Ενώ από σήμερα η Βουλή της πΓΔΜ θα αρχίσει να συζητά την αναθεώρηση των άρθρων του συντάγματος που προβλέπει η συμφωνία των Πρεσπών, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται από την Πέμπτη στη ζώνη αναταράξεων. Είναι άγνωστο πού θα καταλήξει η πρωτοβουλία του κυβερνητικού εταίρου Πάνου Καμμένου να παρουσιάσει στους Αμερικανούς προτάσεις και στον τομέα του, που όπως λένε κυβερνητικά στελέχη δεν συζητήθηκαν στο υπουργικό συμβούλιο, αλλά και να κάνει και προτάσεις εξωτερικής πολιτικής, κάτι που βρίσκεται έξω από τον τομέα αρμοδιότητάς του.
Ο κ. Καμμένος δεν είναι τυχαίος και άπειρος πολιτικός. Ξέρει πολύ καλά τι έκανε και τι συνέπειες θα έχει. Το θέμα είναι γιατί το έκανε.
Οι συζητήσεις και οι δηλώσεις του από τις ΗΠΑ όπου βρίσκεται, επί της ουσίας είναι σοβαρές. Ορισμένα πράγματα, όμως, από αυτά που είπε δεν λέγονται δημοσίως. Δεν μπορεί δηλαδή ένα μέλος της κυβέρνησης να προτείνει αμυντική συμφωνία με χώρες της περιοχής, για να περιοριστεί η δραστηριότητα της Ρωσίας. Ακόμη και αν αυτός είναι ο στόχος του, δεν το λέει δημοσίως. Αλλά, και αυτό το γνωρίζει ο κ. Καμμένος. Πολύ περισσότερο το γνωρίζει, διότι συνοδεύεται από έναν πολύπειρο πρέσβη, τον Ελευθέριο Καραγιάννη, που ξέρει να κρατά καλά τις διεθνείς ισορροπίες.
Ο χρόνος θα δείξει πού αποσκοπεί το αμερικανικό άνοιγμα του κ. Καμμένου.
Πέραν των αναταράξεων που προκάλεσαν οι προτάσεις και οι δηλώσεις του, το ζήτημα είναι να εκτιμηθούν επί της ουσίας. Και εκεί ο κ. Καμμένος έχει δίκαιο.
Ο υπουργός Άμυνας έκανε προτάσεις προς τους Αμερικανούς, και πολιτικές και αμυντικές. Αξίζει να τις εξετάσουμε.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυτήν την ώρα δύο απειλές. Η μεγάλη απειλή προέρχεται από την Τουρκία και εστιάζεται, κυρίως, στην Ανατολική Μεσόγειο και στη συνέχεια στο Αιγαίο.
Η δεύτερη απειλή προέρχεται από τη συμφωνία των Πρεσπών, που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη εκ νέου και με νέους όρους ενός νεομακεδονικού ζητήματος. Υποτίθεται ότι κλείνει τις παλιές πληγές, κάτι που δεν κάνει, αλλά ανοίγει και νέες.
Στην Ανατολική Μεσόγειο ο κ. Καμμένος πρότεινε η τριμερής Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ να γίνει τετραμερής με τη συμμετοχή και των ΗΠΑ. Εμφανώς και δημοσίως η τριμερής αυτή δεν έχει στρατιωτική διάσταση. Είναι σαφές, όμως, ότι εντέλει εκεί κατατείνει. Να αντιμετωπίσει με ήπιες ή μη μορφές τις τουρκικές απειλές σε ό,τι αφορά την ενεργειακή πολιτική των τριών χωρών στην περιοχή που ενδιαφέρονται.
Η τριμερής έχει μία ορισμένη πολιτική και στρατιωτική βαρύτητα, αλλά η βαρύτητα αυτή πολλαπλασιάζεται αν συμμετάσχουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Και η σύγκλιση από τριμερής γίνει τετραμερής. Θα ήταν, ακόμη καλύτερα, να συμμετείχε και η Αίγυπτος αλλά αυτό, προς το παρόν, είναι δύσκολο. Διαφαινόμενος στόχος είναι μια σύγκλιση περισσότερων χωρών, όπως του Λιβάνου, της Ιορδανίας και όποιας άλλης χώρας το επιθυμεί.
Ποια χώρα της περιοχής θα τολμήσει να σταθεί απέναντι σε μια τέτοια τετραμερή; Το αν, πώς, και με ποιες προϋποθέσεις θα συμμετάσχει η Ελλάδα είναι ζήτημα της εξωτερικής της πολιτικής να το προσδιορίσει. Αλλά η ουσία εστιάζεται στην αναγκαιότητά της.
Ο μόνος μεγάλος πολιτικός της Ελλάδας, μετά το 1830, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, δεν έδινε τόση βαρύτητα ούτε στις συμφωνίες που υπογράφονταν ούτε στις ικανότητες του ελληνικού στρατού. Αλλά στην ταύτιση των ελληνικών συμφερόντων με τα συμφέροντα ισχυρών συμμάχων.
Βεβαίως, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αναλάβει η χώρα υποχρεώσεις πληρεξουσίου των ισχυρών δυνάμεων, που δεν θα μπορεί να τις φέρει εις πέρας αλλά είναι θέμα της ικανότητας των πολιτικών της να διαμορφώσουν το πλαίσιο, που θα διασφαλίσει τα ελληνικά συμφέροντα.
Το δεύτερο που πρότεινε ο κ. Καμμένος και έχει σχέση με το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο είναι ότι προσέφερε στους Αμερικανούς την Κάρπαθο για δημιουργία βάσεων. Είναι μια έξυπνη προσφορά. Η Κάρπαθος ανήκει στα Δωδεκάνησα και τα Δωδεκάνησα με την συμφωνία παραχώρησής τους στην Ελλάδα, το 1948,πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα.
Η δημιουργία αμερικανικής βάσης στην Κάρπαθο αμφισβητεί, και αίρει, αυτήν τη δέσμευση, η οποία, αν τηρηθεί, αντιλαμβάνεστε ότι αφήνει ευάλωτα τα νησιά, τα οποία απειλεί η Τουρκία.
Η προσφορά βάσεων σε Αλεξανδρούπολη, Λάρισα και Βόλο αποβλέπει, κατά τον κ. Κοτζιά, στην εισαγωγή αμερικανικής τεχνογνωσίας σε ό,τι αφορά τα νέα είδη πολέμου στα οποία φαίνεται πως οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν ανάγκη υποστήριξης.
Στην άλλη πλευρά, τώρα, στο μέτωπο των Σκοπίων ο κ. Καμμένος στην αγωνιώδη προσπάθειά του να απεμπλακεί από το ονοματολογικό που του έχει ρίξει τα δημοσκοπικά ποσοστά κοντά στη μονάδα, πρότεινε την υπογραφή μιας αμυντικής συμφωνίας Ελλάδας, Αλβανίας, πΓΔΜ και Βουλγαρίας, και μελλοντικά της Σερβίας, με την προϋπόθεση ότι δεν θα προχωρήσει η συμφωνία των Πρεσπών. Είναι μία λογική πρόταση, της οποίας η εναλλακτική θα μπορούσε να είναι η συναίνεση της Ελλάδας να ενταχθούν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, αλλά με την ονομασία πΓΔΜ και με ακύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών.
Η πρόταση Καμμένου δεν περιέχει τα χαρακτηριστικά τόξου, που οι ιδεοληπτικοί του ΣΥΡΙΖΑ θέλησαν να της προσδώσουν.
Τώρα, γιατί ο κ. Καμμένος έκρινε πως έπρεπε να δηλώσει ότι η αμυντική συμφωνία που πρότεινε θα απέβλεπε στον περιορισμό της Ρωσίας, μόνο ο ίδιος μπορεί να μας το πει. Ίσως, για να έχει άλλοθι προς τους Αμερικανούς, αν προχωρήσει, προεκλογικά, σε συμμαχία με πρόσωπα και φορείς που έχουν φιλορωσικό προσανατολισμό. Για να σωθεί.
Πάντως ο εξελισσόμενος αντιρωσισμός της ελληνικής κυβέρνησης καθίσταται επικίνδυνος. Πρέπει να υπάρξει μια ισορροπία στην ελληνική εξωτερική πολιτική. Βεβαίως στην Αμερική και στην Ευρώπη θα βασιστεί η άμυνα και η εξωτερική πολιτική της χώρας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα σηκώσει τη σημαία ενός τυφλού αντιρωσισμού χωρίς καμιά λογική.
Η εξωτερική πολιτική, ιδιαιτέρως σε δύσκολες στιγμές, δεν είναι για μαθητευόμενους μάγους. Γι’ αυτό ας ρωτήσουν και μερικούς πιο πεπειραμένους από αυτούς. Η προγραμματιζόμενη επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα είναι θετική.
* Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ"