Ο πρόσφατος σεισμός έντασης 3,4 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 28ης Δεκεμβρίου, που σημειώθηκε στην ευρύτερη περιοχή του Χορτιάτη και έγινε αισθητός σε ολόκληρο το Πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης προκάλεσε την αναστάτωση και την ανησυχία των πολιτών. Παρόλα αυτά, τα επόμενα 24ωρα δεν εμφανίστηκε ακόλουθη μετασεισμική δραστηριότητα, γεγονός που έφερε καθησυχασμό στους σεισμολόγους.
Η περιοχή της Θεσσαλονίκης όμως έχει απασχολήσει στο παρελθόν με την σεισμική δραστηριότητα που έχει παρουσιάσει κατά καιρούς. Έρευνα των καθηγητών Ζερβοπούλου Άννα και Παυλίδη Σπύρου, του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, που πραγματοποιήθηκε το 2005 και δημοσιεύτηκε στο Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, βασισμένη σε μορφολογικά στοιχεία, παρουσιάζει τον κίνδυνο των σεισμών αλλά και της σεισμικής τρωτότητας στο Πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης.
Η πρώτη προσέγγιση των ρηγμάτων έγινε με την αποτύπωση του ανάγλυφου της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης (Πολεοδομικό συγκρότημα, λεκάνη Ανθεμούντα, περιοχή Ασβεστοχωρίου και Πανοράματος), την χαρτογράφηση του υδρογραφικού δικτύου και τέλος έγινε αξιολόγηση της μορφολογίας με βάση μορφοτεκτονικούς ποσοτικούς δείκτες.
Πιο συγκεκριμένα, μελετώντας τη γεωλογία της περιοχής αποτυπώθηκε το υδρογραφικό δίκτυο, το οποίο και επηρεάζεται από τα ρήγματα. Κατά συνέπεια προκύπτουν τρεις κύριες υδρολογικές λεκάνες, του Ανθεμούντα, του Δενδροποτάμου και των ρεμάτων του Πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης, όπου και εντοπίζονται αντίστοιχα τα τρία ρήγματα του Ανθεμούντα, του Ασβεστοχωρίου και της Πυλαίας – Πανοράματος.
Αναλυτικότερα για τα ρήγματα που μελετήθηκαν, σύμφωνα με τους καθηγητές Ζερβοπούλου και Παυλίδη, εξάγονται τα παρακάτω στοιχεία:
- Το ρήγμα του Ανθεμούντα, το οποίο βρίσκεται νότια και νοτιοανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης (απέχει περίπου 14 km), έχει γενική διεύθυνση Α-∆ και συνολικό μήκος 32km περίπου, ενώ εκτείνεται από την θαλάσσια περιοχή βόρεια του Αγγελοχωρίου μέχρι και μετά το Γαλαρινό
- Το ρήγμα Πυλαίας – Πανοράματος το οποίο βρίσκεται ανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης (απέχει περίπου 6 km από το κέντρο της πόλης), είναι κανονικό με διεύθυνση Α-∆ και κλίση προς Βορρά. Εκτείνεται ανατολικά του Πανοράματος μέχρι και τον ∆ήμο της Πυλαίας, με πιθανότητα να προεκτείνεται και μέσα στην πόλη
- Το ρήγμα Ασβεστοχωρίου που βρίσκεται βόρεια και βορειοανατολικά και απέχει από την πόλη της Θεσσαλονίκης 6 km περίπου. Η διεύθυνσή του είναι ΑΝΑ-∆Β∆ με μετάπτωση προς ΒΒΑ
Λαμβάνοντας υπόψη τους μορφοτεκτονικούς δείκτες, οι οποίοι δίνουν πιο λεπτομερή στοιχεία για τη γεωμορφολογία των παραπάνω περιοχών, τη μορφολογία και το υδρογραφικό δίκτυο, οι αρμόδιοι καθηγητές συμπεραίνουν ότι το ρήγμα του Ανθεμούντα είναι ενεργό, εξαιτίας της ασυμμετρίας που υπάρχει μεταξύ της λεκάνης του Ανθεμούντα και του ρήγματος. Μεγαλύτερη ενεργότητα βέβαια, παρουσιάζει το ρήγμα στην περιοχή Αγγελοχωρίου – Περαίας.
Θετικές ενδείξεις για την ενεργότητα του ρήγματος Πυλαίας – Πανοράματος εμφανίζονται και στην υπολεκάνη της περιοχής του Ελαιορέματος, ενώ παρόμοια στοιχεία παρουσιάζονται και στο ρήγμα του Αβεστοχωρίου.
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές η χαρτογράφηση των τριών αυτών ρηγμάτων ως ενεργών υποδηλώνει την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη και αποτύπωσή τους μέσα στο δομημένο περιβάλλον της Θεσσαλονίκης, ώστε να γίνει μία εκτίμηση για την σεισμική επικινδυνότητα που ενδεχομένως υπάρχει πίσω από αυτά.