Αντίστροφα πλέον μετρά ο χρόνος για τη στιγμή που θα ανοίξουν τις πύλες τους οι 13 σταθμοί του Μετρό Θεσσαλονίκης και θα περάσει ο πρώτος συρμός με επιβάτες τους πολίτες. Οι τελευταίες προετοιμασίες για τα εγκαίνια του πολύπαθου έργου της πόλης, είναι πυρετώδεις και πλέον λαμβάνονται οι οριστικές αποφάσεις για τον τρόπο έναρξης λειτουργίας.
Όπως έγινε γνωστό, η τελετή εγκαινίων θα γίνει στις 12:00 το μεσημέρι το Σάββατο 30 Νοεμβρίου με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να κόβει την κορδέλα στο αμαξοστάσιο της Πυλαίας. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι για την τελετή εγκαινίων κρατούν σαν επτασφράγιστο μυστικό τα όσα θα ακολουθήσουν, μέχρι και τη τελευταία εβδομάδα πριν τα εγκαίνια. Σύμφωνα με πληροφορίες του makthes.gr, μετά την τελετή εγκαινίων ο πρωθυπουργός και οι επίσημοι προσκεκλημένοι θα ξεναγηθούν στον σταθμό Βενιζέλου. Ένα σταθμό κομβικό για την ολοκλήρωση κατασκευής του έργου αλλά και όπως λένε από τους ομορφότερους που θα έχει η πόλη, λόγω των αρχαίων που βρέθηκαν και επανατοποθετήθηκαν σε αυτόν.
In situ ή απόσπαση και επανατοποθέτηση
Η επιλογή, σαφώς, δεν είναι τυχαία καθώς ο σταθμός Βενιζέλου είναι ο πιο πολυσυζητημένος σταθμός του Μετρό, που έφερε προσφυγές στο ΣτΕ, έντονες διαμαρτυρίες, διαδηλώσεις και διχασμό μεταξύ παραγόντων της πόλης. «Ιn situ» ή απόσπαση και επαντοποθέτηση των αρχαίων, ήταν το δίλημμα που εκτός από αντιπαραθέσεις είχε φέρει και καθυστερήσεις στην πορεία των εργασιών. Όσοι υποστήριζαν την τεχνική «in situ», επέμεναν ότι μπορεί να κατασκευαστεί ο σταθμός με τα αρχαία να παραμένουν στη θέση τους χωρίς να πειραχτεί τίποτα. Από την άλλη, οι υποστηρικτές της απόσπασης θεωρούσαν αδύνατον να γίνουν οι εργασίες κατασκευής χωρίς να μετακινηθούν τα αρχαία και στη συνέχεια να επανατοποθετηθούν, όπως και έγινε τελικά.
Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δυο προτάσεων απασχόλησαν για αρκετά χρόνια την κοινή γνώμη, με τις διαφωνίες να βασίζονται στο ότι η μέθοδος in situ θα κοστίσει παραπάνω χρήματα και επηρεάζει τα χρονοδιαγράμματα και από την άλλη πλευρά έλεγαν ότι η πρακτική αυτή είναι η κατάλληλη για τα αρχαιολογικά ευρήματα. Μάλιστα, είχε ιδρυθεί και η «Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» που έδινε συνεντεύξεις Τύπου για το «έγκλημα στο σταθμό Βενιζέλου», όπως αποκαλούσαν την τεχνική, ενώ πραγματοποιούσαν και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έξω από αυτόν. Όπως στήριζαν, η τεχνική in situ ήταν η μόνη που διασφάλιζε ότι οι αρχαιότητες θα διατηρηθούν στην αρχική τους κατάσταση, παρουσιάζοντας το ενιαίο σύνολο του σταυροδρομιού εκείνης της εποχής. Η αντιπαράθεση στην «in situ», ήταν ότι η μέθοδος απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων ευρημάτων εκτός της εξοικονόμησης χρόνου και χρημάτων, ήταν και η μέθοδος που επιλέχθηκε για το σταθμό της Αγίας Σοφίας.
Στις 24 Ιανουαρίου 2017, η μελέτη κατασκευής in situ, που επέβαλλε να κατασκευαστεί ο σταθμός Βενιζέλου με τα αρχαία να παραμένουν στη θέση τους, είχε εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Το 2019 άλλαξε η κυβέρνηση αλλά και διοίκηση ο δήμος Θεσσαλονίκης που ήταν πιο κοντά ως θέση στην λύση της απόσπασης, σε αντίθεση με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών της προηγούμενης κυβέρνησης, Χρήστο Σπίρτζη, αλλά και τον προηγούμενο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη που ήταν υπέρ της in situ. Ο νεοεκλεγείς τότε δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας ήταν υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης, ενώ τόσο ο νέος τότε υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Κώστας Καραμανλής όσο και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη είχαν εκφράσει τις απόψεις τους κατά της in situ. Έτσι, το 2022 η πρόταση ξανά πέρασε από το ΚΑΣ και τότε έκρινε την απόσπαση και επαντοποθέτηση, ενώ και το ΣτΕ τον ίδιο χρόνο επέτρεψε να συνεχιστούν οι εργασίες απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων στο σταθμό Βενιζέλου.
Ερμητικά κλειστός
Μετά από όλη αυτή την περιπέτεια, τα αρχαία επέστρεψαν στο σταθμό Βενιζέλου και όπως είναι αναμενόμενο όλοι ζητούν να δουν τον σταθμό. Δεν είναι τυχαίο, που τα περισσότερα δημοσιογραφικά αιτήματα για ξεναγήσεις στο Μετρό Θεσσαλονίκης πριν τα εγκαίνια, αφορούν τον σταθμό Βενιζέλου. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν έχει δοθεί άδεια πουθενά για επίσκεψη και παρουσίαση του σταθμού που πλέον έχει ολοκληρωθεί. Φαίνεται πως τον κρατούν ερμητικά κλειστό μέχρι τα εγκαίνια και την επίσημη ξενάγηση-παρουσίαση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.