Ήταν ένα γεμάτο πενταήμερο με μπόλικο εσωτερικό παρασκήνιο στη ΝΔ. Ξεκίνησε με τη διαφοροποίηση του Αντώνη Σαμαρά για τη γνωστή τροπολογία Καιρίδη και έληξε την Τρίτη το μεσημέρι, με την υπερψήφιση της τροπολογίας, ενώ την Κυριακή είχε μεσολαβήσει η συζήτηση για τον προϋπολογισμό και η ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή. Ημέρες πολιτικής γεμάτες από Κυριάκο Μητσοτάκη, Αντώνη Σαμαρά αλλά και Κώστα Καραμανλή. Το τρίγωνο των πολιτικών, δηλαδή που δίνουν εδώ και χρόνια τον τόνο στη ΝΔ.
Για τον Αντώνη Σαμαρά αυτό που έκανε εντύπωση στη διαφοροποίησή του ήταν η επιμονή του. Ο πρώην πρωθυπουργός με αναλυτική δήλωσή του που έγινε την Παρασκευή πριν τον προϋπολογισμό διαφώνησε με την τροπολογία, που έδινε υπό κάποιες προϋποθέσεις τη δυνατότητα χορήγησης άδειας διαμονής με δικαίωμα πρόσβασης στην εργασία σε πολίτες τρίτων χωρών.
Η διαφοροποίηση Σαμαρά δεν έμεινε στην απλή δήλωση, αλλά συνεχίστηκε υπό τύπου διαρροών που απαντούσε στο σχολιασμό του Μεγάρου Μαξίμου, ενώ έβαλε στο στόχαστρο και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη για παλιότερη σχετική θέση του.
Τελικά, όπως έδειξε η ψηφοφορία της Τρίτης με δεδομένη και την ύπαρξη της γραμμής της κομματικής πειθαρχίας για τους βουλευτές της ΝΔ η τροπολογία πέρασε χωρίς απώλειες, αλλά ίσως ήταν η πρώτη φορά που τα ονόματα μίας ομάδας βουλευτών που κινούνται κοντά στον πρώην πρωθυπουργό -η «ομάδα Σαμαρά»- συζητήθηκαν ως πιθανοί αντάρτες.
Είναι η αλήθεια ότι οι σχέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρώην πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια της σημερινής διακυβέρνησης δεν είχαν ποτέ διαταραχθεί. Οι εκτιμήσεις μιλούσαν για άμεση και ανοικτή επικοινωνία μεταξύ των δύο, που οδήγησε και στη συμμετοχή ανθρώπων που κινούνταν κοντά στον Αντώνη Σαμαρά στη δεύτερη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως οι Θεσσαλονικείς Δημήτρης Βαρτζόπουλος και Αντώνης Οικονόμου, αλλά και ο Μακεδόνας Διονύση Σταμενίτης. Σε επίπεδο πολιτικής βέβαια ο πρώην πρωθυπουργός είχε εκφράσει δημόσια τις διαφοροποιήσεις του. Και στο παρελθόν αλλά και τώρα με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν, το νομοσχέδιο για το γάμο των ομοφύλων ζευγαριών και την τροπολογία Καιρίδη, έχοντας ως αφετηρία τη διαφωνία του σε θέματα σχετικά με το μεταναστευτικό.
Η απομόνωση Σαμαρά στην τελική ψηφοφορία της Βουλής (η τροπολογία πέρασε με 262 ψήφους και με τα «όχι» να προέρχονται μόνο από την Ελληνική Λύση, τη ΝΙΚΗ και τους Σπαρτιάτες και τον πρώην πρωθυπουργό) ήταν σίγουρα ενδιαφέρουσα, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο πρώην πρωθυπουργός θα είναι στο μέλλον πιο συγκρατημένος. Είναι γνωστή εξάλλου η αφοσίωσή του (κατά άλλους επιμονή, κατά άλλους εμμονή) σε ζητήματα αρχών, που έχει δείξει και στο παρελθόν. Άρα, για το μέλλον αυτό μπορεί και να σημαίνει μία εσωτερική πηγή διαφοροποιήσεων εντός της ΝΔ από τη μεριά του πρώην πρωθυπουργού.
Εδώ να πούμε ότι ποτέ τα τρίγωνα δεν ήταν πρωταγωνιστικά στη ΝΔ. Πάντα υπήρχε μία εσωτερική αντιπαλότητα, η οποία πάντως αφορούσε τις διαφορές δύο πλευρών, ανάμεσα στη φιλελεύθερη και στην πιο παραδοσιακή και κοινωνική (κατά άλλους λαϊκή) αντίληψη, αλλά τριγωνική κατάσταση δεν υπήρχε. Απέναντι στον Ευάγγελο Αβέρωφ διαμορφώθηκε σιγά-σιγά μία πιο κεντρώα αντίληψη, την οποία εξέφραζε ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος και άλλοι και απέναντι στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη υπήρχαν πιο παραδοσιακές φωνές, όπως αυτή του Αντώνη Σαμαρά και του Μιλτιάδη Έβερτ.
Ο Καραμανλής πάλι για να εδραιωθεί στην ηγεσία της ΝΔ προχώρησε στην διαγραφή των πιο κεντρώων Γιώργου Σουφλιά και του Στέφανου Μάνου όταν αρνήθηκαν να ψηφίσουν νομοσχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις, ενώ στη συνέχεια αντιμετώπισε ένα μίνι ανταρτοπόλεμο από τον στρατόπεδο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Όσο για τον Αντώνη Σαμαρά επί προεδρίας του και παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισε λόγο κρίσης ένοιωσε και αυτός μία εσωτερική αντίδραση -που πολλές φορές μπορεί να είχε μία ψυχολογική υφή- από την πλευρά των φιλελεύθερων δυνάμεων εντός της ΝΔ που δεν μπορούσαν για καιρό να καταπιούν ότι αυτός που το 1993 είχε ρίξει την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 2009 είχε αναδειχθεί πρόεδρος της ΝΔ.
Προς το Κέντρο
Τι συνέβη επί Κυριάκου Μητσοτάκη; Ο σημερινός πρωθυπουργός δεν έκρυψε ποτέ ότι αποτελεί τη φωνή της φιλελεύθερης κεντροδεξιάς, καθώς η στρατηγική του κοιτάγματος προς το Κέντρο ήταν μία επιλογή που έγινε από την αρχή της προεδρίας του που ξεκίνησε το 2016.
Είναι αλήθεια ότι όλα αυτά τα χρόνια οι σχέσεις του με τους άλλους δύο πόλους του τριγώνου της ΝΔ ήταν από καλές έως πολύ καλές. Οι διαφωνίες που υπήρξαν δεν ήταν ποτέ σε προσωπικό επίπεδο, αλλά κυρίως σε πολιτικό. Ο Καραμανλής, για παράδειγμα, ποτέ δεν έθεσε ζητήματα προώθησης δικών του ανθρώπων στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, ούτε δυσκόλεψε τον σημερινό πρόεδρος της ΝΔ κατά τη διακυβέρνησή του. Όσες παρεμβάσεις έκανε είχαν στόχο ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και αφορούσαν κυρίως την Τουρκία και μία αποστασιοποίησή του από τη σημερινή στάση που κρατά σε θέματα γεωπολιτικής η Ευρώπη.
Το χρέος
Στο παρασκήνιο βέβαια δεν έλλειπαν οι μουρμούρες στο καραμανλικό μπλοκ για τη στάση της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη σε ό,τι έχει να κάνει με την υπόθεση του χρέους και της απάντησης στο σημαντικό ερώτημα «τι οδήγησε την Ελλάδα στην κρίση και τα μνημόνια». Με τους καραμανλικούς να θεωρούν ως ΝΟ1 θέμα στην συνολική συζήτηση για την πορεία της χώρας τις ευθύνες που είχε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για την διόγκωση του χρέους.
Έτσι οι 63 λέξεις που είπε την Κυριακή το απόγευμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση της Βουλή για το χρέος απαντώντας στο Νίκο Ανδρουλάκη ακούστηκαν με μεγάλη ικανοποίηση από το καραμανλικό μπλοκ και από τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό.
«Ναι, έκλεισε ένας κύκλος ο οποίος, για να διορθώσω τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, δεν άνοιξε, κ. Ανδρουλάκη, το 2009. Η χώρα χρεοκόπησε τον Απρίλιο του 2010 με πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου, όταν το 2009 σε αυτή την αίθουσα φέρατε έναν προϋπολογισμό αυξάνοντας τις κοινωνικές δαπάνες κατά 1 δισ. ευρώ και λέγατε ότι ‘λεφτά υπάρχουν’. Αυτό απλά για να αποκαταστήσουμε λίγο την ιστορική αλήθεια», ήταν επί λέξει τα λόγια του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το αν αυτό σημαίνει ένα γενικό κλείσιμο του ματιού προς τον πρώην πρωθυπουργό, υποκρύπτει ίσως και μελλοντικά σχέδια του Κυριάκου Μητσοτάκη ενόψει της εκλογής του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας ή απλά είναι η άποψή του για ένα τόσο σημαντικό θέμα είναι δύσκολο να ειπωθεί. Σε κάθε περίπτωση πάντως φέρνει πιο κοντά τον Κυριάκο Μητσοτάκη με τον Κώστα Καραμανλή.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24.12.2023