Σε μια εποχή που η παγκόσμια κοινότητα μαστίζεται κατά καιρούς από διάφορες κρίσεις με τελευταία και πιο σοβαρή αυτή που προκάλεσαν ο κορονοϊός και η πανδημία μια συζήτηση γύρω από το πώς μπορεί ο πολιτισμός να συμβάλει στη θεραπεία, κυρίως της ανθρώπινης ψυχής, μέσω δημιουργικών διεξόδων είναι πολύ χρήσιμη.
Το 12ο Διεθνές Συνέδριο CoMuseum που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη αλλά και διαδικτυακά με θέμα «Culture, Care and Healing» άνοιξε τον διάλογο για το πόσο ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας (μουσεία και πολιτιστικοί οργανισμοί) μπορεί να συμβάλει στην ανάκαμψη και την ανάπτυξη των κοινωνιών, των ιδρυμάτων και των ανθρωπίνων σχέσεων.
Επαγγελματίες από τον διεθνή μουσειακό και τον ευρύτερο πολιτιστικό χώρο, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, εκπαιδευτικοί, επαγγελματίες πολιτισμού, επαγγελματίες υγείας και εκπαίδευσης διερεύνησαν τα παραπάνω ζητήματα μέσα από μια σειρά παρουσιάσεων και συζητήσεων.
Στη Θεσσαλονίκη
Την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου, τελευταία μέρα του συνεδρίου το CoMuseum οργάνωσε μια διεπιστημονική εκδήλωση για επαγγελματίες των μουσείων και του χώρου του πολιτισμού και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Εκεί, ανάμεσα στους ομιλητές η Αμερικανή καθηγήτρια Μεταπτυχιακού Προγράμματος Εκθέσεων και Σχεδιασμού Εμπειρίας του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Μόδας/SUNY (ΗΠΑ) Brenda Cowan, ο Βρετανός Διευθυντής – Εμπειρογνώμονας Δημιουργικής Οικονομίας, Πολιτιστικής Στρατηγικής και Πολιτικής Δρ Tom Fleming και η Αμερικανή Διευθύντρια Εξωστρέφειας και Ενεργούς Συμμετοχής Κοινού (North Carolina Museum of Art) Angela Lombardi μίλησαν στο makthes.gr για τις εντυπώσεις τους από το συνέριο και τις δυνατότητες της θεραπείας μέσω του πολιτισμού.
«Εντυπωσιάστηκα ιδιαίτερα από το γεγονός ότι το συνέδριο ήταν πολυσυλλεκτικό. Είχε ασκούμενους αλλά και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές, θεωρητικούς, μελετητές. Είναι ασυνήθιστος ένας τέτοιος ευρύς συνδυασμός και μέσα από αυτόν πραγματοποιήθηκαν πολύ δυναμικές συζητήσεις», τονίζει η Brenda Cowan.
«Όλα όσα ειπώθηκαν στο συνέδριο καταγράφηκαν. Οπότε θεωρώ ότι θα ήταν πολύ σημαντικό κάποια στιγμή να τα κοιτάξουμε ξανά για να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας», προσθέτει ο Tom Fleming.
«Εντυπωσιάστηκα με τη συγχρονικότητα του θέματος σε σχέση με όλα όσα συμβαίνουν σήμερα. Επίσης, είδα πολλούς ανθρώπους να εργάζονται σκληρά για να πετύχουν τους στόχους τους. Όλοι αυτοί συναντήθηκαν και συζήτησαν για τους διαφορετικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι ώστε να οχυρωθούν οι δημόσιοι και οι πολιτιστικοί χώροι και να μετατραπούν σε θεραπευτικούς», επισημαίνει η Angela Lombardi.
Ως καθηγήτρια Κολεγίου η Brenda Cowan επικεντρώθηκε στους νέους. «Ο covid είχε βέβαια τεράστια επίπτωση στην ψυχική υγεία των ανθρώπων. Υπάρχει όμως και η νέα γενιά που απαρτίζεται από άτομα με πολλές ανάγκες, ανησυχίες, πολύ εσωτερική υγεία, μια γενιά που αναζητά οικονομικές πηγές, τρόπους συμμετοχής στους πολιτιστικούς οργανισμούς, στις δημόσιες υπηρεσίες σε έναν πραγματικά πολύ μπερδεμένο κόσμο με όλα αυτά που συμβαίνουν. Υπάρχει ένα αίτημα που έρχεται από αυτή τη γενιά για χώρους σαν τους δικούς μας. Έτσι πιστεύω ότι το συνέδριο που μπορεί να δικτυώσει και να επικοινωνήσει πράγματα».
Ο καθαρός ρόλος που μπορεί να έχει ο πολιτισμός
Η κουλτούρα και ο πολιτισμός μπορεί να αποτελέσει τον θεμέλιο λίθο για την οικοδόμηση ενός συστήματος θεραπείας κατά τον Δρ Tom Fleming. «Ως ανθρώπινα όντα όταν έχουμε κρίσεις διερωτόμαστε τι μπορούν να κάνουν τα μουσεία δίνοντας πολιτιστικές ευκαιρίες, τονώνοντας την πολιτιστική ζωή και παραμένοντας παράλληλα μέλη της κοινότητας. Αυτό σε μια κοινωνία με κρίση ή χωρίς κρίση είναι πραγματικά πολύ σημαντικό. Αυτή η κρίση ήταν μια κρίση υγείας που εξελίχθηκε σε κοινωνική και οικονομική κρίση. Έτσι έγινε περισσότερο από ποτέ καθαρός ο ρόλος που μπορεί να έχει ο πολιτισμός».
Τέλος, για τη δουλειά των πολιτιστικών ινστιτούτων και μουσείων που οφείλει να δίνει έμφαση στη δουλειά των καλλιτεχνών μίλησε η Angela Lombardi. «Οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι αφοσιωμένοι στη σκέψη τους για να εξερευνούν αυτά τα δύσκολα και βαθιά ανθρώπινα αισθήματα και τα σχέδια που έχουν να εκφράσουν. Τα πολιτιστικά ινστιτούτα έχουν την ευθύνη αυτά να τα μοιράζονται. Μετά οι κοινωνίες αποκομίζουν ωφέλειες. Οι καλλιτέχνες ιδιαιτέρως χρειάζονται αυτά τα ινστιτούτα για να ακουστούν οι φωνές τους και να έχουν την ευκαιρία να δουλεύουν με όλο αυτό που συμβαίνει».
Το συνέδριο διοργανώθηκε σε συνεργασία με τη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα, τη Νορβηγική Πρεσβεία στην Ελλάδα, το Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Πραγματοποιήθηκε δε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Δήμου Αθηναίων, του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Ελληνικού Τμήματος του ICOM.