Η θερμοκρασία είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στη λειτουργία του σμήνους των μελισσών εξηγεί η Μαρίνα Ιωακειμίδου (φωτ.), τεχνολόγος γεωπόνος, απόφοιτος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και μελισσοκόμος, η οποία είχε την ιδέα για την ανάπτυξη του βραβευμένου προϊόντος.
«Η θερμοκρασία επηρεάζει το είδος της εργασίας που πρόκειται να κάνει η κάθε μέλισσα στο υπόλοιπο της ζωής της, το φύλο της, την ποσότητα των τροφών που θα καταναλώσει, τη διάρκεια ζωής της». Επομένως, είναι σημαντικό να διατηρείται σταθερή θερμοκρασία εντός της κυψέλης. Για το σκοπό αυτό «η μέλισσα μετατρέπει τον εαυτό της σε… ένα είδος κεντρικής θέρμανσης. Ανάλογα με την εποχή, οι μέλισσες ζεσταίνουν ή δροσίζουν τα κελιά του γόνου, ρυθμίζοντας την πολύπλοκη δομή του σμήνους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η θερμοκρασία μέσα στην κυψέλη διατηρείται γύρω στους 32 βαθμούς, και το χειμώνα και το καλοκαίρι» λέει η κ. Ιωακειμίδου.
Η ενασχόλησή της με την μελισσοκομία ξεκίνησε το 2009 και μέχρι σήμερα διατηρεί ένα μικρό μελισσοκομείο 60 κυψελών. «Λόγω της ενασχόλησής μου με τη μελισσοκομία, παρακολουθούσα συχνά παραγωγούς που αντιμετώπιζαν προβλήματα με τη μόνωση της ξύλινης κυψέλης.
Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν είτε υλικά που έχουν μειωμένη μονωτική ικανότητα είτε συνθετικά προϊόντα που καταλήγουν να καταναλώνονται από τη μέλισσα ή να τοποθετούνται στην κερήθρα. Επίσης, οι μελισσοκόμοι βιολογικού μελιού έχουν περιορισμούς από τους φορείς πιστοποίησης ως προς τη σύνθεση των υλικών που μπορούν να χρησιμοποιούν στη βιολογική παραγωγή» λέει στη «ΜτΚ».
Η παρατήρηση αυτή την οδήγησε στη σκέψη να δημιουργήσει ένα συμπληρωματικό μονωτικό υλικό, που να είναι συμβατό με τη βιολογική μελισσοκομία και να συμβάλλει στη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας εντός της κυψέλης.
Τον Νοέμβριο του 2017 έπειτα από επιλογή, η ιδέα φιλοξενήθηκε στην θερμοκοιτίδα καινοτομίας του δήμου Θεσσαλονίκης OK!Thess, «όπου λάβαμε πολύ σημαντική γνώση για τους τρόπους εξέλιξης της ιδέας», όπως αναφέρει η κ. Ιωακειμίδου. Επίσης εντάχθηκε σε δομές όπως η σχολή Επιχειρηματικότητας της Think Young και το Venture Garden του Κολεγίου Ανατόλια.
Το FIBRO-L
Έτσι προέκυψε το FIBRO-L, ένα συμπληρωματικό υλικό μόνωσης από φυσικά υλικά για το εσωτερικό της μελισσοκομικής κυψέλης, με σκοπό να διατηρήσει τη θερμοκρασία και να μειώσει το κόστος παραγωγής για τον μελισσοκόμο.
Το προϊόν απευθύνεται κυρίως σε παραγωγούς βιολογικής μελισσοκομίας που δραστηριοποιούνται σε ψυχρά και θερμά κλίματα, που θέλουν να βελτιώσουν τις συνθήκες θερμοκρασίας των κυψελών τους, να παράγουν μέλι απαλλαγμένο από χημικά και να δώσουν αξία στο marketing του δικού τους προϊόντος.
Με τη χρήση του FIBRO-L μειώνεται η κατανάλωση τροφών, μελιού και νερού, δημιουργούνται καλύτερες συνθήκες αερισμού και υγρασίας. «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζονται οι ασθένειες, να αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής του εντόμου, να αυξάνεται ο πληθυσμός νωρίς την άνοιξη άρα να έχουμε δυναμικότερη εκκίνηση στην παραγωγική περίοδο και να μειώνεται η θνησιμότητα των μικρών σμηνών.
Το καλοκαίρι δε μειώνει τις ενεργειακές καύσεις των μελισσιών, καθότι υπάρχουν μικρότερες απαιτήσεις για αερισμό, διατηρεί πιο σκληρά τα κέρινα φύλλα και δεν αποτελεί κίνδυνο για την εισαγωγή του στο τρόφιμο. Όλα τα παραπάνω αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν το κόστος παραγωγής για τον μελισσοκόμο» εξηγεί η κ. Ιωακειμίδου.
Σημειωτέον ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία εκτιμάται πως υπάρχουν 12 εκατομμύρια ενεργές κυψέλες σε όλη την Ευρώπη. Η Ισπανία, Ελλάδα, Γαλλία και Ιταλία είναι οι χώρες με τις περισσότερες, και ακολουθούν Πολωνία, Γερμανία και Ουγγαρία. Όλες οι παραπάνω χώρες αποτελούν δυνητικά αγορές στόχοι για το προϊόν.
Το επόμενο βήμα
«Αυτό που επιδιώκουμε είναι να καταγράψουμε μέσα από ερευνητικό πρόγραμμα τις συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, καθώς και δεδομένα που αφορούν στον πληθυσμό του γόνου, την ποσότητα τροφών και γενικότερα την συμπεριφορά του σμήνους με την χρήση του μονωτικού αυτού. Η έρευνα θα διαρκέσει ένα έτος σε μελίσσια- δείκτες με τα προτεινόμενα υλικά που έχουμε καταλήξει για το FIBRO-L, συγκρινόμενο με αυτά του ανταγωνισμού όπως το κλασικό κερόπανο, έτοιμες μονωμένες συνθετικές κυψέλες και μονωτικά οικοδομής που χρησιμοποιούν σήμερα οι μελισσοκόμοι», αναφέρει η κ. Ιωακειμίδου.
Με τη λήξη του ερευνητικού προγράμματος και τα πρώτα θετικά αποτελέσματα, θα ακολουθήσει βελτίωση των χαρακτηριστικών του προϊόντος και θα υποβληθεί αίτημα για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με σκοπό την είσοδο του προϊόντος στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ο διαγωνισμός
Το FIBRO-L μοιράστηκε το δεύτερο βραβείο στην κατηγορία «Agro-Tech» του διαγωνισμού TROPHY/ΤΡΟΦΗ CHALLENGE, στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα γεωργία για τη νέα γενιά». Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση του πανεπιστημίου Rutgers, σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και με την υποστήριξη των Industry DisruptorsGameChangers (ID-GC) και της πρεσβείας των ΗΠΑ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18 Αυγούστου 2019