικό Μέτρο: Ένα εύρος διακύμανσης στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, για παράδειγμα της τάξεως του +/- 10%.
3. Καθορισμός Τιμών σε περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης: Καθορισμός τιμών στο Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων, ως μέτρο έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που υπάρξουν ανακοινώσεις που αφορούν τις ροές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία.
4. Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, για παράδειγμα της τάξεως του 5%, βάσει της παρακολούθησης του κόστους παραγωγής από τους ρυθμιστές της αγοράς και το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ενέργειας (LCOE) στις μονάδες παραγωγής.
5. Εμπόριο με Φυσική Παράδοση: Να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιτραπεί, η επιλογή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που θα επιτρέπει τις συναλλαγές μόνο με φυσική παράδοση.
6. Αύξηση της ρευστότητας στην αγορά φυσικού αερίου συνδέοντας τις αγορές ΗΠΑ/ΕΕ/Ασίας.
Όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα κινείται ταυτόχρονα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Υπογραμμίζουν δε ότι όπως είναι γνωστό η στήριξη καταναλωτών, επιχειρήσεων και αγροτών για την κάλυψη σημαντικού μέρους -όχι όλου προφανώς- των ενεργειακών ανατιμήσεων θα συνεχιστεί για όσο διαρκεί η κρίση, ενώ στο αμέσως επόμενο διάστημα -όπως ξεκαθάρισε και ο πρωθυπουργός- θα ανακοινωθούν και θα δρομολογηθούν στοχευμένα μέτρα για την στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων συμπολιτών μας.
Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές την ώρα που η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη γεωπολιτική κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ώρα που η Ευρώπη χειμάζεται από τις επάλληλες κρίσεις ακρίβειας, την ώρα που καταλύεται η διεθνής νομιμότητα η Ελλάδα χρειάζεται αρραγή ενότητα, σταθερότητα και αποφασιστικότητα. Η Ελλάδα χρειάζεται ευθύνη.
Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να οριστικοποιηθούν στην προγραμματισμένη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 25 Μαρτίου. Αυτό που θα προηγηθεί όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής είναι μία συνάντηση των χωρών του Νότου (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία) πιθανότατα στη Ρώμη για να υπάρξει συντονισμός σε θέματα ενέργειας. «Η Ευρώπη με την εισβολή στην Ουκρανία ξύπνησε από τον γεωστρατηγικό της λήθαργο» σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ μιλώντας για το πακέτο μέτρων που αναμένεται να ανακοινωθεί εντός της εβδομάδας σημείωσε ότι από αυτό «οι πιο ωφελημένοι από αυτά θα είναι οι αδύναμοι».
Το γεύμα με Ερντογάν
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι πρωθυπουργός έχει δηλώσει πολλές φορές ότι είναι πάντοτε ανοιχτός σε συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο και ότι γενικότερα επιδιώκει τη διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με την Άγκυρα, σε όλα τα επίπεδα. Οι νέες συνθήκες που δημιουργεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επαναβεβαιώνουν την ορθότητα αυτής της στάσης και την καθιστούν ακόμα πιο σημαντική.
Οι πρόωρες εκλογές
Στο εσωτερικό μέτωπο ο πόλεμος στην Ουκρανία επανέφερε τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών. Οι υποστηρικτές τους τονίζουν ότι η αβεβαιότητα που προκαλούν οι πολεμικές εξελίξεις αποτελεί μια καλή αφορμή για προσφυγή στις κάλπες με τη δικαιολογία ότι χρειάζεται φρέσκια λαϊκή εντολή για τη συνέχιση της διακυβέρνησης της χώρας σε μία τόσο δύσκολη για όλο τον πλανήτη περίοδο.
Ο πρωθυπουργός στην τελευταία συνέντευξή του στον Alpha άφησε κάποια χαραμάδα ανοικτή, καθώς έτσι εκλήφθηκε η αποστροφή του ότι μετά την εισβολή στην Ουκρανία «μιλάμε πια για μία διαφορετική μέρα», ενώ στη συνέχεια όταν του τέθηκε το σχετικό ερώτημα παρέμεινε πιστός στη γραμμή της εξάντλησης της τετραετίας και της θέσης για εκλογές το 2023.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13.03.2022