Παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη το νέο βιβλίο του δημοσιογράφου Κώστα Λασκαράτου με τίτλο «Μουσεία influencers» το οποίο πραγματεύεται το επίκαιρο ζήτημα του επαναπροσδιορισμού του ρόλου των μουσείων στη σύγχρονη εποχή πραγματεύεται
Το βιβλίο, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ι. Σιδέρης, παρουσιάστηκε το απόγευμα της Παρασκευής στο βιβλιοπωλείο Ιανός με ομιλητές τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Στέλιο Αγγελούδη, την Γενική Διευθύντρια του Momus, Φανή Τσατσάια, τον αναπληρωτή καθηγητή δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Νίκο Παναγιώτου και τον Δρ. Θοδωρή Παπακώστα γνωστό και ως Archaelogyteller.
Ο Στέλιος Αγγελούδης, απευθύνοντας πρώτος χαιρετισμό, μίλησε για την προσωπική του εμπειρία διαβάζοντας το βιβλίο αλλά και εν γένει τον ρόλο των μουσείων ως «ζωντανά κύτταρα της κοινωνίας» όπως τα αποκάλεσε χαρακτηριστικά.
«Κάθε παρουσίαση βιβλίου είναι ένα παράθυρο στη γνώση, τον πολιτισμό, την ομορφιά που έχουμε ανάγκη. Είναι πολλές μικρές νίκες που χρειαζόμαστε ως κοινότητα για να κάνουμε καθημερινά τη ζωή μας λίγο πιο εύκολη» είπε αρχικά ενώ σημείωσε πως παρά τον πιεσμένο χρόνο του, κατάφερε να διαβάσει διαγώνια αλλά ουσιαστικά το βιβλίο και παρέθεσε την δική του δική του «ερασιτεχνική αλλά αντικειμενική κρίση του βιβλίου».
Ο δήμαρχος αναφέρθηκε στον πυρήνα του έργου, το οποίο πρώτα απ' όλα αναδεικνύει τον ρόλο του μουσείου στη νέα ψηφιακή εποχή. Σχολίασε επίσης πως ζούμε σε μια περίοδο ιδιαίτερων απαιτήσεων που τα μουσεία προσπαθούν να επαναπροσδιοριστούν, να επιβιώσουν και να προσαρμοστούν εντέλει στις νέες προκλήσεις που φέρνει η νέα εποχή.
«Τα μουσεία οφείλουν να είναι ζωντανοί οργανισμοί που εξελίσσονται διαρκώς σ’ ένα ρευστό και μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Οφείλουν να παράγουν πολιτική με τις δράσεις τους, να στέλνουν μηνύματα ενάντια στην ξενοφοβία, τα εμφύλια στερεότυπα, να αναδεικνύουν καλλιτέχνες, να καλλιεργούν συνειδήσεις» είπε χαρακτηριστικά ενώ τόνισε και την σημασία της ανεμπόδιστης προσβασιμότητας σε αυτά.
«Τα μουσεία ασκούν ιδιαίτερη επιρροή σε μείζονα θέματα όπως η υγεία, το περιβάλλον και ο πολιτισμός. Το 40% των Ευρωπαίων είναι πολιτιστικοί επισκέπτες, αυτό σημαίνει ότι τα μουσεία καθορίζουν πόλεις ως τουριστικούς προορισμούς. Είμαι ένθερμος θιασώτης της ιδέας ότι τα μουσεία μπορούν να γίνουν φορείς ενός καλύτερου κόσμου. Ο κόσμος αλλάζει, οι πόλεις αλλάζουν, τα μουσεία αλλάζουν και πρέπει να βοηθήσουμε σε αυτή την αλλαγή. Είναι ακόμα ένα ζωντανό κύτταρο που έχουμε ανάγκη στην πόλη».
«Τα μουσεία αντιλαμβάνονται πλήρως της θέσης και το χρέος τους προς την κοινωνία»
Παίρνοντας τη σκυτάλη, η Γενική Διευθύντρια του Momus τόνισε πως στο βιβλίο παρουσιάζεται η κοινωνική δράση των μουσείων. Όπως εξήγησε, αυτό συμβαίνει «γιατί οι άνθρωποι τους είμαστε εμείς, οι πολίτες».
Σημείωσε επίσης πως τα μουσεία έχουν γρήγορους και ευφυείς τρόπους αντίδρασης σε όλα τα καλέσματα της κοινωνίας. «Είναι κάτι πολύ παραπάνω από απλά εκθετήρια» είπε χαρακτηριστικά.
«Διατηρούν και προβάλλουν την κληρονομιά μιας κοινωνίας συνδέοντας την έρευνα με την μάθηση και την κριτική σκέψη. Είναι τουριστικοί προορισμοί και συνεπώς συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πόλης. Τα μουσεία εν γένει διευρύνουν τη συνείδηση του κοινού ανοίγουν συζητήσεις και δίνουν χώρο έκφρασης σε όλους. Αντιλαμβάνονται πλήρως της θέσης και το χρέος τους προς την κοινωνία. Τα μουσεία αναλαμβάνουν την ευθύνη των επιλογών τους και των προτύπων που προβάλλουν» κατέληξε.
Ο Νίκος Παναγιώτου σημείωσε πως για να προχωρήσουμε μπροστά δεν χρειαζόμαστε μόνο τα μέσα αλλά και την αντίληψη. «Τα μουσεία πρέπει να απασχολούν τους δημοσιογράφους ακόμα και όταν δεν γίνονται μεγάλες καταστροφές» είπε.
Στη συνέχεια εξήγησε πως τα μουσεία θα πρέπει να αξιοποιήσουν τρεις δρόμους. 1. Πώς ο κόσμος θα διαφημίσει τα μουσεία, δηλαδή ο επισκέπτης να γίνεται διαφημιστής μέσω social media. 2. Να αξιοποιήσουν ανθρώπους όπως ο κ. Παπακώστας που αλληλεπιδρούν με το κοινό για θέματα όπως η ιστορία, η αρχαιολογία κλπ» και 3. να αξιοποιήσουν τα ίδια τις νέες τεχνολογίες
Ο Δρ. Παπακώστας παίρνοντας τον λόγο έκανε αρχικά μια αναδρομή στα πρώτα χρόνια των κοινωνικών μέσων και στην, όχι και τόσο θετική, αντιμετώπιση που είχαν τα μουσεία απέναντί τους. Έπειτα σημείωσε πως σήμερα υπάρχει η διάθεση για αλλαγή καθώς «τα μουσεία καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να κρατιόμαστε φρέσκοι με τους καιρούς» όπως είπε χαρακτηριστικά.
«Ούτε εγώ περίμενα ποτέ θα υπάρχει τόσο μεγάλο κοινό εκεί έξω που ενδιαφέρεται τόσο πολύ για την ιστορία, την αρχαιολογία και εν μέρει τον πολιτισμό. Τα σοσιαλ δεν είναι μόνο για τις Καρντάσιαν αλλά πρέπει να μεταφράσουμε τον κόσμο για να φτάσουμε στο κοινό» κατέληξε.
Κλείνοντας, ο συγγραφέας του βιβλίου, Κώστας Λασκαράτος εξήγησε πως ο τίτλος του βιβλίου είναι… προκλητικός γιατί δεν μιλάει για τους infulencers, ενώ όπως είπε χαριτολογώντας, οριακά μιλάει και για μουσεία.
«Χρησιμοποιώ τα μουσεία ως φορέα του πολιτισμού για να μιλήσουμε για την κοινωνία που εξελίσσεται αλλάζει, αφομοιώνει και απορρίπτει. Μέσα από τα μουσεία και την προβολή τους βλέπουμε πως εμείς οι ίδιοι ως κοινωνία αλλάζουμε. Τα μουσεία δε λειτουργούν στο κενό αλλά στην κοινωνία, υπάρχει μια διαρκής αλληλεπίδραση», είπε και εξήγησε ότι τα μουσεία δικαιούνται να χρησιμοποιηθούν ως influencers γιατι αυτά τολμούν να ακούσουν τι έχει ανάγκη ο κόσμος για να πάει μπροστά και άρα να έχουν επίδραση στην κοινωνία.
«Σε μια Ευρώπη που πάει άκρα δεξιά, τα μουσεία μπορούν να κάνουν πολιτική χωρίς κομματική τοποθέτηση. Τολμούν από τη θέση τους κα τον ρόλο τους να πουν ότι καλύτερα είμαστε όλοι μαζί. Είναι δύσκολο να βγεις μπροστά και να πεις πράγματα για τα οποία κάποιοι δεν είναι έτοιμοι».
Λίγα λόγια για το βιβλίo
Αποκαλείς influencer την Chiara Ferragni;
Τότε πώς θα χαρακτήριζες τη Mona Lisa;
Είσαι βέβαιος πως το Met Gala είναι λιγότερο επιδραστικό από ένα viral video στο Tik Tok;
Έχουν ανάγκη τα μουσεία ένα #hashtag;
Ένα βιβλίο για τη σχέση των μουσείων με τους ψηφιακούς influencers στην εποχή των «έξυπνων» τηλεφώνων, αλλά και τις επιλογές των σύγχρονων συμπεριληπτικών μουσειακών φορέων, που τους καθιστούν αληθινούς influencers.
Ο κοινωνικός αντίκτυπος των μουσείων και η επιδραστικότητά τους σε κρίσιμα ζητήματα όπως:
Ο ρατσισμός
Ο σεξισμός και η θέση της γυναίκας
Η συμπερίληψη ΑΜΕΑ, ΛΟΑΤΚΙ+
Η κοινωνική ενσωμάτωση προσφύγων, αστέγων, φυλακισμένων
Η υγεία
Η κλιματική κρίση
Η εκπαίδευση
Ο τουρισμός
Ένα βιβλίο για τα μουσεία που αλλάζουν τον κόσμο,
μέσα από τη δική τους διαρκή αλλαγή