Ο πρόεδρος του συλλόγου «Ασθενείς Υπέρ της Χρήσης Φαρμακευτικής Κάνναβης» Κωνσταντίνος Σύρος, σε ηλικία 17 ετών είχε ένα σοβαρό ατύχημα που του άφησε μια αναπηρία 67% στο χέρι. Υποφέρει από χρόνιους νευροπαθητικούς πόνους. «Νιώθω έναν καυστικό πόνο, σαν να με διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα, σαν να βρίσκομαι μέσα σε μέγγενη. Η κάνναβη είναι το φάρμακό μου, το παυσίπονό μου, το αντικαταθλιπτικό μου» μας είπε σε τηλεφωνική μας επικοινωνία ο 46χρονος ακτιβιστής και πατέρας πέντε παιδιών. Από πέρσι έχει ζητήσει έκτακτη εισαγωγή του φαρμάκου από τον ΕΟΦ, αλλά δεν έχει προχωρήσει τίποτα. «Διεκδικούμε το δικαίωμα στην αυτοκαλλιέργεια. Το κόστος της θεραπείας μπορεί να φτάσει τα 2.000 - 2.500 ευρώ και δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ» αναφέρει. Ο κ. Σύρος επρόκειτο να συμμετάσχει στο 1ο Cannabis Expo, αλλά αιφνιδίως την περασμένη Πέμπτη έγινε γνωστό ότι συνελήφθη (για τέταρτη φορά) καθώς στην κατοχή του βρέθηκαν έξι δενδρύλλια και μικρή ποσότητα κάνναβης. Ο ίδιος δεν έκρυψε ποτέ το ότι καλλιεργεί κάνναβη, ώστε να τη χρησιμοποιεί ως αναγκαίο για την υγεία του φάρμακο.
Η Ζακλίν Ποϊτράς μαζί με άλλους γονείς έχουν ιδρύσει τον Σύλλογο «Μαμα.Κα. Μαμάδες για την Κάνναβη» και διεκδικούν το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης των ασθενών είτε σε σκευάσματα κάνναβης είτε στην καλλιέργεια του φυτού από τους ίδιους.
Διαβάζοντας και… δοκιμάζοντας
Συναντήσαμε δύο ασθενείς και δύο συγγενείς ασθενών που κάνουν χρήση κάνναβης για θεραπευτικούς σκοπούς. Για ευνόητους λόγους μας μίλησαν για την εμπειρία τους, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Μας ανέφεραν ότι εξακολουθούν να προμηθεύονται την κάνναβη και τα παράγωγα σκευάσματά της στη μαύρη αγορά, έχοντας το φόβο της σύλληψης. Όλοι τους έμαθαν για τις θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού, διαβάζοντας και… δοκιμάζοντας. «Μπορείς να γίνεις γιατρός του εαυτού σου;» τους ρωτήσαμε. Η απάντησή τους ήταν καταφατική. Με βάση την εμπειρία και τις περιγραφές τους, για τους ίδιους το φυτό με τα πριονωτά φύλλα λειτουργεί θεραπευτικά… σχεδόν για τα πάντα.
01. Εδώ και 35 χρόνια ο Οδυσσέας έμαθε να ζει με την αναπηρία, έπειτα από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα στα 18 του χρόνια. Τα κινητικά προβλήματα δεν τον εμπόδισαν να κάνει πρωταθλητισμό και να συμμετέχει σε εθνική ομάδα ΑμΕΑ. «Υπάρχει μία δαιμονοποίηση του φυτού, γιατί τα συμφέροντα των φαρμακοβιομηχανιών είναι μεγάλα. Εμένα σε όλη την πορεία αυτών των χρόνων η κάνναβη ήταν συνοδός μου, όχι μόνο για να απαλύνω το σωματικό πόνο αλλά και τον ψυχικό. Με βοηθά θα επιβιώνω» λέει ο 53χρονος και πατέρας δυο παιδιών, ο οποίος μάλιστα προφυλακίστηκε για κατοχή κάνναβης αλλά τελικά το δικαστήριο τον απάλλαξε, δεχόμενο τη χρήση για θεραπευτικούς σκοπούς.
02. Ο Μοχάμεντ είναι πρόσφυγας και ζει στη Θεσσαλονίκη. Πριν από δυο χρόνια αντιμετώπιζε ισχυρούς πονοκεφάλους και ένας φίλος τού πρότεινε να καπνίσει κάνναβη μήπως και ανακουφιστεί. Ήταν η πρώτη φορά που δοκίμαζε και ένιωσε να ηρεμεί. Λίγο καιρό αργότερα ανακάλυψε ότι πάσχει από πολύμορφο γλοιοβλάστωμα, έναν τύπο καρκίνου του εγκεφάλου που έχει επιθετική εξέλιξη. Οι πόνοι ήταν αφόρητοι, το ίδιο και οι παρενέργειες από τη χημειοθεραπεία. Αφού πήρε την έγκριση του γιατρού που τον παρακολουθούσε, άρχισε να χρησιμοποιεί κάνναβη συστηματικά και διαπίστωσε ότι οι κρίσεις πόνου ήταν πολύ ηπιότερες. Συνέχισε τη χρήση κάνναβης είτε σε μορφή τσιγάρου είτε σε βρώσιμη μορφή. «Σε τέσσερις μήνες σταμάτησα να παίρνω τα ισχυρά αναλγητικά για τον πόνο, γιατί πλέον δεν μου ήταν απαραίτητα» όπως λέει στη «ΜτΚ». Παράλληλα συνεχίζει την αγωγή για τον καρκίνο, αλλά η επιβράδυνση στην εξέλιξη της νόσου έχει εκπλήξει τους γιατρούς που τον παρακολουθούν.
03. Ο Δημήτρης χορηγεί κάνναβη στην 65 ετών μητέρα του που πάσχει από τη νόσο Πάρκινσον. «Είχα διαβάσει για τις ευεργετικές ιδιότητες της κάνναβης σε ασθενείς με νευρολογικές ασθένειες και συμβουλεύτηκα το νευρολόγο που την παρακολουθούσε. Δεν ήταν αρνητικός, αλλά μου είπε να το δοκιμάσουμε σε επόμενη φάση. Συμβουλεύτηκα και μια άλλη νευρολόγο που είχε δει βελτίωση σε παρκινσονιακούς ασθενείς και μου είπε να το κάνω. Στην αρχή ήταν επιφυλακτική, αλλά την έπεισα. Χρησιμοποιεί λάδι κάνναβης εδώ και έναν χρόνο, παράλληλα με τη θεραπεία της, και έχει δει βελτίωση, είναι πολύ πιο ήρεμη, δεν έχει το άγχος που ανατροφοδοτεί την ασθένεια. Είναι καλά».
04. Ο Αλέξανδρος επίσης χορηγεί λάδι κάνναβης στη μητέρα του, 73 ετών, που πάσχει από Προϊούσα Υπερπυρηνική Παράλυση (PSP), μια σπάνια νευροεκφυλιστική νόσο. Παρότι ο ίδιος είναι υπέρμαχος της κάνναβης για θεραπευτικούς σκοπούς εδώ και χρόνια, στη μητέρα του αποφάσισε να τη χορηγήσει μόλις πρόσφατα, οπότε και δημοσιεύτηκαν έρευνες ότι μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση ασθενών με PSP. «Την ανακουφίζει, την ηρεμεί» μας λέει.
Οι φαρμακολογικές δράσεις της κάνναβης
Του Διαμαντή Κλημεντίδη, κλινικού φαρμακοποιού
Η κάνναβη είναι δύσκολο θέμα για όλους μας. Οι κλινικοί επιστήμονες έχουν τεκμήρια για ελάχιστες μόνο χρήσεις, μετρημένες στα δάκτυλα του ενός χεριού, οι ερευνητές αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια στο σχεδιασμό ερευνών σε ανθρώπους, λόγω νομικών κωλυμάτων και οι ασθενείς που στρέφονται στην κάνναβη υποφέρουν κατά κανόνα από χρόνιες ή ανίατες νόσους, πράγμα που τους κάνει ακόμα πιο ευάλωτους.
Οι φαρμακολογικές δράσεις της κάνναβης δεν είναι κρυφές. Η THC, το βασικό ψυχοδραστικό συστατικό, χορηγείται ως φάρμακο για την αντιμετώπιση της ανορεξίας και της σοβαρής μείωσης του σωματικού βάρους στους ασθενείς με AIDS, καθώς και για την αντιμετώπιση της ναυτίας και του εμετού που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία, όταν τα συμβατικά αντιεμετικά αποτυγχάνουν. Επιπλέον, σε μείγμα μαζί με την CBD, χορηγείται με τη μορφή στοματικού σπρέι για την αντιμετώπιση της σοβαρής σπαστικότητας στην πολλαπλή σκλήρυνση, υπό προϋποθέσεις.
Η CBD είναι το συστατικό της κάνναβης που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σήμερα. Καθώς δεν ανήκει στις ρυθμιζόμενες ουσίες, λόγω απουσίας ψυχοδραστικής/εθιστικής δράσης, είναι ευκολότερος ο χειρισμός της τόσο ερευνητικά όσο και εμπορικά. Υπό προϋποθέσεις κυκλοφορεί ακόμα και ως συμπλήρωμα διατροφής, περιεχόμενη σε έλαιο. Είναι σημαντικό όμως να τονιστούν τα εξής:
Ο κύριος όγκος των πειραματικών δεδομένων για την CBD προέρχεται από προκλινικές μελέτες, δηλαδή πειράματα στον πάγκο του εργαστηρίου ή σε ποντίκια, και όχι σε ανθρώπους. Αυτό αφορά την (πολλά υποσχόμενη) αντιφλεγμονώδη και νευροπροστατευτική της δράση.
Η CBD δεν θεραπεύει τη νόσο του Parkinson, τη νόσο του Alzheimer ή τον καρκίνο.
H CBD μπορεί να είναι αποτελεσματική στο σύνδρομο Dravet, μια σοβαρή μορφή επιληψίας που είναι ανθεκτική στα αντιεπιληπτικά φάρμακα.
Υπάρχει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον αυτήν τη στιγμή και μελετάται η χρήση της CBD σε καταστάσεις όπως είναι ο νευροπαθητικός πόνος, η διπολική διαταραχή, τα συμπτώματα του αυτισμού και οι ψυχώσεις. Πριν ολοκληρωθούν οι αντίστοιχες μελέτες όμως, είναι επικίνδυνο να προωθείται ως πιθανή θεραπεία για αυτές τις παθήσεις, ιδιαίτερα εφόσον έχει πιθανότητα να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα, ενώ το προφίλ ασφαλείας της δεν είναι ακόμα πλήρως αποσαφηνισμένο.